Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10964 przypisów.
którzy mówią, że wszystko jest jednym — Parmenides i Zenon z Elei oraz szkoła eleatów. [przypis edytorski]
którzy mu w poprzek drogi stawali; zresztą — καὶ τοὺς ἐμπεδίζοντας: ἢ πολεμοῦντες πλείστην ἂν τριβὴν (Niese); καὶ τοὺς ἐμποδίζοντας: ἢ πολεμοῦντες πλείστην ἂν τριβὴν (Dindorf). Stąd u tłumaczów ustęp ten wypadł inaczej. [przypis tłumacza]
którzy najmniejszego nie doznając strachu, wszystko wypili i wymaścili — κἀκεῖνοι δίχα φρίκης ἠλείφοντο καὶ ἔπινον i w nawiasie jako niepewne: ἐξ αὐτῶν (Niese), κἀκεῖνοι δίχα φρίκης πλέον τοῦ ἵν ἠλείφοντο καὶ ἔπινον ἐξ αὐτῶν, atque illi sine horrore ungendo et potando plus quam hin ex illis consumebant, welche jeder mehr als ein Hin davon versalbten und vertranken (Cl.); [pominięto tłum. na rosyjski]; hin = הַהִ֖ין = miara żydowska (Lb 15, 4), według obliczania rabinów odpowiada zawartości 72 kurzych jaj (Riehm). [przypis tłumacza]
którzy nie mają o niej żadnej wiedzy — W ciągu życia. [przypis tłumacza]
którzy przez modły strzeliste zstąpić tu chcieli z miłosierdziem bożem — To jest: ci wszyscy, którzy korzystali z łaski i odpustów przywiązanych do jubileuszu w Rzymie w miesiącu grudniu 1300 roku, na który liczono zebranych około 200 000 tysięcy pielgrzymów z różnych krajów i krańców chrześcijańskiego świata. [przypis redakcyjny]
Którzy Rzeczpospolitą rządzą, dwie te nauce chować mają. Jednę, aby pożytków sąsiad swoich tak bronili, jakoby wszytko, co poczną, do nich obracali, swoich zapominając. Drugą, aby się o ciało wszytkiej Rzeczypospolitej starali, aby jednych broniąc, drugich nie opuszczali — Cyceron, O powinnościach (De officiis) I, 25. [przypis edytorski]
którzyście cierpieli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którzy cierpieliście. [przypis edytorski]
którzyście obsiedli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: którzy obsiedliście. [przypis edytorski]
którzyście tam (…) bywali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którzy tam bywaliście. [przypis edytorski]
którzyście (…) żebrali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: którzy żebraliście. [przypis edytorski]
którzyście zmazani grzechem — którzy jesteście zmazani grzechem; tj.: którzy jesteście grzeszni. [przypis edytorski]
którzyśmy (…) byli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: którzy byliśmy. [przypis edytorski]
którzy sądzą mętnie o rzeczach (…) nie odróżniają bowiem objawów istot od samych istot — Nag. Schr.: modi. [przypis redakcyjny]
którzy są w lasach — „być w lasach” to znaczy być bandytą. „Bandyta” nie jest terminem hańbiącym; używa się w znaczeniu banity, jest to outlaw ballad angielskich [wyjęty spod prawa, wygnaniec; red. WL]. [przypis autorski]
którzy się byli wyprawili — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą w stosunku do innej przeszłej; dziś: którzy się wyprawili. [przypis edytorski]
którzy ty koty igrawają (starop.) — [którzy] temu się oddają. [przypis redakcyjny]
którzy tylko do boju zdolni byli — πάντας ἡβηδὸν, Pape w słowniku swym podaje: „die ganze waffenfähige Mannschaft”; łaciński tłumacz: puberes omnes; [pominięto tłum. na rosyjski]; Clementz całkiem fałszywie przetłumaczył: „liess er (Vespasianus) alles ohne Unterschied des Alters niedermetzeln”, kiedy to uczyniło wojsko własnowolnie. [przypis tłumacza]
którzy — z użycia tego zaimka wynika, iż w kolędzie anioły są rodzaju męskiego. [przypis edytorski]
któś — dziś popr.: ktoś. [przypis edytorski]
któś — dziś popr. pisownia: ktoś. [przypis edytorski]
któś taki (daw.) — kim jesteś. [przypis edytorski]
Któż by nie zmiarkował, że dusza zwierzęca musi być, podobnie jak nasza, śmiertelna albo nieśmiertelna, a zatem ulec temuż losowi (…) — Por. Epitre à M-lle A. C. P. itd. [przypis tłumacza]
któż by zrozumiał!… Gdy my tak do siebie gadali snami, żywota królowie — Juliusz Słowacki, Król-Duch, Rapsod IV, Pieśń III, XXIV. [przypis edytorski]
któż mię z żebraki rozezna — któż mnie odróżni od żebraków. [przypis edytorski]
Któż nie cudowałby się nad kompleksją Demofona (…) dygotał na słońcu — Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, I, 14. [przypis tłumacza]
któż (…) nie pozwalał na przyjęcie projektu, który jeden mógł odkryć majątek każdego? Wielkopolanie — projekt odrzucony został na posiedzeniu Sejmu 4 kwietnia 1789 r. Posłowie wielkopolscy spowodowali odrzucenie, rozpoznali bowiem, że gęsto zaludniona i dobrze zabudowana Wielkopolska musiałaby w razie przyjęcia projektu Moszyńskiego płacić niepomiernie wielki podatek w stosunku do innych części Rzeczypospolitej; dla porównania: zagon ziemi pod Warszawą ceniony był 2 złote polskie, a pod Poznaniem 2 czerwonych złotych = 36 złotych polskich. [przypis redakcyjny]
któż o mnie stoi (daw.) — kto o mnie dba. [przypis edytorski]
Któż pożar od pioruna gasić się odważy? — Przesąd ludowy zabrania gasić pożar powstały od pioruna. [przypis redakcyjny]
Któż rzuci pierwszy kamień — zwrot z Ewangelii (J 8:7 przypowieść o jawnogrzesznicy). [przypis redakcyjny]
Któż taki potwór mógł widzieć — dziś z D.: „któż takiego potwora mógł widzieć”. [przypis edytorski]
Któż to słyszał takie dziwy?/ Tyś człowiek i Bóg prawdziwy,/ Ty łączysz w Boskiej osobie/ Dwie natury różne sobie — strofa popularyzuje katolicki dogmat o podwójnej, zarazem boskiej i ludzkiej, naturze Chrystusa. [przypis edytorski]
Któż to tak jęczy? Może który z (…) nieboraków Karkina… — Karkinos, stary poeta tragiczny sprzed Ajschylosa, chwalony przez helleńskich dramaturgów; nie pozostało jednak nic z jego dzieł. Miał trzech synów, również tragików, ale bardzo lichych, których współczesna komedia często wyszydza: są to Ksenokles, Ksenotinos i Ksenarchos. Poetyczny lichwiarz Amynias szpikuje swe zdania frazesami z dramatu Ksenoklesa Alkmena. [przypis tłumacza]
Któż to wie, kto wśród nas jest łotr… — refleksje starego Baryki, podobnie jak analogiczne poglądy Korzeckiego z Ludzi bezdomnych, są echem teorii Abramowskiego o „rewolucji moralnej”. [przypis redakcyjny]
któżże — kto, któż. [przypis edytorski]
Któż z nas serca tajniki odgadnie? — Głęboki smutek drga w tych słowach Alcesta. Ileż razy zapewne samego Moliera uświadamiali „życzliwi” w ten sposób! [przypis tłumacza]
Kto bądź mię spotka, powinien mię zabić (…) — Tu następują przykłady działania zawiści jako wędzidło, ażeby nim ten występek zawściągać. Każdy, kto mię spotka, powinien mię zabić: słowa wyrzeczone przez Kaina po zabiciu z zawiści brata swego Abla (Mojżesz, księga 1 rozdz. 4). [przypis redakcyjny]
kto bądź, ten bądź — wszystko jedno, kto. [przypis redakcyjny]
Kto bądź troszczy się o to, aby się im podobać (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, XCI. [przypis tłumacza]
kto będą ci przeciwnicy — dziś popr.: kim będą ci przeciwnicy. [przypis edytorski]
k'tobie a. ku tobie (daw.) — do ciebie. [przypis edytorski]
k'tobie (daw.) — do ciebie. [przypis edytorski]
k'tobie (daw., gw.) — ku tobie, w twoją stronę. [przypis edytorski]
k'tobie — (daw.) — ku tobie, do ciebie. [przypis edytorski]
k'tobie — ku tobie. [przypis edytorski]
k'tobie (starop.) — do ciebie, ku tobie. [przypis edytorski]
k'tobie (starop.) — do ciebie. [przypis edytorski]
k tobie (starop.) — do ciebie. [przypis edytorski]
kto braterstwa, jako Apostoł upomina, nie miłuje — por. 1 P 3, 8. [przypis edytorski]
ktoby beł rzekł, ktoby wierzył (starop.) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: kto rzekłby wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.), kto wierzyłby. [przypis edytorski]
ktoby był (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką formy przypuszczającej czasownika; inaczej: kto byłby; tu: kto miałby być. [przypis edytorski]
ktoby chciał (daw.) — dziś popr.: kto by chciał [przypis edytorski]
ktoby (…) chciał (daw.) — dziś popr.: kto by chciał. [przypis edytorski]
Kto byłby ukrytym nieprzyjacielem, Bóg nie pozwoliłby mu, aby czynił jawnie cudy — Wciąż Pascal ma na myśli Port-Royal. [przypis tłumacza]
ktoby mógł (daw.) — dziś popr.: kto by mógł. [przypis edytorski]
ktoby (starop. forma) — dziś: kto by [się zwadził, tj. pokłócił się]. [przypis edytorski]
kto by takiego bawił (daw.) — z kim by taki przebywał. [przypis edytorski]
ktoby (…) ukazał (starop. forma ort.) — dziś popr.: kto by ukazał; kto ukazałby. [przypis edytorski]
kto by zabił, krew jego niech będzie przelana — 1 Mojż 8, 6. [przypis edytorski]
Kto by zgorszył jednego z tych, byłoby mu lepiej, żeby sobie uwiązał kamień młyński u szyi i rzucił się z nim w morze — cytat z Ewangelii św. Marka (Mk 9, 41) i św. Mateusza (Mt 18, 6). [przypis edytorski]
ktoć (…) odjął (starop. forma) — kto ci odjął; tj. kto ci odebrał. [przypis edytorski]
Ktoć to powiedział — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć i dodaną do zaimka „kto”. [przypis edytorski]
kto chce psa uderzyć, sam w niego wpada — żart. kontaminacja dwóch powiedzeń: „kto chce psa uderzyć, ten zawsze kij znajdzie” (tj. jeśli się chce kogoś zaatakować, zawsze znajdzie się jakiś powód) oraz „kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada” (tj. kto walczy podstępem, pada ofiarą własnej gry; inaczej: „kto mieczem wojuje, od miecza ginie”). [przypis edytorski]
Kto chce zachować duszę, straci ją — Łk 24. [przypis tłumacza]
kto cię schował w swoim domu przed pijanymi chłopami, co ci powybijali szyby w sklepie, wtenczas, kiedy to pierze latało w powietrzu jak śnieg, a ulice i dachy były od niego białe — opis pogromu Żydów. Fala pogromów przetoczyła się przez zachodnią część Imperium Rosyjskiego w latach 80. XIX w. W pogromie warszawskim w Boże Narodzenie 1881 r. ucierpiało ok. 10 tys. Żydów, wiele biedniejszych rodzin straciło cały swój majątek, zdarzały się też pobicia i zabójstwa. [przypis edytorski]
Kto czyni grzech, niewolnikiem jest u grzechu — J 8, 34. [przypis edytorski]
Kto daje świadectwo Mahometowi? (…) — Joann. V, 31. [przypis tłumacza]
kto dobrowolnym chce być banitą? — Mefisto stawia tu zagadkę, której rozwiązaniem jest słowo „błazen”. [przypis edytorski]
Kto dręczy ludzi, doświadczy udręki własnego sumienia, doznając cierpień na miarę tych, jakie sam kiedyś innym przyczynił — Patrz tamże [de la Mettrie, Discours sur le bonheur; red. WL]. [przypis tłumacza]
kto dziś założy na gruszt — zmierzy co rusztowanie do turniejów zapewne przygotowane. [przypis redakcyjny]
Kto idzie prosto, ten idzie beśpieczno — Prz 10, 9. [przypis edytorski]
Kto inny może srożej wziąłby sprawę ową — Jak tłumaczyć tę pobłażliwość Elmiry? Zachowanie się jej tu, jak również w scenie czwartej, jest cokolwiek niezrozumiałe: może w pierwotnej redakcji sztuki było jaśniejsze. Ale może po prostu Molier, potrzebując tego dla sceny Elmiry z Tartufem w akcie IV, umotywował tu dość lada jako tę jej pobłażliwość, bez której późniejsze pochwycenie obłudnika w pułapkę byłoby niemożliwe? [przypis tłumacza]
kto ją tam umieścił, tę torpedę? — do poł. XIX w. torpedami (torpedo, torpille) nazywano różne ładunki wybuchowe umieszczane pod wodą w celu uszkadzania wrogich okrętów. Po skonstruowaniu w 1866 torpedy samobieżnej, wystrzeliwanej w kierunku jednostki pływającej, stopniowo zaczęto stosować nazwę torpeda do tego rodzaju pocisków, zaś nieruchome ładunki wybuchowe określać mianem min morskich. [przypis edytorski]
kto jeho znaje, szczo on myśli? (z ukr.) — kto go wie, co on myśli? [przypis edytorski]
kto jestem — dziś: kim jestem. [przypis edytorski]
kto jest osoba pisząca w ten sposób — autorką tego listu była panna de Scudéry. [przypis tłumacza]
kto jest Tetmajer (…) dobił — S. Przybyszewski, Listy I, s. 112. [przypis edytorski]
ktokolwiek (…) drugiego — Seneka (Młodszy), Listy moralne do Lucyliusza, List IV, 8. [przypis tłumacza]
Ktokolwiek, mając jeno tydzień do życia, nie uzna, iż stawka jest warta tego (…) — Por. fragm. 200 i 237. [przypis tłumacza]
ktokolwiek odmówi woli powszechnej posłuszeństwa, będzie do niego zmuszony przez całe ciało: co nic innego nie znaczy, jak, że zmusi się go do tego, iżby był wolny — słynny paradoks Russa. Można go rozwiązać w następujący sposób: Przystępując do związku społecznego, uznała jednostka wolę powszechną i jej rozkazy za swoją wolę. Ponadto pomyślność związku leży w jej własnym interesie, gdyż korzysta ona dla siebie z udzielanej przez związek ochrony, tak że nie może rozumnie nie chcieć dobra całości. Łamiąc prawa, działa nie tylko wbrew swemu obowiązkowi, ale także wbrew swemu interesowi i swojej racjonalnej woli — przestaje być wolna. Społeczeństwo, zmuszając ją do posłuszeństwa wobec woli powszechnej, zmusza ją do postępowania zgodnego z jej własną racjonalną wolą, zmusza ją, iżby była wolna. [przypis tłumacza]
Ktokolwiek posiadał wiele złych narowów i wiele talentów, bardzo niską duszę i ambitny umysł, ten szukał zbrodniarza, którego skazanie mogłoby być miłe monarsze: była to droga do zaszczytów i majątku — Patrz, u Tacyta, o nagrodach, jakie przyznawano tym donosicielom. [przypis autorski]
Ktokolwiek szuka jakiejś rzeczy, przychodzi do tego punktu (…) — Sekstus Empiryk, Zarysy pirrońskie, początek. [przypis tłumacza]
Kto Kościoła nie słucha, niechaj będzie jako poganin niewierny — Mt 18, 17. [przypis edytorski]
kto kupi niewolą włos biały — kto okupi (zapłaci za) siwiznę niewolą. [przypis edytorski]
kto ma morze we władzy swojej (…) wolno mu w każdej chwili wypowiedzieć wojnę lub jej uniknąć (…) Niech więc Anglia tym się kieruje, a wkrótce (…) będzie panią Indii… — por. Bacon, Eseje, XXIX (O prawdziwej wielkości królestw i państw). [przypis edytorski]
kto ma sprawiedliwą — ma słuszność. [przypis redakcyjny]
Kto ma w piersi poczucie wolnego i potężnego lotu, ucieka jak nieprzytomny (…) ów potężny wiejący po Europie prąd indywidualizmu i tęsknota za samotnością — Forpoczty, s. 167 (C. Jellenta, Cieplarnia bezducha). [przypis autorski]
kto mię uwielbi, ja go uwielbię; a kto mię będzie wyznawał przed ludźmi, iście go ja też wyznam przed Ojcem moim — Mt 10, 32. [przypis edytorski]
ktom ja zacz (daw.) — kim ja jestem. [przypis edytorski]
ktom ja zacz (daw.) — kim jestem. [przypis edytorski]
kto mnie trafi (…) nazwij go Adamem — aluzja do Adama Bella, półlegendarnego banity i doskonałego łucznika, mieszkającego z towarzyszami w lesie Inglewood w północnej Anglii, postaci podobnej do Robin Hooda, ukrywającego się z kompanami w lesie Sherwood w środkowej Anglii. [przypis edytorski]
Kto mnie widzi, widzi i ojca mojego. Abowiem ja i ociec tedy jedno jestechmy, to jest jedynego a społecznego Bóstwa zawżdy społu używamy — J 14, 9 oraz J 10, 30, z dodaniem słów po przecinku. [przypis edytorski]
Kto mnoży wiedzę, ten mnoży boleść — [Eklezjasta] I, 18. [przypis redakcyjny]
Kto mówi o Keatsu? — por. list do Reeve'a [nr 9 z 22 XII 1830 i nr 43 z 10 XI 1831; Keatsu — dziś popr. forma Msc.: o Keatsie; red. WL]. [przypis redakcyjny]
kto mówi o moralności, ten potrzebuje pomocy choćby tylko własnej, ten jeszcze nie chodzi sam, lecz o szczudłach — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 50. [przypis autorski]
ktom — skrócone: kto jestem. [przypis edytorski]
ktom zacz (daw.) — kim jestem. [przypis edytorski]
Kto nie jest przeciw wam, jest za wami — Mk 9, 39. [przypis tłumacza]
Kto nie jest za mną, jest przeciw mnie — Mt 12, 30. [przypis tłumacza]
Kto nie jest z Jezusem, jest przeciw niemu — Łk 11, 23. [przypis edytorski]
kto nie ma portu — [kto nie ma] spławu na morze. [przypis redakcyjny]
