ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6369 przypisów.
owszeki (daw.) — całkiem, zupełnie, owszem. [przypis edytorski]
Owszem, a jednak tak fałszuje — w późn. wyd. poprawiono tłumaczenie na: „O, nie, a jednak tak fałszuje”. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — co więcej, a nawet; całkowicie, zupełnie. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — co więcej, a nawet. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — co więcej, a nawet. [przypis edytorski]
owszem (daw.) — i nawet. [przypis edytorski]
owszemem się zdał (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: owszem, zdałem się. [przypis edytorski]
Owszem (…) nienawiść twardą — Alcest dochodzi w swej mizantropii niemal do rozpusty duchowej, do czego zdradzał już skłonność w 1 akcie. Raczej woli uczynić sobie ze swoich krzywd wspaniały (w swoim mniemaniu) piedestał, niż uniknąć ich i starać się żyć jak inni ludzie. [przypis tłumacza]
Owszem, panowie w takiej są nienawiści i pogardzie, że, jeżeli pokaże się który, natychmiast policyjne draby w swoją go straż biorą. — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
owszem* — przeciwnie, właśnie. [przypis redakcyjny]
owszem (starop.) — na pewno, całkiem, także, zapewne, bynajmniej, w ogóle. [przypis edytorski]
Owszem (…) surową — Filint, niepoprawny żartowniś, ironizuje łagodnie na temat, który może też w swoim czasie przebolał. [przypis tłumacza]
Owszem trzeba się starać o pokój ze wszystkimi ludźmi; o pokój mówię, który by był stateczny i trwały — Mojż 21, 26. [przypis edytorski]
owszem — tu: przeciwnie. [przypis edytorski]
Bolesław Prus, ,,Ogniem i mieczem", powieść z dawnych lat Henryka Sienkiewicza
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Owszem — tu: przeciwnie. [przypis edytorski]
o wszeteczeństwach (…) o Piśmie Świętym — Dokąd posuwała się fałszywa i śmieszna pruderia, świadczyć może fakt, że, spostrzegłszy w pierwszych arkuszach Listów Jana III z wyprawy wiedeńskiej zwyczajny zwrot króla: „Dzieci całuię y obłapiam”, ten sam wydawca wszędzie zasmarował to ostatnie słowo czarnym tuszem (wydanie z r. 1823). W następnym roku (1824) wyszło nowe wydanie tych samych listów; może poprzednie wycofano z powodu tej skazy; w nowym opuszczono już wszędzie inkryminowane słowo. [przypis autorski]
o wszystkich rzeczy namieniamy wątku — Wątek znaczy tu treść, czyli materią, z której „wszystkie rzeczy”, to jest świat cały jest utworzony. [przypis redakcyjny]
o wszystkiej chwale mojej — «Aby ojciec nie obawiał się [wyjechać do obcego kraju], gdyż posiadam władzę i możliwości, by mu tutaj zapewnić dostatek», zob. Raszbam do 45:13. [przypis edytorski]
o wszytki (starop.) — o wszystkich. [przypis redakcyjny]
owul (neol.?, z łac.: ovum: jajo) — tu zapewne w znaczeniu: zygota jako zapłodniona komórka jajowa; z komórki jajowej (żeńskiej komórki rozrodczej) w wyniku zapłodnienia, czyli z połączenia z plemnikiem, powstaje zygota, pierwsze stadium rozwojowe nowego, genetycznie unikalnego osobnika potomnego. [przypis edytorski]
O wychowaniu pod względem umysłowym, moralnym i fizycznym — tyt. oryg. Education: Intellectual, Moral, and Physical, 1891. [przypis edytorski]
owych prawodawców greckich, którzy zabierali niewolnikowi ciało i duszę i jak Solon odmawiali mu prawa do miłości — Plutarch, Zagadnienia biesiadne. [przypis tłumacza]
owych trzech — Wespazjana, Tytusa i Domicjana. [przypis tłumacza]
owy (daw.) — dziś: owe. [przypis edytorski]
owy (daw.) — te, tamte. [przypis edytorski]
O, wy głupi, a leniwego serca!… — Łk 24, 25. [przypis edytorski]
owym tytanie, który odzyskiwał siły, ile razy zetknął się z matką swoją ziemią (mit. gr.) — Antajos a. Anteusz, najsilniejszy z gigantów, synów Gai. Ostatecznie pokonany przez Heraklesa podczas powstania gigantów przeciw bogom olimpijskim. Syn Zeusa uniósł go daleko od ojczystej ziemi i tam zabił. [przypis edytorski]
owy — ów; tamten. [przypis edytorski]
owy (przestarz.) — dziś: ów. [przypis redakcyjny]
owy — skrócona forma: ów (tj. tamten). [przypis edytorski]
owy (starop. forma) — daw. forma zaimka lm, dziś: owe. [przypis edytorski]
owy (starop. forma) — daw. forma zaimka lm; dziś: owe. [przypis edytorski]
owy — tamten, ten drugi. [przypis edytorski]
Oxenstiern, Axel (1583–1654) — polityk szwedzki. [przypis edytorski]
oxenstierny — nawiązanie do Axela Gustafssona Oxenstierna, szwedzkiego polityka, najbliższego współpracownika Gustawa II Adolfa, tutaj: ważni politycy. [przypis edytorski]
Oxford Street — historyczna ulica ulica w Londynie, na terenie gminy City of Westminster. [przypis edytorski]
Oycowską dobroć w obchodzeniu się z poddanemi i ludzkość w nadaniu im wolności dziedziców dóbr Korsunia, Szczors, Pawłowa — jak by był przyiął Satumo, gdybym mu był powiedział o tym dziedzicu, który zabrawszy poddanym swoim część znaczną z szczupłych pastwisk, zrobił z nich Zwierzyniec, a nieczuły na prośby i zażalenia nędznych swych chłopków, śmiał się z tego, iż zwyczaiem uciśnionego ludu niemogącego śmiało wyrzucić tyranowi niesprawiedliwność, mieysce to przezwali Krzywdą. Może ta powieść wpadnie w iego ręce, niech ią czytaiąc zawstydzi się i poprawi serce chciwe cudzey własności, które w nim potępiam. [przypis autorski]
oźarszy się (starop. forma) — daw. forma imiesłowu przysł. uprzedniego; dziś: obżarłszy się. [przypis edytorski]
oźmina — dziś popr.: ozimina; zboże siane na jesieni. [przypis edytorski]
ożałobiony — osierocony, pozostający w żałobie. [przypis edytorski]
ożaleć (starop.) — opłakać kogo (po jego stracie, w wyniku żałoby). [przypis edytorski]
Ożarowski, Piotr (ok. 1725–1794) — hetman wielki koronny, targowiczanin; zagorzały przeciwnik reform i Konstytucji 3 maja; od 1789 pobierał stałą pensję z ambasady rosyjskiej, po przystąpieniu do konfederacji targowickiej mianowany komendantem garnizonu warszawskiego, w 1793 hetmanem wielkim koronnym; członek delegacji zatwierdzającej II rozbiór Polski na sejmie grodzieńskim (1793); w czasie insurekcji warszawskiej usiłował zdławić ją siłą, skazany na śmierć za zdradę i powieszony. [przypis edytorski]
ożenąć (daw.) — opędzić. [przypis redakcyjny]
ożenie się (starop. forma) — ogoni się, opędzi się. [przypis edytorski]
ożenił się był — daw. forma czasu zaprzeszłego; inaczej: ożenił się uprzednio. [przypis edytorski]
ożenił się z młodą wschodnią księżniczką, która pisała (…) wiersze… — mowa o sławnej poetce francuskiej, hr. Annie de Noailles (z pochodzenia Rumunce) zaprzyjaźnionej z Proustem. Proust lubi czasem wprowadzać autentyczne osoby w fikcję swego opowiadania. [przypis tłumacza]
Ożga, Piotr — herbu Rawicz, pisarz ziemski lwowski, a potem podkomorzy. [przypis redakcyjny]
ożóg (daw.) — drewniany kij służący za pogrzebacz. [przypis edytorski]
ożóg (daw.) — kij do poprawiania ognia w palenisku. [przypis edytorski]
ożóg (daw.) — kij opalony w ogniu; drąg służący do poprawiania ognia oraz wygarniania popiołu i żużlu z pieca. [przypis edytorski]
ożóg (daw.) — pogrzebacz a. tląca się głownia. [przypis edytorski]
ożóg (daw.) — tląca się głownia lub opalone drzewo. [przypis edytorski]
Ożóg, Jan Bolesław (1913 –1991) — poeta, przedstawiciel autentyzmu, niekiedy odwołujący się do słowiańskich tradycji pogańskich. [przypis edytorski]
ożóg — kij do poprawiania ognia i przegarniania węgli w piecu; pogrzebacz. [przypis edytorski]
ożóg — kij do poprawiania ognia, usuwania popiołu i żużlu w piecu (piekarskim a. kowalskim); tląca się głownia. [przypis edytorski]
ożóg — kij do przegarniania węgli w piecu; pogrzebacz. [przypis edytorski]
ożóg — kij służący za pogrzebacz. [przypis edytorski]
ożóg — płonąca żagiew, polano. [przypis edytorski]
ożóg — pogrzebacz, kij do poprawiania ognia w piecu. [przypis edytorski]
ożóg — pogrzebacz. [przypis edytorski]
ożóg — rodzaj pogrzebacza. [przypis edytorski]
ożralcy (starop.) — obżarci. [przypis redakcyjny]
O życiu i pismach Modrzewskiego obacz Starovol. Hecatont. N. LX. Węgierskiego Hist. Ecclesiar. Slcwon. p. 80. Sandius in Bibliotheca Anti-trinitarior. p. 35. LauterbaoKs polnischer Socinism p. 105. Lubo wszyscy zgadzają się, że Modrzewski był szlachcicem, Niesiecki nie czyni jednak o nim wzmianki, może przez opuszczenie umyślne jako heretyka. [przypis redakcyjny]
ożydle (daw., gw.) — klapa surduta, sukmany czy kamizelki. [przypis edytorski]
ożył duch — «Szechina [Boska obecność], która opuściła [Jakuba, teraz ponownie] spoczęła na nim», zob. Raszi do 45:28. [przypis edytorski]
ożyna (gw.) — jeżyna. [przypis edytorski]
ożyna — jeżyna. [przypis edytorski]
ożyna (reg.) — jeżyna. [przypis redakcyjny]
Ożywi nas i po dwu dniu, i trzeciego dnia wzbudzi nas — Oz 6, 3. [przypis edytorski]
ożywiony męstwem — mniej entuzjastycznie pisze Swetoniusz (Żywot Domicjana VI: expeditiones partim sponte suscepit, partim necessario etc.). [przypis tłumacza]
ożywny (daw.) — ożywczy, ożywiający. [przypis edytorski]
ożyy (reg.) — jeżyny. [przypis edytorski]
o zakładzie — o nagrodzie lub o wciągnięciu kogoś w zabawę w ciągnięcie kota. [przypis redakcyjny]
o zamordowaniu księcia de Berry — Charles Ferdinand de Berry, syn Karola X, zginął z ręki zamachowca Louvela (1820). [przypis redakcyjny]
Ozanam, Antoine Frédéric (1813–1853) — francuski historyk literatury i filozofii, katolicki działacz społeczny; błogosławiony Kościoła katolickiego (1997). [przypis edytorski]
Ozanam, według słów jednego z jego nauczycieli, był w gronie kolegów swoich najbardziej przez wszystkich ukochanym… — ibid., s. 17. [przypis autorski]
O zasadach rzeczy, o zasadach filozofii — Principia philosophie Kartezjusza. [przypis tłumacza]
o zasadzie wystarczającej podstawy — Über die vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde, Rudolstadt 1813. [przypis redakcyjny]
ozdarła (gw.) — rozdarła. [przypis edytorski]
ozdarł (daw.) — rozdarł. [przypis edytorski]
ozdarta (gw.) — rozdarta. [przypis autorski]
ozdobił go wielkim krzyżem i nadał mu godność przeora Kastylii — w innym oprac. tegoż tłumaczenia: mianował go wielkim bailim i nadał mu sub-priotat Kastylii. [przypis edytorski]
ozdobny — strojny, wykwintny. [przypis redakcyjny]
ozdobny — tu: piękny, okazały. [przypis redakcyjny]
Ozdoby — Aluzja do satyrycznego utworu p. de Saci: Enluminiures du fameux almanach des Jesuites. [przypis tłumacza]
ozdoby — dziś popr. N. lm: ozdobami. [przypis edytorski]
ozdoby, jakie w średnich wiekach miłość splatała nieufną dłonią — pasy cnoty. [przypis edytorski]
ozdoby na czole… — Wszystkie te rzeczy wypowiadane w obecności młodej panny, o którą chodzi, stanowią rys pewnej grubości obyczajowej ówczesnego teatru. [przypis tłumacza]
ozdoby — popr. forma N. lm: ozdobami (daw. forma N. lm z końcówką -y była używana w rzecz. r.m. i r.n., zanim wyparła ją końcówka -ami, właściwa dotąd tylko dla r.ż.) [przypis edytorski]
Ozdoby (…) tworzą paciorki wyrabiane z gliny… — w Muzeum Techniczno-Przemysłowym w Krakowie znajduje się taki naszyjnik pomiędzy zbiorami przywiezionymi przez ekspedycję. [przypis autorski]
ozdziela (gw.) — rozdziela. [przypis edytorski]
Ozeasz — syn Beeriego, jeden z proroków mniejszych Starego Testamenu. Bóg polecił mu wziąć za żonę prostytutkę i wychowywać jej dzieci (Oz 1,2), co zostaje porównane do relacji Boga i narodu żydowskiego. [przypis edytorski]
ozerwać (gw.) — rozerwać. [przypis edytorski]
oześmiać się (gw.) — roześmiać się. [przypis edytorski]
ozgniewać się (gw.) — rozgniewać się. [przypis edytorski]
ozgniwał (gw.) — rozgniewał. [przypis edytorski]
O, zgrozo zgróz! (…) tonie! — Rękopis w butli znaleziony zjawił się w druku po raz pierwszy w r. 1831, a dopiero po upływie lat wielu zapoznałem się z mapami Mercatora, na których widać ocean czworgiem ujść wpadający do polarnych otchłani (na północy) i znikający we wnętrzach ziemi — sam biegun przedstawiono w kształcie czarnej skały, która wznosi się na wysokość niepomierną (E. A. P). [przypis autorski]
ozielenienie — dziś popr.: zazielenienie. [przypis edytorski]
o zielu zwanym pantagruelion — Owo cudowne ziele, zwane pantagruelionem, jest to nie co innego jak konopie. Roślina ta urasta pod piórem Rabelais'go do pięknego symbolu płodnej działalności człowieka i w ogóle społecznego porządku. W końcowych tych rozdziałach, jak w wielu innych miejscach, Rabelais objawia genialne wyczucie przyszłej linii rozwoju społeczeństwa. Zarazem niejednokrotnie potwierdzono wielką kompetencję wiedzy botanicznej, jaką zdradza w tych rozdziałach Rabelais, i pod tym względem o wiele wyprzedzający swą epokę. [przypis tłumacza]
o ziem (daw. forma) — o ziemię. [przypis edytorski]
