Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6277 przypisów.
odsep — opłata w formie odsypanej mąki. [przypis edytorski]
odsetka (daw.) — procent od kwoty; dziś tylko w lm: odsetki. [przypis edytorski]
odsieczy (starop. forma) — dziś M.lm: odsiecze. [przypis edytorski]
odsiedziałem karę pięć lat więzienia — popr.: odsiedziałem karę pięciu lat więzienia. [przypis edytorski]
odsiedziałeś wieżę u mnie — tzn. odsiedziałeś u mnie przykry, długi czas, jak w więzieniu. [przypis edytorski]
od skarbcu — dziś popr. forma D. lp: od skarbca. [przypis edytorski]
od skarbcu — dziś popr. forma D. lp: skarbca. [przypis edytorski]
odskoczy się (starop.) — dziś: odskoczy. [przypis redakcyjny]
Odsłoń mu usta, niech twą piękność drugą pozna na końcu — To jest: przemów, a daj mu co prędzej poznać piękność nauki bożej. [przypis redakcyjny]
odsłoń (neol.) — odkryty stok wzgórza. [przypis edytorski]
odsłoniony — dziś raczej: odsłonięty. [przypis edytorski]
odsługa (daw.) — usługa oddana za usługę. [przypis edytorski]
od spadku usunął Mojżesz Lewitowe dzieci — Pokolenie Lewi nie otrzymało żadnej części przy rozdziale ziemi Kanaan, którą inne pokolenia Izraelskie podzieliły się między sobą. Bo Mojżesz je wybrał i przeznaczył, aby sprawowało urząd kapłaństwa. Z tej zasady Mojżeszowej wychodząc, Dante utrzymuje, że duchowni nie powinni brać żadnego udziału w posiadłościach ziemskich. [przypis redakcyjny]
od spasi — od szkody (przez wypasienie w polu), sens: przeszkodzi. [przypis redakcyjny]
od spieki Syriuszowej bronią — Syriusz (łac. Sirius, z gr. Σείριος: palący, gorący), najjaśniejsza gwiazda nieba północnego, w lipcu i sierpniu wschodzi na niebo przed wschodem Słońcem i jest znakiem największych upałów letnich. [przypis edytorski]
od sta (daw.) — od stu (sta: daw. D. słowa „sto”, odmienianego jak rzeczownik); dziś: procent. [przypis edytorski]
od sta (daw.) — od stu (sta: daw. D. słowa „sto”, odmienianego jak rzeczownik); dziś: procent. [przypis edytorski]
od sta — dziś: procent. [przypis edytorski]
od stanów wszystkich — tj. na sejmie. [przypis redakcyjny]
od (starop.) — przez; od Anioła (…) zleczony,: wyleczony przez anioła. [przypis edytorski]
od (starop.) — przez; od bojaźni zwyciężony: zwyciężony przez bojaźń. [przypis edytorski]
od (starop.) — przez; od niego: przez niego. [przypis edytorski]
od (starop.) — przez; od tych wojowników pobitych: pobitych przez tych wojowników. [przypis edytorski]
od (starop.) — tu: przed; od cesarzów chciwych: przed chciwymi cesarzami. [przypis edytorski]
od (starop.) — tu: przed; od Tankreda strzegli: strzegli przed Tankredem. [przypis edytorski]
od (starop.) — tu: przez; był od chrześcian wzięty: został wzięty przez chrześcijan. [przypis edytorski]
od (starop.) — tu: przez; od Hetmana: przez Hetmana. [przypis edytorski]
od (starop.) — tu: przez; od mistrzów zrobioną: zrobioną przez mistrzów. [przypis edytorski]
od (starop.) — tu: przez; zabitej od siebie: przez siebie zabitej. [przypis edytorski]
odstawując — dziś: odstawiając. [przypis edytorski]
odstępnie napisałem — tu: odchodząc od tematu. [przypis edytorski]
odstępywali — dziś popr. forma: odstępowali. [przypis edytorski]
od stopy do głowy — dziś popr.: od stóp do głów. [przypis edytorski]
od Strojnowskiego (daw.) — przez Strojnowskiego. [przypis edytorski]
odstrojony — dziś: rozstrojony. [przypis edytorski]
od strony Koluszek — na poczcie w Koluszkach znajduje się ogólnokrajowy Wydział Przesyłek Niedoręczonych. [przypis edytorski]
od strony morza nie dojedzie żaden statek — właśc. popr.: (…) nie dopłynie (…) statek. [przypis edytorski]
odstrychnąć się (daw.) — tu: oddalić się, zerwać a. ochłodzić stosunki. [przypis edytorski]
odstrychnienie się — tu: odcięcie się, odłączenie się. [przypis edytorski]
odstrzelona — odłączona, odseparowana. [przypis edytorski]
odsyłając mi — tysiąc franków, posłanych Orpiszewskiemu. [przypis redakcyjny]
Odsyłam zgorszonego czytelnika do książki G. Sorela Les illusions du progrés i do I rozdziału znakomitego małego podręcznika Vilfreda Pareto Di Economica politica, Milano 1906 — wreszcie do pism Al. Herzena, który kiedyś zajmie pośród wszechświatowych klasyków miejsce tuż obok Montaigne'a. [przypis redakcyjny]
odszczepieństwem od wielkich tradycji kultury niemieckiej, od wielkiej uniwersalistycznej misji narodu — Fr. Foerster, Politische Ethik u. Politische Pädagogik, 1920, s. 257–355, M. Zdziechowski; op. cit., s. 110–111. [przypis autorski]
Odszedł leniwo, niestety, po czasie — Wąż, który był złodziejem za życia, zranił w okolicy pępka innego złodzieja, który się zjawił w ludzkiej postaci. Gdy wąż upadł, z jego pyska i z rany ukąszonego bucha dym, zamieniają obydwa swe postacie, członek po członku, człowiek („grzesznik”) staje się wężem, wąż („gad”) człowiekiem. [przypis redakcyjny]
odszedł z tym przekonaniem, że jest mędrszy — Jakob Burckbardt Griechische Kulturgeschichte III, str. 380–384. Tą nieustanną krytyką, zawsze bezwzględną, często brutalną (Laches), uprawianą z artystami, uczonymi lub zwykłymi śmiertelnikami, z ojcami rodzin wobec synów, młodzików zuchwałych, których „uświadamia” — a którzy przy lada okazji wybuchają śmiechem na widok zakłopotania starszych osób, sprawił Sokrates, że „wszystko, co żyło, uciekało na cztery strony świata, gdy go tylko ujrzano gdzieś na rogu ulicy; ostatecznie oburzył wszystkich: uczonych, artystów, kapłanów, prawdziwych demokratów, którzy mu nie mogli przebaczyć, że na czele oligarchii stali jego uczniowie, wreszcie patriotów starego pokroju, zaciekłych nieprzyjaciół sofistyki”. Chmury powstały właśnie w czasie, kiedy ta nienawiść była powszechna. Zaznaczyć tu należy, że Hellenowie byli niezmiernie ambitni i wrażliwi na formę dyskusji, były wypadki, że sofista, pokonany i zawstydzony wobec publiczności, szedł do domu, pisał odpowiedź i obronę swej tezy i… popełniał samobójstwo. Już jeden z uczniów Pitagorasa, urażony surowym słowem mistrza, odebrał sobie życie. Diogenes Laertios, II, 11, 1; Plutarch, De adulatione et amico c. 32. [przypis tłumacza]
odszedszy (starop. forma) — odszedłszy. [przypis edytorski]
Od Szwajcarów — aluzja do popularyzujących się coraz bardziej, a często wypaczanych koncepcji filozoficznych Rousseau pochodzącego z Genewy. [przypis redakcyjny]
od szyje — dziś D.lp: szyi. [przypis edytorski]
odtądem była zafrasowaną (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: odtąd byłam zafrasowana. [przypis edytorski]
odtąd stało się „Życie” tym, czym być powinno — po oświadczeniu Daszyńskiej, że wycofuje się z Redakcji „Życia”, zmienia ono podtytuł z „Tygodnik Ilustrowany Społeczno-polit. i Naukowy” na „Tygodnik Ilustrowany Literacko-artystyczny”. [przypis edytorski]
od Tankreda naycięższy mężnego Wziął raz, który tam (…) przypadł (starop.) — tj. otrzymał najcięższy cios od mężnego Tankreda, który tam się znalazł (by bić się z Argantem). [przypis edytorski]
odtęschnieć (daw.) — przestać tęsknieć. [przypis edytorski]
od tego czasu nie wytworzyła ludzkość żadnego nowego typu sztuki teatralnej (…) wszystko to stworzył geniusz kultury helleńskiej — opera i operetka jest tylko odmianą tragedii, dramatu satyrowego lub komedii greckiej. [przypis tłumacza]
od tego (…) i rymu nie masz (starop.) — wypowiedzieć nie można. [przypis redakcyjny]
od tego piekła zwierzęcej formy — Sny pierwszych ras były zwycięstwem w formach zwierząt: tak sen Faraona, następnie Romulusa-Gedymina. [przypis autorski]
od tego świata wznosi się ona ku najwyższej umysłowości, albo jako ku zasadzie wszelkiego przyrodzonego, albo wszelkiego moralnego ładu i doskonałości. W pierwszym razie zwie się fizyko-teologią, w drugim teologią moralną — nie zaś moralnością teologiczną, bo ta zawiera prawa moralne, nakazujące przyjąć istnienie najwyższego rządcy świata; gdy tymczasem teologia moralna jest przeświadczeniem o bycie najwyższego jestestwa, opartym na prawach moralnych. [przypis autorski]
od tej, która się wspólnie z nim rzemiosłem opiekuje — mowa o siostrze Hefajstosa, Atenie, bogini mądrości, rękodzieła i sprawiedliwej wojny. [przypis edytorski]
od tej lwiej groty — tak nazywa swój dom ze względu na żonę. [przypis tłumacza]
od tej małej wioski nazwali Moskale cały kraj Sybirem — pochodzenie nazwy „Syberia” jest niejasne i niepewne. [przypis edytorski]
od tej pory kąt owej topieli nazwano Morzem Jońskim — nazwę Morza Jońskiego wywodzi się tu od imienia Io. [przypis edytorski]
od tejże doby (daw.) — od tego momentu. [przypis edytorski]
Od tłumacza — wstęp tłumacza odnosi się do całego zbioru opowiadań, który otwiera Kuratela, a obejmującego również następujące tytuły: Facino Cane, Sarrasine, Piotr Grassou, Z. Marcas, Granatka, Poronienie. [przypis edytorski]
Odtoczę im od czopa, zastąpię od spasi! — por. VIII 117, przeszkodzę im. [przypis redakcyjny]
odtoczyć od czopu (daw., pot.) — dać się we znaki, wet za wet oddać, jak IX, 270. [przypis redakcyjny]
odtrącając list jak plugawy owad — dziś z D.: (…) jak plugawego owada. [przypis edytorski]
Odtrącenie z racji niepłodności żony może mieć miejsce jedynie w razie jednożeństwa — To nie znaczy, aby odtrącenie z powodu bezpłodności było dozwolone u chrześcijan. [przypis autorski]
Od Tracji zadął wicher — z północy. [przypis redakcyjny]
od Trafalgar Square aż do South Kensington — dzielnica South Kensington znajduje się ok. 4 km na zachód od placu Trafalgar. [przypis edytorski]
od trafunku (przestarz.) — na wszelki wypadek, gdyby coś się przytrafiło. [przypis edytorski]
odtroczyć (daw.) — odwiązać. [przypis edytorski]
od Troentu aż do Izauryna — marchia Ankońska. [przypis redakcyjny]
od tryumfalnej wiary w nieskończone siły człowieka do dzisiejszego stanu, który autor nazywa prebolszewizmem — por. Gonzague de Reynold, op. cit., s. 438. [przypis autorski]
od — tu: przez; napisane od profesora: napisane przez profesora. [przypis edytorski]
od — tu: przez. [przypis edytorski]
od — tu: ze strony. [przypis edytorski]
Od twierdzeń nadto górnych zeszli do morału — „Od twierdzeń nadto górnych”, to jest od rozumowań tyczących się życia fizycznego ludzi i budowy świata, „zeszli do morału”, czyli do moralnej filozofii Epikura, którego hasłem było: „Rozkosz sądzę być dobrem najwyższym człowieka”. W następnych wierszach zawarte są główne zasady jego nauki. [przypis redakcyjny]
odtwórcę Franciszka Moora — pierwszym odtwórcą tej roli był August Wilhelm Iffland, niemiecki aktor. [przypis edytorski]
Od twoich kości wprzód odpadnie ciało, nim żebrakowi przyniesiesz jałmużnę — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, zmieniając ten fragment następująco: „Niech żebrakowi zagłodzone ciało,/ Nim go wspomożesz, od kości odpadnie”. [przypis edytorski]
od Tybrowej wody — z Włoch; podróżował zapewne jako dyplomata. [przypis redakcyjny]
odtylcówka — broń myśliwska ładowana od tyłu (w odróżnieniu od dawniejszych ładowanych od przodu, przez wylot lufy). [przypis edytorski]
od Tyrolu po Szlezwig, od Eupen i Malmedy po Katowice — mowa o terytoriach spornych między Niemcami a Włochami, Danią, Belgią i Polską. [przypis edytorski]
od tysiąc — od tysiąca, prze tysiąc. [przypis redakcyjny]
od ujścia Pontu — tzn. od miejsca, w którym do cieśniny Bosfor „uchodzi” Pont Euksyński, czyli Morze Czarne. [przypis edytorski]
odumarty — krewny, który nam umarł. [przypis edytorski]
od umarzłego morza… do brzegu murzyńskiej granice — od bieguna do równika. [przypis redakcyjny]
odumrzeć — pozostawić kogoś a. coś, umierając, osierocić. [przypis edytorski]
odurzały — zamroczony. [przypis edytorski]
odurzeć — dziś: zostać odurzonym (od daw. „dur”: szaleństwo). [przypis edytorski]
od uścisku palących ręku szernowskich — dziś: od uścisku palących rąk szernowskich. [przypis edytorski]
O, du Spitzbub!… (niem.) — O, ty łobuzie!… [przypis redakcyjny]
Od ust do ust szły… — opowieści te uwiecznili głównie Boccaccio, Petrarca, słynny kronikarz Benvenuto da Imola, Poggio, Sacchetti, Giovanni da Prato i wielu innych. Wszystkie streścił Krauz w rozdziale Sagen und Anegdoten (124–136). [przypis autorski]
Od ust na usta — dziś popr.: od ust do ust. [przypis edytorski]
o duszy (…) Bog pieczą ima (starop.) — sam Bóg sprawuje opiekę nad grzesznymi duszami. [przypis edytorski]
o dużo — dziś popr.: o wiele. [przypis edytorski]
od w. 41 — tj. od słów: „A jak w dodońskim drzewo Jowiszowe lesie (…)”. [przypis edytorski]
od w. 517 do końca — tj. od słów: „Lecz te miejsca, Zofijo, więcej zdobisz sama” do słów: „Pół świata czcić cię będzie, drugie pół zazdrościć”. [przypis edytorski]
od w. 53 do 100 — tj. od słów: „Raz dano znać, że się lud z użaleniem skupił (…)” do słów: „Stąd dane Zofijówce i wzrost, i przynęta”. [przypis edytorski]
odwab — dziś: odciągnięcie. [przypis edytorski]
odwach — posterunek. [przypis edytorski]
odwach (przest.) — wartownia; areszt wojskowy lub policyjny. [przypis edytorski]
