Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geografia, geograficzny | grecki | gwara, gwarowe | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | polski | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3665 przypisów.
Ibikos (VI w. p.n.e.) — grecki poeta liryczny, autor pieśni chóralnych i liryków erotycznych. [przypis edytorski]
Ibilis — nazwa diabła u muzułmanów. [przypis edytorski]
Ibir-Sybir — Syberia. [przypis edytorski]
ibis — gatunek dużego ptaka z rzędu pelikanowych. [przypis edytorski]
ibis — ptak brodzący, czczony w starożytnym Egipcie. [przypis edytorski]
ibis — ptak brodzący o długim, wygiętym dziobie, czczony w starożytnym Egipcie. [przypis edytorski]
ibis — ptak o długich nogach i dziobie, z rodziny pelikanowatych; jego nazwa może być pochodzenia egipskiego. [przypis edytorski]
…i błagał wszystkich Achajów, dwóch zaś Atrydów najbardziej… — Iliada I 15–16. [przypis edytorski]
Iblis — przywódca zbuntowanych dżinnów, odpowiednik szatana. [przypis edytorski]
Ibn Adhari, właśc. Ibn Idhari (XIII–XIV w.) — marokański historyk, autor dzieła Al-Bayan al-Mughrib (1312), kroniki muzułmańskiej Afryki Płn. i Płw. Iberyjskiego. [przypis edytorski]
Ibn Ezra — Abraham ben Meir (1092–1167), hebrajski poeta, uczony i filozof z Hiszpanii; autor komentarzy do Biblii, rozprawy filozoficznej w duchu neoplatonizmu, poematów religijnych i drobnych utworów o tematyce świeckiej. [przypis tłumacza]
I bolsz nie hreszy (białorus.) — i nie grzesz więcej. [przypis edytorski]
Ibrahim (1789–1848) — syn Muhammada Alego, dobry, lecz okrutny administrator. [przypis redakcyjny]
Ibrahim Pasza (1789–1848) — egipski wódz i polityk, syn wicekróla Egiptu Muhammada Alego; jako dowódca armii egipskiej zwyciężył wahhabitów, podbił Sudan; w 1824 mianowany przez sułtana namiestnikiem Morei (Peloponezu); w lipcu 1824 przybył do Grecji z 63 okrętami, setką okrętów transportowych i 16.000 żołnierzy; tłumił powstanie greckie ze szczególnym okrucieństwem. [przypis edytorski]
Ibsen — Brand. [przypis redakcyjny]
Ibsen, Gladstone, Munch (…) jeżeli to wszystko nie skończy się na kobiecie, jestem gips — J. A. Kisielewski, W sieci. Karykatury, Warszawa 1956, s. 180–181. Pozycji Kisielewskiego na tle modernizmu i dziejów scenicznych jego komedii dotyczy kompetentne studium Romana Taborskiego „W sieci” i „Karykatury” (w tomie: Trzech dramatopisarzy modernistycznych. Przybyszewski, Kisielewski, Szukiewicz, Warszawa 1965, s. 68–101). Warto też pamiętać opinię Przybyszewskiego na temat W sieci Kisielewskiego. Zdaniem Przybyszewskiego autor odmalował „Kraków kiepskiego fin-de-siecle'u, lichego blichtru wiedeńskiej secesji i altenbergowskiego snobizmu, a równocześnie bohaterskich wysiłków, by się »z sieci« starego Krakowa wyzwolić”. Por. S. Helsztyński, J. A. Kisielewski i St. Przybyszewski w 1901 roku, „Ruch Literacki” 1937, nr 6, s. 118. [przypis autorski]
Ibsen, Henrik (1828–1906) — dramatopisarz norweski. [przypis edytorski]
Ibsen, Henrik (1828–1906) — norweski dramatopisarz, autor sztuk romantycznych (Peer Gynt), realistycznych (Nora), w ostatnich dramatach nawiązujący do symbolizmu. [przypis edytorski]
Ibsen, Henrik (1828–1906) — norweski dramatopisarz, reżyser, dyrektor teatru, autor m.in. dramatów Dzika kaczka, Nora czyli dom lalki, Peer Gynt. [przypis edytorski]
Ibsen, Henrik (1828–1906) — norweski dramaturg, czołowy przedstawiciel nurtu krycznorealistycznego w Skandynawii; jego Komedia miłości z 1862 wywołała skandal ze strony mieszczaństwa. [przypis edytorski]
Ibsen, Henrik (1828–1906) — wybitny dramaturg norweski, krytyk społeczeństwa mieszczańskiego; autor m.in. dramatów Dzika kaczka, Nora, czyli dom lalki. [przypis edytorski]
Ibsen, Henrik (1828–1906) — wybitny dramaturg norweski, krytyk społeczeństwa mieszczańskiego. [przypis edytorski]
Ibsen, Henrik Johan (1828–1906) — dramaturg norweski. [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski, początkowo tworzący utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich, później podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu; autor m.in. dramatów Nora czyli dom lalki oraz Dzika kaczka. [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski, początkowo tworzący utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich, później podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu (Nora czyli dom lalki 1879, Dzika kaczka 1884, Brand 1865). [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski, początkowo tworzący utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich (Grób Hunów 1850, Peer Gynt 1867); następnie podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu, w późnej twórczości wprowadzał do swych sztuk elementy symbolizmu; od 1857 r. kierował Norweskim Teatrem Kristiania, później przebywał na emigracji we Włoszech i w Niemczech, zmarł w Christianii, będącej dziś dzielnicą Oslo; oprócz wymienionych, do najbardziej znanych jego dzieł należą dramaty Nora czyli dom lalki (1879) i Dzika kaczka (1884). [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski. Początkowo tworzył utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich, później podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu oraz symbolizmu. Dzieła: Grób Hunów, Nora czyli dom lalki, Dzika kaczka. [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — dramaturg norweski. Początkowo tworzył utwory oparte na motywach historycznych, legendach i sagach skandynawskich, później podjął tematykę społeczno-obyczajową w duchu realizmu i naturalizmu oraz symbolizmu. Dzieła: Grób Hunów, Nora czyli dom lalki, Dzika kaczka, Kobieta morska. [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — norweski dramatopisarz, reżyser, dyrektor teatru, autor m.in. dramatów Dzika kaczka, Nora czyli dom lalki, Peer Gynt. [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — wybitny dramaturg norweski, krytyk społeczeństwa mieszczańskiego; autor m.in. dramatów Nora czyli dom lalki (1879), Upiory (1881), Dzika kaczka (1884). [przypis edytorski]
Ibsen, Henryk (1828–1906) — wybitny norweski pisarz, sławny twórca dramatów (Nora, Upiory, Wróg ludu, Dzika kaczka i in.), w których poddaje ostrej krytyce społeczeństwo mieszczańskie; wyrazem głębokiego protestu wobec obłudy jego moralności i kultury w życiu codziennym jest m.in. postać Jadwini w Dzikiej kaczce, wrażliwej i utalentowanej dziewczynki, tragicznie osamotnionej w egoistycznej i zakłamanej atmosferze najbliższej rodziny. [przypis redakcyjny]
Ibsen jest na wskroś dziecięciem swego otoczenia (…) pogardą dla obłudy — J. Wojewódzki, Ibsen w Anglii, „Prawda” 1893, nr 33, s. 392. [przypis autorski]
I była Babel okropna języków — [biblijna] wieża Babel, przy której Bóg pomieszał ludziom języki. [przypis redakcyjny]
I była chwila ciszy. I powietrze stało głuche, milczące, jakby z trwogi oniemiało — Adam Mickiewicz, Pan Tadeusz, ks. X, w. 12. [przypis edytorski]
i by lampa (…) zagaśnie — tu: i niby lampa (…) zagaśnie. [przypis edytorski]
i całe owo dziesięcioro praw bożych — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Prawa Tablic”. [przypis edytorski]
I cannot follow Professor Seligman in his use of the word currency, which is not very clearly defined by him. This word can be correctly applied to the armshells, spondylus discs, big polished blades of green stones, etc., only if we give it simply the meaning of „objects” or ”tokens of wealth”. Currency as a rule means a medium of exchange and standard of value, and none of the Massim valuables fulfil these functions. [przypis autorski]
I cannot tell what sort of influence this would be, exercised by a sister over her brother in Dobu. I do not even know whether, in that district, there obtains the same taboo between brother and sister as in the Trobriands. [przypis autorski]
I can't get out (ang.) — nie mogę wyjść. [przypis edytorski]
I can't help smiling (ang.) — nie mogę się powstrzymać od uśmiechu. [przypis edytorski]
Icchak Cukierman ps. „Antek” (1915–1981) — żołnierz Żydowskiej Organizacji Bojowej i Armii Krajowej, uczestnik powstania w getcie warszawskim i powstania warszawskiego, w 1948 roku wyemigrował do Izraela. [przypis edytorski]
ice-cream (ang.) — lody (do jedzenia). [przypis edytorski]
ice-cream (ang.) — lody. [przypis edytorski]
ice krem soda (z ang.) — deser lodowy z wodą sodową a. z napojem gazowanym. [przypis edytorski]
Icek zapieczętowany — popularna komedia ze śpiewami autorstwa Aleksandra Ładnowskiego (1815–1891). [przypis edytorski]
Ich als praktische Einheit (niem.) — ja jako praktyczna (funkcjonalna) jednostka. [przypis edytorski]
Ich bin doch Gallen, Johann Gallen. Erkennen Sie mich nicht? (niem.) — Jestem przecież Gallen, Johann Gallen. Nie poznaje mnie pan? [przypis edytorski]
Ich bin mein eigener Dalai-Lama, ich bin mein eigener Jesus Christ (niem.) — Sam sobie jestem Dalajlamą, sam sobie jestem Chrystusem. [przypis edytorski]
Ich bin nicht von Prag, nicht von Wien, / Ich bin eine fesche Ungarin — nie jestem z Pragi ani z Wiednia, jestem szykowną Węgierką. [przypis edytorski]
Ich bin's! Es ist eben Karneval! (niem.) — To ja [zrobiłem]! To jest właśnie karnawał! [przypis edytorski]
Ich bitte, sagen Sie, Kurt (niem.) — Proszę, niech pan powie, Kurt. [przypis edytorski]
I chcę (…) jawny i otwarty. — Raz przyjąwszy fałszywą sytuację, Alcest brnie coraz głębiej w śmieszności. Ten mocny człowiek miota się bezsilnie w cienkiej jak pajęczyna siatce światowego konwenansu. [przypis tłumacza]
Ich ciała wyglądały jak zamarzłe posągi; widok wstrząsający — Mielgunow, op. cit., s. 86. [przypis autorski]
Ich Czworo — komedia Gabrieli Zapolskiej z 1907 r. [przypis edytorski]
Ich danke (niem.) — dziękuję. [przypis edytorski]
ich dowódca Hoenszyld był zabit — dowódcą eskadry szwedzkiej blokującej port w Gdańsku i walczącej w bitwie pod Oliwą był wiceadmirał Nils Göransson Stiernsköld (1583–1627), który zmarł od odniesionych ran. [przypis edytorski]
ich — dziś B.lm r.ż.: je. [przypis edytorski]
ich — dziś popr. forma B. lm r.n.: je; zdanie z dziećmi się nie układa, a ich się… bije oznacza: nie należy dzieci prosić ani pytać o zgodę, należy je bić (aby je zmusić do posłuszeństwa). [przypis edytorski]
ich — dziś: schował je (obrazki). [przypis edytorski]
Ich erstaunte, als ich fragte, was es für Bücher wären, und sie mir antwortete — Man sieht sich genötigt, diese Stelle des Briefes zu unterdrücken, um niemand Gelegenheit zu einiger Beschwerde zu geben. Obgleich im Grunde jedem Autor wenig an dem Urteile eines einzelnen Mädchens und eines jungen unsteten Menschen gelegen sein kann. [przypis autorski]
ich falangi równoważą się swą liczbą, a liczba jazdy z obu stron była także prawie równa — o peltastach nie ma wzmianki, tych pewnie miał Agesilaos więcej. [przypis tłumacza]
ich gwoli (daw.) — ze względu na nie. [przypis edytorski]
Ich habe dir doch alles genau erklärt, Jude (niem.) — Przecież wszystko ci dokładnie wyjaśniłem, Żydzie. [przypis edytorski]
Ich habe es oft gesagt und werde noch oft wiederholen, die causa finalis der Welt — u. Menschenhändel ist die dramatische Dichtkunst (niem.) — Często mówiłem i równie często będę jeszcze powtarzał, że ostateczna przyczyna świata i ludzkości — to poezja tragiczna. [przypis edytorski]
Ich hab' mein Herz in Heidelberg verloren (niem.) — Straciłem serce w Heidelbergu. [przypis edytorski]
Ich halte, och an die Photographie (niem.) — opieram się na fotografii. [przypis edytorski]
Ich hipoteza powiada, że (…) spotkanie się owulu z plemnikiem gatunku X daje nam dziewczynkę, a z plemnikiem Y daje chłopczyka! — jest to opis systemu determinacji płci XY (płci chromosomalnej, genotypowej), odpowiadający obecnej wiedzy naukowej, potwierdzonej szczegółową wiedzą genetyczną; płeć chromosomalna nie decyduje bezwzględnie o wszystkich cechach uznawanych za wyróżniki płci, dlatego współcześnie do określenia płci danej osoby stosuje się kilka kryteriów, m.in. płeć hormonalną; streszczona przez doktora Kunokiego koncepcja regulowania pewnych cech płciowych hormonami zasadniczo nie jest sprzeczna z opisanym procesem powstania płci genotypowej. [przypis edytorski]
Ich jest królestwo ziemi — odniesienie do biblijnego: „Błogosławieni ubodzy w duchu, albowiem ich jest królestwo niebios” (Mt 5,3; podobnie Łk 6,20). [przypis edytorski]
Ich kauf's, Grossmutter (niem.) — kupuję to, babciu [przypis edytorski]
i chłopskim oraz Przecież ten wolny lud (…) despotyczną władzą — te słowa w wyd. z 1816 r. usunięto. [przypis edytorski]
Ichlichkeit (niem.) — jaźniowość, jaźń. [przypis edytorski]
Ich liebe dich, du liebst mich (niem.) — ja cię kocham, ty mnie kochasz. [przypis edytorski]
Ich liebe dich (niem.) — Kocham cię. [przypis edytorski]
Ich nabożność jest ludzka — Nieznacznie i nieco sofistycznie Molier przeszedł na inny teren; pomieszał te dwa pojęcia, tak bardzo różne: obłudę religijną i religijność szczerą, ale zbyt surową, „nieludzką”, w którą uderza tu mimochodem. Są to rzeczy bardzo różne, ale dla Moliera jednakowo antypatyczne i jednako groźne bodaj jako dla autora dramatycznego. Wszak oba te obozy szły ręka w rękę, gdy szło o uśmiercenie jego komedii. [przypis tłumacza]
ichneumon a. mangusta — małe zwierzę drapieżne żyjące w Afryce i Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
Ich (niem.) — ja. [przypis edytorski]
ich (niem.) — ja. [przypis edytorski]
ich obliczania — naliczania zarobków. [przypis edytorski]
i chociaż życie nasze nic nie warte: evviva l'arte! — K. Tetmajer, Poezje, S. II, s. 46. [przypis autorski]
ich — Olintyjczyków. [przypis tłumacza]
ich państwo w całej Helladzie najsławniejsze (…) nad przodownikami mają przodownictwo — Sparta weszła w przymierze zaczepno-odporne z sąsiadami na Peloponezie, tak że od połowy VI w. przed Chr. rozporządza siłą zbrojną całego Peloponezu, obszaru wynoszącego 20 000 km². Była to pierwsza potęga w Grecji, rozdartej na szereg drobnych państewek wstrząsanych wojnami i przesileniami politycznymi. Silna i sprężysta organizacja państwowa, konsekwentna i świadoma swego celu polityka imponowały nawet narodom niegreckim. Cała Grecja uznawała jej przodownictwo (hegemonię); pół wieku tylko morska potęga Aten (w chwili rozkwitu więcej niż 200 miast i wysp, obszar 30 000 km²) rywalizowała z Lacedemonem. W 404 r. przed Chr. padła moc Aten w gruzy pod ciosami Spartan i sprzymierzeńców, a hegemonia lacedemońska miała teraz potężniejsze i dalej sięgające ramię niż dawniej. Krótkotrwałe, potężne greckie państwo na Sycylii, zorganizowane i utrzymywane żelazną ręką syrakuzańskiego tyrana Dionizjosa I liczyło się do przyjaciół Sparty. Ksenofont był jej potęgi świadkiem i wielbicielem. Zapomniał nawet, że w czasie kiedy te słowa pisze, prysnął już urok Sparty, grobem jej potęgi stała się bitwa pod Leuktrami (w Beocji, w 371 r.) i pod Mantineją (na Peloponezie we wschodniej Arkadii, w 362 r.). [przypis tłumacza]
ich przewodniki (…) w bieli ubrane osoby — Patriarchowie. [przypis redakcyjny]
Ich schnitt es gern (…) bleiben — pieśń Niecierpliwość (niem. Ungeduld) z cyklu pieśni (pierwsze wyd. 1824) skomponowanego przez Franza Schuberta do poezji Wilhelma Müllera. [przypis edytorski]
Ich sehe des Dorfes Weiden, Des Wiesenbaches Rand, Wo ich die ersten Freuden Den ersten Schmerz empfand (niem.) — Widzę wiejskie pastwiska, obrzeża Weisenbach, gdzie doznałem pierwszych radości i pierwszego bólu; tłum. WL. [przypis edytorski]
Ich sei, gewährt mir die Bitte, In eurem Bunde die dritte (niem.) — niech wejdę, spełnijcie mą prośbę, do waszego związku na trzecią; cytat z ballady Fryderyka Schillera Poręka (Die Bürgschaft), ze zmienionym rodzajem gram. zaimka na żeński. [przypis edytorski]
ichtiofag — rybożerca. [przypis tłumacza]
ichtiologia — nauka zajmująca się badaniem ryb. [przypis edytorski]
ichtiomancja — wróżenie z ryb. [przypis tłumacza]
ichtiozaur (gr.: rybojaszczur) — wymarły, mezozoiczny gad morski, z kształtu przypominający rybę o długim pysku. [przypis edytorski]
ichtiozaury (z gr. ichthys: ryba, sauros: jaszczur; paleont.) — rząd drapieżnych gadów morskich, żyjących w erze mezozoicznej, wymarłych ok. 90 mln lat temu. [przypis edytorski]
ich — tj. płócien. [przypis redakcyjny]
ich trinke (niem.) — piję. [przypis edytorski]
ich — tu: Szwedów. [przypis redakcyjny]
ich ucieczki tak nagłej — pozorowany odwrót konnych łuczników był często stosowanym elementem partyjskiej sztuki wojennej; w starożytności istniało nawet powiedzenie „partyjska strzała”. [przypis edytorski]
Ich verweise hier ganz besonders auf das Schriftchen von Ola Hansson über Friedrich Nietzsche, meiner Meinung nach bei weitem das Beste und Feinste, was über Nietzsche geschrieben wurde. [przypis autorski]
Ich wäge die Gedanken in der Schale meines Zornes! Und die Werke mit dem Gewicht meines Grimms (niem.) — Ja ważę myśli na szali mojego gniewu, a czyny ciężarami mojej wściekłości w przekładzie Michała Budzyńskiego (wyd. 1900 r.); cytat z dramatu Zbójcy Friedricha Schillera (1759–1805). [przypis edytorski]
Ich war nie Nazi, Ich war immer Deutsch-National (niem.) — nigdy nie byłam nazistką, zawsze byłam Niemiecko-Narodowa [popierałam Niemiecką Narodową Partię Ludową]. [przypis edytorski]
I chwyciłaś mnie w Twe ramiona (…) czas sam siebie w ogon gryzie, bo się rozpostrzeć nie może — S. Przybyszewski, Requiem aeternam, s. 57. [przypis autorski]
I ciągle widzę ich twarze — wiersz ten jest listem pisanym do Adama Chmiela [żyjącego w latach 1865–1934 historyka i archiwisty, przyjaciela Stanisława Wyspiańskiego — red. WL.] z Bad-Hall (zdrojowisko w Austrii Górnej). [przypis redakcyjny]
I cicho jak modlitwa w łono Boga płynie — podobne porównania w Narzeczonej z Abydos: „Soft, as the memory of buried love, Pure, as the prayer which childhood wafts above” (I. 7). [przypis redakcyjny]
