Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | rzymski | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7237 przypisów.
autorament — sposób wcielania żołnierzy do wojska w czasach I RP, stanowiących najważniejszą część armii; ewentualne braki w autoramencie uzupełniano żołnierzami z pospolitego ruszenia. [przypis edytorski]
autoramentu — zaciągu wojska. [przypis redakcyjny]
autorament — zaciąg. [przypis redakcyjny]
autorament (z łac.) — tu: pokrój. [przypis edytorski]
autora Pięknej Heleny — zob. artykuł T. Żeleńskiego Zapiski autora „Pięknej Heleny”. [przypis edytorski]
autor błaga życzliwych czytelników, aby zechcieli powstrzymać się ze śmiechem aż do siedemdziesiątej ósmej księgi — Parodia formułki spotykanej na wielu dziełach w XVI. stulecia. [przypis tłumacza]
autor, członek Akademii Francuskiej — Akademia Francuska: instytucja mająca za zadanie chronić i propagować język francuski, przyznająca nagrody literackie i stypendia; Istnieje od od 1635 r., liczy stale 40 dożywotnich członków, którymi zostają wybitni poeci, prozaicy, ludzie teatru, filozofowie, krytycy sztuki, naukowcy. Hermann Sudermann nie był członkiem Akademii. [przypis edytorski]
Autor dzieła nie ujawnił swego nazwiska, słusznie bowiem przewidywał, że (…) wywoła burzę wśród obrońców ustanowionego porządku rzeczy i idei — W Pochwale (Eloge) króla Fryderyka II [wygłoszonej po śmierci de la Metriego; WL] czytamy: „Dzieło to, które musiało przejąć wstrętem ludzi, będących już z racji swego stanu jawnymi wrogami postępu rozumu ludzkiego, podniosło wszystkich kapłanów lejdejskich przeciwko autorowi: kalwiniści, katolicy i ewangelicy zapomnieli w owej chwili, że dzieli ich spółistotność [tj. dogmatyka dot. Trójcy Świętej; WL], wolność woli, msza rekwialna [tj. msza za zmarłych; WL] oraz nieomylność papieża — i połączyli się wszyscy celem prześladowania filozofa”. (Oeuvres, t. III, Berlin, Eloge de la Mettrie). [przypis tłumacza]
autor Forsyte'ów — John Galsworthy (1867–1933), brytyjski powieściopisarz, autor trylogii powieściowej Saga rodu Forsyte’ów, laureat Nagrody Nobla (1932). [przypis edytorski]
autor liryku Ranny różą — Wacław Bojarski (1921–1943), polski poeta i prozaik, autor licznych piosenek wojennych. Współzałożyciel i redaktor konspiracyjnego pisma „Sztuka i Naród”. Zmarł wskutek ran odniesionych podczas akcji składania wieńca pod pomnikiem Kopernika, w której brał udział także Gajcy. [przypis edytorski]
„Autor listu ma zostać listonoszem” — to znaczy, że rabi Elazar ma zostać łowcą złodziei. [przypis tłumacza]
Autor mówi wszystko, tłumaczy wszystko, nie zostawia nic wyobraźni czytelnika; spisał to w dwanaście dni po śmierci bohaterki — rękopis włoski złożony jest w redakcji „Revue des Deux Mondes”. [przypis autorski]
autor „Nieboskiej” — Zygmunt Krasiński (1812–1859), polski poeta romantyczny, autor m.in. dramatów Nie-Boska komedia (1835) i Irydion (1836), poematu Przedświt (1843) i cyklu utworów politycznych wierszem zatytułowanych Psalmy przyszłości (powst. 1844–1848, pełne wyd. 1850); początkowo utrzymywał serdeczne stosunki ze Słowackim, później podzieliła ich polemika wokół wymowy ideowej Psalmów przyszłości; z czasem Krasiński ewoluował ku silnie nacjonalistycznie nacechowanemu mesjanizmowi i klerykalizmowi. [przypis edytorski]
autor — Norwid uważał to słowo za trzyzgłoskowe: a-u-tor, i tak trzeba je tu, ze względu na rytm, czytać. [przypis redakcyjny]
autor Ogrodu fraszek — Wacław Potocki. [przypis edytorski]
autorowie — dziś popr.: autorzy. [przypis edytorski]
autorowie — dziś popr. forma M. lm.: autorzy. [przypis edytorski]
autorowie — dziś popr. forma M. lm: autorzy. [przypis edytorski]
Autor pisze o tym, że ponieważ nie pił zbyt wiele ze źródła natchnienia poetyckiego nie ma śmiałości, by napisać utwór o tematyce mitologicznej (gigantomachia, zob. wers 1) czy rycerskiej („Poważnych królów sprawy znamienite…”). [przypis edytorski]
autor „Pracowników morza” — Victor Hugo (1802–1885); powieść o tym tytule wydał w 1866 r. [przypis edytorski]
autor Przygód Benedykta Winnickiego — Wincenty Pol. [przypis edytorski]
autor Satyr — był nim Nicolas Boileau, francuski poeta i krytyk literacki, żyjący na przełomie XVII i XVIII wieku. [przypis edytorski]
autor wspaniałego wydania Boskiej komedyi, nadzwyczajny erudyt — Ojciec Bertier; wydanie to, do tej pory nie skończone, jest jednak mało krytyczne: „Allighieri nella Commedia ci offra un trattato di morale scolastica in forma di poesia.” [przypis autorski]
autor „Zabawek wierszem i prozą” — Franciszek Karpiński (1741–1825). [przypis edytorski]
autor zna go i nawet raz cytuje — wyd. Turowskiego, Kraków 1861, str. 78. [przypis tłumacza]
autoskopia — widzenie własnego organizmu i jego chorób. [przypis autorski]
autour de ce mort (fr.) — wokół tego nieboszczyka. [przypis edytorski]
aut pacem, aut bellum (łac.) — albo pokój, albo wojna. [przypis edytorski]
aut qui (…) conveniant (łac.) — „albo ci, którzy nie stosują wyrazów do przedmiotu, lecz zbaczają z drogi szukając przedmiotu, który by się nadał do słów” (Quintilianus, Institutio oratoria, VIII, 3; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Aut (…) vexant — Lucretius, De rerum natura, V, 216. [przypis tłumacza]
Auvergne — Owernia, region administracyjny w centralnej Francji. [przypis edytorski]
au voleur! au feu! (fr.) — złodziej! ogień! [przypis edytorski]
Aux armes, citoyens! (fr.) — do broni, obywatele!; początek refrenu Marsylianki. [przypis edytorski]
auxilia (łac.) — wsparcie. [przypis edytorski]
auxilia — pomoc, wsparcie. [przypis edytorski]
auxiliarny (łac. auxiliaris) — pomocniczy. [przypis edytorski]
auxilium (łac.) — pomoc. [przypis edytorski]
auxilium (łac.) — pomoc; tu B. lm auxilia. [przypis edytorski]
auxilium (łac.) — pomoc, wsparcie; tu B. lm auxilia. [przypis redakcyjny]
auxilium (łac.) — pomoc, wsparcie; tu M. lm auxilia. [przypis edytorski]
auxilium (z łac.) — pomoc. [przypis edytorski]
aux traits d'un (fr.) — o cechach, mający cechy. [przypis edytorski]
Auzońcy — mieszkańcy Auzonii, tj. Italii; Włosi. [przypis edytorski]
auzońska strona — Auzonia to daw. poet. nazwa Włoch, Italii; tu: słoneczne kraje. [przypis edytorski]
auzoński róg (…) Trento — Granice neapolitańskie oznaczone przez trzy miasta i dwie rzeki na wschód i zachód wpadające do morza. [przypis redakcyjny]
auzoński — włoski; Auzonia: klasyczna nazwa Włoch, Italii. [przypis edytorski]
Auzonia — inna nazwa Italii. [przypis redakcyjny]
Auzonia (poet.) — Włochy. [przypis edytorski]
Auzoni — mieszkańcy Italii. [przypis edytorski]
avancement (fr.) — awans. [przypis edytorski]
Avant d'écrire des vers, il faudrait faire des miracles (fr.) — zanim napisze się wiersz, powinno się uczynić cuda. [przypis edytorski]
Avanti, Savoya!… (wł.) — Naprzód, Sabaudio!… [przypis redakcyjny]
Avanti, signor gondoliere, avanti! (wł.) — Naprzód, panie gondolierze, naprzód! [przypis edytorski]
Avanti! (wł.) — naprzód! [przypis edytorski]
avanti (wł.) — naprzód. [przypis edytorski]
avant la guerre (fr.) — przed wojną. [przypis edytorski]
avant la lettre (fr.) — przed nazwaniem; zanim dane pojęcie uzyskało nazwę. [przypis edytorski]
avanzadilla (hiszp.) — awangarda, straż przednia, część wojska ubezpieczająca od przodu główne siły. [przypis edytorski]
a Varsovie il y a (fr.) — w Warszawie jest. [przypis edytorski]
avec du feu (fr.) — z ogniem. [przypis edytorski]
avec fougue (fr.) — z pasją. [przypis edytorski]
avec (fr.) — z. [przypis edytorski]
avec le Frente Popular (fr.) — z Frontem Ludowym. [przypis edytorski]
avec leur franc parler et leur ton détestable (fr.) — z ich obcesową mową i nieznośnym tonem. [przypis edytorski]
avec passion, avec tendresse (fr.) — namiętnie, czule. [przypis edytorski]
avec plusieurs (fr.) — z kilkoma. [przypis edytorski]
avec quelle chaleur (fr.) — z jakim entuzjazmem, z jakim zapałem. [przypis edytorski]
avec ses ardeurs et ses tendresses (fr.) — z jej żarami i czułościami. [przypis edytorski]
avec une grande (fr.) — z wielką. [przypis edytorski]
avec un teint si délabré (fr.) — z tak zniszczoną cerą. [przypis edytorski]
avek junfors mażor (zniekszt. fr. avec jeune force majeure) — wraz z młodą siłą wyższą (żart. kontaminacja dwóch wyrażeń, jeune force: młode siły, młoda kadra i force majeure: siła wyższa). [przypis edytorski]
Ave (łac.) — bądź pozdrowiona. [przypis edytorski]
ave (łac.) — bądź pozdrowiony/pozdrowiona. [przypis edytorski]
ave (łac.) — bądź zdrów. [przypis redakcyjny]
Ave Maria (daw.) — Zdrowaś Mario; początek modlitwy w kościele rzymskokatolickim, tzw. pozdrowienie anielskie; na Ave Maria: tzn. w południe, o tej bowiem porze zwyczajowo dzwoniono w dzwony kościelne i odprawiano nabożeństwo ku czci Marii, matki Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]
Ave Maria, gratia plena, Dominus tecum (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna, Pan z tobą (początkowe słowa jednej z modlitw chrześcijańskich). [przypis edytorski]
Ave Maria, gratia plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
Ave-Maria-gratias-plena (łac.) — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria gratias plena (łac.) — zdrowaś Mario, łaskiś pełna. [przypis edytorski]
Ave Maria, gratias plena — Zdrowaś Mario, łaskiś pełna; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria, (łac.), (rel.) — Zdrowaś Maryjo a. Pozdrowienie anielskie; modlitwa chrześcijańska za wstawiennictwem Maryi. [przypis edytorski]
Ave Maria! (łac.) — Zdrowaś Maria. [przypis redakcyjny]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario; pierwsze słowa modlitwy Pozdrowienie anielskie. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — zdrowaś Mario; początkowe słowa katolickiej modlitwy maryjnej. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — „Zdrowaś Mario”, początkowe słowa modlitwy Pozdrowienie anielskie. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
Ave Maria (łac.) — Zdrowaś Mario. [przypis edytorski]
Ave Maria, Mater Dei (łac.) — Zdrowaś Mario, Matko Boga. [przypis edytorski]
Ave Maria — pieśń oparta na łacińskim tekście modlitwy Zdrowaś Mario. Napisana przez Charles'a Gounoda jako głos solowy do Preludium C-dur z Das Wohltemperierte Klavier Jana Sebastiana Bacha. [przypis edytorski]
Ave Maria (rel., łac.) — Zdrowaś Mario, modlitwa chrześcijańska. [przypis edytorski]
ave Maria (wł.) — zdrowaś Mario; pierwsze słowa jednej z najpopularniejszych modlitw katolickich. [przypis edytorski]
Ave maris stella (łac.) — Witaj gwiazdo morza (początek pieśni do N. Panny). [przypis redakcyjny]
Ave marysteli deo gratias ament… — Witaj, Gwiazdo morza… Bogu dzięki… amen (łac.). [przypis autorski]
Ave! […] Morituri te salutant (łac.) — Witaj… pozdrawiają cię idący na śmierć (tradycyjny okrzyk gladiatorów na widok cesarza). [przypis edytorski]
Avenarius, Richard (1843–1896) — filozof, jeden z twórców empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard (1843–1896) — niemiecki filozof, przedstawiciel empiriokrytycyzmu (tzw. drugiego pozytywizmu), nurtu w filozofii przełomu XIX i XX wieku. Rewolucyjność jego podejścia do polegała na próbie stworzenia filozofii naukowej, opartej na czystym doświadczeniu, czyli opisie empirycznym niezpośredniczonym takimi wartościującymi pojęciami jak dusza, jaźń, ale także np. atom. Postać Avenariusa była szczególnie ważna dla samego Brzozowskiego, który poświęcił mu kilka osobnych studiów. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard (1843–1896) — niemiecki filozof, twórca empiriokrytycyzmu. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niemiecki, jeden z twórców (obok E. Macha) empiriokrytycyzmu, autor Ludzkiego pojęcia świata. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niemiecki, jeden z twórców (obok E. Macha) empiriokrytycyzmu, postulującego konieczność usunięcia z nauki pojęć subiektywnych, apriorycznych i metafizycznych, ograniczenie jej do opisu „czystego doświadczenia”, do ekonomicznego, tj. skrótowego zapisu zjawisk. [przypis edytorski]
Avenarius, Richard Heinrich Ludwig (1843–1896) — filozof niemiecki, jeden z twórców (obok i niezależnie od E. Macha) empiriokrytycyzmu, postulującego konieczność usunięcia z nauki pojęć subiektywnych, apriorycznych i metafizycznych, ograniczenie jej do opisu „czystego doświadczenia”, do ekonomicznego, tj. skrótowego zapisu zjawisk; od 1876 profesor uniwersytetu w Zurychu, autor m.in. Ludzkiego pojęcia świata (1891). [przypis edytorski]
