Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10701 przypisów.

Kiedy się zejdą na odpust (…) do kantora pije — podczas odpustu odbywał się jednocześnie targ, któremu towarzyszyły występy wędrownych kapel oraz oczywiście picie alkoholu; pić do kogoś, tu: wznosić toast za czyjeś zdrowie. [przypis edytorski]

Kiedy silny a uzbrojony posiada swoje dobro, posiada je w pokoju — Łk 11, 21. [przypis tłumacza]

kiedy słońce z drugiej swej kwadry widzim zstępujące — Czwartą część dziennego biegu słońca składa sześć godzin. Kiedy słońce zstępuje z drugiej swojej kwadry, godzina jest pierwsza po południu. Poeta aluzję tu robi do jakiejś starożytnej tradycji, według której Adam przed i po swoim upadku siedem godzin znajdował się w raju, a że stworzony był o wschodzie słońca, więc w godzinę po południu z raju był wygnanym. [przypis redakcyjny]

Kiedy smutny nad Tella siedziałem jeziorem… — wiersz w formie listu do Marii Wodzińskiej jest nawiązaniem do poematu W Szwajcarii. Jezioro Wilhelma Tella, legendarnego bohatera szwajcarskich walk o niepodległość, jest częścią Jeziora Czterech Kantonów. W poemacie W Szwajcarii mówi Słowacki: „Oto przed Tella kościołem Pierwsza na kamień wyskoczyła płocha. I powiedziała mi w głos, że mnie kocha — I odesłała mnie znów na jezioro”. W innym znowu miejscu pisze: ,Pod ścianą ze skał i pod wieńcem borów, Stoi cichości pełna i kolorów Tella kaplica. Jest próg tam na fali, Gdzieśmy raz pierwszy przez usta zeznali, Że się już dawno sercami kochamy…”. [przypis redakcyjny]

Kiedy Sokrates, po zdjęciu kajdanów (…) — w Fedonie Platona. [przypis tłumacza]

kiedy sprawę rozstrzygnęło głosowanie — głosowanie sędziów przysięgłych nad pytaniem, czy winien. [przypis tłumacza]

kiedy szlachta zagarnie sobie przywilej nie płacenia podatków — Jak czynią niektóre arystokracje za naszych czasów. Nic tak nie osłabia państwa. [przypis autorski]

kiedy szuka protektorów i znieważa ich — Rousseau przyjął gościnę ofiarowaną mu w Anglii przez filozofa i historyka Davida Hume'a, co jednak doprowadziło do gwałtownego zatargu. [przypis edytorski]

Kiedy tak, więc ani jedno, ani drugie — rodzic odpowiada, że skoro młodsze dziecko też domaga się pozwolenia na coś, na co zezwolono starszemu dziecku, to rodzic woli cofnąć zgodę dla obojga dzieci, bo to wydaje mu się sprawiedliwe (tymczasem autor podkreśla, że to wywołuje u starszego poczucie krzywdy i niechęć do młodszego). [przypis edytorski]

kiedy ta sprężyna raz się zużyje, państwo jest zgubione bez ratunku — w autografie następuje dość szeroki odstęp. [przypis redakcyjny]

Kiedy też wypadło orężnie nawiedzić Morawy — wyprawa na Morawy 1092 a. 1093 r. [przypis edytorski]

kiedy to jest sporne, odłóżmy to na kiedy indziej — Sokrates sam jest zdania, że cnoty można się nauczyć, ale uważa, że teraz nie pora na udowadnianie tego. [przypis tłumacza]

kiedy trębacz zatrąbi na spoczynek… — Klearch chce zmylić wroga. [przypis tłumacza]

kiedy — tu dziś popr.: kiedyś. [przypis edytorski]

kiedy — tu: kiedyś. [przypis edytorski]

kiedy upadła dynastia dwudziesta, a po […] Ramzesie XIII wdarł się na tron […] San-amen-Herhor — według dzisiejszej wiedzy ostatnim władcą dwudziestej dynastii egipskiej był Ramzes XI, panujący w latach 1114–1085 p.n.e. Wskutek ogólnego rozprężenia i konfliktu wewnętrznego w państwie po 19 latach jego panowania realną władzę w południowej części państwa, Górnym Egipcie, przejął Herhor, arcykapłan Amona w Tebach, zaś w części północnej, Dolnym Egipcie, jej namiestnik Smendes. Ramzes XI sprawował władzę już tylko tytularnie. Po jego śmierci wygasła XX dynastia i rozpoczął się Trzeci Okres Przejściowy, a Egipt faktycznie rozpadł się po raz kolejny na dwie części. Ramzes XI był ostatnim faraonem, który miał spocząć w Dolinie Królów, jednak miejsca jego pochówku nie odnaleziono. W wyniku błędnych interpretacji w XIX w. za ostatnich władców XX dynastii egiptolodzy uważali Ramzesa XII i Ramzesa XIII, dziś zaprzecza się ich istnieniu. [przypis edytorski]

Kiedy usunięto stoły i kiedy po wylaniu bogom wina na ofiarę i odśpiewaniu peanu mieli pić — uczta dzieli się na dwie części: wieczerzę (Grecy spożywają główny posiłek, odpowiadający naszemu obiadowi, około zachodu słońca) i pijatykę (sympozjon). Po skończeniu jedzenia usuwa się stoły, wylewa się bogom libację i śpiewa się pean (pieśń na cześć boga, zwykle Apollina). [przypis tłumacza]

kiedy Waleriusz Flaccus opisuje skrzydlatą błyskawicę na rzymskich tarczach (…) gdy obraz takiej tarczy ujrzę na starym pomniku — [por.] Valerius Flaccus, lib. VI, v. 55, 56; Polymetis. Dialog, VI, p. 50. [przypis redakcyjny]

kiedy, w arystokracji, oddaje głosy szlachta — Jak w Wenecji. [przypis autorski]

kiedy, w arystokracji, oddaje głosy szlachta, lub też w demokracji senat — Trzydziestu tyranów w Atenach zarządziło, aby głosowanie areopagitów było publiczne, iżby mogli nimi powodować wedle woli (Lyziasz: Oranf. contra Agoret. VIII). [przypis autorski]

Kiedy wiosna w liść ustroi drzewa (…) One zimnym darzą je milczeniem — S. Brzozowski, Nim serce ucichło, s. 28 (Kiedy wiosną…). [przypis autorski]

kiedy w noc zegar trzecią bije — poeta dzieli obyczajem rzymskim tak dzień, jak noc, na 12 godzin; „trzecia w noc” jest więc trzecia godzina po zachodzie słońca, czyli trzecia przed północą. [przypis redakcyjny]

Kiedy w okolicznościach uroczystych Bóg zsyła wybrańca swego… — [Ernest Hello], op. cit., s. 97. [przypis autorski]

Kiedy wschodzą Plejady (…) bierz się do żniw, a skoro zachodzą, orz ziemię — za czasów Hezjoda jeszcze kalendarz nie był ustalony; czas zatem przeważnie określano wschodem i zachodem pewnych gwiazd i gwiazdozbiorów. Stąd poeta agronom żniwa rozpoczynać każe od wschodu Plejad, orkę od ich zachodu. [przypis tłumacza]

kiedy, w ustroju despotycznym, władca przestanie na chwilę wznosić groźne ramię; kiedy nie może unicestwić w jednej chwili tych, którzy zajmują pierwsze miejsca, wszystko przepadło — Jak zdarza się często w arystokracjach wojskowych. [przypis autorski]

kiedy wyprowadzamy przyczynę z jakiegoś skutku — W takim przypadku nie otrzymujemy żadnego zrozumienia przyczyny poza tym, co spostrzegamy w skutku. Okazuje się to dostatecznie w tym, że wtedy przyczynę oznacza się najogólniejszymi jeno wyrażeniami, jak: „więc mamy coś”, „więc mamy jakąś władzę” itp., albo też wyraża się ją przecząco: „więc nie jest to czy tamto” itp. W najlepszym razie [Przypis tłumacza: „in secundo casu”. Saisset 303 przełożył: „cas favorable”. Elbogen 10 uw. 2 przyznaje mu słuszność. Gebhardt 10 przełożył: „günstigenfalls”. Wbrew temu Appuhn 537 dowodzi, że chodzi tu o „drugi przypadek”, w ten sposób, że dwóm rodzajom wnioskowania (pod III) odpowiadają dwa objaśnienia w naszym dopisku, a tym znów dwa przykłady na s. 10. Jednakże ani w drugim rodzaju wnioskowania, ani w odpowiadającym mu rzeczywiście owym przykładzie nie ma mowy o przyczynowości, którą zajmuje się pierwszy rodzaj wnioskowania i pierwszy przykład, a także nasze zdanie, które przeto do tego „drugiego” rzędu należeć nie może.] przypisuje się przyczynie ze względu na skutek coś, co się jasno pojmuje [Przypis tłumacza: „quod clare concipitur”. Pytanie, co jest właściwym podmiotem tego zdania. Aurbach 219 i Stern 14 biorą za podmiot treść całego zdania, natomiast do „aliquid” („coś”) nawiązują: Ewald 14, Kirchmann 8, Saisset 303, White 9, Boyle 232. Gebhardt 10 przekłada dwuznacznie, a Elwes 8 opuszcza to zdanie. Pierwsze pojmowanie odbiera temu zdaniu, które raczej na końcu musiało by się znaleźć, niemal wszelką wartość, drugie zaś przeciwstawia poniekąd poprzedniemu wywodowi to, co zachodzi „w najlepszym razie”, przy czym utwierdza znaczenie tych ostatnich wyrazów.], jak wykażę na przykładzie, ale dotyczy to wyłącznie własności, nie zaś poszczególnej treści rzeczy. [przypis autorski]

Kiedy w Żywocie Likurga widzimy prawa, które dał Lacedemończykom, mamy uczucie, że czytamy dzieje Sewerambów — Utopistyczna republika, opisana z pocz. XVIII w. przez Henepiusa. [przypis autorski]

kiedyżby — kiedy by, gdyby. [przypis edytorski]

Kiedyż po wielkich placach tego miasta / Mąż jeden tylko śmiałby się panoszyć? — starożytni Rzymianie za czasów republiki odczuwali niechęć do władzy jednostki. [przypis edytorski]

Kiedyż szlachcic złoży wielkie podatki — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

Kiedyż u licha zacznie się gwałcenie? — cytat z VIII pieśni poematu Don Juan autorstwa George'a Gordona Byrona. [przypis edytorski]

Kiedy zacznie odwracać się słońce — przesilenie letnie, 21 czerwca. [przypis edytorski]

kiedy zapomniałem o tej zasadzie — Czytelnik przypomina sobie, że jeżeli autor używa niekiedy słówka „ja”, to aby wprowadzić pewne urozmaicenie w formę tego studium. Nie ma bynajmniej zamiaru zajmować czytelników własnymi uczuciami. Stara się udzielić w sposób najmniej suchy tego, co zauważył u innych. [przypis autorski]

kiedy zapytano Talesa, czemu się nie żeni (…) — por. Diogenes Laertios, Tales, [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, I, 26, wg którego Tales podawał zupełnie inne przyczyny. [przypis edytorski]

Kiedy z Egiptu szedł lud Izraela — Początek to jest 114 psalmu Dawidowego. [przypis redakcyjny]

Kiedy z Latony (…) zwyciężył blaskami — W porównaniu dnia z nocą wiosennym i jesiennym, kiedy słońce stoi w znaku zodiakowym Barana lub Wagi, księżyc wtedy stoi na przeciwległym punkcie widnokręgu, i oba razem tworzą jakby kształt szali, jaką zenit równoważy. Ta chwila równowagi słońca i księżyca trwa niedługo, przez chwilę, gdy jedno światło zachodzi, a drugie wschodzi. Poeta przez to porównanie mówi, że Beatrycze tak krótko spoglądała na punkt światła, to jest na Boga. [przypis redakcyjny]

kiedy znowu oba rogi oddalą się od siebie — na przykład po przejściu przez most. [przypis tłumacza]

kief — w oryginale: sjesta. [przypis edytorski]

kiegoż (daw.) — jakiegoż. [przypis redakcyjny]

kiejby (gwarowe) — gdyby. [przypis edytorski]

kiejbym (gw.) — gdybym. [przypis edytorski]

kiejbyśmy — gdybyśmy. [przypis edytorski]

Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis redakcyjny]

Kiejdany (lit. Kėdainiai) — miasto w środkowo-zach. części Litwy, położone nad rzeką Niewiażą, ok. 40 km na płn. od Kowna. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — gdy, kiedy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — gdzie. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — jak, niby. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, gdy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, gdy, skoro. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy, jednak, [przecież; WL]. [przypis autorski]

kiej (gw.) — kiedy. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — kiedy; tu: przecież. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — niby, jak. [przypis edytorski]

kiej (gw.) — niby; tak jak. [przypis edytorski]

kiej niekiej (gw.) — niekiedy. [przypis edytorski]

kiejście leżeli (gw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: kiedy leżeliście; tu: 2 os. lm w funkcji formy grzecznościowej. [przypis edytorski]

kiejś (gw.) — gdzieś. [przypis edytorski]

kiejś — kiedyś. [przypis edytorski]

kiejśta głupie (gw.) — skoro jesteście głupi. [przypis edytorski]

kiejśta (gw.) — skrócone od: kiej jesteśta, tj. kiedy jesteście, skoro jesteście. [przypis edytorski]

kiejsi (gw.) — kiedyś tam. [przypis edytorski]

Kiejstut Giedyminowicz (ok. 1309–1382) — książę trocki, współrządził Litwą od 1345 r., wielki książę litewski w latach 1381–1382; ojciec Witolda i stryj Władysława Jagiełły; tu mowa o jego rodzie. [przypis edytorski]

Kiejstut — książę trocki, syn Giedymina, brat Olgierda, z którym współrządził Litwą od 1345 r., wielki książę litewski w latach 1381–1382. [przypis edytorski]

Kiejstutówna — córka Kiejstuta (ok. 1310–1382): księcia trockiego, wielkiego księcia litewskiego w ostatnich latach życia, skonfliktowanego z Władysławem Jagiełłą i uwięzionego przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

Kiejstut (ok. 1308/1310–1382) — książę trocki, syn Giedymina; rządził Litwą wspólnie z bratem Olgierdem od 1345; wielki książę litewski 1381–1382. W 1381 r. popadł w konflikt ze swoim bratankiem, Władysławem Jagiełłą, który uwięził stryja w Krewie, a następnie najprawdopodobniej kazał zgładzić. Z małżeństwa z Birutą, która wcześniej była kapłanką Praurimy w Połądze, Kiejstut miał synów Witolda i Zygmunta oraz córki Danutę Annę i Ryngałłę. [przypis edytorski]

Kiejstut (ok. 1310–1382) — książę trocki, wielki książę litewski w ostatnich latach życia, skonfliktowany z Władysławem Jagiełłą i uwięziony przez niego w Krewie, gdzie zmarł. [przypis edytorski]

Kiejstutu — dziś popr. forma C.: Kiejstutowi. [przypis edytorski]

Kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

kiejzar (z łac. i niem.) — Kajzer, cesarz; władca. [przypis edytorski]

kiełb — gatunek niewielkiej ryby, przen.: coś nieznaczącego. [przypis edytorski]

kiełbik (zdr.), kiełb — ryba słodkowodna z rodziny karpiowatych. [przypis edytorski]