Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8547 przypisów.
Mespila — miasto identyfikowane z Niniwą w płn. Mezopotamii, od VII w. p.n.e. stolicą imperium asyryjskiego, w 612 p.n.e. zdobytą i zniszczoną przez Medów i Babilończyków. [przypis edytorski]
messagero dell'amore (wł.) — posłaniec miłości. [przypis edytorski]
Messala, właśc. Marcus Valerius Messala Corvinus (ok. 70–3 p.n.e) — rzymski polityk, mówca, mecenas literatów; podczas wojny domowej stanął po stronie republikańskiej, po bitwie pod Filippi przystał do Antoniusza, następnie, przewidując jego porażkę, przyłączył się do Oktawiana. [przypis edytorski]
Messala w Tacycie skarży się na wąski krój odzieży (…) i na kształt ławek — Tacyt, Dialog o mówcach, 29; Messala nie skarżył się na kształt ławek, lecz na prowadzenie procesów sądowych w zamkniętych salach i według ustalonego porządku, przez co mówcom brakuje żywiołowej reakcji tłumów. [przypis edytorski]
messalianie (euchici) — dosł.: „ludzie modlitwy”, chrześcijańska grupa religijna powstała w 2 poł. IV w. w Syrii, głosząca, że stan doskonałości, uwolnienie od wpływu zła na duszę można osiągnąć tylko przez modlitwę. [przypis edytorski]
Messalina a. Valeria Messalina (ok. 17–48) — cesarzowa rzymska, małżonka Klaudiusza, znana nimfomanka. [przypis edytorski]
Messalina, Valeria (ok. 17–40) — trzecia żona rzym. cesarza Klaudiusza, znana z urody i licznych kochanków. [przypis edytorski]
Messalina, Valeria (ok. 17–40) — trzecia żona rzym. cesarza Klaudiusza, znana z urody i licznych kochanków; skazana na śmierć za spisek przeciwko mężowi. [przypis edytorski]
Messalina, Valeria (ok. 17–40) — trzecia żona rzym. cesarza Klaudiusza, znana z urody i licznych kochanków; skazana na śmierć za spisek przeciwko mężowi. [przypis edytorski]
Messalina, Valeria (ok. 17–40) — żona rzym. cesarza Klaudiusza, znana z urody i licznych kochanków. [przypis edytorski]
Messalina, Valeria (ok. 17–40) — żona rzymskiego cesarza Klaudiusza, znana z urody i licznych kochanków. [przypis edytorski]
Messapios — góra w Beocji. [przypis redakcyjny]
Messeis — źródło w Lakonii. [przypis edytorski]
Messeńczycy — mieszkańcy Messenii (a. Mesenii), krainy geogr. w staroż. Grecji położonej w płd.-zach. części Półwyspu Peloponeskiego, sąsiadującej ze Spartą, która w VIII w. p.n.e. podbiła Mesenię, zmieniając jej mieszkańców w państwowych niewolników (helotów); była to tzw. pierwsza wojna meseńska (ok. 720–740 p.n.e.), kolejne wojny meseńskie: druga w latach 685–670 p.n.e. i trzecia w latach 465–461 p.n.e. były w istocie zakończonymi klęską powstaniami Meseńczyków przeciwko Sparcie. [przypis edytorski]
Messenia — kraina na południowo-zachodnim Peloponezie, podległa Sparcie. [przypis edytorski]
Messenia — poł.-zach. część Peloponezu. [przypis edytorski]
Messenio — gr. Μεσσηνίων, nazywa się (w typowy dla niewolników sposób) od kraju, z którego ma niby pochodzić tj. od Messenii. Podobnie zwą się w innych sztukach niewolnicy: Geta, Lydus, Syrus itp. [przypis tłumacza]
messere a. messer (wł.) — pan; mój panie. [przypis edytorski]
messer Kotal z Albingii — Messer cotale, włoskie wyrażenie na męski członek. [przypis tłumacza]
messer (wł.) — pan. [przypis edytorski]
messieur (fr.) — panie. [przypis edytorski]
Messieurs, allons — Panowie, chodźmy. [przypis edytorski]
Messieurs, chapeau bas, c'est un génie (fr.) — panowie, czapki z głów, to geniusz. [przypis edytorski]
Messieurs et mesdames! (fr.) — panowie i panie. [przypis edytorski]
Messieurs, faites vos jeux (fr.) — panowie, zaczynajcie grę (okrzyk krupiera w salonach gry). [przypis edytorski]
messieurs (fr.) — panowie. [przypis edytorski]
Messieurs, parlons autre chose (fr.) — Panowie, mówmy o czymś innym. [przypis edytorski]
messire (fr.) — pan, mój panie; trudno powiedzieć, dlaczego tłumacz posługuje się tu odpowiednikiem francuskim dla wł. messere (tak jest w oryginale). [przypis edytorski]
messir — w oryginale: messer. [przypis edytorski]
Messrs. (skrót ang.) — panowie; skrót stosowany przy oficjalnym zwracaniu się do więcej niż jednego mężczyzny oraz w nazwach firm. [przypis edytorski]
Mestre — położona na stałym lądzie miejska część Wenecji; do 1926 samodzielne miasto. [przypis edytorski]
Mestrezat, Jean (1592–1657) — teolog protestancki, pastor w Charenton pod Paryżem; napisał m.in. Traktat o udziale Chrystusa w sakramencie eucharystii (De la communion à Jésus-Christ, au sacrement de l'eucharistie), do którego to traktatu zapewne Pascal czyni aluzję. [przypis edytorski]
me suknie — p. wyżej w. 753. [przypis tłumacza]
Mesyna — miasto na płn.-wsch. krańcu Sycylii, nad Cieśniną Mesyńską. [przypis edytorski]
Meszasebe (fr. Meschacebé) — prawdziwa nazwa Mississippi lub Meschassipi. [dziś popr.: Missisipi — red. WL] [przypis autorski]
Meszasebe — rzeka Missisipi, w oryg. fr. Meschacebé, co autor w opowiadaniu Atala opatrzył przypisem: „prawdziwa nazwa Mississippi lub Meschassipi”. [przypis edytorski]
Meszed — dziś popr.: Meszhed, miasto w płn.-wsch. Iranie; drugie co do wielkości w tym kraju. [przypis edytorski]
meszka — tu: niedźwiedź. [przypis autorski]
meszka — tu: niedźwiedź. [przypis edytorski]
meszkita (starop.) — meczet. [przypis edytorski]
meszkita (starop.) — meczet. [przypis redakcyjny]
meszkita (starop.) — meczet, świątynia mahometańska. [przypis edytorski]
meszkit (daw.) — meczet. [przypis edytorski]
meszne — danina w zbożu składana księżom za odprawienie mszy. [przypis redakcyjny]
meszne — zapłata za odprawienie mszy. [przypis redakcyjny]
meszorer — pomocnik kantora, także hebrajski poeta. [przypis tłumacza]
meszta a. meszt (daw.) — miękki, lekki pantofel. [przypis edytorski]
meszta (z tur.) — pantofel; miękkie, lekkie obuwie bez obcasów. [przypis edytorski]
meszty (daw.) — miękkie, lekkie pantofle. [przypis edytorski]
meszty — rodzaj lekkich pantofli. [przypis edytorski]
meszty — rodzaj miękkiego obuwia. [przypis edytorski]
meszugen — w jidisz: wariat. [przypis edytorski]
meszumed (hebr.) — przechrzta. [przypis edytorski]
Meszyd a. Medżyd, Abdul (1823–1861) — sułtan turecki, który słuchając wskazówek swej matki Wallidy, wprowadził szereg reform w państwie muzułmańskim. [przypis edytorski]
Meszygener Motl! (jidisz) — szalony Motl. [przypis edytorski]
Metabus — wygnany z powodu swej złośliwości na pustynię. [przypis tłumacza]
meta — cel; mierzyć metę — oceniać odległość. [przypis edytorski]
meta (daw.) — cel. [przypis redakcyjny]
meta (daw.) — tu: wyznaczone miejsce końcowe podczas pojedynku na pistolety, znajdujące się w określonej odległości od pozycji przeciwnika. [przypis edytorski]
metafizycznych kombinacji w rodzaju „form zjawiskowych” czy „kategorii” — wszystko to są hipostazy niesamodzielnych momentów najbardziej „codziennych” i nie implikujących w zasadzie żadnej metafizyki, w złym znaczeniu, stanów rzeczy. [przypis autorski]
metafizyka — dyscyplina filozoficzna zajmująca się ogólną teorią bytu, także rozważania o tym, co pozadoświadczalne; pot.: rozmyślania oderwane od rzeczywistości. [przypis edytorski]
metafizyka — dyscyplina filozoficzna zajmująca się ogólną teorią bytu, także rozważania o tym, co pozadoświadczalne. [przypis edytorski]
metafizyka — filozoficzne rozważania o przyczynach bytu i o jego naturze. [przypis edytorski]
metafizyka muzyki — Schopenhauer, II, s. 524. [przypis redakcyjny]
Metafizyka Przybyszewskiego (…) niemożność wzniesienia się do wolności etc. — W. Feldman, Piśmiennictwo polskie, s. 210. [przypis autorski]
metafizyka znaczy tylko to, czego w terminach czystego poglądu fizykalnego opisać absolutnie nie możemy — niezależnie od przypadkowego pochodzenia tego słowa z tytułu pewnej księgi Arystotelesa następującej po Fizyce. Ale ten przypadek udał się: metafizyka to jest to wszystko, co nie jest zawarte w fizyce, a więc psychologia i biologia też. [przypis autorski]
metafizyk — tu: osoba snująca teoretyczne rozważania, dotyczące świata niematerialnego, idei. [przypis edytorski]
metafizyk — tu: osoba snująca teoretyczne rozważania. [przypis edytorski]
metaforycznego — użytego w przenośni. [przypis redakcyjny]
Meta — gmina na Półwyspie Sorrentyńskim. [przypis edytorski]
metal drukarski — stop ołowiu, antymonu i cyny, używany do wyrobu czcionek drukarskich. [przypis redakcyjny]
Metallmann, Joachim (1889–1942) — polski filozof nauk przyrodniczych, metodolog, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, interpretator filozofii Whiteheada. [przypis edytorski]
metalów — dziś popr. forma: metali. [przypis edytorski]
metaloryt — drukarska technika graficzna, w której forma drukowa wykonana jest z metalowej płyty; także odbitka wykonana tą techniką. [przypis edytorski]
metalowa turkawka — zapewne rodzaj szybko wirującej zabawki dziecięcej. [przypis redakcyjny]
metal — tu: substancja. [przypis edytorski]
Metamorfozy — poemat epicki Owidiusza, w którym została opisana rzymska kosmogonia. [przypis edytorski]
metampsychosis, popr.: metempsychosis (gr.) — metempsychoza, wędrówka dusz; wielokrotne odradzenie się człowieka po śmierci biologicznej przez wcielanie się jego duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
metampsychoza (właśc. metempsychoza) — wędrówka dusz; wiara, że dusze ludzkie po śmierci wcielają się ponownie, ciągle się doskonaląc. [przypis edytorski]
metapsychoza, właśc. metempsychoza — reinkarnacja; pośmiertne powtórne wcielenie duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
Meta, Río Meta — rzeka o długości 1100 km na terenie dzisiejszej Kolumbii, częściowo na granicy z Wenezuelą, lewy dopływ Orinoko. [przypis edytorski]
metas (łac.) — cele. [przypis redakcyjny]
Metastasio, Pietro (1698–1782) — włoski poeta i dramatopisarz; znany librecista: jego libretta wykorzystane zostały w wielu operach, m.in. Händla i Hassego. [przypis edytorski]
metastaza (med.) — przerzut (np. nowotworowy). [przypis edytorski]
Metatron a. Matatron — serafin występujący w tradycji judaistycznej i in.; król aniołów, ulubieniec Boga; często występuje jako pełniący rolę boskiego pisarza, który zapisuje ludzkie czyny. [przypis edytorski]
Metatron — imię serafina (znaczące „strażnik” a. „posłaniec”) z ksiąg kabalistycznych, znanego jako „ten, który zajmuje tron obok Boga”, króla Aniołów, którego śpiew miał tworzyć nowe ich zastępy; ulubieniec Boga, bezpośrednio z Nim obcujący, stworzony razem ze światem a. nawet wcześniej, stąd w niektórych tradycjach bywa traktowana jako osoba o statusie boskim, a Mesjasz miałby być jego inkarnacją. [przypis edytorski]
meta — tu: kres, koniec, granica. [przypis edytorski]
meta — tu: kres, koniec. [przypis edytorski]
Metaur — rzeka w Umbrii, wpada pod Signigalią do Morza Adriatyckiego. [przypis redakcyjny]
metazoon (biol.) — jeden z przedstawicieli podkrólestwa Metazoa, tj. zwierząt wielokomórkowych w klasyfikacji Haeckela (1874). [przypis edytorski]
met bierze — zwycięża (metafora szachowa, dziś powiedziano by: daje mata). [przypis edytorski]
met — cel (zamiast meta). [przypis redakcyjny]
met (daw.) — mat (w szachach); przen. klęska, porażka. [przypis edytorski]
met — dziś popr.: mat (w szachach). [przypis edytorski]
metek a. metojk — cudzoziemiec osiedlony w Atenach. [przypis edytorski]
metelice i hopaki — żywiołowe tańce ukr. [przypis edytorski]
Metelin — Mitylena. W roku 1502 odbyła się mała, nieudana zresztą, wyprawa krzyżowa przeciw Turkom. [przypis tłumacza]
Metellus hetman przeciwko Jugurcie od Rzymian do Numidyjej będąc posłan etc. — Sallustiusz, De bello Jugurthino. [przypis edytorski]
metempsychoza — reinkarnacja; pośmiertne powtórne wcielenie duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
metempsychoza — reinkarnacja, wędrówka dusz; wielokrotne odradzenie się człowieka po śmierci biologicznej przez wcielanie się jego duszy w inne ciało. [przypis edytorski]
