Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | norweski | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3334 przypisów.
hajdawery (daw.) — szerokie spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (daw., z ukr.) — obszerne spodnie, szarawary. [przypis edytorski]
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis edytorski]
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
hajdawery — szerokie, bufiaste spodnie, typowy element stroju polskiej szlachty w XVII w.; szarawary. [przypis redakcyjny]
hajdawery — szerokie, obszerne spodnie. [przypis edytorski]
hajdawery (z niem.) — obszerne spodnie. [przypis edytorski]
hajda (z ukr.) — okrzyk popędzający, zagrzewający do ruszenia w drogę, do ataku itp. [przypis edytorski]
Hajduczek-Baśka — chodzi o postać z powieści Pan Wołodyjowski Henryka Sienkiewicza, ukochaną żonę głównego bohatera, energiczną i zadziorną. Hajduczek, zdr. od hajduk: potocznie nazywano tak piechurów w nadwornych wojskach polskich magnatów. [przypis edytorski]
hajduczek — służący w węgierskim stroju, lokaj. [przypis edytorski]
hajduczek — zdr. od hajduk: członek piechoty polsko-węgierskiej, formacji wojsk Rzeczypospolitej, zorganizowanej jeszcze w w XVI w. przez Stefana Batorego; hajducy stanowili gwardię przyboczną władców Polski i hetmanów Rzeczypospolitej, później potocznie nazywano tak piechurów również w nadwornych wojskach polskich magnatów. [przypis edytorski]
hajduk (daw.) — w dawnej Polsce służący na dworze magnackim w stroju węgierskim; w dawnym wojsku żołnierz piechoty zorganizowanej na wzór oddziałów węgierskich. [przypis edytorski]
hajduk — na dworach magnackich nazywano tak służących, lokai ubranych w strój węgierski. [przypis edytorski]
hajduk — służący a. szeregowy żołnierz. [przypis edytorski]
hajduk — służący. [przypis edytorski]
hajduk — służący ubrany na wzór piechoty węgierskiej. Ochocki, po opisaniu bardzo dokładnym ubioru hajduków, dodaje: „Na hajduka dobrze zrobić odzienie było wielkim kunsztem; dobierano zwykle na nich jak najlepiej zbudowanych ludzi. [W kościele] hajduk trzymał przy panu pałasz, kiedy nie było wielkiego festu, w uroczyste bowiem dni wszyscy szli do kościoła przy pałaszach”. (J. D. Ochocki, Pamiętnik, Wilno 1857, t. I, s. 96–97). [przypis redakcyjny]
hajduk — służący ubrany w strój węgierski. [przypis edytorski]
hajduk (węg.) — w wojsku polskim XVI i XVII w. szeregowiec piechoty węgierskiej, z czasem służba nadworna ubrana z węgierska; tu: w znaczeniu przenośnym. [przypis redakcyjny]
hajduk — w wojsku polskim XVI i XVII w. szeregowiec piechoty węgierskiej, z czasem: służący ubrany na wzór piechoty węgierskiej. [przypis edytorski]
hajduk — zbrojny służący, lokaj. [przypis redakcyjny]
hajduk (z węg.) — chłopiec usługujący, pachołek ubrany w specjalny, obcisły strój kroju węgierskiego. [przypis redakcyjny]
hajduk (z węg.) — członek służby lub straży przybocznej, lokaj. [przypis edytorski]
hajduk (z węg. hajdú) — zbrojny służący, lokaj. Nazwa stosowana w Polsce w XVIII w. wobec lokajów, zazwyczaj noszących węgierskie stroje, służących na dworach magnackich. Źródłosłów węgierski odnosi się do węgierskiej grupy etnograficznej zamieszkującej Hajduság, region geograficzny wchodzący w skład Kraju Zacisańskiego. Drugie znaczenie odnosi się do węgierskiego żołnierza piechoty. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — lokaj. [przypis redakcyjny]
hajduk (z węg.) — służący. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — służący ubrany na wzór piechoty węgierskiej. [przypis edytorski]
hajduk (z węg.) — żołnierz tzw. piechoty węgierskiej, straż piesza. [przypis redakcyjny]
hajduk (z węg.) — zbrojny służący, lokaj. [przypis edytorski]
hajer (gw.) — górnik przodkowy. [przypis edytorski]
hajer (śląski) — górnik. [przypis edytorski]
Hajfa — największe miasto północnego Izraela i stolica administracyjna Dystryktu Hajfa. Jest to trzecie co do wielkości miasto w kraju pod względem powierzchni i ludności. [przypis edytorski]
haj (gw.) — tak. [przypis autorski]
hajno (gw.) — tam. [przypis edytorski]
hajno, (…) het (gw.) — tu, tam. [przypis edytorski]
hajnok (gw.) — tam gdzieś. [przypis edytorski]
hajno — żmudnie, z trudem. [przypis edytorski]
hajtują — igrają. [przypis autorski]
hajwo (daw.) — tu! (na psa). [przypis redakcyjny]
hajże (daw.) — dalej. [przypis edytorski]
hakafot — procesja wokół synagogi lub wewnątrz niej. [przypis edytorski]
hakafot — procesja wokół synagogi lub wewnątrz niej. [przypis tłumacza]
Hakata — Niemiecki Związek Marchii Wschodniej (Deutscher Ostmarkenverein), niem. nacjonalistyczna organizacja działająca w latach 1894–1934 na terenie ówczesnych wsch. prowincji Niemiec; popularna nazwa stanowi akronim H-K-T od nazwisk jej założycieli: von Hansemann, Kennemann and von Tiedemann. [przypis edytorski]
Hakata — organizacja powołana w roku 1894 w celu germanizacji ziem polskich zaboru pruskiego. [przypis edytorski]
hakata — potoczna nazwa Niemieckiego Związku Marchii Wschodniej, nacjonalistycznej organizacji niemieckiej, utworzonej w 1892 r. w Poznaniu. [przypis edytorski]
Hakata — potoczna nazwa Niemieckiego Związku Marchii Wschodniej, nacjonalistycznej organizacji niemieckiej, utworzonej w 1892 w Poznaniu, pochodząca od pierwszych liter nazwisk założycieli: finansisty F. von Hansemanna oraz ziemian H. Kennemanna i H. von Tiedemanna. [przypis edytorski]
hakatyści — nacjonaliści niemieccy tępiący polskość i germanizujący ziemie polskie w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
hakatystyczny — odniesienie do nacjonalistycznej organizacji niemieckiej (hakaty), która zajmowała się germanizacją ziem polskich. [przypis edytorski]
hakatyzm — idee i działania hakatystów, nacjonalistów niemieckich tępiących polskość i germanizujących ziemie polskie w zaborze pruskim. [przypis edytorski]
Hak — Hek-At, 13. nom Dolnego Egiptu, ze stolicą w Junu (w powieści: Anu, gr. Heliopolis), w pobliżu od wierzchołka Delty, 30 km na północ od Memfis. Centrum kultu Atuma-Re. [przypis edytorski]
haki i śmigownice, nośne kolubryny, kartaony — różnego rodzaju działa. [przypis edytorski]
hakim-baszi-czeszm — dosłownie: doktór główny oczu. [przypis autorski]
hakim czeszm — doktor oczu. [przypis autorski]
hakim — doktór. [przypis autorski]
haki — tu: skały. [przypis redakcyjny]
hakownica — ciężka strzelba lontowa, opatrzona hakiem wystającym przy wylocie lufy; hakiem tym opierano strzelbę na murze, aby zminimalizować siłę odrzutu. [przypis edytorski]
hakownica — działo ręczne, mocowane za pomocą haka. [przypis redakcyjny]
hakownica — gatunek dużej strzelby. [przypis redakcyjny]
hakownica — ręczna broń palna, powstała w końcu średniowiecza jako udoskonalona wersja rusznicy. [przypis edytorski]
hakownica — rodzaj daw. broni palnej. [przypis edytorski]
hakownica — strzelba długa, osadzona na klocu drewnianym. [przypis edytorski]
hakownica — strzelba długa, osadzona na klocu drewnianym. [przypis redakcyjny]
hałaburda (daw.) — awanturnik. [przypis edytorski]
hałaśliwsze niż przedtem, bo zachodzi większe niebezpieczeństwo — Z tego powodu kobiety dają się z tak szczególną łatwością (wedle Janeta) z ataku histerycznego wprawić w stan somnambulizmu, już wtedy bowiem stoją po prostu pod nieodpartym wpływem władzy obcej. [przypis autorski]
hałasić (daw., gw.) — hałasować. [przypis edytorski]
hałasić (daw.) — napadać. [przypis redakcyjny]
hałastra (pogard.) — banda, zgraja. [przypis edytorski]
hałastra (pogard.) — o ludziach, którzy się głośno zachowują; banda, motłoch. [przypis edytorski]
hałastra — pospólstwo, gawiedź, pierwotnie nazwa „allahujących” Tatarów. [przypis redakcyjny]
hałłachować — wzywać Allaha. [przypis edytorski]
hałłakować — wydawać dzikie okrzyki bojowe. [przypis edytorski]
hałłakować — wydawać dzikie okrzyki bojowe, wzywać Allaha. [przypis edytorski]
hałłakować — wydawać dzikie okrzyki bojowe, wzywać Allaha. [przypis redakcyjny]
hałła! — zawołanie wojenne Tatarów i Turków. [przypis edytorski]
hałun — ałun. [przypis redakcyjny]
hały (reg.) — miejsca „gołe”, pozbawione zalesienia, zadrzewienia. [przypis edytorski]
halabarda — broń drzewcowa, dziś służy jedynie jako broń reprezentacyjna. [przypis edytorski]
halabarda — broń kłująca na długim drzewcu. [przypis edytorski]
halabarda — broń: na długim drzewcu osadzony grot z siekierą. [przypis redakcyjny]
halabarda — broń składająca się z siekiery, grotu i haka, umiejscowionych na długim drzewcu. [przypis edytorski]
halabarda — dwuręczna broń na długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
halabarda — dwuręczna broń na długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
halabarda — dwuręczna broń o długim drzewcu, zakończonym trzema rodzajami broni: siekierą, szpikulcem i hakiem. [przypis edytorski]
halabardnik — żołnierz uzbrojony w halabardę. [przypis edytorski]
halacha — prawo żydowskie złożone z 613 micw, tj. przykazań (nakazów, obowiązków), do których każdy dorosły Żyd ma się stosować. [przypis edytorski]
hala — górska łąka. [przypis edytorski]
hala Pyszna — dawna hala pasterska w górnej części Doliny Kościeliskiej, w Tatrach Zachodnich. [przypis edytorski]
Hala Waksmundzka — dawna hala pasterska w Tatrach Wysokich, położona w Dolinie Waksmundzkiej oraz na północnych zboczach Małej Koszystej. [przypis edytorski]
Halbe, Maks (1865–1944) — niemiecki pisarz naturalistyczny i dramaturg; popularyzator Haeckla; autor dramatów Jugend („Młodość”, 1893), Der Strom („Strumień”, 1904) i realistycznych romansów obyczajowych z życia wsi, o akcentach antyklerykalnych; współtworzył eksperymentalne teatry w Monachium, przyjaźnił się z Frankiem Wedekindem. [przypis edytorski]
Halbe, Max (1865–1944) — dramaturg niemiecki, przedstawiciel naturalizmu. [przypis edytorski]
Halbkreis — Die Tataren treffen gern auf ebenem Felde zum Kampfe zusammen und stellen ihre Regimenter in bogenförmiger Schlachtordnung, von den Rittersleuten gewöhnlich der Marstanz genannt, auf, und beim ersten Zusammenstoß entsenden sie ihre Pfeile so dicht, wie den dichtesten Hagel. Kronika Gwagnina. — Die Tataren, die nach gewohntem Tanz in halbmondförmig gekrümmter Schlacht Ordnung standen, zerstreuten sich nach verschiedenen Seiten. Kronika Mac. Strykowskiego. (Malczewski) [przypis autorski]
halb (niem.) — pół. [przypis edytorski]
Halbroth (…) Pantagruela, mego pana — Imiona tych olbrzymów czerpane są z rozmaitych źródeł: z Biblii, mitologii, historii starożytnej, tradycji ludowej; niektóre wreszcie są wymysłem samego autora. [przypis tłumacza]
halc — kark. [przypis edytorski]
Halévy, Ludovic (1834–1908) — francuski pisarz, członek Akademii Francuskiej, autor sztuk teatralnych i librett operetkowych, współpracował z Henrim Meilhakiem. [przypis edytorski]
halebarda — dziś popr.: halabarda. [przypis edytorski]
halebardnik — dziś popr.: halabardnik. [przypis edytorski]
halebardnik — dziś popr.: halabardnik; żołnierz uzbrojony w halabardę: broń kłującą na długim drzewcu. [przypis edytorski]
Hale Centralne — ogromne pawilony, w których odbywała się sprzedaż produktów żywnościowych. [przypis redakcyjny]
Hale — dwie bliźniacze hale handlowe położone w śródmieściu Warszawy, na osiedlu Mirów, wybudowane w l. 1899–1901, nazwane później Halami Mirowskimi. [przypis edytorski]
