Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7499 przypisów.
desiderium (łac.) — żądanie. [przypis redakcyjny]
design (ang.) — wzór, wzornictwo. [przypis edytorski]
desinit in piscem (łac.) — zakończona rybim ogonem. [przypis tłumacza]
Desinit (…) superne (łac.) — „W górnej części kobieta śliczna, dołem ryba” (Horatius, Ars poetica, 4; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
desinwoltura, właśc. dezynwoltura (wł. disinvoltura) — swobodny sposób bycia. [przypis edytorski]
desipere est juris gentium (łac.) — ludzie mają prawo być głupi. [przypis edytorski]
deskrypcyjny — opisowy. [przypis edytorski]
Des Lebens ungemischte Freude War doch einem Irdischen zutheil (niem.) — Niezmącona radość życia nie może być udziałem śmiertelnych ludzi (fragment ballady F. Schillera Pierścień Polikratesa). [przypis edytorski]
Desmahis, [właśc. Joseph-François-Édouard de Corsembleu] (1722–1761) — znany głównie przez swą komedię Bilet perdu ou l'Impertinent. [przypis tłumacza]
Desmoulins, Camille (1760–1794) — adwokat, publicysta i polityk, w czasie rewolucji francuskiej 1789 r. stronnik Dantona i adwersarz Robespierre'a. [przypis edytorski]
Desmoulins, Camille (1760–1794) — polityk i publicysta rewolucyjny, szkolny kolega Robespierre'a, jego odezwy zmobilizowały lud Paryża do szturmu na Bastylię w 1789 r., przypisuje mu się też pomysł oznaczania rewolucjonistów rozetami, z których wyewoluowała z czasem dzisiejsza niebiesko-biało-czerwona flaga Francji; od grudnia 1793 r. wydawał pismo „Le Vieux Cordelier” (fr. Stary Kordelier), w którym występował przeciwko rządom terroru i samemu Robespierre'owi. [przypis edytorski]
Desmoulins, Lucile (1770–1794) — żona francuskiego publicysty i rewolucjonisty Camille'a Desmoulins, aresztowana w 1794 pod zarzutem spisku w celu uwolnienia swego męża (aresztowanego razem z Dantonem) i obalenia republiki, stracona tydzień po nim na gilotynie; jest jedną z bohaterek dramatu Karla Georga Büchnera Śmierć Dantona (1835). [przypis edytorski]
Desmunda — hrabstwo Desmond w Anglii. [przypis redakcyjny]
Desna — rzeka w Rosji i na Ukrainie, najdłuższy lewy dopływ Dniepru; położony jest nad nią Czernihów. [przypis edytorski]
des Oeuvres et Institutions Féminines (fr.) — Prac i Organizacji Kobiecych. [przypis edytorski]
d'Espagnac, Marc René (1752–1794) — nieuczciwy dostawca wojskowy związany z Dantonem. [przypis edytorski]
des partem leonis (łac.) — oddaj lwią część. [przypis edytorski]
despekt (daw.) — obraza. [przypis edytorski]
despekt (daw.) — uchybienie, obraza; tu zamiast zamierzonego respekt: szacunek, wzgląd na kogoś; w despekcie do mej osoby zamiast: ze względu na mnie, dotycząca mnie. [przypis edytorski]
despekt (daw.) — ujma, obraza, uchybienie, afront. [przypis edytorski]
despekt (daw.) — urażenie ambicji lub honoru. [przypis edytorski]
despekt (daw.) — urażenie czyjegoś honoru bądź ambicji. [przypis edytorski]
despekt (daw.) — zniewaga, obelga. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
despekt sprawić a. uczynić (daw.) — urazić kogoś, obrazić kogoś. [przypis edytorski]
despekt — ujma; urażenie honoru a. ambicji. [przypis edytorski]
despekt — urażenie czyjegoś honoru. [przypis edytorski]
despekt (z łac.) — obraza. [przypis redakcyjny]
despekt (z łac.) — uchybienie, obelga. [przypis redakcyjny]
desperacja — rozpacz. [przypis edytorski]
desperacja — rozpacz, utrata nadziei. [przypis edytorski]
desperacja (z łac.) — rozpacz. [przypis edytorski]
desperacja (z łac.) — rozpacz. [przypis redakcyjny]
desperatos in quieta Republica honores in turbido posse assequi arbitrantur (łac.) — mniemają, że w zamęcie mogą osiągnąć zaszczyty, o których czasu spokoju rzeczypospolitej zwątpili. [przypis redakcyjny]
desperować (daw.) — rozpaczać. [przypis edytorski]
desperować (przestarz., z łac.) — rozpaczać. [przypis edytorski]
desperować (przestarz., z łac.)— rozpaczać. [przypis edytorski]
desperować — rozpaczać. [przypis edytorski]
desperować (z łac., przestarz.) — rozpaczać. [przypis edytorski]
de Spinoza pojmował uduchowienie materii nie w sensie witalistycznym, (…) lecz mechanistycznym (…) — W Streszczeniu systematów de la Mettriego czytamy, że „zdaniem Spinozy, człowiek jest prawdziwym automatem, maszyną, ulegającą najniewątpliwszej konieczności” (s. VII). W Człowieku-maszynie zaś powiada autor po stwierdzeniu zasadniczego przebiegu rozkładowego u wszystkich bez wyjątku jestestw organicznych, że „w całym wszechświecie istnieje jedna tylko wszechistota, podlegająca jednakowoż rozmaitym zmianom” (§ 77). Jest to oczywisty wpływ de Spinozy. [przypis tłumacza]
Desplein — w Komedii ludzkiej Balzaca: wybitny chirurg, nauczyciel Bianchona; patrz: Msza ateusza. [przypis edytorski]
Desplein — w Komedii ludzkiej Balzaca: wybitny chirurg, nauczyciel Bianchona. [przypis edytorski]
despota — bezwzględny jedynowładca; człowiek wymagający absolutnego posłuszeństwa. [przypis edytorski]
Despota (…) epiphenete — po grecku. [przypis tłumacza]
despotyczną władzą — dla Staszica cechą despotyczną w ustroju ang. są prawa króla w stosunku do Parlamentu (prawo odmowy zatwierdzenia uchwał, prawo zwoływania i rozwiązywania Izby); por. Monteskiusza, Duch Praw XI 6, który właśnie w tym upatruje rękojmię praworządności trwałej. [przypis redakcyjny]
despoty — dziś popr. forma N. lm: despotami. [przypis edytorski]
despotyzm — chodzi o wszelkie jedynowładztwo nieograniczone, zarówno oświecone, ożywione poczuciem prawa i ceniące godność poddanych („monarchia” Monteskiusza), jak to, w którym samowola władcy starczy za prawo („despotyzm” Monteskiusza). [przypis redakcyjny]
Despotyzm wystarcza sam sobie; wszystko dokoła niego jest próżnią. Toteż kiedy podróżnicy opisują te kraje, rzadko mówią nam o prawach cywilnych — W Mazuliapatanie nie zdołano odkryć śladów prawa pisanego. Hindusi powodują się w sądach jedynie pewnymi zwyczajami. Wedam i inne podobne księgi nie zawierają praw cywilnych, ale przepisy religijne. [przypis autorski]
des Princes (fr.) — książęta. [przypis edytorski]
des puissances aeriennes (fr.) — siły powietrzne. [przypis edytorski]
des romans à thèse (fr.) — powieści z tezą. [przypis edytorski]
dessous (fr.) — bielizna damska. [przypis edytorski]
dessous (fr.: pod spodem) — bielizna. [przypis edytorski]
dessous (fr.) — spodnia bielizna. [przypis redakcyjny]
dessous (fr.) — tu: kulisy. [przypis edytorski]
de Sta Theresa — popr. port.: de Santa Teresa. [przypis edytorski]
de statu rerum (łac.) — o stan rzeczy. [przypis redakcyjny]
Desterro — dziś: Florianópolis, drugie największe miasto stanu Santa Catarina w Brazylii. Nazwa Florianópolis nawiązuje do nazwiska drugiego prezydenta Brazylii, Floriano Peixoto. Do 1893 r. miasto było znane pod nazwą Nossa Senhora do Desterro lub Desterro. [przypis edytorski]
des Teufels Durchfahrt (niem.) — diabelskie przejście, diabelski bród. [przypis edytorski]
d'Estrées, Gabrielle (1570/1573–1599) — księżna Beaufort i Verneuil, markiza Monceaux, kochanka króla fr. Henryka IV (1553–1610). [przypis redakcyjny]
destricto ense (łac.) — z obnażonym mieczem. [przypis edytorski]
destructio destructionis (łac.) — rozstrój rozstroju. [przypis autorski]
destynacja (daw., z łac.) — przeznaczenie. [przypis edytorski]
destynowany — wyznaczony. [przypis redakcyjny]
destytuowany — zwolniony. [przypis edytorski]
desudavit (łac.) — napociło się. [przypis redakcyjny]
desuper (łac.) — z góry. [przypis redakcyjny]
desygnat — to, do czego odnosi się nazwa lub pojęcie. [przypis edytorski]
desynować się (z łac. desino, desinere: zaniechać, zostawić) — wstrzymać się. [przypis edytorski]
Deszcz — ang. Rain, przedstawienie teatralne z premierą w 1921 na Broadwayu, oparte na opowiadaniu brytyjskiego autora Williama Somerseta Maughama (1874–1965). [przypis edytorski]
deszczarnia — studnia z wodą deszczową. [przypis redakcyjny]
deszczka (daw.) — deseczka. [przypis edytorski]
deszczka (starop.) — deseczka; tu: trumna. [przypis edytorski]
Deszcz letni — wiersz jest fragmentem poematu Pieśń Ewy, składającego się z 5 części: Preludium, Najpierwsze słowa (w tej części znajduje się niniejszy wiersz Deszcz letni), Kuszenie, Grzech i Jutrzenka. [przypis edytorski]
deszczułka — mała deska. [przypis edytorski]
Detaille, Édouard (1848–1912) — francuski malarz akademicki, batalista, szczególnie znany z obrazów ukazujących wojnę francusko-pruską 1870. [przypis edytorski]
de Tampyr — właśc. Henri Duval, hrabia Dampierre (1580–1620), dowódca wojskowy pozostający na służbie Habsburgów od 1602 roku. [przypis edytorski]
detantę (z fr. détention: zatrzymanie, areszt) — zatrzymanie, odprężenie. [przypis edytorski]
de tempore (łac.) — o czasie; tu: o terminie ślubu. [przypis redakcyjny]
Deterdingi — nawiązanie do Henriego Deterdinga, holenderskiego finansisty, poplecznika Hitlera, tutaj: politycy. [przypis edytorski]
deterioracja — spadek wartości, jakości, sprawności lub wydolności czegoś. [przypis edytorski]
determinacja — zdecydowanie, upór w zmierzaniu do celu. [przypis edytorski]
deterministyczny monizm jest łącznikiem pomiędzy zaczątkami duchowości modernistycznej a epoką poprzednią. W monizmie ten łącznik dostrzega również Henryk Szucki — [por.] H. Szucki, Poeci-moniści. Rzecz o Asnyku i Młodej Polsce, Lwów 1935. [przypis autorski]
determinizm jest w tym wypadku określony motywacją (…) — zob. niniejszą rozprawę, ustęp 64. [przypis redakcyjny]
determinizm — koncepcja filozoficzna, wg której wszystkie zdarzenia są całkowicie uwarunkowane przez uprzednio istniejące przyczyny. [przypis edytorski]
determinizm — koncepcja filozoficzna, wg której wszystkie zdarzenia są całkowicie uwarunkowane przez uprzednio istniejące przyczyny; determinizm neguje klasycznie rozumianą koncepcję wolnej woli, uznając, że działanie ludzkie jest determinowane przez przeszłe stany. [przypis edytorski]
determinował — naznaczył. [przypis redakcyjny]
determinowano — określano, oznaczano. [przypis redakcyjny]
determinują — ograniczają, skłaniają. [przypis redakcyjny]
de terzio pelo, właśc. de terciopelo (hiszp.) — aksamitny. [przypis edytorski]
detestabile scriptum (łac.) — przeklęte pismo. [przypis redakcyjny]
de throno (łac.) — z tronu. [przypis redakcyjny]
de toilette (fr.) — toaletowy. [przypis edytorski]
detonować (daw.) — odbierać pewność siebie. [przypis edytorski]
detonujący (daw.) — peszący, odbierający pewność siebie, onieśmielający. [przypis edytorski]
de Tracy, Antoine Louis Claude Destutt (1754–1836) — francuski arystokrata i filozof, wymyślił pojęcie „ideologii”. [przypis edytorski]
de Tracy, Antoine Louis Claude Destutt (1754–1836) — francuski arystokrata i filozof, wymyślił pojęcie „ideologii”. [przypis edytorski]
Detras de la cruz está el diablo (hiszp.) — za krzyżem diabeł stoi. [przypis edytorski]
d'etre malheureusement assomé, quand je me consome d'ennui et de mille chagrins (fr.) — że będę nieszczęśliwie zabity, gdy zjada mnie nuda i tysiąc zmartwień. [przypis edytorski]
De tribus impostoribus — książka z XVI wieku ogłaszająca Mojżesza, Jezusa i Mahometa za oszustów; wedle Grzegorza IX miał ją napisać Fryderyk II. [przypis redakcyjny]
detrimenta (łac.) — szkody. [przypis redakcyjny]
