Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160198 przypisów.

O Panie, co losy ludzkości! — pieśń kościelna St. Moniuszki do słów M. Radziszewskiego. [przypis redakcyjny]

o panie — dzis popr. forma Msc. lp: o panu. [przypis edytorski]

O Panie, który kazałeś szumowi morskiemu i szelestowi wietrznych pól… — Juliusz Słowacki, Genesis z Ducha. [przypis edytorski]

O panie […] Miejsce, które ukochałeś, jęczy i płacze po tobie! — autentyczne. [przypis autorski]

opanowywa (daw.) — dziś popr.: opanowuje. [przypis edytorski]

opanowywa — dziś: opanowuje. [przypis edytorski]

oparkanionych — ogrodzonych; parkan — ogrodzenie, zwykle drewniane. [przypis edytorski]

Oparł się tym, którzy chcieli, aby traktował Greków jako panów, a Persów jako niewolników. Myślał jedynie o tym, aby zespolić oba narody i zatrzeć różnice między zdobywcami a zwyciężonymi. — Była to rada Arystotelesa (Plutarch: O losach Aleksandra). [przypis autorski]

opar — para; zapach unoszący się znad rozgrzanej substancji. [przypis edytorski]

opary — oparzeliska niezamarzające, ale i chwasty. [przypis redakcyjny]

oparzel, częściej: oparzelisko a. oparzysko (daw., gw)— bagno, trzęsawisko niezamarzające w czasie zimy. [przypis edytorski]

oparzelisko — bagno, trzęsawisko. [przypis edytorski]

oparzelisko — grząskie, bagniste miejsce, niezamarzające w zimie. [przypis edytorski]

oparzelisko — niezamarzające zimą torfowisko, nad którym unoszą się opary (stąd nazwa). [przypis edytorski]

oparzysty (daw.) — nabrzmiały, opuchnięty. [przypis edytorski]

opaść — tu: spaść, odpaść. [przypis edytorski]

opasać — tu: otoczyć. [przypis edytorski]

opasły — gruby, otyły, tęgi. [przypis edytorski]

opas — tu: upasiony byk. [przypis edytorski]

opasz się — starożytni zapaśnicy i bokserzy przed walką przywdziewali szerokie pasy. [przypis edytorski]

opas — zwierzę pasione specjalnie dla zwiększenia masy ciała, przeznaczone na ubój. [przypis edytorski]

opat Ardelion — Opat Antoni Ardillon, przyjaciel Rabelais'go. [przypis tłumacza]

opat Ardelion — Opat w Fontenay-le-Comte, koło Poitiers [przypis tłumacza]

O pater (…) cupido — Vergilius, Aeneida, VI. 719. [przypis tłumacza]

opat Grzegorz — Gregor Johann Mendel (1882–1884), czeski przyrodnik i zakonnik, prekursor badań nad dziedzicznością. [przypis edytorski]

Opatówek — miasto w województwie wielkopolskim, w powiecie kaliskim. [przypis edytorski]

opat — przełożony klasztoru w niektórych zgromadzeniach zakonnych (np. benedyktynów, cystersów). [przypis redakcyjny]

opat — przełożony w męskim zakonie kontemplacyjnym. [przypis edytorski]

opatrować (daw.) — zaopatrywać, opiekować się. [przypis edytorski]

opatrować (daw.) — zaopatrywać. [przypis edytorski]

opatrować (starop. forma) — dziś: opatrywać. [przypis edytorski]

opatrowanie a. opatrzowanie (daw.) — zapobieganie, opieka, staranie. [przypis edytorski]

Opatrując słowem wstępnym „Myśli” — [por.] Pascal, Myśli, Poznań, Księgarnia św. Wojciecha. [przypis tłumacza]

opatrywać (daw.) — tu: zaopatrzyć (w dostatki i bogactwa). [przypis edytorski]

opatrywać — tu: opiekować się, zajmować się. [przypis edytorski]

opatrzać (daw.) — zaopatrywać, zabezpieczać. [przypis edytorski]

opatrzać — tu: zaspokajać. [przypis edytorski]

opatrzeć — dziś popr.: opatrzyć. [przypis edytorski]

opatrzenie (daw.) — opieka, dbałość. [przypis edytorski]

opatrznie (daw.) — opatrznościowo. [przypis edytorski]

Opatrzność (…) dwóch książąt zesłała — Tymi dwoma książętami Kościoła, jak zobaczymy niżej, są św. Franciszek z Asyżu i św. Dominik. [przypis redakcyjny]

Opatrznościż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy Opatrzności. [przypis edytorski]

Opatrznym światłem niebo wypogadza (…) jak najchyżej bieżyEmpireum, czyli najwyższe niebo, które bezpośrednim światłem bożym jest oświecone. W tym niebie w krąg się obraca Primum Mobile (pierwsze Rucho), wyrażenie, jakie pozwoliłem sobie tu użyć, opierając się na powadze naszych dawnych pisarzy (Kochanowskiego i innych) krąg, który swój ruch bezpośrednio biorąc od najwyższego nieba, to jest od Empireum, udziela ruchu innym kręgom. W obrocie swoim musi być najchyższym [najchyższy: najszybszy; red. WL], ponieważ obwodem swoim obejmuje wszystkie inne kręgi i wszystkie inne kręgi w wir swojego ruchu porywa. [przypis redakcyjny]

opatrzny — roztropny, przewidujący. [przypis edytorski]

opatrzone potrzebami (daw.) — zaopatrzone i przygotowane. [przypis edytorski]

opatrzony (daw.) — tu: zabezpieczony. [przypis edytorski]

opatrzony (daw.) — wyposażony, zaopatrzony. [przypis edytorski]

opatrzony — tu: zaopatrzony; wyposażony. [przypis edytorski]

Opatrz, Panie, tę wielkość ludu człowiekiem, któryby mógł przed nimi chodzić i wychodzić, a wprowadzać je i wyprowadzać, aby lud Boży nie był jako owca bez pasterzaNiech opatrzy Pan, Bóg duchów wszego ciała, człowieka, któryby był nad tem zgromadzeniem: I mógłby wychodzić i wchodzić przed nimi, a wywodzić je albo wprowadzać; aby lud Pański nie był jako owce bez pasterza. Lb 27,16-17 (Biblia Wujka). [przypis edytorski]

opatrzyć czym (starop.) — zaopatrzyć w co; zapewnić co. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — przygotować a. naprawić. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — przygotować. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — rozeznać się w czymś. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — tu: przygotować. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — zabezpieczyć. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — zaopatrzyć. [przypis edytorski]

opatrzyć (daw.) — zaopatrzyć, zapewnić środki do życia. [przypis edytorski]

opatrzyć kogoś czymś (daw.) — zaopatrzyć kogoś w coś. [przypis edytorski]

opatrzyć się (daw.) — zobaczyć, zorientować się. [przypis edytorski]

opatrzyć się — dziś: zaopatrzyć się. [przypis edytorski]

opatrzyć — tu: namaścić ostatnimi sakramentami. [przypis edytorski]

opatrzyć — tu: zaopatrzyć (w potrzebne rzeczy, pożywienie i pieniądze na drogę). [przypis edytorski]

opatrzywszy (…) bez łoskotu — zabezpieczywszy się bez hałasu, po cichu. [przypis redakcyjny]

opat — tytuł przełożonego w niektórych klasztorach. [przypis redakcyjny]

opat (z gr., za pośr. niem. Abt) — przełożony zakonu, zwany także przeorem (łac. prior). [przypis redakcyjny]

O pauvre âme, c'est cela (O, arme Seele, so ist'es recht) — ostatni wers Sagesse brzmi: Pauvre âme, c'est cela!: „Biedna duszo, tak właśnie jest”. [przypis edytorski]

opaźniasz — dziś popr.: opóźniasz. [przypis edytorski]

Op. cit., description of the Walaga feast, pp. 594-603. [przypis autorski]

opędzać potrzeby domowe — pokrywać, zaspokajać domowe potrzeby. [przypis edytorski]

opędzić — zaspokoić podstawowe potrzeby. [przypis edytorski]

opętanyś jest — dziś: jesteś opętany. [przypis edytorski]

O! Pełneś łaski Bogów (…) rozwarły podwoje — Te trzy wiersze w tekście oryginału są po łacinie pisane: O sanguis meus, o superinfusa/ Gratia Dei, sieut tibi, cui/ Bis unquam coeli ianua reclusa. Zapewne dla przypomnienia, że prapradziad poety mówił po łacinie, językiem wówczas powszechnym, gdy jeszcze język ludowy włoski wyrobiony nie był. [przypis redakcyjny]

openhajm, właśc. Oppenheim — miasto w zach. Niemczech; tu: gatunek wyrabianego tam wina reńskiego. [przypis edytorski]

Operabor et quis avertet illud? (łac.) — „Uczynię to, któż to odwróci?”. [przypis tłumacza]

opera buffa — włoska opera komiczna; gatunek opery powstały w XVIII w. we Włoszech. [przypis edytorski]

opera buffa (z wł. buffo: komiczny, śmieszny) — włoska opera komiczna; gatunek opery powstały w XVIII w. we Włoszech. [przypis edytorski]

opera­cja — tu: działanie. [przypis edytorski]

opera d'inchiostro (wł.) — dosłownie: praca atramentem. [przypis redakcyjny]

Opera — gmach opery paryskiej, wówczas największy na świecie, bogato ozdobiony rzeźbami i malowidłami, został oddany do użytku w 1875 r. Liczy 2200 miejsc. [przypis redakcyjny]

opera komiczna — opera buffa, wł. opera popularna w XVIII w., zawierająca pierwiastki ludowe. [przypis edytorski]

operalnia — budynki należące do opery królewskiej. [przypis redakcyjny]

opera manuum nostrarum (łac.) — dzieła rąk naszych. [przypis redakcyjny]

Opera Nazionale Balilla — włoska faszystowska organizacja młodzieżowa działająca w latach 1926–1937, której nazwa pochodzi od przydomka Balilla, jaki nosił Giovanni Battista Perasso, chłopak z Genui, który według legendy w 1746, rzucając kamieniem w żołnierza, dał sygnał do powstania przeciwko siłom Habsburgów okupującym miasto. [przypis edytorski]

Opera quae ego facio in nomine patris mei, haec testimonium perhibent de me (…) (łac.) — J 25–27: „Sprawy, które ją czynię w imieniu Ojca mego, te o mnie świadczą. Ale wy nie wierzycie, bo nie jesteście z owiec moich. Owce moje głosu mego słuchają”. [przypis tłumacza]

operari sequitur esse — scholastyczna formułka, zawierająca twierdzenie, że działanie następuje zgodnie z bytem, tzn. że jakim ktoś lub coś jest, tak też postępuje lub działa. Schopenhauer stosuje to, jak wiemy, do charakteru człowieka (esse) i do jego uczynków (operari); zob. rozdz. V niniejszej rozprawy. [przypis tłumacza]