Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8670 przypisów.
muhammedanizm — dziś popr.: mahometanizm. [przypis edytorski]
muito bem (port.) — bardzo dobrze. [przypis edytorski]
muksun, łac. Coregonus muksun — gatunek ryby z rodziny łososiowatych. [przypis edytorski]
mukti — zbawienie [w tradycjach hinduistycznych: wyzwolenie od cyklicznych, ponownych wcieleń na Ziemi i doświadczanego cierpienia materialnej egzystencji; red. WL]. [przypis autorski]
muł Etyjopów — muł Nilu [gdyż źródła Nilu znajdują się w Etiopii]. [przypis redakcyjny]
mułła — duchowny islamski. [przypis edytorski]
mułła — nauczyciel, znawca prawa islamskiego. [przypis redakcyjny]
muły i konie kanuzyjskie — pochodzące z Canusium, miasta w Apulji. [przypis redakcyjny]
muł (z wł. mulo) — [tu:] wielka ryba morska. [przypis redakcyjny]
mularczyk (daw.) — czeladnik murarski. [przypis edytorski]
mularka (daw.) — kobieta zajmująca się murarstwem (zwykle należąca do nizin społecznych) albo żona murarza. [przypis edytorski]
mularka — murarka, murarstwo. [przypis edytorski]
mularka — murarstwo. [przypis edytorski]
mularski (daw.) — dziś: murarski. [przypis edytorski]
mularski (daw.) — murarski; architekt mularski: budowniczy. [przypis edytorski]
mularstwo (daw.) — dziś: murarstwo. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — dziś: murarz. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — górnik albo poganiacz mułów. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — murarz. [przypis edytorski]
E. T. A. Hoffmann, Powieści fantastyczne, Skrzypce z Cremony (Radca Crespel)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
mularz (daw.) — murarz, robotnik budowlany. [przypis edytorski]
mularz (daw.) — tu: murarz. [przypis edytorski]
mularz — dziś: murarz. [przypis edytorski]
mularzów, cieślów — dziś: murarzy, cieśli. [przypis edytorski]
Mulat — potomek białego mężczyzny i czarnej kobiety lub białej kobiety i czarnego mężczyzny. [przypis edytorski]
Mulat — potomek białego mężczyzny i Murzynki lub białej kobiety i Murzyna. [przypis edytorski]
Mulciber in Troiam, pro Troia stabat Apollo — Ovidius, Tristia, I. [przypis tłumacza]
Mulcyber — nazwisko łacińskie Hefesta [Hefajstosa; red. WL], czyli Wulkana. [przypis redakcyjny]
Mulcyber — przydomek Wulkana zamiast samegoż Wulkana. [przypis redakcyjny]
mule-jenny (ang.) — przędzarka mulejowa, wykorzystująca jako napęd koło wodne, wynaleziona w 1779 w Anglii przez Samuela Cromptona. [przypis edytorski]
mule — omułki, jadalne małże. [przypis edytorski]
muleta — czerwona chusta matadora. [przypis autorski]
mule — zwyczajowa nazwa jadalnych małży (omułków). [przypis edytorski]
Mulga — może Molochat w Algierze. [przypis redakcyjny]
Mulier insidiosa est! (łac.) — kobieta jest przebiegła! [przypis edytorski]
mulier (łac.) — kobieta; tu B. lp. mulierem: kobietę. [przypis edytorski]
Mulier (…) olet (łac.) — „Dziewka pachnie najlepiej, gdy niczym nie pachnie” (Plautus, Mostellaria, I, 3, 116; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Mulier Samaritana (łac.) — kobieta z Samarii, postać z Ewangelii, która podała Chrystusowi wodę ze studni. [przypis edytorski]
Mulier taceat de muliere (łac.) — Niech kobiety milczą o kobietach (cytat z książki F. Nietzschego Poza dobrem i złem, wzorowany na biblijnym nakazie: Niech kobiety milczą w kościele). [przypis edytorski]
mulłanki — tu: fletnia z trzciny. [przypis redakcyjny]
Muller, Hermann Joseph (1890–1967) — genetyk amerykański, badał fizjologiczne i genetyczne skutki promieniowania; w 1926 odkrył, że promieniowanie rentgenowskie wywołuje mutacje genetyczne, za co otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny (1946). [przypis edytorski]
mulnik — właściciel mułów. [przypis edytorski]
Multa (…) locavit — Vergilius, Aeneida, XI, 425. [przypis tłumacza]
multański — związany z Multanami (Muntenią), południową częścią Wołoszy (Wołoszczyzny); dziś płd. Rumunia. [przypis edytorski]
multanka — dęty instrument muz. [przypis edytorski]
multanki a. multanka — daw. dęty instrument muzyczny złożony z kilku piszczałek i niewielkiego skórzanego mieszka. [przypis edytorski]
multanki — dudki o kilku piszczałkach, nazywane od Multan (Wołoszczyzny), gdzie najpierw były w użyciu. [przypis redakcyjny]
multanki — dudy mołdawskie, instrument dęty. [przypis edytorski]
multanki — instrument dęty. [przypis edytorski]
multanki (muz.) — ludowy instrument dęty, fletnia Pana. [przypis edytorski]
multanowy (z fr. molleton) — z miękkiej tkaniny wełnianej. [przypis redakcyjny]
Multany (daw.) — Muntenia, kraina w Rumunii, wsch. część Wołoszczyzny, daw. Multany lokalizowano między Dunajem (na płd. i wsch.), Alutą (na zach.) i Karpatami (na płn.), granicząca z Oltenią, Mołdawią, Siedmiogrodem i Dobrudżą, jej najważniejsze miasto to Bukareszt; tu daw. forma N.: (w) Multaniech, tj. w Multanach. [przypis edytorski]
Multany — właśc. Muntenia, kraina w dzisiejszej Rumunii (obejmująca stolicę rumuńską, Bukareszt), wsch. cz. Wołoszczyzny, rozciągająca się na płd. i wsch. od Dunaju po Karpaty; gł. miasto historyczne: Târgovişte. [przypis edytorski]
multa (…) portentis (łac.) — „Wiele wróżebnych znaków znajdują kapłani w trzewiach bydlęcych, wiele przepowiadają augurowie z lotu ptaków, dużo prorokują wyrocznie, sny i dziwne zjawiska” (Cicero, De natura deorum, II, 65; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Multatuli (pseud.), właśc. Eduard Douwes Dekker (1820–1887) — pisarz holenderski, najwybitniejszy prozaik niderlandzki XIX w. [przypis edytorski]
Multatuli, właśc. Eduard Douwes Dekker (1820–1887) — pisarz holenderski, najwybitniejszy prozaik niderlandzki XIX w. [przypis edytorski]
Multi crediderunt in eum (…) (łac.) — Wielu weń uwierzyło. I rzekł Jezus: „Jeżeli zostaniecie (wierni moim słowom), będziecie mymi prawdziwymi uczniami i prawda was wyzwoli. Odpowiedzieli: Jesteśmy dziećmi Abrahama i nikomuśmy nie służyli” (J 8, 30.). [przypis tłumacza]
Multi (…) fecerunt — Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, 3. [przypis tłumacza]
Multimodis (…) vigere — Lucretius, De rerum natura, IV, 1152. [przypis tłumacza]
multiplicator temporis (łac.) — pomnażacz czasu. [przypis edytorski]
Multos (…) potest — Lucanus, Pharsalia, VII, 104. [przypis tłumacza]
Multo (…) videmus (łac.) — „Bo śmierć jest dla nas przecież mniej niżeli niczym,/ Jeśli można to pojąć, co nad nic jest mniejsze” (Lucretius, De rerum natura, III, 939; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
multum (…) lacessita — Seneca, Epistulae 13. [przypis tłumacza]
Multum (…) nesciat (łac.) — „Jest niemała różnica między tym, co nie chce źle czynić, a tym, co nie umie” (Seneca [Minor], Epistulae morales ad Lucilium, 90; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
multum (z łac.) — mnóstwo; wielka ilość. [przypis edytorski]
multyplikować — rozmnażać. [przypis redakcyjny]
multyplikować (z łac.) — pomnożyć, zwiększyć. [przypis edytorski]
mu matka chora — dziś: matka mu choruje; jego matka jest chora. [przypis edytorski]
mumia — Tutaj tyle co: ciało astralne, czyli Linga Sharira (termin Parascelsa). [przypis autorski]
Mumiusz właśc. Lucius Mummius — konsul rzymski, dowódca Rzymian w ich finalnym starciu z siłami Związku Achajskiego na Przesmyku Korynckim w r. 146 p.n.e.; po zwycięskiej bitwie zburzył Korynt, a jego mieszkańców sprzedał jako niewolników; doprowadził do utworzenia z państw greckich prowincji rzymskiej Achaji. [przypis edytorski]
Mumm — extra dry — Mumm: elegancki, wytworny szampan; extra dry: w odniesieniu do wina musującego: z nutą słodyczy. [przypis edytorski]
Munch, Edvard (1863–1944) — ekspresjonistyczny malarz i grafik norweski o niezwykle oryginalnej technice; w swych dziełach obnaża koszmar życia; w ostatnim okresie twórczości malował sceny z życia proletariatu; napisał wspomnienie pośmiertne o Przybyszewskim w „Pologne Litteraire” (1928, nr 27) pt. Mein Freund Przybyszewski (Mój przyjaciel Przybyszewski). [przypis edytorski]
Munch, Edvard (1863–1944) — malarz i grafik norweski, sztandarowy przedstawiciel ekspresjonizmu, autor m.in. obrazów Chore dziecko (Det syke barn, 1886), Krzyk (Skrik, 1893), Madonna (1893/1894), Wampir (Vampyr, 1893/1894) i in., większość jego dzieł uzyskało po kilka wersji; przyjaźnił się z wieloma przedstawicielami europejskiej bohemy swego czasu, m.in. Hansem Jægerem, Augustem Strindbergiem, Stanisławem Przybyszewskim i jego żoną Dagny, należał do bywalców berlińskiej winiarni „Zum Schwarzen Ferkel” („Pod czarnym prosiakiem”); zmagał się z alkoholizmem i chorobą nerwową, w związku z czym był przez jakiś czas hospitalizowany, za życia został uhonorowany Królewskim Orderem Św. Olafa oraz Wielkim Krzyżem Św. Olafa. [przypis edytorski]
Munch, Edvard (1863–1944) — norweski malarz i grafik, prekursor ekspresjonizmu, autor sugestywnych, pełnych ekspresji kompozycji, wyrażających przygnębienie, lęki i obsesje. [przypis edytorski]
munderunek (daw.) — umundurowanie. [przypis edytorski]
mundura — dziś popr. forma B.lp: munduru. [przypis edytorski]
mundura — dziś popr. forma D. lp: munduru. [przypis edytorski]
mundura — dziś popr. forma D.lp: munduru. [przypis edytorski]
mundur — mundury wojewódzkie albo obywatelskie nosiła szlachta pełniąca funkcje poselskie i urzędowe mocą uchwały sejmu z r. 1776; mundury poszczególnych województw różniły się kolorem kontuszów i żupanów. [przypis redakcyjny]
Mundus (…) acceptat — Varro, [w:] Valerius Probus, De notis. [przypis tłumacza]
mundus coelestis (łac.) — świat niebiański. [przypis edytorski]
mundus (…) histrioniam — Petronius, Fragmenta w: Jan z Salisbury, Polycraticus, III, 8. [przypis tłumacza]
mundus infernus (łac.) — świat piekielny. [przypis edytorski]
mundus vult decipi, ergo decipiatur (łac.) — świat chce być oszukiwany, więc niech będzie oszukiwany. [przypis edytorski]
mundus vult decipi (łac.) — świat chce być oszukiwany; pierwsza część maksymy mundus vult decipi, ergo decipiatur: świat chce być oszukiwany, więc niech będzie oszukiwany. [przypis edytorski]
muneris de lege (łac.) — urząd według prawa. [przypis redakcyjny]
Munichia — wzgórze w Pireusie, na którym w starożytności znajdowała się twierdza broniąca portu wojennego Aten. [przypis edytorski]
municipał (daw., z łac.) — tu: członek milicji miejskiej. [przypis edytorski]
municypalność (daw.) — zarząd miejski. [przypis edytorski]
municypalność (daw.) — zarząd, urząd. [przypis edytorski]
municypalny — miejski, związany z samorządem miejskim. [przypis edytorski]
municypalny — tu: miejski. [przypis edytorski]
municypium — urząd miejski. [przypis edytorski]
municypium (z łac.) — zarząd miasta. [przypis edytorski]
munimentów — przyborów. [przypis redakcyjny]
munimenty (łac.) — dowody prawne. [przypis edytorski]
Munkedamsveien — historyczna ulica w centrum Oslo. [przypis edytorski]
Munster — chodzi o prowincję w Irlandii. [przypis edytorski]
munsztuk (daw.) — element uprzęży wkładany koniowi do pyska. [przypis edytorski]
munsztuk — daw. mundsztuk (z niem.); część uprzęży zakładanej na pysk konia, kiełzno stosowane w połączeniu z metalowym drążkiem (wędzidłem) umieszczanym między zębami zwierzęcia oraz skórzanymi paskami (wodzami); munsztuk umożliwia kierowanie głową konia. [przypis edytorski]
munsztuk (daw.) — ustnik fajki. [przypis edytorski]
