Przypisy

wznijść — dziś popr.: wzejść. [przypis edytorski]

Fryderyk Schiller, Don Carlos (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzniósł do Boga modlitwę o moc pokonania złych „miłością anioła” — Dzieła, I, 183. [przypis autorski]

Marian Zdziechowski, Wizja Krasińskiego (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzniosła na łapy — dziś: wzniosła się na łapy, tj. stanęła pionowo, na dwóch łapach. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Wzniosłej radości poczętej z żywota (…) — Z żywota Marii, z której narodził się nasz Zbawiciel Chrystus. [przypis redakcyjny]

Dante Alighieri, Boska Komedia, Boska komedia, Raj (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzniosły — wzniesiony; znajdujący się wysoko. [przypis redakcyjny]

Adam Mickiewicz, Ballady i romanse, Rękawiczka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzniozwszy oczu (starop. forma) — dziś: wzniósłszy oczy. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzór na pochodną złożenia (mat.) — pot. skrócenie: wzór na funkcję pochodną od funkcji, która jest złożeniem dwóch innych funkcji. [przypis edytorski]

Dominik Bielicki, Gruba tańczy, Coś w zaroślach (źródło na Platformie Redakcyjnej)

w zobki (daw.) — naprędce. [przypis redakcyjny]

Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorek — tu: szkolny szablon do odręcznego kopiowania. [przypis edytorski]

Maciej Szarek, Bieg mego życia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorem Hellenów nowszych czasów — παισὶν Ἑλλήνων, quae Graeci sentiunt, [pominięto tłum. na rosyjski], mit den jüngeren Hellenen (Clementz). Idę tu za uwagą Clementza, który mówi: „so übersetze ich das Wort παισὶν, dessen von Paret vorgeschlagene Aenderung in τισὶν som it unnöthig wird”. O życiu duszy po śmierci por. dalej VI, I, 5 i VII, VIII, 7. [przypis tłumacza]

Józef Flawiusz, Wojna żydowska (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorem — w oryginale: Typus, z greckiego τύπος: forma, obraz, zarys, wzór. Cuvier, na którego się Schopenhauer nieraz powołuje, rozumie przez typ organiczny ideę gatunku. [przypis tłumacza]

Artur Schopenhauer, O wolności ludzkiej woli (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorki — tu: postać zewnętrzna. [przypis redakcyjny]

Ignacy Krasicki, Bajki nowe, Worki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorki zbierać (z kogoś) (daw. pot.) — dopatrywać się czyichś wad, niestosowności, drobiazgowo krytykować, obgadywać. [przypis edytorski]

Maria Rodziewiczówna, Wrzos (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorki z was wybierać — tj. patrząc na was, kolekcjonować przykłady typowych zachowań. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Tymon Ateńczyk (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorowy (…) Pustelnik — paryski publicysta Victor Etienne Jouy, publikujący pod pseudonimem Pustelnika paryskiego felietony pt. L'heremite de la Chaussée d'Antin; stały się one wzorem dla Gerarda Witowskiego i jego cyklu felietonów publikowanych pt. Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia, czyli charaktery ludzi i obyczajów. [przypis edytorski]

Gerard Witowski, Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia, czyli charaktery ludzi i obyczajów, Wstęp (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzory indyjskie — desenie kwiatowe na sprowadzanych z Indii Wschodnich lepszych gatunkach perkalu. [przypis edytorski]

Johann Wolfgang von Goethe, Herman i Dorota (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzorzysto — dziś: wzorzyście. [przypis edytorski]

Jerzy Żuławski, Trylogia księżycowa, Zwycięzca (źródło na Platformie Redakcyjnej)

w zrąb — daw. technika wznoszenia zabudowań polegająca na wypełnianiu drzewem lub innymi materiałami ustawionego uprzednio szkieletu z potężnych belek. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Stara baśń, Stara baśń, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrastającemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wzrastającymi. [przypis edytorski]

Henryk Rzewuski, Pamiątki Soplicy, Pan Ryś (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Wzrasta ma potęga i szczyt osiągnie, tak mi mówi moja nadzieja wieszcza — w oryginale igraszka wyrazów. Dla jej unaocznienia przytaczam to zdanie w przekładzie Ulricha, który przyjął drugie znaczenie:

…Potęga ma w kwadrze,

Że dojdzie pełni, nadzieja mi wróży.

[przypis tłumacza]

William Shakespeare (Szekspir), Antoniusz i Kleopatra (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzręcz (daw.) — wręcz, wprost. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Antymonachomachia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

„wzrok bezwzględnego sędziego w najtajniejsze ohydy i potworności” zagłębiony — Z. Bytkowski, Stanisław Przybyszewski. Charakterystyki literackie, Lwów 1902, s. 53–54. [przypis autorski]

Kazimierz Wyka, Modernizm polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrokeś (…) niosła (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: niosłaś wzrok. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrokeś wlepił — daw. konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wzrok wlepiłeś. [przypis edytorski]

Zygmunt Krasiński, Psalmy przyszłości, Psalm żalu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrok Febowy — promienie słońca. Febus: grecki bóg słońca. [przypis redakcyjny]

Aleksander Fredro, Zemsta (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzroki — dziś tylko forma lp: wzrok. [przypis edytorski]

Juliusz Słowacki, Sen srebrny Salomei (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrokiem węża grzechotnika — Wąż grzechotnik należy do rzędu wężów jadowitych, które polują czekając na zdobycz z długotrwałą cierpliwością. Ponieważ węże nie posiadają ruchomych powiek, wytworzył się pogląd, że nieruchomy wzrok węża oczekującego na zdobycz ma właściwości obezwładniające ofiarę. [przypis redakcyjny]

Zygmunt Krasiński, Nie-Boska komedia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrok przed światłem (…) wypoczął małem — Blask całego widzenia, jakie w tej chwili przedstawiało się poecie, był mały w porównaniu z wielkim blaskiem bijącym od oblicza Beatrycze. [przypis redakcyjny]

Dante Alighieri, Boska Komedia, Boska komedia, Czyściec (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrok twój w tym zwierciadle czyta — To jest: w Bogu. [przypis redakcyjny]

Dante Alighieri, Boska Komedia, Boska komedia, Raj (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrokuć nie odbierze (starop.) — skrót od: nie odbierze ci wzroku. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrokuś (…) dostała (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: dostałaś wzroku [odzyskałaś wzrok]. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszać — tu: poruszać. [przypis edytorski]

Homer, Iliada (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Wzruszenia własne, z myśli wyrosłe, stara się oddać za pomocą rzeźby i jest lirykiem, muzykiem rzeźby (…) dobrze moją myśl, a o to chodzi — S. Brzozowski, Krytyka literacka i artystyczna (rkp.), s. 18. [przypis autorski]

Kazimierz Wyka, Modernizm polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszenie serdeczne — uczucie; serdeczny = dotyczący serca. [przypis edytorski]

Andrzej Frycz Modrzewski, O poprawie Rzeczypospolitej (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszenie — tu: poruszenie, zamieszanie. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Antymonachomachia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszonym — w oryg. niem. erregter: podniesiony. [przypis edytorski]

Stanisław Przybyszewski, Dzieci szatana (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszyć (daw.) — pobudzić do ruchu. [przypis redakcyjny]

Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi wtóre, Pieśń I (Przeciwne chmury słońce nam zakryły...) (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszyć — poruszyć. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Antymonachomachia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszyć — tu: poruszyć, postawić na nogi. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzruszyć — tu: poruszyć. [przypis edytorski]

Jacob i Wilhelm Grimm, Chata w lesie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrzęda (starop.) — przesadne zajmowanie się czymś. [przypis redakcyjny]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrzęda (starop.) — zbytnia troskliwość. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzrzedny (daw.) — zrzędny, dokuczliwy. [przypis redakcyjny]

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom II (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwiedźcie tego starca (starop.) — podnieście (…). [przypis redakcyjny]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

w zwierzch — tu: od zewnątrz. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Antymonachomachia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwiesz (starop. forma) — spodziejesz się. [przypis redakcyjny]

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwiesz (starop. forma) — spodziejesz; [spodziewasz się]. [przypis redakcyjny]

Mikołaj Rej, Żywot człowieka poczciwego (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwód (daw.) — most zwodzony. [przypis redakcyjny]

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom I (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom II (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ludovico Ariosto, Orland szalony, Orland szalony, tom III (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwód (starop.) — most zwodzony; popuszczono wzwodu: zaczęto opuszczać most zwodzony. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis edytorski]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwód (starop.) — most zwodzony. [przypis redakcyjny]

Torquato Tasso, Jerozolima wyzwolona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwyczaić (gw.) — przyzwyczaić się. [przypis edytorski]

Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część trzecia - Wiosna (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwyczaić się (daw.) — przyzwyczaić się. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Krzyżacy, Krzyżacy, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzwyczajony (daw.) — przyzwyczajony. [przypis edytorski]

Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

w zysku z nałogu podoba — z nałogu znajduje upodobanie w zysku. [przypis edytorski]

Dante Alighieri, Boska Komedia, Boska komedia, Piekło (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzywając uprzejmie, by społem ucztować z nimi z miłości za stołem — W tym kręgu czyszczą się dusze z grzechu zawiści. Dlatego przeciwnych cnót temu grzechowi poeta przykłady przytacza. [przypis redakcyjny]

Dante Alighieri, Boska Komedia, Boska komedia, Czyściec (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzywał zrazu swoich sprzymierzeńców Bizantyjczyków… — po odpadnięciu od Aten, co przyczyniło się do nieszczęsnej dla hegemonii ateńskiej wojny z sprzymierzeńcami. [przypis tłumacza]

Demostenes, Wybór mów (źródło na Platformie Redakcyjnej)

wzywane jako rzeczoznawcy Marta i panna Maria udzielały (…) — dziś popr.: (…) jako rzeczoznawczynie (…). [przypis edytorski]

Zofia Żurakowska, Pożegnanie domu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

χατ' έξοχήν (gr.) — nadzwyczajnie, przede wszystkim. [przypis redakcyjny]

Zygmunt Krasiński, Listy wybrane (źródło na Platformie Redakcyjnej)

χρυσóς (gr.) — złoty. [przypis edytorski]

Aleksander Brückner, Mitologia słowiańska (źródło na Platformie Redakcyjnej)

X. A. — Książę Argyle. [przypis autorski]

Robert Louis Stevenson, Porwany za młodu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Xenil — dziś popr.: Genil, rzeka, nad którą leży Grenada; lewy dopływ Gwadalkiwiru. [przypis edytorski]

François-René de Chateaubriand, Przygody ostatniego z Abenserażów (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Xenophon, liber de aequivocis — książkę pod tym tytułem, drukowaną w Witebsku 1612, posiada Biblioteka Raczyńskich. [przypis tłumacza]

Ksenofont, Wybór pism (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xeres — sherry, rodzaj wzmocnionego wina hiszpańskiego. [przypis edytorski]

Paul Heyse, Dziecię wieszczek (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiądz — książę. [przypis edytorski]

Maciej Stryjkowski, Kronika polska, litewska, żmudzka i wszystkiéj Rusi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążęcia — dziś raczej: księcia. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążęcy — dziś popr. pisownia: książęcy. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążę — dziś popr. pisownia: książę; xiążęciu — dziś częściej: księciu. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążę olszańskie — dziś popr.: książę olszański; popr. forma B. lp: księcia olszańskiego. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążę pijane — dziś popr.: pijany książę. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiążęta żmudzkie i trockie — dziś popr.: książęta żmudzcy i troccy. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiąże — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xięga — dziś popr. pisownia: księga. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xięgi patrzą — oglądają księgi. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xięża — dziś popr. pisownia: księża. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiężna — dziś popr. pisownia: księżna. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiężnéj — dziś popr. pisownia: księżnej. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiężniczka — dziś popr. pisownia: księżniczka. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiężyc — dziś popr. pisownia: księżyc. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xiężycowy — dziś popr. pisownia: księżycowy. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xięztw dwoje — dziś popr.: dwa księstwa. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xięztwo — dziś popr. pisownia: księstwo. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń II. Mindows (źródło na Platformie Redakcyjnej)

XII — w wydaniu źródłowym prawdopodobnie błędna numeracja rozdziałów — po rozdziale X następuje rozdział XII. [przypis edytorski]

Zuzanna Morawska, Wilcze gniazdo (źródło na Platformie Redakcyjnej)

(XIV.) Wybór królów — w autografie tytuł na marginesie. Tekst tego rozdziału rozpoczyna się bezpośrednio po ostatnich słowach rozdziału poprzedniego, oddzielony od niego tylko dwiema kreskami w interlinii. [przypis redakcyjny]

Jean-Jacques Rousseau, Uwagi o rządzie Polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

xsiążę — dziś popr. pisownia: książę. [przypis edytorski]

Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje (źródło na Platformie Redakcyjnej)

X. — skrót od daw. pisowni imienia: Xawera. [przypis edytorski]

Tadeusz Boy-Żeleński, Brązownicy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

XV rozdział „Belizariusza” (…) „Setos” — filozoficzno-polityczna powieść Marmontela Belizariusz (1767) cieszyła się wówczas dużym rozgłosem, zwłaszcza poruszający zagadnienie tolerancji rozdział XV; Setos (1731): powieść filozoficzna księdza Terrasson. [przypis redakcyjny]

Stendhal, Życie Henryka Brulard (źródło na Platformie Redakcyjnej)

XX. — skrót: księży. [przypis edytorski]

Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ὕστερον πρότερον — hysteron proteron: błąd logiczny, jaki się popełnia, udowadniając twierdzenie tym, co dopiero na podstawie tego twierdzenia daje się udowodnić. [przypis tłumacza]

Artur Schopenhauer, O wolności ludzkiej woli (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Yahuar Huacac Inca — Na pół legendarny władca Inków z XIV–XV w., siódmy Sapa Inca. [przypis tłumacza]

Françoise de Graffigny, Listy Peruwianki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

yale'owskie zamki — rodzaj zamka bębenkowego, który można otworzyć jedynie za pomocą pasującego klucza. Nazwa pochodzi od jego wynalazcy Linusa Yale seniora. [przypis edytorski]

Edgar Wallace, Spłacony dług (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Yalpor — Nazwa pioruna. [przypis autorski]

Françoise de Graffigny, Listy Peruwianki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Yama (mit. hind.) — bóg śmierci. [przypis edytorski]

Rabindranath Tagore, Głodne kamienie, Śmierć Kadambini (źródło na Platformie Redakcyjnej)

yam — słodki ziemniak o białym, różowym lub pomarańczowym miąższu; patat a. batat. [przypis edytorski]

Rudyard Kipling, Druga księga dżungli (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Yankee Doodle is going down town (ang.) — Yankee Doodle idzie do miasta; właśc. Yankee Doodle went to town (ang.; Yankee Doodle przybył do miasta), piosenka powstała w XVIII w., spopularyzowana w okresie walki o niepodległość Stanów Zjednoczonych. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Wspomnienie z Maripozy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Yankee Doodley lub Yankee Doodle (ang.) — popularna pieśń w Stanach Zjednoczonych; pochodząca jeszcze z XVIII w., z czasów wojny o niepodległość. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Za chlebem (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Y'a pas d'danger M'sieur, sommes un peu amusés (pot. fr.) — Nic groźnego, proszę pana, trochę się bawimy. [przypis edytorski]

Stefan Szolc-Rogoziński, Żegluga wzdłuż brzegów zachodniej Afryki na lugrze Łucja-Małgorzata 1882–1883 (źródło na Platformie Redakcyjnej)

yard (ang.) — jard, anglosaska miara długości, równa ok. 0,9 m. [przypis edytorski]

Wacław Sieroszewski, Wrażenia z Anglii (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ya, tuan (malaj.) — tak, panie. [przypis edytorski]

Joseph Conrad, Zwycięstwo (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Konstanty Ildefons Gałczyński Skumbrie w tomacie i inne wiersze