Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10749 przypisów.

szła przezeń wzgórę — tu: była przez niego wznoszona (budowana). [przypis edytorski]

szłom (daw.) — hełm. [przypis edytorski]

szłom — hełm bojowy. [przypis edytorski]

szło za tym — wynikało z tego; w następstwie tego. [przypis edytorski]

szłyk (daw.) — rodzaj wysokiej skórzanej czapki. [przypis edytorski]

szłyk (daw.) — wysoka czapka. [przypis edytorski]

szłyk (też: baszłyk) — czapka a. kaptur futrzany. [przypis edytorski]

szłyk — wysoka czapka futrzana. [przypis edytorski]

szłyk — wysoka czapka, najczęściej futrzana. [przypis edytorski]

Szląsk — dziś: Śląsk. [przypis edytorski]

Szlązak — dziś popr.: Ślązak. [przypis edytorski]

szla a. szleja — prosta uprząż z rzemiennych lub parcianych pasów. [przypis edytorski]

szlabanek — rozkładany, prosty mebel służący w dzień za ławę do siedzenia, a w nocy za łóżko. [przypis edytorski]

szlachcica, z żydem, z psem, na drogoskazie wiszących — buntownicy ukraińscy (hajdamacy) wieszali szlachcia, Żyda i psa w jednym miejscu, co miało symbolizować ich pogardę. [przypis edytorski]

szlachcic chodaczkowy — ubogi, prosty szlachcic. [przypis edytorski]

szlachcic, zajmując stanowisko handlowe, poświęcał swoje przesądy szlacheckie — w daw. Polsce szlachcicowi nie wypadało zajmować się handlem. [przypis edytorski]

Szlacheccy synowie zlękli się historii — nawiązanie, podobnie jak tytuł rozdziału A tyś zląkł się, syn szlachecki! do wiersza Juliusza Słowackiego Odpowiedź na Psalmy przyszłości, będącego polemiką z postawą ideową Zygmunta Krasińskiego. [przypis edytorski]

szlachetczyzna (…) wojowała Moskwę, Niemce, Ordę i Sułtany — Rzeczpospolita szlachecka prowadziła wojny z Rosją, Niemcami, tatarską Ordą i sułtanami tureckimi. [przypis edytorski]

Szlachetna nędza, oto co mi pozostało — fragment z Zairy Woltera (akt I, sc. 4). [przypis edytorski]

szlachetniéj — daw. forma z é (tzw. e pochylonym), tu: wymawianym jak i. [przypis edytorski]

szlachetniej jak — dziś popr.: szlachetniej niż. [przypis edytorski]

szlachetniejszą dawałam ci duszę — sens: zdawało mi się, że masz szlachetniejszą duszę. [przypis edytorski]

szlachta okoliczna — drobna, uboga szlachta, zamieszkująca wsie szlacheckie, zwane okolicami, i utrzymująca się z własnej pracy na roli. [przypis edytorski]

szlachta są — dziś popr.: szlachta jest; szlachcice są. [przypis edytorski]

szlachta wszelka — w innym tłum.: ogół rycerstwa. [przypis edytorski]

szlachta zagonowa — drobna, uboga szlachta, utrzymująca się z własnej pracy na małym kawałku ziemi. [przypis edytorski]

szlachtus a. szlachtuz (daw.) — rzeźnia. [przypis edytorski]

szlachtuz (daw.) — rzeźnia. [przypis edytorski]

szlachtuz (daw., z niem. Schlachthaus) — rzeźnia. [przypis edytorski]

szlachtuz (z niem.) — rzeźnia. [przypis edytorski]

szlafkamera (z niem. Schlafkammer) — izba sypialna; sypialnia. [przypis edytorski]

szlafmyca — dawne męskie nakrycie głowy zakładane do snu przez osoby sypiające w chłodnej porze roku w nieogrzewanych lub źle ogrzewanych pomieszczeniach. [przypis edytorski]

szlafmyca — męska czapka używana dawniej do spania. [przypis edytorski]

szlafmyca — miękka czapka, jaką panowie zakładali do spania (w czasach, kiedy domy ogrzewano piecami, które wygasały nad ranem, tak że w sypialni robiło się coraz zimniej). [przypis edytorski]

szlafmyca — nakrycie głowy zakładane do snu (nazwa utworzona z połączenia wyrazów niem. schlafen: spać oraz mütze: czapka). [przypis edytorski]

szlafmyca — nakrycie głowy zakładane do snu. [przypis edytorski]

szlafmyca (z niem.) — czapka używana dawniej do spania. [przypis edytorski]

szlafmyca (z niem.) — dawne nakrycie głowy, zakładane do snu. [przypis edytorski]

szlafmyca (z niem.) — nakrycie głowy zakładane na noc, do snu. [przypis edytorski]

szlafmyca (z niem. schlafen: spać, mütze: czapka) — daw. nakrycie głowy zakładane do snu. [przypis edytorski]

szlafmycę — miękkie nakrycie głowy, zakładane głównie do snu. [przypis edytorski]

szlaga — iron. ubogi szlachcic; szlachetka. [przypis edytorski]

szlaga — kula z drewnianą rękojeścią, bitnia, rodzaj maczugi. [przypis edytorski]

szlaga (z niem. schlagen: bić, uderzać) — rębajło; por. szlagon: prowincjonalny, zasiedziały na wsi, niewykształcony szlachcic, hreczkosiej. [przypis edytorski]

szlag (daw.) — apopleksja, wylew krwi do mózgu. [przypis edytorski]

szlagoński (daw.) — właściwy szlagonowi; szlagon: bezpośredni w sposobie bycia niewykształcony szlachcic wiejski. [przypis edytorski]

szlagon (daw.) — niewykształcony szlachcic, mieszkający na prowincji. [przypis edytorski]

szlagon — prowincjonalny, zasiedziały na wsi, niewykształcony szlachcic. [przypis edytorski]

szlaka — dziś popr.: szlaku. [przypis edytorski]

szlaki — dziś popr. forma N. lm: szlakami. [przypis edytorski]

Szlakiem duszy polskiej — szkice literacko-historiozoficzne Stanisława Przybyszewskiego wyd. Poznań 1917 r. po polsku oraz po niem. pt. Von Polens Seele, Jena (Lipsk) 1917. [przypis edytorski]

szlakować (daw.) — śledzić. [przypis edytorski]

szlak węgierski — funkcjonujący od średniowiecza do końca XVIII w. szlak handlowy łączący Polskę z Węgrami. Tym szklakiem przewożono przeważnie wino, srebro, miedź. Jedna z dróg szlaku węgierskiego przebiegała przez Boguchwałę, łącząc się ze szlakiem tatarskim ze Lwowa do Krakowa. [przypis edytorski]

szlamia — dziś: szlam; muł. [przypis edytorski]

szlanne — tak w źródle; być może: szklanne (daw.), tj. szklane. W oryg. fr. des billes (bez przymiotnika): kulki (do gry), bile; bile wyrabiano ze szkła, z marmuru, z agatu lub z gliny. [przypis edytorski]

Szlarafia (z niem. Schlaraffenland) — baśniowy kraj obfitości i błogiego lenistwa, „kraina pieczonych gołąbków”. [przypis edytorski]

szlara — tu zapewne: coś przypominającego miękkie pióra (dosł.: pióra wokół oczu sowy). [przypis edytorski]

szlarka (daw.) — układające się w falbankę lub harmonijkę obszycie brzegu sukni, gorsetu a. czepka. [przypis edytorski]

szlę (daw.) — dziś popr. forma: ślę. [przypis edytorski]

szle — dziś popr. forma 3.os.lp: śle. [przypis edytorski]

szleja — prosta uprząż z rzemiennych lub parcianych pasów. [przypis edytorski]

szleje — uprząż ze sznurków lub wąskich pasków. [przypis edytorski]

szlichtada (daw.) — kulig; zabawa polegająca na przejażdżce saniami, odwiedzaniu wszystkich sąsiadów i przyłączaniu ich do orszaku. [przypis edytorski]

szlichtada (daw., z niem. Schlitten: sanie) — kulig; zabawa polegająca na przejażdżce saniami, odwiedzaniu wszystkich sąsiadów i przyłączaniu ich do orszaku. [przypis edytorski]

szlichtada (daw., z niem. Schlitten: sanie) — rodzaj kuligu, rozrywka polegająca na przejażdżce kilkoma saniami, odwiedzaniu wszystkich domów w sąsiedztwie i przyłączaniu sąsiadów do orszaku. [przypis edytorski]

szlifa — naramiennik; pasek materiału naszyty na ramieniu kurtki mundurowej z umieszczoną na nim odznaką stopnia wojskowego. [przypis edytorski]

szlifa — naramiennik; pasek materiału naszyty na ramieniu kurtki mundurowej z umieszczoną na nim odznaką stopnia w wojsku lub marynarce; dawniej bogato zdobiony element munduru. [przypis edytorski]

szlif — dziś popr. forma D.lm: szlifów; szlify oficerskie — epolety, naramienniki munduru z oznaczeniami stopnia wojskowego; także: stopień oficerski. [przypis edytorski]

szlifibruk (daw.) — próżniak, włóczęga miejski. [przypis edytorski]

…szli, gniewem dysząc, AchajeIliada III 8. [przypis edytorski]

szlijcie — dziś popr.: ślijcie, tj. posyłajcie. [przypis edytorski]

szlij — dziś: ślij. [przypis edytorski]

szli odbieżał — porzucił uprząż. [przypis edytorski]

szli po miecze do boku (starop.) — sięgnęli do boku po miecze. [przypis edytorski]

szli renowie — dziś popr. forma: szły reny. [przypis edytorski]

Szlisselburg — tu: Twierdza Szlisselburska, położona na wyspie u wypływu rzeki Newy z jeziora Ładoga; od 1730 do 1917 pełniła funkcję carskiego więzienia politycznego. [przypis edytorski]