Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 12958 przypisów.

Pornik — popr. Pornic: miejscowość w zach. Francji, nad Atlantykiem, w departamencie Loara Atlantycka. [przypis edytorski]

pornografi — dziś popr. forma lm: pornografowie. [przypis edytorski]

porównać się — zrównać się. [przypis edytorski]

porównać — tu: zrównać. [przypis edytorski]

porównanie — tu: zrównanie. [przypis edytorski]

po równie (daw.) — dziś: po równo. [przypis edytorski]

po równu (daw.) — w równym stopniu, tak samo; równie; tu: zarówno. [przypis edytorski]

po równu — dziś popr.: po równo. [przypis edytorski]

porównują Katona cenzora z Katonem młodszym — żyjący w czasach wojen punickich Katon Starszy (234–149 p.n.e.), zwany też Cenzorem, był pradziadem żyjącego u schyłku republiki, skonfliktowanego z Juliuszem Cezarem, Katona Młodszego (95–46 p.n.e.). Obaj nosili to samo imię: Marcus Porcius Cato, w historiografii rozróżniani są po przydomku. [przypis edytorski]

porównywać — tu: rozstrzygać. [przypis edytorski]

porównywa — dziś popr. forma 3os. lp cz.ter.: porównuje. [przypis edytorski]

porównywa — dziś popr. forma 3 os. pl. cz.ter.: porównuje. [przypis edytorski]

porównywa — dziś popr. forma: porównuje. [przypis edytorski]

porównywając — dziś popr.: porównując. [przypis edytorski]

porównywaj (daw.) — dziś popr. forma: porównuj. [przypis edytorski]

porównywałem dwie głów — dziś popr. składnia: porównywałem dwie głowy. [przypis edytorski]

porównywam — dziś popr. forma 1 os. lp cz.ter.: porównuję. [przypis edytorski]

porównywamy — dziś częściej: porównujemy. [przypis edytorski]

porównywując — dziś popr.: porównując. [przypis edytorski]

porównywują — dziś popr.: porównują. [przypis edytorski]

poróżnić się — pokłócić się. [przypis edytorski]

poróżnić się — posprzeczać się, pokłócić się. [przypis edytorski]

porogi, właśc. porohy (ukr. пороги) — progi wodne w dolnym biegu Dniepru, dziś już nieistniejące grzebienie skalne w poprzek nurtu rzeki, które sprawiały, że Dnieprem mogły pływać łodzie tylko bardzo doświadczonych żeglarzy, przeważnie Kozaków. [przypis edytorski]

poroh (ukr. поріг, lm пороги: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę. Porohy Dniepru dawały obeznanym z nimi Kozakom przewagę nad ich wrogami i ochronę. Od nich pochodzi nazwa kozackiej ostoi, Zaporoża. W latach 30. XX w. w miejscu porohów na Dnieprze utworzono sztuczny zbiornik wodny, zasilający Dnieprowską Elektrownię Wodną. [przypis edytorski]

poroh (ukr.: próg) — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę. Porohy Dniepru dawały obeznanym z nimi Kozakom przewagę nad ich wrogami i ochronę. Od nich pochodzi nazwa kozackiej ostoi, Zaporoża. [przypis edytorski]

porohy — naturalna zapora skalna na rzece, uniemożliwiająca swobodną żeglugę; kraina poniżej porohów Dniepru nazywała się w XVI-XVIII w. Niżem albo Zaporożem i była zamieszkana przez społeczność Kozaków zaporoskich. [przypis edytorski]

porohy — tu: zapory; pierwotnie: naturalne progi na rzece. [przypis edytorski]

Poroniec — wł. Wierchporoniec a. Wierch Poroniec, grzbiet górski w Tatrach o wys. 1105 m n.p.m. [przypis edytorski]

Poronin — wieś w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim. [przypis edytorski]

porość — dziś: porosnąć. [przypis edytorski]

poroście (starop. forma) — porośnie; urośnie. [przypis edytorski]

porozkiełznany — porozwiązywany. [przypis edytorski]

porozmiatane — porozrzucane, od: miotać — rzucać. [przypis edytorski]

[Porozrzucane. Leśny skrywał je manowiec.] — wers dopisany przez tłumacza. W oryginale brakuje tu fragmentu tekstu. [przypis edytorski]

porozsełam — porozsyłam. [przypis edytorski]

poroztwierane — dziś popr.: pootwierane. [przypis edytorski]

porozumienie (tu daw., być może błąd zamiast: dorozumienie) — domysł, przypuszczenie. [przypis edytorski]

porozumienie — tu: podejrzenie, pomówienie, oskarżenie. [przypis edytorski]

Porphyra laciniata — szkarlatnica postrzępiona; gatunek glona należącego do krasnorostów. [przypis edytorski]

porphyrogen (gr. porphýra: purpura, gennētós: urodzony) — porfirogeneta, dosł. „urodzony w purpurze” (porphyrogénnētos), syn urodzony po wstąpieniu ojca na tron. [przypis edytorski]

por. s. 218, w. 23 i n. — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajduje się fragment: „(…) wreszcie jej obłąkanie, chociaż Strumieński wątpił, czy było ono wynikiem nieszczęśliwego połogu, czy jej całego usposobienia, a nawet czy było w ogóle obłąkaniem (bo zachowywała się wprawdzie dziwnie (?), ale oczywistych nonsensów nie robiła)” (rozdział XI). [przypis edytorski]

Por. s. 90, 188 w. 2, s. 257 w. 22 — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; tu na odnośnej stronie znajdują się fragmenty: „Traktował miłość jak rzecz religijną (…)” (rozdział XI), „wszystko jedno, z kim zadowala niższe kategorie swych uczuć” (rozdział IX), „Innym jednak razem mówił sobie, że jak wśród roślin, tak wśród ludzi nie ma miłości, są tylko prawa natury” (rozdział XIII). [przypis edytorski]

Porsena, właśc. Lars Porsenna — etruski władca z Kluzjum (Clusium), który w VI wieku p.n.e., popierając pretensje do tronu obalonego Tarkwiniusza Pysznego, najechał Rzym. Do odstąpienia spod miasta miało go wg legendy skłonić zdumiewające męstwo Rzymian, mianowicie Mucjusza Scewoli (właśc. Gaiusza Muciusza Kordusa), który wysłany, by zamordować Porsennę, i schwytany w obozie wroga, włożył rękę w ogień na dowód, że nie straszne mu tortury ani śmierć (nosił odtąd z chlubą przydomek Scaevola, tzn. Mańkut). [przypis edytorski]

Porson, Richard (1759–1808) — angielski filolog klasyczny, profesor uniwersytetu w Cambridge. [przypis edytorski]

por su risco y cuenta (hiszp.) — na własne ryzyko i rachunek. [przypis edytorski]

Porta Angelica — historyczna brama rzymska. [przypis edytorski]

Porta Capena — jedna z bram Rzymu. [przypis edytorski]

Porta del Popolo a. Porta Flaminia — historyczna brama miejska w Rzymie. [przypis edytorski]

Porta, Gianbattista (1541–1597) — lekarz włoski. [przypis edytorski]

portal (archit.) — ozdobne, architektoniczno-rzeźbiarskie obramienie otworu wejściowego budowli, np. kościoła; w okresie romańskim i gotyckim z kilkoma rzędami łuków cofających się w głąb ściany. [przypis edytorski]

Porta Nigra (łac.: Czarne Wrota) — budowla z czasów rzymskich w Trewirze w zach. Niemczech. [przypis edytorski]

Porta Ottomańska a. Wysoka Porta (hist.) — rząd, dwór lub ogólnie państwo tureckie za panowania sułtanów; określenie stosowane szczególnie w kontekście dyplomatycznym. [przypis edytorski]

Porta San Giovanni — historyczna brama rzymska. [przypis edytorski]

Portbou — nadmorska miejscowość w Katalonii, w płn. Hiszpanii, tuż przy granicy z Francją. [przypis edytorski]

port Chaoński — port w Epirze, od nazwy Chaonów, jednego z trzech gł. plemion (obok Molossów i Tesprotów) tworzących staroż. lud zamieszkujący Epir i zbiorczo zwany Epirotami; Chaonowie zamieszkiwali równinę Butroton na płn. Epiru, w VI w. p.n.e. tworzyli państwo plemienne, wywodząc ród swoich władców od trojańskiego Helenosa. [przypis edytorski]

port-épée (fr.) — srebrny lub złoty temblak (tj. taśma do zawieszenia) broni białej bocznej u oficerów i urzędników państwowych, opatrzona inicjałem monarchy lub godłem państwowym. [przypis edytorski]

porte-bonheur (fr.) — amulet. [przypis edytorski]

porte-bonheur (fr.: przynoszący szczęście) — amulet; wisiorek, bransoletka lub kwiatek noszony „na szczęście”. [przypis edytorski]

porte-cartes (fr.) — etui na karty wizytowe. [przypis edytorski]

porte-cigare (fr.) — cygarniczka. [przypis edytorski]

porte-cygar (z fr.) — cygarnica. [przypis edytorski]

porteña (hiszp.; lm porteñas) — kobieta z miasta Buenos Aires, stolicy Argentyny. [przypis edytorski]

portenta (łac. lp portentum) — cudowne znaki. [przypis edytorski]

porter — gatunek ciemnego piwa. [przypis edytorski]

porter — mocne, słodkie wino a. ciemne, mocne piwo. [przypis edytorski]

porter — mocne, słodkie wino. [przypis edytorski]

Porte Saint-Martin (fr.: Brama św. Marcina) — paryski pomnik w formie łuku triumfalnego, zbudowany przez Ludwika XIV w miejscu dawnej bramy miejskiej; w pobliżu znajduje się teatr: Théâtre de la Porte-Saint-Martin. [przypis edytorski]

portfelu — dziś popr. forma D. lp.: portfela; portfel (z fr. portefeuille: portfel, daw. także: teczka na dokumenty) — tu: teczka na dokumenty. [przypis edytorski]

portfelu — dziś popr. forma D. lp: portfela. [przypis edytorski]

portiera — ciężka zasłona, szczególnie: zasłona zawieszona w drzwiach wejściowych do pomieszczenia. [przypis edytorski]

portiera — gruba, ciężka zasłona u okna lub drzwi. [przypis edytorski]

portiera — zasłona u drzwi. [przypis edytorski]

portiera — zasłona z grubego, ciężkiego materiału zawieszana u drzwi. [przypis edytorski]

portiera — zasłona z grubego materiału, umieszczana przy drzwiach. [przypis edytorski]

portiere (wł.) — portier, odźwierny. [przypis edytorski]

portiery — grube zasłony u drzwi. [przypis edytorski]

portlandzkie sago — pieczone bulwiaste kłącza rośliny Arum maculatum, z których dawniej wyrabiano mączkę skrobiową, używane też do wyrobu salepu, popularnego napoju przed upowszechnieniem się kawy i herbaty. [przypis edytorski]

port livorneński — port w mieście Livorno we Włoszech; położony na wybrzeżu Morza Liguryjskiego. [przypis edytorski]

Port Macquarie — miasto portowe w stanie Nowa Południowa Walia w Australii, u ujścia rz. Hastings do Pacyfiku; daw. kolonia karna, od 1830 udostępnione osadnikom. [przypis edytorski]

port — miejsce, skąd odchodzą i dokąd przybiją statki. [przypis edytorski]

Porto Allegre — stolica stanu Rio Grande do Sul w Brazylii. [przypis edytorski]

Portovenere — miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Liguria. [przypis edytorski]