Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | polski
Znaleziono 7174 przypisów.
Wilhelm Zdobywca (ok. 1028–1087) — władca francuskiej Normandii, który najechał Anglię w 1066 r. i zdobył tron angielski. Wojska normandzkie wylądowały w Zatoce Pevensey (w pobliżu miejsca akcji powieści), korzystając z osłabienia Saksonów po walkach z Wikingami, zwyciężyły w bitwie pod Hastings i szybko podbiły cały kraj. Wilhelm nagrodził swoich rycerzy, rozdając im podbite ziemie jako lenna, a sobie zapewnił silną władzę, zatwierdzając miejscowe prawa i obyczaje. [przypis edytorski]
Wilhelm Zdobywca (ok. 1028–1087) — władca francuskiej Normandii, który w 1066 najechał Anglię, zwyciężył w bitwie pod Hastings i zdobył tron angielski. [przypis edytorski]
wilią — w wigilię, poprzedniego dnia. [przypis edytorski]
wilia a. wigilia — dzień poprzedzający jakąś (ważną) datę. [przypis edytorski]
wilia a. wigilia — dzień poprzedzający jakieś święto itp.; tu: dzień poprzedzający święta Bożego Narodzenia lub kolacja zwykle w ten dzień spożywana wspólnie. [przypis edytorski]
wilia a. wigilia — dzień poprzedzający. [przypis edytorski]
wilia (daw.) albo wigilia — dzień poprzedzający jakieś wydarzenie; w wilię: w przeddzień. [przypis edytorski]
wilia (daw.) a. wigilia — dzień poprzedzający jakieś wydarzenie, przeddzień. [przypis edytorski]
wilia (daw.) a. wigilia — dzień poprzedzający jakieś wydarzenie; w wilię: w przeddzień. [przypis edytorski]
wilia (daw.) a. wigilia — tu: dzień poprzedzający jakieś wydarzenie; w wilię — w przeddzień. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — dzień poprzedni, poprzedzający; też: wigilia. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — dzień poprzedzający. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — dzień poprzedzający ważne wydarzenie, tu: klasówkę. [przypis edytorski]
wilia (daw., reg.) — dzień poprzedni, poprzedzający; też: wigilia. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia, dzień poprzedzający inny dzień. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający jakieś zdarzenie. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie; tu: wigilia Bożego Narodzenia. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia, przeddzień, tj. dzień poprzedzający ważne wydarzenie (tu: wyjazd na kolonie). [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia, przeddzień; tu: Wigilia Bożego Narodzenia. [przypis edytorski]
Wilia (daw.) — Wigilia. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia. [przypis edytorski]
wilia (daw.) — wigilia; w wilię: w przeddzień. [przypis edytorski]
wilia — dzień poprzedzający. [przypis edytorski]
wiliajut (z ros.) — powiewają, merdają (ogonem). [przypis edytorski]
Wilia — rzeka na Białorusi i Litwie, prawy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno. [przypis edytorski]
Wilia — rzeka na terytorium Litwy, prawy dopływ Niemna. [przypis edytorski]
wilia — wigilia, dzień bezpośrednio poprzedzający jakieś święto a. wydarzenie. [przypis edytorski]
wilia, wigilia — dzień poprzedzający coś. [przypis edytorski]
wilia — wigilia, dzień poprzedzający jakąś datę. [przypis edytorski]
wilia — wigilia, dzień poprzedzający święto. [przypis edytorski]
wilia — wigilia, przeddzień, wstęp. [przypis edytorski]
Wilia — Wigilia. [przypis edytorski]
wilię (daw.) — wigilia; dzień poprzedzający inny, szczególnie ważny. [przypis edytorski]
Wilii — tu rytm wiersza sugeruje dawną trzysylabową wymowę: Wi-li-ji. [przypis edytorski]
Wilii — ze względu na melodię wiersza wyraz ten należy czytać jako trzysylabowy: Wi-li-i. [przypis edytorski]
Wilija, dziś Wilia, litew. Neris — najdłuższy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno i Kowno. [przypis edytorski]
Wilija — dziś: Wilia. [przypis edytorski]
Wilij — dziś popr. forma D.: Wilii. [przypis edytorski]
wilijny — wigilijny. [przypis edytorski]
Wilja, dziś popr. Wilia, litew. Neris — najdłuższy dopływ Niemna, przepływa przez Wilno i Kowno. [przypis edytorski]
wilkierz (hist., z niem.) — w dawnej Polsce: przepis prawny uchwalony przez radę miejską. [przypis edytorski]
wilki kuchenne — rozwidlone pręty, na których obraca się rożen. [przypis edytorski]
Wilkoński, August (1805–1852) — satyryk; autor zbioru humoresek Ramoty i ramotki literackie. [przypis edytorski]
Wilkoński, Zygmunt (1832–1882) — polski przedsiębiorca i prawnik, twórca pierwszej na Kujawach cukrowni w Janikowie. [przypis edytorski]
Wilkowi — poddani Wilka. [przypis edytorski]
Wilk stepowy — powieść Hermanna Hessego (1877–1962), opublikowana w 1927 r. [przypis edytorski]
Wilk stepowy — wyd. w 1927 najsłynniejsza powieść niemieckiego prozaika i poety Hermanna Hessego, laureata nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1946). [przypis edytorski]
wilku — dziś popr. forma C. lp: wilkowi. [przypis edytorski]
wilkum (z niem. willkommen: witać) — powitanie. [przypis edytorski]
wilku — popr. forma C. lp: wilkowi. [przypis edytorski]
willa Hadriana pod Tivoli — rozległa rezydencja rzym. cesarza Hadriana, zbudowana w latach 118–134 w Tivoli, ok. 30 km od Rzymu, składająca się z zespołu budowli rozlokowanych w sztucznie urozmaiconym krajobrazie, na obszarze ok. 1 km². [przypis edytorski]
willa Hadriana w Tivoli — rozległa rezydencja rzym. cesarza Hadriana, zbudowana w latach 118–134 w Tivoli, ok. 30 km od Rzymu, składająca się z zespołu budowli rozlokowanych w sztucznie urozmaiconym krajobrazie, na obszarze ok. 1 km². [przypis edytorski]
willa Mellini — piętnastowieczna willa rzymska. [przypis edytorski]
willa Mills — XVII-wieczna willa na rzymskim wzgórzu Palatyn, kupiona w 1818 przez Charlesa Millsa; rozebrana na pocz. XX w., aby umożliwić wykopaliska na stanowisku archeologicznym. [przypis edytorski]
Willamowitz-Möllendorf, Ulrich von (1848–1931) — niemiecki filolog klasyczny, badacz antyku. [przypis edytorski]
willa „Tofana” — nawiązanie do postaci Giulii Tofany, straconej w Rzymie w 1659 roku za wieloletnie dostarczanie sporządzanej na bazie arszeniku trucizny, tzw. Aqua Tofana, kobietom, które chciały się pozbyć okrutnych mężów. [przypis edytorski]
Wille, Bruno (1860–1928) — niem. pisarz, filozof, kaznodzieja ewangelicki, założyciel stowarzyszenia Freie Volksbühne; autor powieści oraz utworów autobiograficznych i filozoficznych, m.in. Einsiedler und Genosse („Pustelnik i towarzysz”, 1897); za swoje przekonania siedział w więzieniu w Friedrichshagen „Pod pruskim orłem”; w utworze: Das Gefangnis zum Preussischen Adler. Eine Selbsterlebte Schildbürgerei. Mit einem Bill das Gefangnisses (Jena 1914) sportretował Przybyszewskiego w postaci bohatera nazwanego Przski, wyśmiewając się z jego wymowy i stylu życia. [przypis edytorski]
Wille (niem.) — wola. [przypis edytorski]
Wille zur Macht (niem.) — wola czynu. [przypis edytorski]
Wille zur Macht (niem.) — wola czynu, termin stworzony przez Fryderyka Nietzschego. [przypis edytorski]
Williamek (daw.) — polskie spieszczenie anglosaskiego imienia William. [przypis edytorski]
Williams, Edward (1793–1822) — emerytowany oficer, przyjaciel Shelleya. [przypis edytorski]
Willi (daw.) — spolszczona (dziś niepoprawna) pisownia anglosaskiego imienia Willie a. Willy, będącego zdrobnieniem imienia William. [przypis edytorski]
Willis, Thomas (1621–1675) — ang. prof. anatomii w Oxfordzie. [przypis edytorski]
Willkomen (niem.) — witajcie. [przypis edytorski]
willkommen (niem.) — witamy. [przypis edytorski]
Willstätter, Richard Martin (1872–1942) — chemik niemiecki, laureat Nagroda Nobla (1915) za badania barwników roślinnych, zwłaszcza chlorofilu; prowadził badania nad syntezą związków organicznych z prostszych substratów, w ramach badań nad przetwarzaniem drewna zajmował się jego scukrzaniem. [przypis edytorski]
Willy (1856–1931) — właśc. Henry Gauthier-Villars; francuski pisarz i dziennikarz, autor czterotomowej powieści-pamiętnika z lat 1900–1904 — Klaudyny, która została jedynie przez niego zredagowana, a za jego namową napisana i ubarwiona erotycznymi wątkami przez jego żonę, Sidonię-Gabriellę Colette. [przypis edytorski]
Willy (1856–1931) — właśc. Henry Gauthier-Villars; francuski pisarz i dziennikarz, autor czterotomowej powieści-pamiętnika z lat 1900–1904 pt. Klaudyna, która została jedynie przez niego zredagowana, a za jego namową napisana i ubarwiona erotycznymi wątkami przez jego żonę, Sidonię-Gabriellę Colette. [przypis edytorski]
Wilno — historyczna i obecna stolica Litwy; w latach 1922–1939 należało do Polski i było stolicą województwa. [przypis edytorski]
Wilson, Archdale (1803–1874) — brytyjski oficer, uczestnik drugiej wojny brytyjsko-sikhijskiej, za udział w tłumieniu powstania sipajów m.in. w zdobyciu Delhi (14–21 września 1857) i uwolnieniu Lucknow od oblężenia (27 listopada 1857) otrzymał tytuł szlachecki. [przypis edytorski]
Wilson, Thomas Woodrow (1856–1924) — amerykański mąż stanu, od 1912 prezydent; wprowadził liczne reformy społeczno-ekonomiczne, w polityce międzynarodowej propagował doktrynę o prawie narodów do samostanowienia. [przypis edytorski]
Wilson, Thomas Woodrow (1856–1924) — amerykański mąż stanu, od 1912 prezydent; zasłużył się wprowadzeniem licznych reform społeczno-ekonomicznych, a w polityce międzynarodowej propagowaniem doktryny o prawie narodów do samostanowienia. W orędziu do Kongresu USA 8 stycznia 1918 przedstawił sformułowany w czternastu punktach program pokojowy, którego realizacja miała zapewnić sprawiedliwość na świecie po I wojnie światowej (m.in. dzięki uznaniu prawa do samostanowienia narodów) oraz zapobiec przyszłym wojnom. Trzynasty punkt deklaracji Wilsona dotyczył Polski, mówił o potrzebie stworzenia niepodległego państwa polskiego na terytoriach zamieszkanych przez ludność bezsprzecznie polską, z wolnym dostępem do morza, niepodległością polityczną, gospodarczą oraz zagwarantowaną przez konwencję międzynarodową integralnością terytorialną odtworzonego państwa. 5 października 1918 kanclerz Rzeszy, Maksymilian Badeński uznał tę listę za podstawę rokowań pokojowych, co doprowadziło do rozejmu kończącego I wojnę światową. [przypis edytorski]
Wilson, Thomas Woodrow (1856–1924) — amerykański mąż stanu, od 1912 prezydent; zasłużył się wprowadzeniem licznych reform społeczno-ekonomicznych, a w polityce międzynarodowej — propagowaniem doktryny o prawie narodów do samostanowienia. [przypis edytorski]
Wilson, Thomas Woodrow (1856–1924) — amerykański mąż stanu, prezydent (1913–1917; 1917–1921); po wybuchu I wojny światowej jako prezydent USA ogłosił deklarację neutralności (7 grudnia 1914); podczas drugiej kadencji, w 1917, po ujawnieniu przechwyconej tajnej depeszy niemieckiej proponującej rządowi Meksyku sojusz przeciwko Entencie i Stanom Zjednoczonym oraz rozpoczęciu przez Niemcy nieograniczonej wojny podwodnej przeciw amerykańskim statkom na Atlantyku, opinia amerykańska zmieniła zdanie, Wilson porzucił politykę neutralności i doprowadził do wypowiedzenia wojny państwom centralnym. [przypis edytorski]
w ilu francuskich tornistrach leży patent na pułkownika, jenerała albo i marszałka — Napoleon Bonaparte mawiał: „Każdy francuski żołnierz nosi w swoim tornistrze buławę marszałka Francji”, co oznaczało, że do awansu nawet na najwyższe stopnie nie jest konieczne szlacheckie pochodzenie, jak niegdyś w armii królewskiej, lecz decydują o nim indywidualne zasługi. [przypis edytorski]
Wil — William Szekspir. [przypis edytorski]
wilżyć — zwilżać. [przypis edytorski]
Wimbledon — dzielnica w południowej części Londynu. [przypis edytorski]
wim (gw.) — wiem. [przypis edytorski]
W imię was prawdy zaklinam — inaczej: zaklinam was w imię prawdy (szyk przestawny). [przypis edytorski]
Wiminal — jedno z siedmiu wzgórz Rzymu. [przypis edytorski]
Wiminal właśc. Wiminał (łac. Collis Viminalis) — noszące nazwę od porastających je wierzb (łac. vimen) wzgórze, jedno z siedmiu wzgórz Rzymu (pozostałe to: Awentyn, Celius, Eskwilin, Kapitol, Kwirynał i Palatyn), znajdujące się w śr.-wsch. części miasta, między Kwirynałem i Eskwilininem, pierwotnie zamieszkałe przez Sabinów; u jego podnóża znajdował się kanał ściekowy (łac. Cloaca Maxima); na Wiminale stanęły termy Dioklecjana. [przypis edytorski]
winąć (daw.) — wić. [przypis edytorski]
winąć — rozwinąć, spleść. [przypis edytorski]
winąć się (daw.) — wić się. [przypis edytorski]
winąć się — owinąć się, snuć się. [przypis edytorski]
winąć — wiązać, splatać. [przypis edytorski]
wina (daw.) — grzywna, kara pieniężna. [przypis edytorski]
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wina (daw.) — tu: przyczyna. [przypis edytorski]
Wina i kara — ros. Преступле́ние и наказа́ние (Priestuplienije i nakazanije) w przyjętym tłumaczeniu na polski: Zbrodnia i kara, powieść Fiodora Dostojewskiego z 1866 r. [przypis edytorski]
Wina i kara — właśc. Zbrodnia i kara (ros. Преступление и наказание), powieść Fiodora Dostojewskiego z roku 1866. [przypis edytorski]
Wina ojca idzie w syna (…) — można tu dostrzec motyw, który z pism Krasińskiego zaczerpnął Szujski, współtwórca krytycznej szkoły historycznej krakowskiej. Szujski opublikował pełen patriotycznej goryczy list Krasińskiego do ojca pisany z Florencji 26 stycznia 1836 r., w którym padają m.in. słowa: „Strasznymi bywają zapisy czynione przez przodków: zdrowie, choroba — materialnie, radość, smutek — moralnie, i jeszcze kara lub chwała. My w testamencie dostali tylko wypłatę długów”. [przypis edytorski]
Wina, wina, wina dzban, to mi radca, to mi pan! — fragm. partii wokalnej z VII sceny operetki Nocleg w Apeninach Aleksandra Fredry i Stanisława Moniuszki. [przypis edytorski]
Wincenty á Paulo (1581–1660) — święty Kościoła Katolickiego, ksiądz, założyciel zgromadzeń lazarystów i szarytek. [przypis edytorski]
Wincenty a Paulo (1581–1660) — francuski ksiądz katolicki, opiekun sierot i ubogich, założyciel zgromadzeń misjonarzy i szarytek; święty Kościoła katolickiego (1737). [przypis edytorski]
Wincenty krakowski — mistrz Wincenty zwany Kadłubkiem. [przypis edytorski]
Wincenty z Szamotuł (zm. 1332) — wojewoda poznański, brał udział w bitwie pod Płowcami. [przypis edytorski]
