Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 18041 przypisów.

prognostyk — zapowiedź; znak, omen. [przypis edytorski]

programat (daw.) — program, plan. [przypis edytorski]

Programme de l'association progressive (fr.) — Program zrzeszenia postępowego. [przypis edytorski]

progrés des choses, déclin des âmes (fr.) — postęp rzeczy, upadek dusz. [przypis edytorski]

progrès (fr.) — postęp. [przypis edytorski]

Progrediaris! (łac.) — Postępuj! (Posuwaj się!). [przypis autorski]

progredi (łac.) — postępować naprzód. [przypis redakcyjny]

progredi (łac.) — posunąć się. [przypis redakcyjny]

progredi (łac.) — posuwać się. [przypis redakcyjny]

progułka (z ros.: прогулка) — spacer. [przypis edytorski]

Prohacice (niem. Prachatitz) — miasto w Czechavh, obecnie w kraju południowoczeskim. [przypis edytorski]

prohibicja — zakaz sprzedaży i produkcji alkoholu, w Stanach Zjednoczonych w latach 1920–1933 obowiązujący na terenie całego kraju. [przypis edytorski]

proice lapidem (łac.) — niech rzuci kamieniem. [przypis redakcyjny]

pro i contra (łac.) — za i przeciw. [przypis edytorski]

pro i contra (łac.) — za i przeciw. [przypis edytorski]

Proiecisti sermonem Dei, proiecit te Dominus (łac.) — Odrzuciłeś słowo Pana, odrzucił cię Pan. [przypis edytorski]

Proinde (…) fugienda — Lucretius, De rerum natura, IV, 500. [przypis tłumacza]

pro innocentia (łac.) — za niewinnością. [przypis redakcyjny]

projdyświt (ukr. ) — włóczęga. [przypis edytorski]

projekta (daw.) — dziś M.lm: projekty. [przypis edytorski]

projekta — dawna lm od rzeczownika projekt, dziś: projekty. [przypis edytorski]

projekta — dziś popr. forma lm: projekty. [przypis edytorski]

Projekt Dysydentów — w latach 1764–1768. [przypis redakcyjny]

Projektmachers — Pläneschmieds. [przypis edytorski]

projekt — tu: odpis. [przypis redakcyjny]

projekt Ugandy — koncepcja rozwoju osadnictwa żydowskiego i stworzenia żydowskiego państwa na terenie angielskiej kolonii w Ugandzie; rozważana przez syjonistów w 1903 w odpowiedzi na propozycję brytyjskiego sekretarza stanu do spraw kolonii, w 1905 odrzucona. [przypis edytorski]

projekt zastosowań pojęcia alienacji w badaniach literackich przedstawiony przez Andrzeja Wernera — A. Werner, O pojęciu alienacji badaniach literackich, „Pamiętnik Literacki”, LVII, 1966, z. 2. [przypis autorski]

Projtos — wypędzony z miasta Argos przez swojego brata, odzyskał tron dzięki pomocy króla Jobatesa. [przypis edytorski]

Prokesz, właśc. Władysław Prokesch (1863–1923) — krakowski dziennikarz, krytyk literacki i tłumacz; ukończył wydział prawa UJ, związany od 1886 r. z czasopismem redakcji „Nowa Reforma”, współpracował z licznymi periodykami. [przypis edytorski]

proklamacji (z łac.) — zapowiedzi, ogłaszania, obwołania. [przypis redakcyjny]

proklatyj (ros.) — przeklęty. [przypis edytorski]

proklaty (z ukr.) — przeklęty. [przypis edytorski]

Prokles z Halisarny i Teutranii, potomek Damarata — por. ks. II 1 i 2. [przypis tłumacza]

proklinaw kak didko (z ukr.) — klął jak diabeł. [przypis redakcyjny]

Proklus — Perypatetyk z II stulecia, komentator Arystotelesa. [przypis tłumacza]

Prokne (mit. gr.) — siostra Filomeli, pomogła jej pomścić gwałt, dokonany przez jej męża. By uniknąć gniewu bogów, obie siostry zostały zamienione w ptaki. [przypis edytorski]

Prokonez — największa wyspa w Propontis (dzisiaj morze Marmara), kolonia Miletu, słynna z łomów marmuru. [przypis tłumacza]

prokonsul — w starożytnym Rzymie tytuł nadawany od I w. p.n.e. konsulom po zakończeniu kadencji, równoznaczny z objęciem funkcji zarządu przydzielonej prowincji, z szerokimi uprawnieniami administracyjnymi, wojskowymi i sądowniczymi. [przypis edytorski]

prokonsul (z łac. proconsul) — w starożytnym Rzymie tytuł nadawany od I w. p. n. e. konsulom po zakończeniu kadencji, równoznaczny z objęciem funkcji zarządu przydzielonej prowincji. Prokonsulowie w swoich prowincjach posiadali szerokie uprawnienia administracyjne, wojskowe i sądownicze. [przypis edytorski]

Prokop — głośna współczesna kawiarnia literacka. [przypis tłumacza]

Prokopiusz z Cezarei a. Prokop z Cezarei (ok. 490–ok. 561 r.) — najsłynniejszy historyk bizantyński, autor Historii wojen oraz Historii sekretnej. [przypis edytorski]

prokrastynować (z łac.) — odkładać do jutra. [przypis redakcyjny]

Prokris (mit. gr.) — córka króla Aten Erechtheusa, żona Kefalosa, uciekła na Kretę do Minosa, gdy mąż wykrył, że go zdradziła. Po powrocie pogodziła się z Kefalosem, jednak śledząc go została przez niego przez pomyłkę śmiertelnie zraniona. [przypis edytorski]

Prokris — wg poematu Owidiusza żona Kefalosa, który podstępem nakłonił ją do zdrady. [przypis edytorski]

Prokrit — żona Cefalusa, przez zazdrość naraziła się na przypadkową śmierć z ręki męża. [przypis edytorski]

Prokrusta łoże (mit. gr.) — o sytuacji, w której coś jest gwałtem naginane, dostosowywane do sztywnego schematu; nawiązanie do tortur, jakie stosował zbój Prokrustes, który pojmane ofiary kładł na żelaznym łożu i na siłę dopasowywał do jego długości, obcinając im nogi lub rozciągając ciało. [przypis edytorski]

Prokrusta łoże (mit. gr.) — o sytuacji, w której coś jest gwałtem naginane, dostosowywane do sztywnego schematu; nawiązanie do tortur, jakie stosował zbój Prokrustes, który pojmane ofiary kładł na żelaznym łożu i na siłę dopasowywał do jego długości, obcinając im nogi lub rozciągając ciało. [przypis edytorski]

Prokrustes a. Damastes (mit. gr.) — zbój z Attyki, który pojmane ofiary kładł na żelaznym łożu i na siłę dopasowywał do jego długości, obcinając im nogi lub rozciągając ciało. [przypis edytorski]

prokrustowe łoże (mit. gr.) — o sytuacji, w której coś jest gwałtem naginane, dostosowywane do sztywnego schematu; nawiązanie do tortur, jakie stosował zbój Prokrust (także: Damastes, Polypemon), syn Posejdona, który zwykł „dopasowywać” napadniętych podróżnych do rozmiarów swojego łoża, przycinając stosownie ich ciała. [przypis edytorski]

Proktofantazy — z gr.: ten, który fantazjuje przez odbytnicę. Goethe wykpiwa tu berlińskiego literata Fryderyka Nicolai, autora parodii Wertera, podkreślającego nierealność świata duchów i swego osobistego przeciwnika. [przypis edytorski]

proktor — nadzorca; osoba odpowiedzialna za dyscyplinę, nadzorująca przebieg egzaminu itp. [przypis edytorski]

prokuracja (daw.; z łac.) — zastępstwo; pełnomocnictwo; przez prokurację: za pośrednictwem pełnomocnika. [przypis edytorski]

prokurator (daw.) — obrońca. [przypis edytorski]

prokuratorem — ἐπίτροπος, Syriae praeses, Finanzverwalter (Cl.) [pominięto tłum. na rosyjski]. Idę tu za Graetzem (III, 255), który wyraz ἐπίτροπος tłumaczy przez Landpfleger, Procurator. [przypis tłumacza]

prokurator (hist.) — rzymski urzędnik odpowiedzialny za sprawy finansowe w prowincji lub zarządzający pomniejszą prowincją. [przypis edytorski]

prokuratoria — urząd powołany w celu zastępstwa prawnego w sprawach dotyczących interesów państwa; tu: prokuratura. [przypis edytorski]

Prokurator Latarni — Camille Desmoulins; aluzja do tytułu jednego z jego pamfletów. [przypis edytorski]

prokurator (starop.) — [tu:] prawnik. [przypis redakcyjny]

prokurator — tu: adwokat, obrońca. [przypis edytorski]

prokurator — [tu:] zastępca prawny. [przypis redakcyjny]

prokurować (daw.) — przygotowywać. [przypis edytorski]

prokurzysta (z łac.) — zastępca, pełnomocnik. [przypis edytorski]

Prokymia — προκυμία [gr. falochron]. [przypis tłumacza]

Prolegomena — J. Żuławskiego Prolegomena. Uwagi i szkice (1902), zbiór esejów na temat sztuki i cywilizacji. [przypis edytorski]

Prolegomena zur Historiosophie — programowa rozprawa A. Cieszkowskiego. [przypis redakcyjny]

proleptycznie (z gr.) — przewidująco, uprzedzając mające nastąpić wydarzenia. [przypis edytorski]

proletariat — klasa robotnicza, która wg teorii Marksa próbuje zawładnąć środkami produkcji. Osiągnięcie tego celu miało doprowadzić do zmiany kapitalizmu w komunizm. [przypis edytorski]

pro litteris et arte (łac.) — dla literatury i sztuki; tu: nawiązanie do szwedzkiego medalu Litteris et Artibus ufundowanego w 1853 r. przez (późniejszego) króla Szwecji Karola XV, przyznawanego ludziom szczególnie zasłużonym w dziedzinie kultury (szczególnie w zakresie muzyki, dramaturgii, sztuk plastycznych i literatury). [przypis edytorski]

prologli to czy dewiza (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy to prolog czy dewiza. [przypis edytorski]

prolog — wstęp do dramatu bądź innego dzieła literackiego. [przypis edytorski]

prolongować — przedłużać, przesunąć termin czegoś (np. spłaty długu) na późniejszy. [przypis edytorski]

pro memento (łac.) — dla przestrogi. [przypis redakcyjny]

pro me militat (łac.) — za mnie walczy. [przypis redakcyjny]

pro memoria (łac.: dla pamięci, na pamiątkę) — tu: nauczka. [przypis edytorski]

pro memoria (łac.) — dla zapamiętania, na pamiątkę. [przypis redakcyjny]

pro memoria (łac.) — dosł. ku pamięci; tu przen. kara. [przypis edytorski]

pro memoria (łac.) — ku pamięci. [przypis edytorski]

pro memoria (łac.) — ku pamięci. [przypis redakcyjny]

pro memoria (łac.) — upominek (dosł.: dla pamięci). [przypis edytorski]

promenada Alameidy — hiszp. alameda (od álamo: topola) oznacza promenadę obsadzoną po bokach drzewami albo zagajnik topolowy. [przypis edytorski]

promenada — jedna z figur tańca. [przypis redakcyjny]

promenować (daw.) — przechadzać się. [przypis edytorski]

promenować (z fr.) — przechadzać się, spacerować; obnosić się. [przypis edytorski]

promenować (z fr.) — spacerować. [przypis edytorski]