Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18239 przypisów.

powązka (gw.) — kawałek tkaniny, przez który cedzi się mleko. [przypis edytorski]

Powązki czy Bródno — nazwy cmentarzy w Warszawie. [przypis edytorski]

Powązki — historyczny cmentarz w Warszawie. [przypis edytorski]

Powązki — popularna nazwa najstarszego istniejącego cmentarza w Warszawie; ogólnie: nazwa terenu na styku dzielnic: Żoliborza i Woli, na którym znajdują się cmentarze: katolicki, żydowski i ewangelicki. [przypis edytorski]

Powązki — w północno–zachodniej części Warszawy; dzielnica cmentarzy (największy i najstarszy z nich — cmentarz katolicki, założony w 1791). W latach 1877–1881 śmiertelność wynosiła w Warszawie 36,8%; a po wybudowaniu wodociągów i kanalizacji spadła do 19,5%. [przypis redakcyjny]

powabny — pełen wdzięku, czarujący, uroczy. [przypis edytorski]

powab — tu: atrakcyjność wabiąca widzów. [przypis edytorski]

powadzić się — pokłócić się. [przypis edytorski]

powadzić się (starop.) — pokłócić się. [przypis edytorski]

powaga jest tylko sekretem ciała — reminiscencja maksymy La Rochefoucauld: „Powaga jest obrządkiem ciała wymyślonym dla pokrycia braków ducha”. [przypis tłumacza]

powała — sufit, sklepienie. [przypis edytorski]

pował a. wał (daw.) — fala. [przypis edytorski]

powała — warstwa desek służąca za sufit. [przypis edytorski]

pował — zwalone drzewo w lesie; stos powalonych drzew; wywrócenie się drzew w lesie. [przypis edytorski]

powalać się (daw.) — pobrudzić się. [przypis edytorski]

powalać się — pobrudzić się, poplamić się. [przypis edytorski]

Po Walensie heretyku, gdy cesarz Teodozyus, katolicki i święty pan, nastał, tylo aryańskim biskupom ustępować z dostojeństwa i katolikom kościoły oddawać rozkazał — Baroniusz, Annales ecclesiastici (t. 6). [przypis edytorski]

po waszych ręku — dziś popr.: po waszych rękach; ręku jest dawną formą liczby podwójnej, o znaczeniu dwóch rękach. [przypis edytorski]

poważenie — poważanie, szacunek. [przypis redakcyjny]

poważnić — upoważniać. [przypis redakcyjny]

poważniejąc w twarzy — dziś popr. poważniejąc na twarzy. [przypis redakcyjny]

poważnie przyjmujące dzieło Irzykowskiego i stające z nim do zasadniczej dyskusji wystąpienia Brzozowskiego — S. Brzozowski, Cogitationes morosae, „Głos” 1903, nr 47. [przypis autorski]

poważnie przyjmujące dzieło Irzykowskiego i stające z nim do zasadniczej dyskusji wystąpienia (…) Stanisława Lacka — S. Lack, O doktrynerach, „Nowe Słowo” 1903, nr 17. [przypis autorski]

poważnie — tu: majestatycznie. [przypis edytorski]

poważnie — w oryg. niem. nachdenklich: zamyślony. [przypis edytorski]

poważność (starop.) — powaga. [przypis redakcyjny]

Poważny starzec szedł jeden i śpiący (…) we śnie twarz miał (…) natchnioną — św. Jan [tak opisany] z powodu swego objawienia. [przypis redakcyjny]

poważny w mowę (starop.) — poważany, szanowany za swą wymowę. [przypis edytorski]

Po wczorajszej ulewie — woda przez sen chora — w wydaniu Napoju cienistego z 1936 (wyd. J. Mortkowicz), które było podstawą niniejszej publikacji, wers ten brzmi: „(…)Po wczorajszej ulewie — zieleń przez sen chora(…)”. W rękopisie utworu widnieje jednak słowo woda zamiast zieleń i na tej podstawie wprowadzamy zmianę edytorską. [przypis edytorski]

powężał — zwęził się. [przypis edytorski]

powerek (daw.) — drążek do noszenia wiader, na którego każdym końcu zawieszano jedno. [przypis edytorski]

powerek — drążek do noszenia cebrów. [przypis redakcyjny]

powetować (daw.) — wynagrodzić sobie straty a. krzywdy. [przypis edytorski]

powetować — wynagrodzić sobie poniesione krzywdy. [przypis edytorski]

powetować — wynagrodzić sobie. [przypis edytorski]

powetować — wynagrodzić sobie, zrekompensować. [przypis edytorski]

powiada Arystoteles o Andronie Argijczyku (…) — por. Diogenes Laertios, Życie Pyrrona [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, IV, 81. [przypis tłumacza]

powiada Bion (…) włos — Seneka (młodszy), O pokoju ducha, 8. [przypis tłumacza]

powiada (…) Diderot — [w:] Przyczynek do podróży Bougainville'a. [przypis tłumacza]

powiada Epicharmus (…) [rozum] widzi i słyszy (…); inne rzeczy są ślepe, głuche — Klemens Aleksandryjski, Kobierce zapisków filozoficznych… (gr. Stromata), II, 5. [przypis tłumacza]

powiada EpiktetDiss. I. 18,20. [przypis tłumacza]

powiada Epikur (…) ani najstarszy niech się nią nie znuży” — Diogenes Laertios, Epikur [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, X, 122. [przypis tłumacza]

powiada Horacy (…) — Horacy, O sztuce poetyckiej, w. 16–19, tłum. B. Dobrzański, Złoczów 1892. [przypis edytorski]

powiada inny krytyk — Valerius Maximus: „Summi moeroris acerbitatem arte esprimi non posse onfessus est”; lib. VIII cap. 11. [przypis redakcyjny]

Powiadają, iż garstka chrześcijan, wyruszywszy ze skalistej wysepki, przyprawia o siódme poty Osmanów i trzyma pod grozą całe ich królestwo. — ta garstka chrześcijan to rycerze maltańscy. [przypis tłumacza]

Powiadają nam jednak: czytajcie dzieła takich pisarzy, jak Fénelon, Nieuwentit, Abbadie, Derham, Raïs — Autor ma na myśli, obok filozofów i teologów, jak Fénelon i Abbadie, rozmaitych pisarzy-przyrodników, którzy byli gorliwymi wyznawcami deizmu. Bernard van Nieuwentyt (1654–1718), zwolennik kartezjanizmu, napisał, poza szeregiem dzieł o treści matematycznej i lekarskiej, kilka rozpraw, w których usiłował dowieść istnienia Boga za pomocą wywodów fizykalno-teologicznych. William Derham (1657–1735), znakomity fizyk angielski, który wykazał zależność szybkości dźwięku od wiatru, był zarazem teologiem, autorem poczytnego wielce niegdyś dzieła pt. Fizykoteologia, czyli dowód istnienia Boga i jego przymiotów na podstawie dzieł przez niego stworzonych. W r. 1726 ukazał się przekład francuski tego dzieła. [przypis tłumacza]

powiadają, że pod Platejami Lacedemończycy, jak się spotkali z tarczownikami, to nie chcieli z nimi walczyć, trwając na placu, tylko zaczęli uciekać. A jak się rozpadły szyki Persów, ci się obrócili, jak konnica, rozpoczęli walkę i w ten sposób wygrali tę bitwę — Herodot przedstawia sytuację zupełnie odmiennie: kiedy żadna ze stron nie chciała rozpocząć bitwy, wojska greckie z powodu długotrwałego braku bezpiecznego dostępu do wody rozpoczęły przemarsz na dogodniejsze pozycje, podczas którego skrzydło spartańskie zostało zaatakowane przez Persów; po wysłaniu do Ateńczyków prośby o wsparcie Spartanie ruszyli przeciwko Persom skrytym za murem z trzcinowych tarcz, który przełamali, po czym zwyciężyli wrogów w zażartej walce wręcz (zob. Herodot, Dzieje IX 51–65). [przypis edytorski]

powiada (…) Katon w swoim „Gospodarstwie”De re rustica, 2: Patrem familias vendacem non emacem esse opportet. [przypis tłumacza]

powiadała Liwia (…) — por. Kasjusz Dion, Historia rzymska, LVIII, 2. [przypis tłumacza]

powiadał Aryston, iż kąpiel ani nauka (…) — por. Plutarch, Jak należy słuchać, 8. [przypis tłumacza]

Powiadał Aryston, iż ludzie najwięcej lękają się tego wiatru, który ich odsłania (…) — por. Plutarch, O wścibstwie, 3. [przypis tłumacza]

powiadał Kleomenes (…) wojennej — Plutarch, Powiedzenia spartańskie. [przypis tłumacza]

powiadał się zwyczajnym szlachcicem — tj. mówił, że jest zwykłym szlachcicem. [przypis edytorski]

Powiadał Solon (…) — Valerius Maximus, Factorum et dictorum memorabilium, VII, 2. [przypis tłumacza]

Powiadał, że ten [Cyrus] mu lepsze rokuje korzyści aniżeli ojczyzna — Ksenofont politycznie nie bardzo był „prawowierny”. Ustrój Sparty podobał mu się więcej niż demokracja ateńska. W czasie rządów trzydziestu tyranów służył prawdopodobnie w konnicy. Po restytucji demokracji broniło go od prześladowań prawo amnestii, ale kariera polityczna lub wojskowa była dlań zamknięta. Do tego czyni pewnie aluzję Proksenos. [przypis tłumacza]

powiadali starożytni o Symonidesie (…) na pytanie zadane mu przez króla Hierona — pytanie o to, czym jest lub jakie jest bóstwo (Cyceron, O naturze bogów, I, 22). [przypis edytorski]

Powiadam, że jesteś synem Boga (…) co dobrych wychwalał, podnosił i oczyszczałLettere scritte al sign. Aretino. [przypis tłumacza]

powiada niejaki Attalus w Senece (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXIII. [przypis tłumacza]

Powiadano Arystotelesowi, iż ktoś o nim źle mówił (…) — Diogenes Laertios, Arystoteles [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, V, 18. [przypis tłumacza]

powiada Platon, iż bogowie sporządzili człowieka jako zabawkę dla siebie — por. Platon, Uczta. [przypis tłumacza]

powiada Pliniusz (…) malarz zwątpił, czy potrafi nadać ojcu wyraz twarzy jeszcze smutniejszy — Plinius, Nat. hist., lib. XXXV sec. 5: „Cum moestos pinxisset omnes, praecipue patruum, et tristitiae omnem imaginem comsumpsisset, patris ipsius vultum velavit, quem digne non poterat ostendere”. [przypis redakcyjny]

powiada Plutarch o tych, którzy z przyczyny fałszywego wstydu miętcy są i łatwi (…) — por. Plutarch, O fałszywym wstydzie, 8. [przypis tłumacza]

powiada Seneka, iż starzy Rzymianie trzymali młodzież zawsze na nogach (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXVIII. [przypis tłumacza]

powiada się być Synem Bożym (daw.) — twierdzi, że jest Synem Bożym. [przypis edytorski]

powiada się wielką krwią (daw.) — utrzymuje, że jego szlachectwo ma dawne korzenie. [przypis edytorski]

powiada także, iż przyszedł nieść wojnę — Mt 10, 34. [przypis tłumacza]

powiada wszystko, co zamyśli głowa (…) jak piorun jasny, prędki (…) smutny jak aniołów mowa (…) wszystko przelatuje ducha skrzydłem — wyrażenia z poematu Słowackiego, Beniowski, Pieśń V. [przypis edytorski]

powiastkę z rękopisów prowansalskich (…) spisano go około r. 1250 — rękopis znajduje się w Bibliotece Laurencjańskiej. P. Raynouard przytacza go w t. V swoich Trubadurów, s. 189. Tekst jego zawiera wiele błędów; zanadto chwalił, a za mało znał trubadurów. [przypis autorski]

powiastki, które się pod jego nazwiskiem ukazywały w „Rozmaitościach lwowskich” — Pierwsza ukazała się Ifigenia czyli Skutki niewierności (Nr. 85, w sobotę 29 lipca 1820 r.). Potem Atenais (19 września), wreszcie Podroż (Nr. 33, 20 marca 1821). Pełnym nazwiskiem: Ant. Malczewski — podpisana jest tylko Podróż, inne noszą podpis: Ant, Mal…i. [przypis redakcyjny]

powiat Montferański — okolica miasta Montferrand, połączonego za Ludwika XIII z Clermontem (Jasną Górą) w jedną całość pod nazwą Clermont-Ferrand. [przypis redakcyjny]

Powiatowa Kasa Oszczędności — kasa zaliczkowa obejmująca swoją działalnością pewien powiat. [przypis edytorski]

powiatowe chorągwie — chorągwie zaciągane w zastępstwie pospolitego ruszenia przez poszczególne ziemie (powiaty) i opłacane z podatków ustalonych przez sejmiki ziemskie; nazwane są tu one nowo zaciężnymi, ponieważ dopiero w 1652 r. sejm powiększył w ten sposób liczbę wojska, nakładając na poszczególne powiaty województw obowiązek utrzymania dodatkowych chorągwi. [przypis redakcyjny]

powiat wielicki — powiat w województwie małopolskim z siedzibą w Wieliczce. [przypis edytorski]

powiat ządzborski — dziś: mrągowski. [przypis edytorski]

powiat Zajęczy — 15. nom Górnego Egiptu o nazwie Un (zając), ze stolicą w Hermopolis (gr.); ok. 230 km na południe od Memfis, ok. 30 km na południe od Al-Minja. [przypis edytorski]

powiécie — wyrazy powiécie oraz dziécię zostały zrymowane ze słowem życie, ponieważ é mogło być wymawiane w sposób zbliżony do i bądź y. [przypis edytorski]

powié — czytaj: powi. [przypis edytorski]

powięgła (gw.) — powiędła. [przypis autorski]

powięź (daw.) — wiązka, pęto. [przypis edytorski]

powieć — konstrukcja z partykułą wzmacniającą „-ci”, skróconą do „ć”. [przypis edytorski]

po wiechach — po karczmach; wiecheć słomy był znakiem karczmy. [przypis redakcyjny]