Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | niemiecki | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski
Według języka: wszystkie | English | français | lietuvių | polski
Znaleziono 2347 przypisów.
Siemon Łukicz Szczerbatyj — przydany Chowańskiemu hetman nakaźny; nie zginął, lecz dostał się do niewoli. [przypis redakcyjny]
Siem — Syjam. [przypis redakcyjny]
Siengalewicz, Mikołaj — w latach 1874–1899 dyrektor wyższego gimnazjum w Lublinie, do którego Brzozowski uczęszczał. (Patrz Pamiętnik, wpis z dnia 5 I). [red. WL] [przypis redakcyjny]
Sieniawski, Mikołaj Hieronim — strażnik koronny, wojewoda wołyński, marszałek nadworny koronny, zm. 1684. [przypis redakcyjny]
sie padają — pękają. [przypis redakcyjny]
sie (…) przygodzić (starop.) — przydać się. [przypis redakcyjny]
Sieraw-mu — jenerałowi Sierawskiemu na emigracji. [przypis redakcyjny]
sierdzistość (daw.) — gniew. [przypis redakcyjny]
sierdzity (daw.) — zły, rozgniewany. [przypis redakcyjny]
siermięga — ubranie chłopskie. [przypis redakcyjny]
siermięga — wierzchni strój z grubego materiału, na przełomie XIX i XX w. charakterystyczny dla chłopów. [przypis redakcyjny]
sierści — w rękopisie dla rymu: sierci; tak też najczęściej pisze poeta. [przypis redakcyjny]
siestrze — liczba podwójna, dziś popr.: siostry; Anna i Konstancja, siostry Ferdynanda II. [przypis redakcyjny]
Siewierz — ziemia siewierska z miastami Czernihowem i Nowogrodem Siewierskim, nad rzeką Desną, lewym dopływem Dniepru; wszystkie wymienione grody i krainy zostały w r. 1654 zajęte przez Moskwę. [przypis redakcyjny]
siewka — gra dziecięca tu w sensie: zmiana miejsca). [przypis redakcyjny]
sie (…) żal nie hamuje — żal nie zmniejsza się. [przypis redakcyjny]
sie zawżdy na deszcz myja — zob. przysłowie: „Kot się myje, będzie deszcz”. [przypis redakcyjny]
sie zejdzie — nada się. [przypis redakcyjny]
sie z nienagła przymknął (starop.) — powoli się zbliżył. [przypis redakcyjny]
sie (…) zostoi — ostoi się, zostanie. [przypis redakcyjny]
Si figuri, signora (wł.) — Niech pani sobie wyobrazi. [przypis redakcyjny]
sigillaria, odontopterydy, lepidodendrony — bardzo dawne gatunki olbrzymich roślin, z których powstały pokłady węgla kamiennego. [przypis redakcyjny]
Sigillatus — rzeźbiony, sigillata — liczba mn. rodz. nij. — rzeźbione. [przypis redakcyjny]
sigillum (łac.) — pieczęć. [przypis redakcyjny]
significant (łac.) — oznaczają. [przypis redakcyjny]
significat (łac.) — znaczy. [przypis redakcyjny]
signore pittore, quanto (…) cadro? (wł.) — panie malarzu, ile (kosztuje) ten obraz? [przypis redakcyjny]
signum (łac.) — znak. [przypis redakcyjny]
Si iniquitates (…) sustinebit (łac.) — Panie, Panie, będzieszli nieprawości upatrywał, któż się ostoi (z Psalmu 130). [przypis redakcyjny]
si (łac.) — jeżeli; dwukrotnie użyte w mowie Ujejskiego. [przypis redakcyjny]
siła (daw.) — wiele, dużo. [przypis redakcyjny]
siła (daw.) — wiele. [przypis redakcyjny]
Siła ich (…) błądzili (…) siła, (…) iechali (starop. forma) — zamiast: siła ich błądziło, siła jechało; czyli: wielu błądziło, jechało: łacińska constructio ad sensum, np. multitudo fuerunt. [przypis redakcyjny]
siła — Potocki zgodnie z swą wymową rymuje: sieła. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — bardzo. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — bardzo; wiele. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — dużo. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — dużo, wiele. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — tu: bardzo. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — wiele, dużo. [przypis redakcyjny]
siła* (starop.) — wiele. [przypis redakcyjny]
siła (starop.) — wiele. [przypis redakcyjny]
silentium (łac.) — milczenie. [przypis redakcyjny]
silentium (łac.) — wieczne milczenie. [przypis redakcyjny]
Si l'envahissement du pays et mes conventions avec le Hetman ne m'avaient alors jeté à la tête des Suédois — l'auteur fait allusion sans doute aux guerres que la Pologne a soutenues contre Gustave Adolphe, de 1624 à 1629, et qui se terminèrent par la défaite des Suédois à Stum. Gustave dut rendre à la Pologne l'Esthonie et la Livonie, qu'il avait occupées. [przypis redakcyjny]
silna gruda a silny mróz — [tu:] oziębłość. [przypis redakcyjny]
silnej ręki — w średniowieczu częsty przydomek (manu fortis), wskazujący na męstwo rycerza. [przypis redakcyjny]
silny (starop.) — wielki. [przypis redakcyjny]
Siloe — sadzawka w Jerozolimie, tu utożsamiona z sadzawką Betsaida (Owczą). Aluzja do wersetów z Ewangelii św. Jana w Nowym Testamencie (J 5:2-5): kiedy anioł zstępował do sadzawki Betsaida i poruszał jej wody, nabierały one wtedy własności uzdrawiających. [przypis redakcyjny]
s'il vous plait (fr.) — proszę, jeśli łaska. [przypis redakcyjny]
Simifonti — Miasteczko w Toskanii. [przypis redakcyjny]
simnadciat' (ukr.) — siedemnastu. [przypis redakcyjny]
Simonetti — Włoch, lekarz Sobieskiego. [przypis redakcyjny]
simplex veritatis oratio (łac.) — prosta wymowy prawda. [przypis redakcyjny]
simpliciter (łac.) — po prostu. [przypis redakcyjny]
simulacrum (łac.) — obraz, wizerunek. [przypis redakcyjny]
simulant (łac.) — udają. [przypis redakcyjny]
simul et semel (łac.) — naraz i razem. [przypis redakcyjny]
simul et semel (łac.) — razem i obok. [przypis redakcyjny]
simultates, reconciliabitur (łac.) — waśnie, zgoda nastąpi. [przypis redakcyjny]
sine activitate (łac.) — bez czynnego udziału. [przypis redakcyjny]
sine arte mensa (łac.) — stół (obiad) bez kunsztu, prosty. [przypis redakcyjny]
sine bannis (łac.) — bez zapowiedzi. [przypis redakcyjny]
sine comprobatione iuratoria (łac.) — bez poprzysiężenia. [przypis redakcyjny]
sine consensu Reipublicae (łac.) — bez zezwolenia Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]
sine contradictione (łac.) — bez sprzeciwu (termin sądowy). [przypis redakcyjny]
sine effectu (łac.) — bez skutku. [przypis redakcyjny]
sine fuco adulationis (łac.) — bez żadnej barwy pochlebstwa. [przypis redakcyjny]
sine ictu — pozbawione siły. [przypis redakcyjny]
sine ira et studio (łac.) — bez gniewu i bez przychylności, tj. bezstronnie. [przypis redakcyjny]
sine legali impedimento (łac.) — bez prawnej przeszkody. [przypis redakcyjny]
sine maiori motu (łac.) — bez wielkiego zawichrzenia. [przypis redakcyjny]
sine mysterio (łac.) — bez tajemnej przyczyny. [przypis redakcyjny]
sine qua non genius — bez której nie ma talentu. [przypis redakcyjny]
sine ramis et remis (łac.) — bez drągów i wioseł. [przypis redakcyjny]
sine socio doloris (łac.) — bez towarzysza niedoli. [przypis redakcyjny]
sine succeessione (łac.) — bez następcy. [przypis redakcyjny]
sine successore (łac.) — bez następcy. [przypis redakcyjny]
singiilatim (łac.) — szczegółowo. [przypis redakcyjny]
siódma gwiazda — Planeta Saturn, gdzie poeta wstępując, spotyka duchy, które na ziemi wyłącznie się oddawały duchowo-mistycznemu rozmyślaniu o Bogu. Dlatego te dusze bliższe są Bogu od tych, które poeta poprzednio na niższych sferach spotykał. [przypis redakcyjny]
siódmej gwiazdy, co pod lwa piersią swe żary zagrzewa — Tu poeta objaśnia, że w czasie tej jego podróży po raju, Saturn stał w znaku Lwa zodiakowym. [przypis redakcyjny]
Siodmegonaćcie lata za morzem był — lub: „Siodmegonaćcie lata zamorzon był”. [przypis redakcyjny]
siostra cesarza — Eleonora Mara. [przypis redakcyjny]
siostrzeniec — Zdzisław Redel. [przypis redakcyjny]
sipahiery (z pers. sipahi: jeździec) — jazda turecka. [przypis redakcyjny]
si potest ferii (łac.) — jeśli być może. [przypis redakcyjny]
siroctwa — sieroctwa. [przypis redakcyjny]
Siroko — Tak się nazywa wiatr suchy i duszący, wiejący z wybrzeży afrykańskich na ziemie włoskie. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — wilk. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — wilk-samotnik. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — wilk, wilczysko. [przypis redakcyjny]
siromacha (daw. ukr.) — włóczęga; wilk-samotnik. [przypis redakcyjny]
siromacha (z daw. ukr.) — wilk samotnik. [przypis redakcyjny]
si, signore conte (wł.) — tak, panie hrabio. [przypis redakcyjny]
sitowie — czyli nadwodna trzcina, godło cierpliwości i pokory; dwa warunki konieczne do zupełnego wyzwolenia się od grzechu. [przypis redakcyjny]
Sit tibi terra levis (łac.) — niech ci ziemia lekką będzie. [przypis redakcyjny]
Sit tibi terra levis! — Niech ci ziemia będzie lekką. [przypis redakcyjny]
sitzbad (z niem.) — kąpiel nasiadowa, kąpiel lecznicza obejmująca podbrzusze i uda. [przypis redakcyjny]
siurpryza (z fr. surprise) — niespodzianka. [przypis redakcyjny]
Siuzę — nazwisko rosyjskie „Suzin” wymówione tak, jakby było wyrazem francuskim. [przypis redakcyjny]