Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 156649 przypisów.

ukazał się tom [dzieł Spinozy] przy poparciu kogoś ze sfery rządu z zachowaniem przezornej ostrożności — Tak opowiadał syn owego drukarza, zob. J. Freudenthal, Lebensgeschichte Spinozas, 1899, 224 i 232. [przypis tłumacza]

ukazały (starop.) — ukazywany, wskazywany; chodziłabyś, palcem ukazała, zamiast: chodziłabyś, ukazywana palcem; rzadkie użycie imiesłowu czynnego w znaczeniu biernym. [przypis redakcyjny]

ukazować się (starop.) — [tu:] stawić się na przegląd. [przypis redakcyjny]

ukazować (starop. forma) — ukazywać, pokazywać. [przypis edytorski]

ukazowała (starop. forma) — dziś popr.: ukazywała. [przypis edytorski]

ukazował (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lm r.m.: ukazywał. [przypis edytorski]

ukazował (starop. forma) — ukazywał. [przypis edytorski]

ukazowały (starop. forma) — dziś popr. 3.os.lm r.ż.: ukazywały. [przypis edytorski]

ukaz (ros.) — rozporządzenie; tu: dotyczące reformy uwłaszczeniowej z r. 1864. [przypis edytorski]

ukaz (ros.) — w daw. Rosji: dekret, akt prawny wydany przez najwyższą władzę; chodzi o ukaz uwłaszczeniowy cara Aleksandra II z 1864 r. [przypis edytorski]

ukaz (ros.) — zarządzenie. [przypis edytorski]

ukaz (ros.) — zarządzenie władz. [przypis edytorski]

ukaz — tu: rozkaz. [przypis edytorski]

Ukazują im sposoby do pozorniejszych formalności — rządy ościenne potrzebowały pomocy Polaków, biegłych w prawie polskim, którzy by wskazywali im sposób możliwie formalnie poprawnego urzeczywistnienia zamierzeń zaborczych i przygotowywali społeczeństwo polskie z wewnątrz; takimi doradcami i agentami szczególnie dla zaborców użytecznymi byli Podoski (następnie prymas) i Adam Poniński. [przypis redakcyjny]

ukazują — tu: przedstawiają sobą, wydają się. [przypis edytorski]

ukazuje Francuza jednego — Jan III, hrabia z Armaniaku, przybył (1391 r.) z wojskiem do Włoch, ażeby pomagać Florentczykom przeciw księciu mediolańskiemu, Galeazzo Wiskonti [Visconti]. Obiegł on Alessandrię, lecz napadnięty z przodu przez osadę fortecy, z tyłu przez Wiskontego, poniósł sromotną klęskę i nawet sam dostał się, ranny, do niewoli, w której umarł. Niezrozumiałe zupełnie są dwa wiersze (3 i 4) stancy 21, boć „grof z Armeniaku” nie przywiódł do Włoch swego ludu „na zmowie z Wiszkontem”, lecz z Florentczykiem, i nie „grof mści się swoich krzywd surowie”, lecz Galeazzo. [przypis redakcyjny]

ukazuje się nam krajobraz jak widzialny kształt duszy (…) całe bezmiary cierpień, krzywdy i poniżenia — S. Brzozowski, O Stefanie Żeromskim, Warszawa 1905, s. 50–51. [przypis autorski]

ukazuje się wiersz — przekład filologiczny jednej zwrotki tego wiersza przytacza Tomasz Szarota: „Pięć palców ma moja ręka / Pięć palców ma wasza wierna dłoń / Dwaj sprawiedliwi są w naszym domu / Chrystus i Hitler na ścianie”. [przypis edytorski]

ukazuje się wśród burz (…) na podobieństwo braci Heleny — Kastorem i Polluksem czyli Braćmi Heleny nazywali starożytni osobliwe wyładowanie elektryczności, właściwe wysokim, śpiczastym przedmiotom podczas nagromadzenia chmur piorunowych. [przypis tłumacza]

ukaz — w daw. Rosji zarządzenie wydane przez cara. [przypis edytorski]

ukaz — zarządzenie wydane przez cara. [przypis edytorski]

ukaz (z ros.) — rozkaz. [przypis edytorski]

Ukcin — traktat o czystościach i nieczystościach. [przypis tłumacza]

UK Copyright ACT 1911, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/Geo5/1-2/46/enacted, (dostęp 10.11.2013); UK Copyright ACT 1911, http://www.legislation.gov.uk/ukpga/Geo5/1-2/46/enacted, (dostęp 10.11.2013), art. 19 (3) (b); E. J. Macgillivray, The copyright act, 1911, annotated, London 1912, s. 132. Na temat podobnych rozwiązań obowiązujących ówcześnie w prawodawstwach autorskich por. H. G. Henn, The Compulsory License Provisions of the U.S. Copyright Law Copyright, „Law Revision Studies” no. 5–6 July 1956, http://www.copyright.gov/history/studies/study5.pdf s. 36 i n. [przypis autorski]

U kilkuset podróżników porównał siłę i bogactwo kolorystyczne (…) i więcej z własnym jestestwem zespolić — W. Feldman, Najmłodsze, „Dziennik Krakowski” 13 III 1897. [przypis autorski]

układać się — tu: pakować się (do drogi). [przypis redakcyjny]

układ (daw.) — ułożenie, sposób zachowania się. [przypis edytorski]

układ hydrograficzny — tu: system wodny; od: hydrografia, dział geografii zajmujący się opisywaniem stosunków wodnych. [przypis edytorski]

układła — dziś popr. forma: ułożyła. [przypis edytorski]

układła się — dziś: ułożyła się. [przypis edytorski]

układła się (starop. forma) — ułożyła się, położyła się. [przypis edytorski]

układł się — dziś popr.: ułożył się. [przypis edytorski]

układł się — dziś: ułożył się. [przypis edytorski]

układł się (starop. forma) — ułożył się, położył się. [przypis edytorski]

układłszy (daw.) — dziś popr.: ułożywszy. [przypis edytorski]

układli — dziś popr.: ułożyli, poukładali. [przypis edytorski]

układli się — dziś popr.: ułożyli się. [przypis edytorski]

Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu (ang. General Agreement on Tariffs and Trade, GATT), którego następcą jest Światowa Organizacja Handlu (WTO). [przypis autorski]

układ orograficzny — ukształtowanie gór; od: orografia (z gr. oros: góra, grapho: piszę), nauka zajmująca się opisem gór lub innych dużych form rzeźby powierzchni Ziemi (morfografia). [przypis edytorski]

Układ ten [z Turcją] (…) wobec położenia, w jakim obecna wojna postawi prawdopodobnie Rosję, sądzę, że może wam wystarczyć na to, byście bezpiecznie przeprowadzili swe dzieło — i Mably radzi przede wszystkim starać się o współdziałanie Turcji. Rosjanie porwali się na rzeczy, które przechodzą ich siły. Nie mogą równocześnie walczyć z Polską i z Turcją. Ta wojna na dwa fronty musi ich wyczerpać i w końcu muszą odczuć własną słabość. Dlatego należy starać się przede wszystkim o to, by Turcja wytrwała, i samym nie należy przedwcześnie broni składać. Trzeba wojnę przewlekać jak najdłużej, uzbroić się w cierpliwość i odwagę. „Trzeba rozwinąć działalność wśród Turków i dodając im odwagi wobec ich pierwszych niepowodzeń, nie pozwolić im na przyjęcie haniebnego pokoju… Wasze zbawienie leży w wytrwałości Porty w podtrzymywaniu tej wojny”. [przypis redakcyjny]

układ — tu: podstawa i kierunek polityki. [przypis redakcyjny]

układy — dziś popr. forma N. lm: układami. [przypis edytorski]

ukłaść (daw.) — ułożyć. [przypis edytorski]

ukłaść się (daw.) — dziś: ułożyć się, położyć się. [przypis edytorski]

ukląc — dziś: uklęknąć. [przypis edytorski]

uklejnica — rodzaj sieci. [przypis autorski]

uklejnice — rodzaj ryb. [przypis autorski]

u Kleszcza — zapewne chodzi o Zakopiańską, warszawską kawiarnię z dancingiem na ul. Niecałej, częściowo w Ogrodzie Saskim, własność firmy Erazm Kleszcz i S-ka. [przypis edytorski]

Ukochana sylweta! — Werter ma na myśli sylwetkę Loty, którą sam narysował; por. list z 20 lutego. [przypis redakcyjny]

Ukochani przez bogów umierają młodo — cytat z gr. dramaturga Menandra (342–291 p.n.e.). [przypis edytorski]

ukoić — uspokoić, pocieszyć. [przypis edytorski]

ukoje — dziś popr.: ukojenia. [przypis edytorski]

ukojenia i zrównoważenia uczuć tego rodzaju — Wyraz κάθαρσις (katharsis) znaczy dosłownie: oczyszczenie. Jakie znaczenie przywiązywał do niego Arystoteles, określić dzisiaj dokładnie niepodobna, zwłaszcza że i w Polityce (VIII, 7) dostatecznych o tym wyjaśnień nie znajdujemy. Zdaje się, że wytłumaczenie tego wyrazu przez „ukojenie i zrównoważenie” jest stosunkowo najodpowiedniejsze. Było zrazu mniemanie, że Arystoteles w tym miejscu gdzieś musiał podać określenie „katharsis”, ale że ustęp ten zaginął. Przeciwko zdaniu temu przemawiają jednak niektóre ważne względy. Najprzód, rozjaśniając pojęcie tego wyrazu już w tym rozdziale, byłby zmuszony mówić o wielu warunkach tragedii, które porządek rzeczy pozwalał mu dopiero później rozwinąć, musiałby był zatem albo mówić niezrozumiale, albo porządek rozbioru zwichnąć. Ale i na innym miejscu w naszym tekście mowy o tym być nie mogło, bo miejsca takiego stosownego w rozprawie naszej nie ma dzisiaj nigdzie. Natomiast z ustępu jednego w Proklosie (diss.[ertatio] 4, 1 Pracli in Platonis Rem Publicam Commentarii, p. 362) wypływa, że Arystoteles, występując przeciw zdaniu Platona, potępiającemu zarówno tragedię, jak komedię, bronił jednego i drugiego i wykazywał bezpodstawność takiego surowego sądu rozbiorem wpływu wywieranego na widzów tak przez tragedię, jak przez komedię. Jest więc rzeczą najprawdopodobniejszą, że wyjaśnienie owej „katharsis”, które jeszcze Proklos czytał, musiało znajdować się w drugiej księdze Poetyki, dzisiaj nieznanej, i to po rozbiorze komedii. [przypis tłumacza]

ukojić (starop.) — tu: uspokoić. [przypis edytorski]

ukołysaj — dziś popr. forma 2 os. lp trybu rozkazującego: ukołysz. [przypis edytorski]

Ukołysany, marzył o wilku żelaznym — Podług tradycji, wielki książę Gedymin miał sen na Górze Ponarskiej o wilku żelaznym i za radą Wajdeloty Lizdejki założył miasto Wilno. [przypis autorski]

ukoleba — dziś popr. forma: ukolebie; ukolebać — ukołysać; tu: uspokoić. [przypis edytorski]

ukończyła pensją (daw.) — dziś: ukończyła pensję. [przypis edytorski]

ukonfederować się — stowarzyszyć się; konfederacja — regionalny lub ogólnokrajowy związek szlachty, dążącej do zrealizowania określonych celów. [przypis edytorski]

ukontentować (daw.) — zadowolić. [przypis edytorski]

ukontentować — zadowolić. [przypis edytorski]

ukontentowanie — daw. odczuć zadowolenie, satysfakcję. [przypis edytorski]

ukontentowanie (z łac.) — zadowolenie, radość. [przypis edytorski]

ukontentowan — ukontentowany (daw. krótka forma przym.), zadowolony. [przypis edytorski]

ukorzeniu — w wydaniu z r. 1870: upokorzeniu. [przypis redakcyjny]

ukować (starop. forma) — ukuć, wykuć. [przypis edytorski]

ukowany — ukuty, wykuty. [przypis edytorski]

ukradła ćwierć Wergiliusza — Opowieść Nanny o baronie jest parafrazą przygód Eneasza i Dydony z Eneidy Wergiliusza. [przypis redakcyjny]

ukradł Brandymarta ojcu maluśkiego i na Sylwańskiej pilno fortecy go chował — (Sylwańska forteca: Rocca Sylvana); Bardyn, sługa Monodanta, króla Dammogiru, obrażony przez niego, wykradł mu z zemsty syna Bramadora, którego przezwał Brandymartem, i sprzedał go panu na Rocca Silvana. Później, żałując swego postępku, pozostał przy dziecku jako wychowawca. [przypis redakcyjny]

ukradli sprzęty kościelne do mszy i ukryli je pod dzwonnicą (…) oto (…) strasznie alegoryczne określenie — Znaczenie tej aluzji ciemne. [przypis tłumacza]

ukraiński (daw.) — kresowy, pograniczny. [przypis edytorski]

ukraina (daw.) — kresy, granica. [przypis edytorski]

ukraina (starop.) — pogranicze, kresy państwa. [przypis redakcyjny]

ukrajać — dziś popr.: ukroić. [przypis edytorski]

ukrasić (daw.) — ozdobić. [przypis edytorski]

ukrasić — upiększyć. [przypis edytorski]