Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3665 przypisów.
išsilgimo — ilgesio. [przypis edytorski]
išsimokinti — sen. išmokti. [przypis edytorski]
išsiplėtojęs — čia: išsiskleidęs. [przypis edytorski]
išsiveryti (lenk.) – viską išsipasakoti, atskleisti. [przypis edytorski]
išskaityti — čia: išskaičiuoti, išvardyti. [przypis edytorski]
išsmaluoti — ištepti smala. [przypis edytorski]
išstipti — daugeliui nudvėsti. [przypis edytorski]
išteks — dabar: užteks. [przypis edytorski]
ištlumočyt (lenk.) — paaiškinti. [przypis edytorski]
Ištol — iš toli. [przypis edytorski]
išturėti — išlaikyti, ištverti. [przypis edytorski]
iš tyko — tyliai. [przypis edytorski]
išvarža — išveržti, atimti nuo priešų turtai. [przypis edytorski]
iš viršaus — iš anksto. [przypis edytorski]
išvirš — iš anksto. [przypis edytorski]
Isa — arabskie i muzułmańskie imię Jezusa, uznawanego w islamie za jednego z proroków. [przypis edytorski]
Isa [Jezus] zrobił z gliny ptaka, tchnął w niego i ptak poleciał… — cud wzmiankowany w trzeciej i piątej surze Koranu, opisany także w Ewangelii Dzieciństwa Tomasza, chrześcijańskim tekście z II w., opowiadającym o cudach, jakich dokonał Jezus w dzieciństwie. [przypis edytorski]
Isakijo — Didžiausia ir gražiausia Petropily cerkvė. [przypis autorski]
i samego WM. M. Pana nie turbując, boby mi było mało co z drogi albo też nic — po tych słowach w rękopisie brak jednej karty, chociaż po k. 171 następuje k. 172, a na niej koniec ustnej odpowiedzi danej Paskowi przez hetmana W. Ks. Litewskiego Sapiehę na list Czarnieckiego. [przypis redakcyjny]
I sam Katon by upadł w tych pokus przepaście, zwłaszcza gdyby się kąpał i zbił wiorst piętnaście — parafraza zdania: „I sam Katon by upadł w tych pokus przepaście, zwłaszcza gdyby się kochał i miał lat szesnaście”, pochodzącego z wiersza Konstantego Gaszyńskiego Sielanka młodości (1855). [przypis edytorski]
I sam się zastrzelił na dziale — Orlikowski, kapitan artylerii konnej, dowodzący działami w bitwie pod Daszowem. Skończył, jak powyżej duma opisuje. [przypis autorski]
ischias (łac., med.) — rwa kulszowa, ból nerwu kulszowego, biegnącego od okolic lędźwiowych do palców stopy. [przypis edytorski]
ischias (łac.) — rwa kulszowa. [przypis edytorski]
Ischia — wyspa na Morzu Tyrreńskim. [przypis edytorski]
Ischia — wyspa na Morzu Tyrreńskim . [przypis edytorski]
Ischl — miasto uzdrowiskowe w Austrii. [przypis edytorski]
is, ea, id (łac.) — który, która, które. [przypis edytorski]
I, semper melius eris (łac.) — idź, zawsze będziesz lepszy. [przypis edytorski]
Isenheimski ołtarz — gotycko-renesansowy ołtarz w kościele w Isenheim w Alzacji, wykonany w l. 1506–1515 przez Matthiasa Grünewalda (malowane kwatery) i Niklausa von Hagenau (rzeźby korpusu ołtarza). Na jednej z bocznych tablic ołtarza namalowany jest św. Sebastian, męczennik. [przypis edytorski]
is erat eorum victoriae deus, qui cum iis in expeditionibus ibat — ten był ich bogiem zwycięstwa, który chodził z nimi na wyprawy. [przypis edytorski]
Is fecit cui prodes (łac.) — Zrobił ten, kto z tego korzysta. [przypis tłumacza]
I should hope so (ang.) — tu: mam nadzieję. [przypis edytorski]
I siadają na krzesłach, wszedłszy do namiotu… — w oryginale Nestor opowiada tu o walkach, jakie wbrew zakazom ojca toczył jako młodzieniec; zapewne ma to wpływ na późniejszą decyzję Patroklesa, by ubrać zbroję Achillesa i ruszyć do walki. [przypis edytorski]
Isia — Jadwisia (Jadwiga, rzeczywiste imię córki Tetmajerów). [przypis redakcyjny]
I siedząc niżej wznosi oczy w górę — Według ziemskiego porządku hierarchicznego, pierwsze miejsce i tu zajmują cesarze, potem królowie, niżej pod nimi siedzi markgraf Wilhelm z Montferratu, po którego zgonie zatliła się wojna domowa między jego synami a mieszkańcami Aleksandrii. [przypis redakcyjny]
iskać (gw.) — usuwać wszy. [przypis edytorski]
iskać — obszukiwać, uwalniać od pcheł i innych pasożytów. [przypis redakcyjny]
i skargi im w głowie! — tekst uszkodzony; przyjęto: mens est in querelis, według pierwszych wydań. [przypis tłumacza]
Iskariota — Judasz Iskariota, wg Nowego Testamentu jeden z uczniów Jezusa Chrystusa, którego zdradził, wydając w ręce władz. [przypis edytorski]
Iskariot — Judasz Iskariota, uosobienie zdrajcy, wydał swojego nauczyciela, Jezusa Chrystusa, za 30 srebrników. [przypis edytorski]
Iskia — wyspa na Morzu Śródziemnym w pobliżu Neapolu. [przypis redakcyjny]
iskrówka (pot.) — przenośna stacja radiotelegraficzna. [przypis edytorski]
Iskrząc oczyma naczelnik szatanów — Widzimy w dalszym ciągu tej pieśni, jak oszuści potępieńcy oszukują swoich nadzorców, ażeby z ich szpon co prędzej umknąć i zanurzyć się w smołę. Scena ta pełna ruchu i życia przypomina mimo woli, że i poza obrębem piekła podobne sceny wzajemnego oszukaństwa rządzących i rządzonych dziać się mogą. [przypis redakcyjny]
isk (z ros. иск) — skarga, pozew; tu: kara, madat. [przypis edytorski]
I słodki w górę uśmiech — Maria, niższa zapewne dużo od Wacława, miała wzrok i twarz całą wzniesioną ku niemu w górę. [przypis redakcyjny]
I służyli [królowie] Chrystusowi wedle Psalmu — Ps 2, 10–11. [przypis edytorski]
I słychać jęk szatanów w sosen szumie — Juliusz Słowacki, Beniowski, Pieśń V A, w. 172. [przypis edytorski]
I słyszę szum, i słyszę jęk, / Drgające słyszę głosy; / I w sercu mam złowieszczy lęk, / A oczy pełne rosy. / — fragment wiersza Marii Konopnickiej *** (Przy oknie siedzę w cichą noc…). [przypis edytorski]
islamcy — muzułmanie, wyznawcy islamu. [przypis edytorski]
Islam nie broni go nawet od pijaństwa, ponieważ Koran nie przewidział wódki — zarówno Koran, jak i wypowiedzi przypisywane przez tradycję Mahometowi (hadisy), potępiają wino i ogólnie odurzanie się, co jest interpretowane jako bezwzględny zakaz picia alkoholu, bez względu na rodzaj trunku. [przypis edytorski]
Isle-de-France — daw. nazwa wyspy Mauritius na Oceanie Indyjskim, używana w latach 1715–1810, kiedy wyspa była kolonią francuską. [przypis edytorski]
isleño (hiszp.) — wyspiarz. [przypis edytorski]
Islington — dzielnica mieszkalna ok. 6 km od centrum Londynu, od połowy XIX do połowy XX w. zaniedbana i zamieszkiwana głównie przez biedotę. [przypis edytorski]
Ismailia — miasto w Egipcie, nad Kanałem Sueskim, w połowie drogi pomiędzy Port Saidem na północy a Suezem na południu; założone w 1863 jako baza przy budowie tego kanału. [przypis edytorski]
Ismenias (IV w. p.n.e.) — polityk tebański, doszedł do władzy po wojnie peloponeskiej, prowadził politykę antyspartańską, przyjął Ateńczyków wygnanych przez Trzydziestu Tyranów; kiedy w 382 p.n.e. Spartanie zajęli Teby, kazali go stracić za współpracę z Persami: miał być jednym z trzech miejscowych polityków, którzy przyjęli pieniądze perskie za zwalczanie Sparty (Ksenofont, Hellenika III 5). W Państwie Platona wymieniony wśród bogatych i wpływowych osób o słabej moralności. [przypis edytorski]
Ismenias (IV w. p.n.e.) — polityk tebański, doszedł do władzy po wojnie peloponeskiej, prowadził politykę antyspartańską; w Menonie Platona wymieniony jako przykład człowieka, który w krótkim czasie dorobił się wielkich pieniędzy. [przypis edytorski]
Ismenus — rzeka pod Tebami. Nad nią leżała świątynia Apollina, Ismenion. Była ona siedzibą wróżbitów, którzy wróżyli z płomieni buchających na ołtarzu. [przypis redakcyjny]
I smutnie się nadęła, wysileniem tłusta — Poeta rozmyślnie zdaje się używać wyrażeń jaskrawo brzydkich w kontraście z urodą Marii, aby realizmem obrazu utopionej wywołać grozę [wysileniem tłusta: twarz Marii-topielicy wygląda na otyłą z powodu wysiłku przedśmiertnego; Red. WL]. [przypis redakcyjny]
Isn’t, old boy (ang.) — skrócone: Isn't it, old boy? (nieprawdaż, stary?). [przypis edytorski]
Isokrates (436–338 p.n.e.) — grecki mówca, zaliczany w starożytności do 10 najwybitniejszych mówców Attyki; wniósł wielki wkład do retoryki swoim nauczaniem i pismami. [przypis edytorski]
Isokrates (436–338 p.n.e.) – staroż. grecki mówca, zaliczany w starożytności do 10 najwybitniejszych mówców Attyki; wniósł wielki wkład do retoryki swoim nauczaniem i pismami. [przypis edytorski]
isola (wł.) — wyspa. [przypis edytorski]
Ispahan (daw.) — dziś popr.: Isfahan, trzecie co do wielkości miasto Iranu, ok. 340 km na płd od Teheranu; stolica prowincji. [przypis edytorski]
I speak suahili (ang.) — mówię w suahili. [przypis edytorski]
I spent about a month in these islands, and found the natives surprisingly intractable and difficult to work with ethnographically. The Amphlett „boys” are renowned as boys good boat-hands, but in general they are not such capable and willing workers as the Dobuans. [przypis autorski]
I spotka Polskę los umęczonej Hiszpanii, czytałem niedawno w »Myśli Polskiej« — W artykule Kożuchowskiego pt. Powrót Torquemady. [przypis autorski]
I sprawia (…) wiek przeminie — te dwa wersy nie występują w pierwszej opublikowanej wersji wiersza. [przypis edytorski]
isprawnik — urzędnik wchodzący w skład sądu ziemskiego. [przypis edytorski]
isprawnik (z ros.) — urzędnik stojący czele powiatu (ujezdu) w carskiej Rosji. [przypis edytorski]
isprawnik (z ros.) — urzędnik stojący czele powiatu (ujezdu) w carskiej Rosji; razem z dwoma asesorami tworzył tzw. niższy sąd ziemski. [przypis edytorski]
Israëls, Jozef (1824–1911) — holenderski malarz i grafik, autor romantycznych obrazów o tematyce biblijnej i historycznej, później realistycznych scen z życia miejskiej biedoty; za życia uznawany za najbardziej poważanego holenderskiego artystę. [przypis edytorski]
Issachar — piąty wspólny syn Jakuba i Lei (Rdz 30,17–18), zgodnie z błogosławieństwem Jakuba ród Issachara zostanie niewolnikami. [przypis edytorski]
Issedon — staroż. kraina zamieszkiwana przez Issedonów, opisywany przez Herodota lud koczowniczy, zbliżony do Scytów; obszary Środkowej Azji, być może zach. Syberii. [przypis edytorski]
Issoj a. Issos — znane z bitwy Aleksandra Wielkiego w roku 333 p.n.e. [przypis tłumacza]
istą — istotną, prawdziwą. [przypis edytorski]
Ista (…) divinatio (łac.) — „Oto jak argumentują: jeżeli są wróżby, są bogowie; jeżeli są bogowie, są wróżby” (Cicero, De divinatione, I, 6; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
I stałem długo przed tą klepsydrą, w pustej ulicy krakowskiej, w błoto i w deszcz, niczym Hamlet nad czaszką Yoricka. — tu w tekście umieszczono dwie ilustracje z podpisami: Sztuka a życie: p. Sulima w roli Racheli z Wesela; Sztuka a życie: Rachela autentyczna w kawiarni. [przypis edytorski]
I stanąwszy z tyłu u nóg Jego (…) namaszczała olejkiem — cytat z Biblii (Łk 7,38). [przypis edytorski]
Istar — imię dziewczyny może być nawiązaniem do imienia głównej bogini panteonu mezopotamskiego, bogini Isztar, która patronowała wojnom oraz miłości cielesnej. Z boginią Isztar utożsamiano planetę Wenus. [przypis edytorski]
Istar, Isztar — babilońska i asyryjska bogini wojny, miłości i płodności, związana przede wszystkim z seksualnością. Pani Nieba, utożsamiana z gwiazdą zaranną (planetą Wenus). Stała się główną boginią Mezopotamii, spokrewnioną z zachodniosemicką Astarte. [przypis edytorski]
iste est interpres meorum et vestrorum desideriorum (łac.) — oto jest tłumacz życzeń moich i waszych. [przypis redakcyjny]
Ister — Dunaj (ὁ Ἴστρος). [przypis tłumacza]
Ister — Dunaj. [przypis tłumacza]
Ister — inna nazwa Dunaju (w dolnym biegu). [przypis redakcyjny]
Iste scyphus praeclarus plenus de bono mero (łac.) — ten przesławny kielich pełen [jest] samego dobra. [przypis edytorski]
ist es möglich (niem.) — czy to możliwe. [przypis edytorski]
Ist gut (niem.) — To dobrze. [przypis edytorski]
Isti duo (…) impedient (łac.) — Te dwa okręty nie zakłócą nam obiadu. [przypis redakcyjny]
istienno (z ros.) — zniekszt., właśc. istinno (истинно): prawdziwie, zaiste. [przypis edytorski]
istierika (ros.) — histeria. [przypis redakcyjny]
istmijska kraina — Korynt, leżący w pobliżu Istmosu, czyli przesmyku korynckiego. [przypis redakcyjny]
Istm — Przesmyk Koryncki, łączący półwysep Peloponez z główną częścią Grecji. [przypis edytorski]
istm — przesmyk, wąski pas lądu pomiędzy dwoma morzami. [przypis edytorski]
Istmus — Przesmyk Koryncki, wąski pas lądu łączący półwysep Peloponez z główną częścią Grecji; postawiony na nim słup wyznaczał granicę między strefami wpływów Sparty i Aten. Odległość od Aten do Koryntu, na płd. końcu przesmyku, wynosi ok. 75 km. [przypis edytorski]
istmus — przesmyk, wąski pas lądu między dwoma morzami. [przypis edytorski]
istm (z łac.) — przesmyk. [przypis edytorski]
istnąć — dziś popr.: istnieć. [przypis edytorski]
istnący — dziś popr.: istniejący. [przypis edytorski]
istną — dziś popr.: istnieją. [przypis edytorski]
istneż — wzmocnione „istne”. [przypis edytorski]
