Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 157766 przypisów.
Najboleśniejsze są pewnie te bole (…) bardziej twarz jest lodowata! — A. Lange, Rozmyślania, s. 25. [przypis autorski]
najbrzydszym ze wszystkich sylenów — sylenowie należą do bóstw niższego rzędu, tak samo jak np. nimfy. Archaiczna sztuka grecka przedstawiała ich w postaci ludzkiej, ale z końskimi uszyma, kopytami (w Atenach nawet z całą nogą końską) i ogonem. Sztuka klasycznej epoki przedstawia Sylena jako starca z łysą głową, wyłupiastymi oczyma, grubymi wargami i płaskim zadartym nosem. Podobny wygląd miał Sokrates. Do sylena Marsjasza przyrównuje Sokratesa Platon w swym Sympozjon (rozdz. 32). Młodsi sylenowie zwą się satyrami. [przypis tłumacza]
najbystrsza (daw. forma) — najbardziej bystra; najszybsza. [przypis redakcyjny]
najbystrszy (daw.) — dziś: najbardziej bystry. [przypis edytorski]
najbystrszy (daw. forma) — najbardziej bystry; najszybszy. [przypis redakcyjny]
najbystrzej ze wszystkich chwytacie sens słów — przysłowiowa bystrość umysłu ateńskiego. [przypis tłumacza]
najć (starop.) — znaleźć. [przypis edytorski]
najcelniejsze — tu: najlepsze, świetne. [przypis edytorski]
Najcelniejszy człowiek najcelniejszej szkoły filozoficznej (…) Zenon, powiada (…) — Seneka, Listy moralne do Lucyliusza, LXXXII i LXXXIII. [przypis tłumacza]
najcelniejszy (daw.) — najlepszy, najważniejszy. [przypis edytorski]
najcelniejszy (daw.) — najlepszy. [przypis edytorski]
najchrześcijański — „christianissimus”, tytuł królów francuskich. [przypis redakcyjny]
najchudsze z naszych ptaków przyśpiewują nam teraz chórem — braciszkowie odprawiający nowicjat. [przypis tłumacza]
najchytrszej (daw. forma) — najbardziej chytrze. [przypis redakcyjny]
najchytrszy a. nachytrszy (daw. forma) — najbardziej chytry. [przypis redakcyjny]
Najcnotliwsze matrony w Rzymie miały sobie za zaszczyt ofiarować wieńce i kwiaty bogu Priapowi (…) — por. Augustyn z Hippony, Państwo Boże, VI, 9. [przypis tłumacza]
Najczęstszym powodem kładzenia nacisku jedynie na natchnienie (…) tylko myśl surową, zamkniętą w jego duchu i jemu jedynie znaną — Miriam [Z. Przesmycki], Harmonie i dysonanse, „Świat” 1891, s. 20. [przypis autorski]
najda — rodzaj ogniska skonstruowanego z dwóch dopasowanych do siebie drewnianych bali z umieszczonym pośrodku klinem. W tak utworzoną szczelinę sypie się rozżarzone węgle, które powodują żarzenie całości przez ponad dziewięć godzin. Ten typ ogniska jest często stosowany w tajdze. [przypis edytorski]
najdę (gw.) — znajdę. [przypis edytorski]
najdodatniejszy — dziś popr.: najbardziej dodatni. [przypis edytorski]
najdorzeczniejszy — najprawdopodobniejszy. [przypis edytorski]
najdowcipniejszy — najbardziej inteligentny, najsprytniejszy; tu: wymagający najwięcej sprytu, inteligencji. [przypis edytorski]
najdowować (starop. forma) — znajdować; tu: widzieć, postrzegać. [przypis edytorski]
najdufalszy (daw.) — poufały. [przypis redakcyjny]
najdumniejszą i najpewniejszą siebie jazdę — tesalska jazda była od niepamiętnych czasów najsłynniejsza w Grecji. [przypis tłumacza]
najdychtowniej — najmocniej, najszczelniej. [przypis redakcyjny]
najdystyngowańszą — dziś popr.: najbardziej dystyngowaną. [przypis edytorski]
najdzie — 3 os.lp od: naleźć, dziś: znajdzie (się). [przypis edytorski]
najdzielniejsze — bo równowaga, stałość i trwałość wynika z całkowania się nierówności i zmienności poszczególnych w zbiorowości, podobnie jak płynność rzeczy daje w wyniku stałość świata; źródłem tej myśli Buffon; ob. Wstęp. [przypis redakcyjny]
najdzielniejszy — tu: najskuteczniejszy. [przypis edytorski]
najdzieszli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: czy znajdziesz. [przypis edytorski]
najdzieszli (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli znajdziesz. [przypis edytorski]
Najdziwniejszym objawem, pisze on [Malebranche] w „Recherche de la vérité”, siły wyobraźni jest szalony strach… — cytuję z G. Seailles. [przypis autorski]
najechać — okraść. [przypis edytorski]
na jedenaście od sta (daw.) — określenie procentu kredytu a. zysku. [przypis edytorski]
Na jedną chwilę kto wstrzyma się w biegu — Gdyby sodomici za chwilę zatrzymania się w biegu mieli być karani i za to sto lat stać pod deszczem ognia, którego strząsnąć z siebie nie mogą, trudno w tym dopatrzeć moralnego związku między przestępstwem i karą. Najprawdopodobniej poeta przez to chciał wyrazić, że kto raz dopuści się tego grzechu i w nim choć na chwilę zatrzyma się, aż do późnej starości z niego się nie otrząśnie. [przypis redakcyjny]
na jednę strawę — tylko za strawę (bez myta). [przypis redakcyjny]
na jednej nodze (pot.) — bardzo szybko. [przypis edytorski]
na jednej operze — mowa o Fauście (1859) kompozytora francuskiego Charlesa Gounoda (libretto oparte oczywiście na dramacie Goethego). [przypis redakcyjny]
na jego interpozycyją — za jego wdaniem się. [przypis redakcyjny]
na jego rozkazy — poprawnie: jego rozkazom. [przypis edytorski]
Na jego woli (…) co robi natura — To co jest bezpośrednio albo pośrednio przez Boga stworzone, przez jego służebnicę naturę. O tym pośrednim i bezpośrednim tworzeniu nieraz poeta będzie wspominał. [przypis redakcyjny]
na jej błędy przystał (starop.) — tzn. tu: przyjął jej wiarę. [przypis edytorski]
Na jej głowie biała chustka — dziewczęta ukraińskie nosiły wianek, symbol dziewictwa, którego nie wolno było nosić mężatkom ani pannom z dzieckiem: musiały one okrywać włosy chustą lub czepcem. [przypis edytorski]
najemnica — osoba spełniająca określone posługi za pieniądze. [przypis redakcyjny]
na Jerozolimę — roku 37 p.n.e. [przypis tłumacza]
na Jerozolimę zaś i na cały kraj nałożył podatek— rok 63 p.n.e. [przypis tłumacza]
na Jerzego — w dniu św. Jerzego, tj. w liturgicznym kalendarzu prawosławnym: 23 listopada, w kalendarzu katolickim: 23 kwietnia. [przypis edytorski]
najeźca — [tu:] niewiasta jadąca na koniu. [przypis redakcyjny]
najeźnik (starop. forma) — dziś: najeźdźca. [przypis edytorski]
najeźnik (starop.) — harcerz, wojownik. [przypis redakcyjny]
najezdca — dziś popr. pisownia: najeźdźca. [przypis edytorski]
najezdców — dziś popr.: najeźdźców. [przypis edytorski]
najezdnicze zamachy żeglarzy północy — mowa o najazdach szwedzkich w XVII w. [przypis edytorski]
najezdnik — najeźdźca, agresor. [przypis redakcyjny]
najezdnik — w rękopisie: najeznik. [przypis redakcyjny]
najezdzcom — dziś: najeźdźcom. [przypis edytorski]
najgłębszy powód w samej istocie żydostwa. Aby ów powód odnaleźć, żaden trud nie wydaje się zbyt wielki…— Autor poczuwa się tu do obowiązku zauważyć, że sam jest pochodzenia żydowskiego. [przypis autorski]
najgłówniejszy — tu: najważniejszy, najbardziej zasadniczy. [przypis edytorski]
najgminniejszy — najpospolitszy. [przypis redakcyjny]
najgminniejszy — tu: najbardziej prostacki. [przypis edytorski]
najgórniejszy — najwznioślejszy. [przypis edytorski]
najgoręcsze (starop. forma) — dziś: najgorętsze. [przypis edytorski]
Najgorętsząm odbył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: odbyłem najgorętszą (łaźnię). [przypis edytorski]
Najgorsza strona przeszłości jest najlepszą zapowiedzią na przyszłość — powtarza się ten środek ucieczki przed desperacją. Widocznie nie było lepszych. [przypis tłumacza]
najgorszejszy (gw.) — najgorszy. [przypis edytorski]
najgorszym jest — dziś popr.: najgorsze jest; najgorsze. [przypis edytorski]
najgrawać (daw.) — naigrywać, szydzić, żartować. [przypis edytorski]
najgrawać — dziś popr.: naigrawać się (z kogoś a. z czegoś), tj. wyśmiewać (kogoś, coś), wyśmiewać się (z kogoś, z czegoś), szydzić. [przypis edytorski]
najgrawać się — dziś: naigrywać się; wyśmiewać się, szydzić. [przypis edytorski]
najgrawa — naigrywa, wyśmiewa się, szydzi. [przypis edytorski]
najgrawanie — dziś popr.: naigrawanie; tj. szydzenie, wyśmiewanie. [przypis edytorski]
najjarszy (daw.) — najjaśniejszy. [przypis redakcyjny]
Najjaśniejsza Monarchini — Katarzyna II Wielka (1729–1796), cesarzowa Rosji (od 1762). [przypis edytorski]
najkochańszy — dziś raczej: najukochańszy. [przypis edytorski]
Naj korol bude w Warszawi (z ukr.) — niech król będzie w Warszawie. [przypis redakcyjny]
najkrótszą drogą na nieprzyjaciół — około 15 km. [przypis tłumacza]
najkrzepciej (daw.) — najsilniej, najmocniej; por. krzepki: silny, mocny. [przypis edytorski]
najkrzepciej — najmocniej. [przypis edytorski]
najkrzepciejszy (daw.) — najsilniejszy; por. krzepki. [przypis edytorski]
najkrzepszy — dziś popr.: najbardziej krzepki. [przypis edytorski]
najlekciejszy (gw.) — popr.: najlżejszy. [przypis edytorski]
najlepiej lubię — dziś popr.: najbardziej lubię. [przypis edytorski]
najlepiej prowadzić rządy przy pomocy tych, co zdołają (…) stawać na pożytek państwa, tego zdania byłem dawniej i teraz się nie przerzucam — taki program przypomina konstytucję Solona z VI wieku i słusznie może nazywać się powrotem do „praw ojców”. Oligarchowie powoływali się na to, że chcą rządów jak za czasów ojców. [przypis tłumacza]
najlepsza poezja, którą Przybyszewski zrobił, była dydaktyczna (…) w manifestach, w rewelacjach stanowczych — K. Irzykowski, Pierwszy bilans Przybyszewskiego i jego autorehabilitacja, „Wiadomości Literackie” 1926. [przypis autorski]
najlepszemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: najlepszymi. [przypis edytorski]
Najlepsze pojęcie nieskończoności daje ludzka głupota — Ernest Renan, Dialogi i fragmenty filozoficzne (parafraza). [przypis edytorski]
Najlepszy człowiek (…) wypisują na nich swe nazwiska — Cicero, Pro Archia 11 i Tusc. disp. I, 15. [przypis redakcyjny]
Najlepszym środkiem zapobieżenia uzurpacjom tak straszliwego ciała (…) byłoby uczynić to ciało niestałym i wyznaczyć okresy czasu, w których by nie funkcjonowało… — instytucja trybunatu Russa przypomina senat konserwujący konstytucji konsularnej (roku VIII) we Francji oraz senat drugiego cesarstwa. [przypis tłumacza]
najliszszy — dziś popr. tylko forma złożona: najbardziej lichy. [przypis edytorski]
najlon (fonet. ang. nylon) — nylon, tkanina syntetyczna o dużej wytrzymałości, wynaleziona w 1935, zaprezentowana w 1938; nylony: damskie pończochy z takiej tkaniny, które w latach 40. i 50. XX w. z powodu swojej trwałości i przezroczystości stały się bardzo pożądane. [przypis edytorski]
najludzcejszy (daw.) — najbardziej ludzki. [przypis edytorski]
najludzcejszy (daw.) — najbardziej ludzki. [przypis redakcyjny]
najlżejszy — tu: najbardziej beztroski, niepoważny, lekko podchodzący do życia; oryg. εὐχερεστάτῳ oznacza również: najmniej wrażliwy, niewybredny; w dialogu nie pojawia się uściślenie, z jakim konkretnie rodzajem zwierząt zbiega się rodzaj ludzki (w grupie dających się oswoić istot stadnych, żyjących w środowisku suchym, chodzących, bezrogich, niekrzyżujących się), współcześnie na ogół przyjmuje się, że chodzi o świnie. [przypis edytorski]
najlżejszy zaś odcień może być początkiem zachwytu i miłości — obacz Saint-Simona i Wertera. Choćby samotnik najbardziej był czuły i wrażliwy, dusza jego jest rozproszona, część jego wyobraźni zajęta jest odgadywaniem społeczeństwa. Siła charakteru jest jednym z uroków najbardziej działających na serca prawdziwie kobiece. Stąd powodzenie oficerków młodych, a bardzo poważnych. Kobiety umieją wybornie odróżnić siłę namiętności, do której czują się tak zdolne, od siły charakteru: najrozumniejsze kobiety dają się nieraz omamić odrobinie komedianctwa w tym rodzaju. Można się nim posłużyć bez najmniejszej obawy, skoro tylko spostrzeżemy, że krystalizacja się rozpoczęła. [przypis autorski]
Najmanowie — lud żyjący dziś na terenie Kazachstanu i Afganistanu. W II poł. XII w. wyzwolili się z zależności od Kara Kitaju, a w 1204 r. zostali pokonani przez Czyngis-chana i wcieleni do imperium mongolskiego (ich terytoria stanowiły jego płd.-zach. część). Pochodzenia najmańskiego była najprawdopodobniej Töregene-katun (Turakina), żona Ugedeja (Ogotaja). Mongolski książę, który pokonał Najmanów, otrzymał dziedziczny tytuł Najman-bega, spadkobierca tego tytułu walczył po stronie Litwinów pod Grunwaldem, a potomkowie sprowadzonych przez niego wówczas Tatarów żyją do dziś na Białorusi i Podlasiu. [przypis edytorski]
najmędrszy z prawodawców — Platon, cyt. u Montaigne'a II, 12. [przypis tłumacza]
najmiękciéj — dziś: najbardziej miękko. [przypis edytorski]
Najmilszą jego zabawą ten śpiew, dla którego poświęca najważniejsze sprawy […] aktorstwo na scenie, w cyrku ubieganie się o palmy z woźnicami. W Rzymie znów o niczém nie słychać tylko o igrzyskach… — Swetoniusz [Żywoty cezarów: Żywot Nerona 20n]. [przypis autorski]
najmita — chłop pozbawiony wszelkiej własności, zmuszony zarobkować sprzedając swoją pracę, wynajmować się do pracy. [przypis edytorski]