Period: Renesans

1. ★

   ☆

   

   William Shakespeare (Szekspir)

   Dwaj panowie z Werony

   tłum. Stanisław Koźmian

   Period: Renesans Form: Dramat Genre: Dramat szekspirowski

   • Read online
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   Walencjo, młody mężczyzna żądny nowych doświadczeń życiowych, wyrusza do Mediolanu. Jego przyjaciel Protej skrycie kocha się w Julii, nie chce jej opuszczać i pomimo namów Walencja pozostaje w Weronie.

   Julia także skrycie kocha Proteja, wreszcie wyznają sobie miłość. Niestety wkrótce jego ojciec postanawia wysłać go do Mediolanu, by towarzyszył Walencjowi na dworze księcia. Kochankowie żegnają się, przyrzekając sobie wierność, jednak po przybyciu Proteja do Mediolanu sytuacja się komplikuje…

   Jedna z pierwszych sztuk Szekspira, komedia romantyczna poruszająca problem konfliktu pomiędzy męską przyjaźnią a miłosnym afektem. Wyróżnia się postać Lancy, błazeńskiego służącego Proteja, mówiącego żywą, potoczną prozą.
2. ★

   ☆

   

   Mikołaj Rej

   Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem

   Period: Renesans Form: Dramat Genre: Dialog

   • Read onlinePrint on demand –
   • Download:
     PDFEPUBMOBImoreFB2TXT
     Download a custom PDFless

   Krótka rozprawa między trzema osobami… to dialog z 1543 roku polskiego poety Mikołaja Reja. Utwór ukazał się pod pseudonimem - Ambroży Korczbok Rożek.

   Rej oprócz pisania zajmował się tłumaczeniem ale także był politykiem i teologiem. Uznawany za „ojca literatury polskiej”. Krótka rozprawa… zaczyna się od wiersza Ku dobrym towarzyszom. Utwór przedstawia spór tytułowych postaci, które reprezentują trzy ówczesne stany społeczne — szlachtę, duchowieństwo i chłopstwo. W rozprawie poruszane są problemy religijne, społeczne, obyczajowe i polityczne, które występowały w tamtych czasach. Jest to pierwszy utwór w którym wprowadzono mowę potoczną.
3. ★

   ☆

   

   Ludovico Ariosto

   Orland szalony

   tłum. Piotr Kochanowski

   Period: Renesans Form: Liryka Genre: Epos

   • Download:
     PDFEPUBMOBImore
     Download a custom PDFless

   Każdemu zdarzyć się może, że stając na rozstaju dróg życiowych, zada sobie pytanie: „Cóż wżdy dalej, fortuno, chcesz poczynać ze mną?”…

   Wówczas ukojenie znajdzie w lekturze Orlanda szalonego Ludovico Ariosta w tłumaczeniu Piotra Kochanowskiego. Śledząc splątane losy rycerzy i rycerek, dzieje miłości i walki, spisane w zgrabnych oktawach, zastanawiać się może, co tak przeraziło krakowskich biskupów, że wstrzymali druk tego dzieła na 180 lat. Może lękiem przejęła purpuratów mądra czarownica (wiedma) Melissa, może rozpięte na skale nagie ciało księżniczki chińskiej Angeliki, może zbrojne ramię Bradamanty lub grasujące samopas olbrzymki, a może podniebne loty gryfa i inne bestie, niczym potwór gender panoszące się w renesansowych stancach?

   Ariosto splata ze sobą w gęstą, jednolitą materię wątki z mitologii greckiej, rzymskiej, religijności chrześcijańskiej, średniowiecznych baśni i historii Europy (Orlando jest wszak paladynem króla Franków Karola Wielkiego) oraz dzieje rodów włoskich. Wiele w tych opowieściach fantazji, wiele też kurtuazji. Niektóre postacie rzeczywiste trudno rozpoznać, na przykład ze zdziwieniem przecieramy oczy, czytając: „iż to jest ona Lukrecya, z Borgiów krwie przezacnej, co twarzy pięknością równa się dawnej rzymskiej, cnotą i czystością” (XLII 78, w. 2–4). Z całości jednak eposu rycerskiego mistrza z Ferrary wyłania się jedność historii Europy od starożytności po czasy autorowi współczesne — i to stanowiło istotną wartość dzieła.

   Kiedy tłumaczenie poematu Ariosta ukazało się wreszcie (częściowo, do XXV pieśni) w 1799 r., już tekst ten nie mógł stanowić ogniwa łączącego kulturę polską z głównym nurtem europejskim, już świat żył czym innym. Cóż że w opowieści o szalonym z powodu nieszczęśliwej miłości Orlandzie pojawia się wzmianka o Polsce (pieśń X stanca 72)? Polski zresztą od paru lat na mapach nie było, a praca Kochanowskiego — zamiast być żyzną literacką glebą dla kilku pokoleń — pozostała wydobytym z zakurzonej szuflady zabytkiem staropolszczyzny.

All matching works