Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5204 przypisów.
Lombardzi — rodzina kolegi uniwersyteckiego i przyjaciela Krasińskiego w Genewie. [przypis redakcyjny]
lombardzki — pochodzący z Lombardii, krainy historycznej w płn. Włoszech. [przypis edytorski]
lombik — lombard. [przypis edytorski]
lombr — dawna gra w karty, jeden z prototypów brydża. [przypis edytorski]
lombr — dawna gra w karty, rozpowszechniona w Europie w XVII w. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — kryminolog i antropolog włoski, autor poczytnej książki Geniusz i obłąkanie i twórca wyłożonej w niej pseudonaukowej teorii o istnieniu tzw. „typu zbrodniczego”, tj. człowieka o wrodzonych zbrodniczych predyspozycjach psychicznych, uwarunkowanych cechami fizjologicznymi. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — włoski psychiatra i antropolog, kontrowersyjny badacz przestępczości oraz autor słynnej rozprawy Geniusz i obłąkanie. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — włoski psychiatra i kryminolog, propagator antropometrii. [przypis edytorski]
Lombroso, Cesare (1835–1909) — włoski psychiatra i kryminolog, propagator antropometrii, twórca teorii zakładającej, że niektóre osoby mają wrodzone skłonności do zachowań przestępczych lub chorób psychicznych, co można rozpoznawać po pewnych degeneracyjnych lub atawistycznych cechach wyglądu. [przypis edytorski]
Lombroso, Gina (1872–1944) — włoska popularyzatorka nauki, pisarka; autorka m.in. książek: Anima della donna (Dusza kobiety, 1920), przetłumaczonej w 1924 na język francuski, La donna nella società attuale (Kobieta w dzisiejszym społeczeństwie, 1927) oraz Le tragedie del progresso meccanico (Tragedia postępu mechanicznego, 1930). [przypis edytorski]
lombrozowski — przymiotnik od nazwiska Cesarego Lombroso (1835–1909), włoskiego kryminologa zakładającego, że skłonności przestępcze można wydedukować z cech fizycznych podejrzanego, zwł. z kształtu czaszki. [przypis edytorski]
London, Jack, właśc. John Griffith Chaney (1876–1916) — amerykański pisarz, socjalista; prowadził barwne życie, był gazeciarzem, trampem, kłusownikiem, marynarzem, poszukiwaczem złota w Klondike i reporterem. [przypis edytorski]
Londr (daw., z fr.) — Londyn. [przypis redakcyjny]
Londyńska Akademia Królewska, zwykle pot.: Royal Society (Towarzystwo Królewskie), właśc. The Royal Society of London for Improving Natural Knowledge (Królewskie Towarzystwo w Londynie dla Rozszerzania Wiedzy o Przyrodzie) — jedno z najstarszych na świecie towarzystw naukowych, zał. w Londynie w 1660; zajmuje się naukami przyrodniczymi i matematyką, pełni rolę brytyjskiej akademii nauk. [przypis edytorski]
Londyński Most (ang. London Bridge) — most na Tamizie, łączący centrum dawnego Londynu (City) z przeciwległą dzielnicą Southwark; istniał od czasów średniowiecza i stanowił nie tylko przeprawę przez rzekę (jedyną do 1750 r.), ale także targ: stały na nim sklepy i kamieniczki, często podmywane przez wodę i wymagające remontów, co stało się tematem popularnej piosenki London Bridge is falling down (tj. Londyński Most się wali) ze znanym refrenem „My fair lady” (tj. moja pani kramarko); w czasach, kiedy została napisana powieść Dickensa (1849–1850) most ten już nie istniał, w 1832 r. został rozebrany, więc czas akcji Davida Copperfielda przypada na ostatnie lata jego istnienia; Most Londyński bywa mylony z mostem Tower Bridge, będącym jedną z wizytówek Londynu, wybudowanym w 1894 r. w bezpośrednim sąsiedztwie zamku Tower of London, charakteryzującym się dwoma wieżami w stylu neogotyckim i konstrukcją zwodzoną umożliwiającą przepływanie statków oceanicznych. [przypis edytorski]
londyński pojazd — angielska kareta. [przypis edytorski]
Londyn kołnierzem nakrochmalonym — aluzja do sztywnych, wysokich kołnierzy używanych w Anglii. [przypis redakcyjny]
Londyn — stolica i największe miasto Anglii oraz Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Londyn — stolica i największe miasto Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Longchamp — dawne opactwo pod Paryżem, zamknięte w 1790, zburzone w 1793; jego tereny, położone na skraju Lasku Bulońskiego, stały się ulubionym miejsce przechadzek. [przypis edytorski]
longe lat eque (łac.) — wzdłuż i wszerz. [przypis redakcyjny]
Longe, właśc. François Achille Longet (1811–1871) — fr. fizjolog. [przypis edytorski]
Longfellow, Henry Wadsworth (1807–1882) — amerykański poeta, przedstawiciel romantyzmu, nazywany „królem poezji amerykańskiej”. [przypis edytorski]
Longines — szwajcarska firma, produkująca luksusowe zegarki. [przypis edytorski]
Longinus — filozof grecki, żyjący w III wieku po Chrystusie, napisał rozprawę O wzniosłości. [przypis redakcyjny]
Longinus — Λογγῖνός, eques romanus. Gdybyśmy chcieli w duchu słownikowym Papego polszczyć różne imiona własne, moglibyśmy użyć słowa „Długosz”, z zupełną naturalnie zatratą archaicznego kolorytu dzieła. [przypis tłumacza]
Longinus (…) pisze (…) do swego Terencjana — O wzniosłości, edit. T. Fabri, p. 36–89. [przypis redakcyjny]
Longinus Podbipięta — bohater Trylogii Henryka Sienkiewicza przestrzegający kodeksu rycerskiego. [przypis edytorski]
Longinus — przypuszczalny autor traktatu O wzniosłości z I w. n.e. [przypis edytorski]
Longobardowie — lud zachodniogermański, którego nazwa pochodzi od łac. longa barba, czyli długa broda. W przeciwieństwie do romańskiej ludności Italii nosili oni długie brody. [przypis edytorski]
long short story (ang.) — długie opowiadanie (innym ang. określeniem na dłuzszy utwór jednowątkowy jest novella). [przypis edytorski]
long shot (ang.) — długie ujęcie. [przypis edytorski]
Long-Tom — Długi Tom, popularna nazwa armat prod. fr. firmy Schneider et Cie z Le Creusot, kaliber 155 mm, o dł. 7,5 m. i zasięgu do 9 km, strzelających granatami o masie ok. 40 kg, ulokowanych w fortach Pretorii i wykorzystywanych przez Burów w wojnie z Anglikami (II wojna burska, 1899–1902); Burowie dysponowali 4 takimi działami; kiedy skończyła się amunicja (zakupili łącznie 8800 sztuk), armaty zostały zniszczone, żeby nie zostały przejęte przez przeciwnika. [przypis edytorski]
longueur (fr.) — dłużyzna, nudny i zbędny fragment utworu literackiego. [przypis edytorski]
lonshoreman (ang.) — doker, robotnik portowy zatrudniony przy przeładunku, transporcie i składowaniu towarów. [przypis edytorski]
lontano (wł.) — daleko, długo. [przypis redakcyjny]
lon — tu: wypłata nadzwyczajna, rekompensata za czas poświęcony na strajk (Słownik etymologiczny A. Brücknera wskazuje pochodzenie wyrazu lon, oznaczającego również 'urzędnika', od prasłowa Lohn, które stanowi źródłosłów m.in. ang. loan 'pożyczka', niem. Lehn 'lenno' i leihen 'lichwa'). [przypis edytorski]
L'on va chercher (…) souffrir — „Raczej niż umrzeć, szuka się bardzo daleko jakiegoś pozoru pozwalającego żyć i cierpieć”; Elegia XXIV. [przypis tłumacza]
Look here! (ang.) — Patrzcie tutaj! [przypis edytorski]
look here (ang.) — patrz tutaj [przypis edytorski]
look out (ang.) — strzeżcie się. [przypis edytorski]
looping (ang.) — robienie pętli. [przypis edytorski]
Loos, Cornelius (1546–1595) — niderlandzki ksiądz, profesor teologii; pierwszy duchowny katolicki, który publicznie pisał przeciwko procesom czarownic szalejącym w Europie XV wieku (De vera et falsa magia, O prawdziwej i fałszywej magii, 1592), za co na rozkaz biskupa Trewiru został uwięziony i zmuszony do odwołania na kolanach swoich poglądów przed zgromadzeniem dostojników kościelnych; jego pracę skonfiskowano, przez długi czas była uważana za zaginioną, rękopis odkryto w 1886. [przypis edytorski]
Loos — sierpień. [przypis tłumacza]
Loos — żyd.: Ab, sierpień. [przypis tłumacza]
Lope de Vega (1562–1635) — hiszpański poeta i dramaturg, autor ponad 2000 sztuk. [przypis edytorski]
Lopek — pseudonim Kazimierz Krukowskiego (1901–1984), aktora kabaretowego, rewiowego i filmowego pochodzenia żydowskiego; podczas II wojny światowej przedostał się najpierw do ZSRR, a potem, wraz z armią Andersa, do Europy zachodniej. [przypis edytorski]
Lopez — nazwisko kilku teologów z XVI–XVII w., tu najpewniej: Luis López (ok. 1536–1596), hiszpański dominikanin, autor Instructorium conscientiae (1585). [przypis edytorski]
LOPP — Liga Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej, stowarzyszenie propagujące wiedzę o obronie przeciwlotniczej i przeciwgazowej, a także różne formy lotnictwa, w tym szybownictwo. Liga powstała w roku 1928 ze zjednoczenia Ligi Obrony Powietrznej Państwa i Towarzystwa Obrony Przeciwgazowej. Tu najprawdopodobniej chodzi o lokalizację oddziału bądź sklepu tej organizacji. [przypis redakcyjny]
loquebantur variis linguis (łac.) — mówili różnymi językami. [przypis redakcyjny]
loquor (łac.) — mówię. [przypis edytorski]
Loquor latine! (łac.) — Mówię po łacinie! [przypis edytorski]
loranthus — rodzaj rośliny pasożytniczej. [przypis edytorski]
lora — odkryty wagon towarowy. [przypis edytorski]
Lora — strumień w Morwenie, w okolicy Selmy (w północnej Szkocji). [przypis redakcyjny]
Lorca, Pedro de (1560–1612) — hiszpański cysters, profesor teologii w Salamance. [przypis edytorski]
lord Byron właśc. George Gordon Byron (1788–1824) — angielski poeta i dramaturg; większość utworów Byrona posiada powikłaną i nie do końca jasną fabułę, dla której charakterystyczne są gwałtowne zwroty akcji i niedomówienia; typ bohatera bajronowskiego to samotny, zbuntowany przeciw światu indywidualista, dumny i mściwy, który pod pozorem cynizmu kryje cierpienie i melancholię. [przypis edytorski]
lord Castlereagh, właśc. Robert Stewart, 2. Markiz Londonderry (1769–1822) — irlandzko-brytyjski mąż stanu; działając jako sekretarz Korony Brytyjskiej doprowadził do zduszenia rebelii w Irladnii w 1798 r., a następnie doprowadził do przeprowadzenia aktu unii Wielkiej Brytanii i Irlandii w 1800 r.; odegrał zasadniczą rolę przy tworzeniu koalicji, która pokonała Napoleona I (Traktat z Chaumont w 1814 r.); był czołowym brytyjskim dyplomatą na Kongresie Wiedeńskim, pracował na rzecz urzeczywistnienia wizji długotrwałego pokoju w Europie pod strażą zjednoczonych sił wielkich mocarstw, nie tracił jednak z oczu mocarstwowych i handlowych interesów Wielkiej Brytanii; działał na rzecz zniesienia handlu ludźmi; jednocześnie był zwolennikiem wprowadzenia środków represyjnych w kraju i był znienawidzony za swe ostre ataki na obóz liberałów i reformatorów; początkowo (1790–1795) związany z partią wigów, a następnie z torysami (1795–1822); zginął śmiercią samobójczą. [przypis edytorski]
lord Eldon (1751–1838) — John Scott, hrabia Eldon, brytyjski prawnik i polityk, lord kanclerz w latach 1801–1806. [przypis edytorski]
lord Elgin — tu zapewne: Thomas Bruce (1766–1841), siódmy hrabia Elgin, bryt. dyplomata, który zasłynął rabunkiem starożytnych rzeźb (tzw. marmurów Elgina) z ateńskiego Partenonu i wywiezieniem ich do Anglii. [przypis edytorski]
Lord (…) good — Po angielsku: „Panie, jeżeli tak jesteś potężny w rozumie, jak pokaźny co do cielesnego wzrostu, to powinieneś ulitować się nade mną, natura bowiem stworzyła nas jednako, tylko szczęście jednych wywyższa, a drugich poniża; pomimo to cnota często bywa poniżona, a cnotliwy podany na wzgardę, przed ostatecznym bowiem końcem nikt nie jest dobry. [przypis tłumacza]
lord Hertford, właśc. Edward Seymour, pierwszy hrabia Hertford, pierwszy książę Somersetu (1500–1552) — najstarszy z braci królowej Jane Seymour, trzeciej żony króla Henryka VIII. W 1537 otrzymał tytuł hrabiego Hertford. Po śmierci Henryka VIII jako wuj małoletniego Edwarda VI sprawował władzę w jego zastępstwie jako Lord Protektor Królestwa. Nadał sobie wówczas tytuł księcia Somersetu (1547). [przypis edytorski]
Lord Jim — tytułowy bohater powieści pisarza angielskiego Conrada (Józefa Korzeniowskiego, 1857–1924) znanej u nas z przekładu Emilii Węsławskiej, wydanego w warszawskiej Bibliotece dzieł wyborowych. Fragment studium o tym pisarzu zawiera pośmiertny tom pism Brzozowskiego Głosy wśród nocy. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
Lord Kanclerz (ang. Lord Chancellor, Lord High Chancellor of Great Britain) — Lord Wielki Kanclerz Wielkiej Brytanii, sprawuje pieczę nad Wielką Pieczęcią Królestwa i odpowiada za funkcjonowanie i niezależność sądownictwa; obecnie jest to członek gabinetu powoływany przez króla a. królową na wniosek premiera; urząd należący do najstarszych i najbardziej prestiżowych w Wielkiej Brytanii. [przypis edytorski]
Lord Major — odpowiednik burmistrza w City of London (historyczne centrum miasta); urzędnik wybierany przez mieszczan na roczną kadencję od 1189 r. (sam tytuł funkcjonuje od 1354 r.). [przypis edytorski]
lord major — pełna nazwa: lord major Londynu, lord mer Londynu; urzędnik wybierany od 1189 r. przez mieszczan (nie mianowany przez władcę) na roczną kadencję w City of London; jest on przedstawicielem władzy państwowej w ścisłym sercu Londynu, a dodatkowo także z urzędu: rektorem Uniwersytetu Londyńskiego w City oraz admirałem portu w Londynie. [przypis edytorski]
lord mayor — tytuł burmistrza Londynu i niektórych większych miast Anglii. [przypis edytorski]
lord mayor — tytuł burmistrza Londynu i niektórych większych miast Anglii. [przypis tłumacza]
Lord mayor — w Wielkiej Brytanii odpowiednik burmistrza lub prezydenta miasta. [przypis edytorski]
lord Owen — autorowi chodzi prawdopodobnie o Roberta Owena (1771–1858), walijskiego socjalistę i propagatora ruchu spółdzielczego, który jednak nie posiadał tytułu szlacheckiego. [przypis edytorski]
lord Paradox — przezwisko, które nadał sobie sam Oscar Wilde. [przypis edytorski]
Lord Pembrok — Papkin ma zapewne na myśli Jerzego Augusta hr. Pembroke (zm. 1827), angielskiego polityka i generała, który w 1807 r. bawił w Wiedniu jako ambasador Wielkiej Brytanii. [przypis redakcyjny]
L'ordre regne à Varsovie (fr.) — Porządek króluje w Warszawie. [przypis edytorski]
l'ordre regne à V… (…) l'ordre regne à hôtel Praslin (fr.) — „porządek panuje w Warszawie” (słynne słowa ministra K. Periera o zdobyciu Warszawy przez Paskiewicza), a drugie „porządek panuje w pałacu Praslin”. [przypis redakcyjny]
lord St. John, właśc. William Paulet, pierwszy baron St. John (ok. 1485–1572) — angielski polityk, Lord Strażnik Wielkiej Pieczęci (1547), Lord Wielki Skarbnik (1550–1572). [przypis edytorski]
lord Verulam — Francis Bacon (1561–1626), angielski filozof epoki odrodzenia i baroku, eseista, prawnik, polityk; jeden z twórców empiryzmu oraz metody naukowej opartej na eksperymencie i indukcji (w dziele Novum Organum, 1620); jako doradca prawny króla Jakuba I Stuarta został lordem kanclerzem i otrzymał tytuł barona Verulam. [przypis edytorski]
lordzie szkockim, jego sąsiedzie — w oryginale neighbour, co oznacza również bliźniego: Francuzi stawali po stronie Szkotów w ich częstych konfliktach z Anglią. [przypis edytorski]
Lorelei — tu: tytuł pieśni skomponowanej przez Franciszka Liszta (1811–1886) do słów poematu Heinricha Heinego (1797–1856) opowiadającego tradycyjną legendę niem. o złotowłosej, pięknej dziewczynie imieniem Lorelei (a. Loreley), która z powodu zdrady swego kochanka rzuciła się w rozpaczy w nurt Renu z nadbrzeżnej skały, po czym została zamieniona w syrenę i odtąd zwodziła rybaków i doprowadzała ich łodzie do rozbicia; wysmukła skała nosić miała na pamiątkę tego zdarzenia imię dziewczyny, a u jej podnóża miał zostać ukryty skarb Nibelungów. [przypis redakcyjny]
Loreley — syrena z legend niemieckich. [przypis edytorski]
Lorentowicz, Jan (1868–1940) — krytyk teatralny i literacki, publicysta, prezes Polskiego Pen Clubu (1924–26). [przypis edytorski]
Lorenzkirche — kościół św. Wawrzyńca w Norymberdze. [przypis edytorski]
loretka (daw.) — kobieta z półświatka paryskiego; od nazwy zamieszkiwanej przez wiele z nich dzielnicy Matki Boskiej Loretańskiej, zbudowanej wokół kościoła o tej samej nazwie. [przypis edytorski]
loretka (daw.) — kobieta z półświatka. [przypis edytorski]
Loret — słynne miejsce odpustowe pod Ankoną we Włoszech. [przypis redakcyjny]
Loret — właśc. Loretto, miasto we Włoszech związane z kultem Matki Boskiej, cel pielgrzymek wiernych katolickich. [przypis edytorski]
lorgnon (fr.) — okulary (binokle) na rączce umiejscowionej z boku; daw. przyrząd optyczny, używany w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]
lorgnon (fr.) — rodzaj okularów bez uchwytów na uszy, umieszczonych na długiej rączce. [przypis edytorski]
lorgnon (fr.) — rodzaj okularów z długą rączką do trzymania ich przed oczyma, używanych w XVIII i XIX w. [przypis edytorski]
lorgnon (z fr.) — okulary (binokle) na rączce umiejscowionej z boku; daw. przyrząd optyczny. [przypis edytorski]
lorgnon (z fr.) — okulary z rączką do trzymania. [przypis edytorski]
Loris-Melikow, Michaił Tariełowicz (1824–1888) — rosyjski generał i polityk pochodzenia ormiańskiego; w lutym 1880 mianowany przewodniczącym Najwyższej Komisji Zarządzającej do Spraw Zachowania Ładu Państwowego, po jej zlikwidowaniu w sierpniu 1880 został ministrem spraw wewnętrznych (do 1881); zaproponował Aleksandrowi II projekt reform politycznych (konstytucja Lorisa-Melikowa), który nie został zrealizowany z powodu śmierci cara w zamachu. [przypis edytorski]
Lorium — posiadłość wiejska, gdzie Antoninus wychowywał się, często bawił i umarł. [przypis tłumacza]
lornetować kogoś (daw.) — przyglądać się komuś przez lornetkę. [przypis edytorski]
Lorsque l'enfant paraît… (fr.) — Kiedy zjawia się dziecko, krąg rodzinny wiwatuje głośnymi krzykami; początek wiersza Kiedy zjawia się dziecko z wczesnego tomu poezji Wiktora Hugo Liście jesienne (Les Feuilles d'automne, 1831). [przypis edytorski]
Lortzing, Albert (1801–1851) — niemiecki kompozytor, śpiewak i aktor. [przypis edytorski]
lorynetka (daw.) — lornetka. [przypis edytorski]
los, aus (niem.) — dalej, no już, wychodzić. [przypis edytorski]
Los Borrachos — tj. „Pijacy” alternatywny tytuł Triumf Bachusa, powst. w l. 1628–1629 obraz barokowego malarza Velasqueza. [przypis edytorski]
los (…) Giannone, P… — Pietra Giannone, liberała i emigranta politycznego, i Silvia Pellico, autora Moich więzień. [przypis redakcyjny]
los hermanos (hiszp.) — bracia. [przypis edytorski]
