Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18004 przypisów.

precz (tu daw., gw.) — wciąż. [przypis edytorski]

Precz, wy pożyczane szaty! — cytat z Króla Leara, tragedii Williama Shakespeare'a (1564–1616). [przypis edytorski]

Precz z książkami! — stoicy byli przeciwni czytaniu książek. Seneka powiada, że badanie samego siebie jest więcej warte od ślęczenia nad księgami. [przypis tłumacza]

Precz z ludzką słabością — Tu, w tym małym zakresie, pokazuje nam Molier, czym mógłby być Orgon w wielkim: człowiek tego typu mógłby być inkwizytorem i posyłać ludzi na stos. [przypis tłumacza]

Precz z mojego serca… — Adam Mickiewicz, Do M***, w. 2 (parafraza). [przypis edytorski]

precz z sercem, z przesądami — Juliusz Kleiner zwraca uwagę, że zestawienie tu „serca” i „przesądów” wskazuje na sięgnięcie do haseł rewolucji francuskiej, która walczyła z przesądami, jako nieopartymi na rozumie, rozum zaś odrzucał postawę uczuciową, „serce”. [przypis redakcyjny]

predella — część ołtarza ponad mensą, a poniżej nastawy. [przypis edytorski]

predestynacja — przeznaczenie, dola; także koncepcja religijna mówiąca o tym, że pośmiertny los człowieka jest już z góry ustalony przez Boga. [przypis edytorski]

predestynacja (z łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]

predrazsudki (z ros.) — przesądy. [przypis autorski]

predykant — kaznodzieja protestancki. [przypis redakcyjny]

predykat (daw., z łac.) — przydomek; dziś: orzecznik, część zdania, która orzeka o podmiocie. [przypis edytorski]

predylekcja — skłonność, predyspozycja. [przypis edytorski]

predylekcja — skłonność, upodobanie. [przypis edytorski]

predylekcja — szczególne upodobanie, skłonność do kogoś lub czegoś. [przypis edytorski]

predylekcja — szczególne upodobanie, zamiłowanie. [przypis edytorski]

preegzystencja dusz — istnienie duszy ludzkiej przed zaistnieniem ciała. [przypis edytorski]

preeminencja — dostojeństwo. [przypis redakcyjny]

preeminencyja — stopień. [przypis redakcyjny]

prefacja (z łac.) — wstępna, dziękczynna część chrześcijańskiej modlitwy eucharystycznej w rzymskiej tradycji liturgicznej. [przypis edytorski]

prefacja (z łac.) — wstęp. [przypis edytorski]

prefekt departamentu — naczelny urzędnik departamentu (jednostka administracyjna we Francji). [przypis redakcyjny]

prefekt — naczelnik administracji departamentu we Francji, reprezentant władzy centralnej. [przypis edytorski]

prefekt — tytuł wyższych oficerów i urzędników w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]

prefektura — we Francji: siedziba prefekta, naczelnika administracji departamentu, reprezentanta władzy centralnej. [przypis edytorski]

prefekt — urzędnik administracji francuskiej, reprezentant władzy centralnej stojący na czele administracji departamentu; cała wyspa Korsyka tworzyła jeden departament. [przypis edytorski]

prefekt — we Francji wyższy urzędnik administracji lub naczelnik policji miejskiej. [przypis edytorski]

prefekt Worms-Clavelin administrował powściągliwie, z placem Beauvau korespondował zwięźle — przy placu Beauvau w Paryżu mieściło się ministerstwo spraw wewnętrznych. [przypis tłumacza]

prefekt — wysoki urzędnik rzymski, tu: prefekt Egiptu i jego stolicy, Aleksandrii. Z powodu wyjątkowego znaczenia ekonomicznego i strategicznego, Egipt od początku panowania rzymskiego stanowił osobistą prowincję cesarza; rządził nią specjalny cesarski namiestnik (praefectus Aegypti), zastępujący samego władcę. [przypis edytorski]

preferansa — gra w karty przypominająca brydża brydża, popularna w Polsce w XIX w. i w okresie przedwojennym. [przypis edytorski]

preferans (daw.) — dawanie komuś pierwszeństwa, okazywanie szczególnych względów. [przypis edytorski]

preferans — gra w karty, w którą grano dawniej. Przypomina brydża. [przypis edytorski]

preferans — rodzaj gry w karty na trzy osoby. [przypis redakcyjny]

preferans — rosyjska gra karciana. [przypis edytorski]

preferans — skomplikowana gra w karty dla przynajmniej trzech (zwykle trzech lub czterech) osób, popularna zwłaszcza w XIX w. oraz do dziś w Rosji. [przypis edytorski]

preferans (z fr.) — rodzaj gry w karty. [przypis edytorski]

prefit a. profit — dochód, zysk. [przypis edytorski]

prefix — zapis wdowi oznaczony za wspólnem porozumieniem. [przypis tłumacza]

Pregela, właśc. Pregoła (ros. Преголя) — obecnie najdłuższa rzeka obwodu kaliningradzkiego, przepływa przez Kaliningrad (daw. Królewiec), wpada do Zalewu Wiślanego. [przypis edytorski]

Pregel (niem.) — Pregoła, rzeka przepływająca przez Królewiec (dziś: Kaliningrad). [przypis edytorski]

preghiera (wł.) — modlitwa. [przypis redakcyjny]

Prejsiż-Iłów — zapewne Preussisch-Eylau. [przypis autorski]

prejskurant (z ros.) — cennik, wykaz cen. [przypis edytorski]

prejudykat (daw.) — wcześniejszy wyrok w podobnej sprawie; precedens. [przypis edytorski]

prejudykat — w dawnym prawodawstwie wyrok sądowy miarodajny dla następujących po nim wyroków w podobnej sprawie. [przypis redakcyjny]

prejudykat — wyrok, stanowiący wskazówkę dla późniejszych wypadków. [przypis autorski]

prekambryjskie gnejsygnejs: skała metamorficzna o krystalicznej strukturze, zwykle pstra; prekambr: odcinek historii Ziemi od jej powstania aż do okresu kambryjskiego (542 mln lat temu). [przypis edytorski]

prekikas — prekiautojas, pirklys. [przypis edytorski]

prekursor — poprzednik. [przypis redakcyjny]

Prel, Carl du a. Prel, Karl von (1839–1899) — niem. filozof, pisarz i okultysta. [przypis edytorski]

prelekcje pani Eleonory — Ziemięckiej. [przypis redakcyjny]

prelest' (ros.) — śliczna (pieszczotliwe określenie kogoś lub czegoś uroczego, czarującego). [przypis edytorski]

preliminarz — projekt budżetu państwa lub instytucji; tu przenośnie. [przypis edytorski]

preliminować — wstępnie szacować dochody i wydatki. [przypis edytorski]

Prel, Karl du (1839–1899) — spirytysta, filozof i okultysta niemiecki. [przypis edytorski]

preludiować — grać preludia. [przypis edytorski]

preludiować — neologizm od: grać preludium, krótką formę muzyczną lub wprowadzającą część do większej formy muzycznej. [przypis edytorski]

preludium (muz.) — instrumentalny wstęp do dłuższego utworu muzycznego. [przypis edytorski]

preludium — termin muz., pierwotnie gatunek ustalający tonację przd rozpoczęciem śpiewu. [przypis redakcyjny]

preludium — wstęp do czegoś; w muzyce funkcjonuje jako osobny gatunek muzyczny (np. cykl 24 preludiów fortepianowych op. 28 Fryderyka Chopina) lub jako wprowadzająca część do większej formy muzycznej (np. sonaty, suity). [przypis edytorski]

preludium (z łac., muz.) — wstęp do dalszej części utworu. [przypis edytorski]

prelud — preludium, instrumentalny wstęp do dłuższego utworu muzycznego. [przypis edytorski]

premia (daw.) — opłata ubezpieczeniowa, pobierana przez instytucję ubezpieczeniową od ubezpieczającego się. [przypis edytorski]

premia Towarzystwa Sztuk Pięknych — Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych (założone w 1858 r.) wydawało corocznie reprodukcje obrazów jako premie dla swych członków. [przypis redakcyjny]

premia wywozowa — tu: państwowa dopłata do eksportu towarów. [przypis edytorski]

Premièrs Paris (fr.) — artykuły nagłówkowe w paryskich gazetach. [przypis edytorski]

premier à marcher, second, troisième (fr.) — pierwszy do pójścia, drugi, trzeci. [przypis edytorski]

premier angielski (…) że granice Anglii leżą już nie na skałach Dovru — Stanley Baldwin w przemówieniu 30 lipca 1934. [przypis edytorski]

pre­mierze Hernaniego Wiktora Hugo — wystawienie dramatu Wiktora Hugo pt. Hernani, czyli honor kastylijski (wyd. 1829) w teatrze w 1830 r. stało się pretekstem do gwałtownego sporu między klasykami a romantykami, określanego jako „bitwa o Hernaniego” i stanowiącego moment przełomowy w dziejach teatru francuskiego. [przypis edytorski]

premisa — tu: przesłanka. [przypis edytorski]

premium (daw., z łac. praemium) — premia, nagroda. [przypis edytorski]

premonstranci — zakon założony przez św. Norberta w r. 1120. Nosili habit biały, z czystej wełny, bez bielizny pod spodem. [przypis tłumacza]

Prenesta a. Preneste — miejscowość w górach w pobliżu Rzymu; dziś Palestrina. [przypis edytorski]

Preneste — miasto na zboczu Apeninów, w regionie Lacjum, na wsch. od Rzymu; dziś: Palestrina. [przypis edytorski]

prenez de l'eau bénite, abrutissez vous (fr.) — weźcie błogosławioną wodę, otępiajcie się. [przypis edytorski]

prenez, messieurs les litteraires, c'est piquant! — salir, messieurs, salir (fr.) — chwytajcie, panowie literaci, to pociąga — brudu, panowie, brudu. [przypis edytorski]

prenez, messieurs, s'il vous plait (fr.) — chwytajcie, panowie, proszę bardzo. [przypis edytorski]

Prenez tout! (fr.) — niech pani bierze wszystko. [przypis edytorski]

Prenn, Daniel (1904–1991) — tenisista niemiecki. Od 1933 r. na emigracji w Anglii. [przypis edytorski]

preopinant (z łac.; daw.) — przedmówca; poprzedni, pierwszy wnioskodawca. [przypis edytorski]