Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | norweski | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 3334 przypisów.
Hochgericht — Galgen. [przypis edytorski]
hochglanz (niem.) — wysoki połysk. [przypis edytorski]
hochmalerisch (niem.) — malarski. [przypis edytorski]
Hoch!… (niem.) — część okrzyku hoch lebe: niech żyje, wiwat. [przypis edytorski]
hoch (niem.) — do góry. [przypis edytorski]
hoch (niem.) — niech (jako część toastu), w górę. [przypis edytorski]
hoch (niem.) — tu: niech żyje. [przypis edytorski]
hoch! (niem.) — tu: niech żyje, wiwat. [przypis edytorski]
hochpolnisch (niem.) — ogólna (literacka, słownikowa) odmiana języka polskiego. [przypis edytorski]
Hochschule für Bodenkultur (niem.) — szkoła wyższa uprawy roli. [przypis edytorski]
hochsztapler — aferzysta. [przypis edytorski]
hochsztapler (z niem.) — oszust i aferzysta na wielką skalę. [przypis edytorski]
hochwohlgeborene Herren (niem.) — jaśnie wielmożni panowie. [przypis edytorski]
Hochzeiter — Bräutigam. [przypis edytorski]
Hochzeit (niem.) — wesele; okres rozkwitu. [przypis edytorski]
Hoc (…) ipse (łac.) — „To, coś chciał od Jowisza zausznie wyżebrać,/ Mów, niech ci zrobi Stajus, krzyknie: «Chroń mię, Boże!»/ Ależ bo Bóg nie może krzyczeć: «Chroń mię, Boże!»” (Aulus Persius Flaccus, Satirae, II, 21; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
hoc liberiores (…) potestas — Cicero, Academica, II, 3. [przypis tłumacza]
hoc mihi pietas, hoc pia lingua odit (łac.) — to mam za cnotę, tego wzdrygają się uczciwe usta. [przypis redakcyjny]
hoc numen perinde ac Martis viribus praeditum bellis preesse crediderant (łac.) — wierzyli, że także ten bóg wraz z Marsem daje moc zwyciężania bitew. [przypis edytorski]
Hoc sermone (…) docte — Iuvenalis, Satirae VI, 189. [przypis tłumacza]
Hoc (…) sit (łac.) — „Toś przesolił, toś spalił, to mało podlane,/ To zaś dobre! Otóż to masz pamiętać sobie!”/ Tak mu udzielam w miarę, jak mogę, mądrości;/ Potem Demesowi każę oczyścić półmiski,/ By świeciły jak lustro, i daję baczenie/ Na wszystko (Terentius, Adelphi, III, 4, 62; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
hoc unicum (łac.) — to jedynie. [przypis edytorski]
hoc (…) voluntarium — Cicero, De officiis, I, 9. [przypis tłumacza]
Hoc vos Sauromatae iam vos novere Getaeque, Nam didici Getice, Sarmaticeque loqui — Znam już was, Sarmaci, znam was, Getowie,/ bo nauczyłem się po getyjsku i mówię po sarmacku. [przypis edytorski]
hodegetyczny (z gr. hodós: droga, hēgéomai: prowadzę) — związany z hodegetyką, w medycynie: nauką o odpowiednim postępowaniu z chorymi, w daw. pedagogice: nauką o metodach wychowania. [przypis edytorski]
Hodie mihi, cras tibi (łac.) — dziś mnie, jutro tobie (sentencja przywoływana dla przypomnienia, że nieszczęście może się przydarzyć każdemu, umieszczana również na nagrobkach). [przypis edytorski]
Hodie mihi, cras tibi (łac.) — dzisiaj mnie, jutro tobie. [przypis redakcyjny]
Hodi, siromacha (ukr.) — Dosyć, wilku. [przypis edytorski]
Hodi, właśc. Józef Tokarzewicz (1841–1919) — publicysta, krytyk literacki. [przypis edytorski]
Hodler, Ferdinand (1853–1918) — szwajcarski malarz, przedstawiciel symbolizmu i secesji. Uważany za prekursora ekspresjonizmu i odnowiciela malarstwa ściennego [przypis edytorski]
hodować — wychowywać. [przypis edytorski]
hodownictwo — dziś popr.: hodowla. [przypis edytorski]
hody (ukr.) — chodź. [przypis redakcyjny]
hodża a. hodzia — kapłan turecki. [przypis redakcyjny]
hodża — kapłan turecki. [przypis redakcyjny]
hodzia a. hodża — duchowny islamski. [przypis edytorski]
hodzi a. hodi (daw. gw.) — dosyć, basta; ciężko, trudno. [przypis edytorski]
hodzia — kapłan muzułmański. [przypis edytorski]
Höchstes Glück der Erdenkinder Ist nur die Persönlichkeit!… (niem.) — Najwyższym szczęściem dziecka ziemi jest tylko osobowość!… [przypis redakcyjny]
höchst gefährlich (niem.) — wysoce niebezpieczny. [przypis edytorski]
Hödel strzelił do cesarza Wilhelma… — 11 maja 1878 anarchista Maks Hódel dokonał nieudanego zamachu na Wilhelma I (1797–1888; król pruski od 1861, cesarz niem. od 1871). [przypis redakcyjny]
Höfer von Feldsturm, Franz (1861–1918) — feldmarszałek cesarsko-królewski armii austro-węgierskiej podczas I wojny światowej. [przypis edytorski]
höhere Verordnung, verstehen sie mich (niem.) — wyższe rozporządzenie, rozumiecie mnie, panowie? [przypis tłumacza]
Hölderlin, Friedrich (1770–1843) — poeta niemiecki, mistyk i panteista, którego renesans przeżywały „Najmłodsze Niemcy” (Nietzsche); autor romansu w listach: Hyperion, oder der Eremit in Griechenland i drobnych poezji (Lyrische Gedichte, 1826); od r. 1806 nieuleczalnie obłąkany. [przypis edytorski]
Hölderlin, Johann (1770–1843) — poeta niemiecki, prekursor romantyzmu i klasycyzmu weimarskiego. Jego twórczość była bardzo silnie zainspirowana sztuką grecką, co widać w formie i tematyce wierszy. Wiele uwagi poświęcił także przekładom greckiego dramatu, tłumaczył m. in. Antygonę i Króla Edypa. [przypis edytorski]
höllische Blaustrumpf — hier: Teufel. [przypis edytorski]
Hörner von Uri — Kriegshörner der Schweizer Truppen. [przypis edytorski]
Hötzendorf, Franz Conrad von (1852–1925) — marszałek polny cesarskiej i królewskiej armii. [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef (1776–1853) — filozof, matematyk, fizyk, ekonomista i prawnik, przedstawiciel mesjanizmu polskiego (twórca samego pojęcia „mesjanizm”); Hoene był pochodzenia niemieckiego, nazwisko Wroński przybrał później, pisał wyłącznie po francusku; był przeciwnikiem ideowym Mickiewicza (również z powodu „zawłaszczenia” i przedefiniowania terminu mesjanizm). [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef (1776–1853) — filozof, matematyk, fizyk pochodzenia niemieckiego, piszący wyłącznie po francusku; jeden z głównych przedstawicieli mesjanizmu, twórca samego pojęcia „mesjanizm”; przeciwnik ideowy Mickiewicza (również z powodu „zawłaszczenia” i przedefiniowania terminu mesjanizm). [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef (1776–1853) — właśc. Josef Hoene, filozof, matematyk, fizyk i wynalazca pochodzenia niemieckiego, piszący wyłącznie po francusku; twórca pojęcia mesjanizmu, przeciwnik ideowy Mickiewicza, z obsesyjną wrogością odnosił się do masonerii i ruchów socjalistycznych oraz komunistycznych; popularny szczególnie wśród emigracji polskiej w XIX wieku. [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef (1778–1853) — polski matematyk i filozof-mesjanista. [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef Maria (1776–1853) — właśc. J. Hoene (nazwisko Wroński przybrał później), filozof, matematyk, astronom, ekonomista, fizyk i prawnik, przedstawiciel mesjanizmu polskiego. [przypis edytorski]
Hoene Wroński, Józef Maria, właśc. Josef Hoene (1776–1853) — filozof, matematyk, astronom, ekonomista, fizyk, wynalazca i prawnik, przedstawiciel mesjanizmu polskiego (twórca samego pojęcia „mesjanizm”); Hoene był pochodzenia niemieckiego, nazwisko Wroński przybrał później, pisał wyłącznie po francusku; był przeciwnikiem ideowym Mickiewicza (również z powodu „zawłaszczenia” i przedefiniowania terminu mesjanizm), z obsesyjną wrogością odnosił się do masonerii i ruchów socjalistycznych oraz komunistycznych; popularny szczególnie wśród emigracji polskiej w XIX wieku. [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef Maria, właśc. Josef Hoene (1776–1853) — filozof, matematyk, astronom, ekonomista, fizyk, wynalazca i prawnik, przedstawiciel mesjanizmu polskiego (twórca samego pojęcia „mesjanizm”); Hoene był pochodzenia niemieckiego, nazwisko Wroński przybrał później, pisał wyłącznie po francusku; był przeciwnikiem ideowym Mickiewicza (również z powodu „zawłaszczenia” i przedefiniowania terminu mesjanizm), z obsesyjną wrogością odnosił się do masonerii i ruchów socjalistycznych oraz komunistycznych; popularny szczególnie wśród emigracji polskiej w XIX wieku. [przypis edytorski]
Hoene-Wroński, Józef Maria, właśc. Josef Hoene (1776–1853) — filozof, matematyk, astronom, ekonomista, fizyk, wynalazca i prawnik, przedstawiciel mesjanizmu polskiego (twórca samego pojęcia „mesjanizm”); Hoene był pochodzenia niemieckiego, nazwisko Wroński przybrał później, pisał wyłącznie po francusku; był przeciwnikiem ideowym Mickiewicza (również z powodu „zawłaszczenia” i przedefiniowania terminu mesjanizm), z obsesyjną wrogością odnosił się do masonerii i ruchów socjalistycznych oraz komunistycznych; popularny szczególnie wśród emigracji polskiej w XIX wieku. [przypis edytorski]
Hoerning — w rękopisie Hurnum; wieś odległa o dwie mile na płd. zachód od Aarhusen. [przypis redakcyjny]
Hoesick, Ferdynand (1867–1941) — księgarz i wydawca, pisarz, historyk literatury, muzykograf, redaktor naczelny „Kuriera Warszawskiego”. [przypis edytorski]
Hoesick — F. Hoesick, przedwojenne wydawnictwo. Ferdynand Hoesick (1867–1941), polski księgarz i wydawca, pisarz, historyk literatury oraz muzykograf. [przypis edytorski]
Hofer, Andreas (1767–1810) — bohater narodowy Tyrolu, dowódca powstania przeciw Francuzom (1809). [przypis redakcyjny]
Hofer, Andreas (1767–1810) — tyrolski karczmarz, który stanął na czele ludowego powstania przeciwko wojskom okupującym Tyrol podczas wojen napoleońskich. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (1776–1822) — muzyk, rysownik-karykaturzysta i poeta romantyzmu niemieckiego; słynna jest jego opera Undin, 1816, i fantastyczne nowele i groteski: Die elixiere des Teufels (Diabelskie eliksiry, 1816); latach 1800–1808 przebywał w Polsce i pracował jako urzędnik; ożenił się z Polką. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (1776–1822) — niemiecki pisarz, autor opowiadań fantastycznych. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (1776–1822) — niemiecki pisarz, rysownik i kompozytor, autor opowiadań fantastycznych. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (1776–1822) — niemiecki pisarz, rysownik i kompozytor, autor opowiadań fantastycznych; zwykle określany jako „E. T. A. Hoffmann”; „Herr Ritter Gluck” z legendy E. T. A. Hoffmanna: tytułowy bohater opowiadania Ritter Gluck (pol.: Kawaler Gluck), podstarzały, zdziwaczały kompozytor, niegdyś sławny, dziś przez nikogo nierozpoznawany. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (1776–1822) — niem. pisarz i kompozytor. Autor opowiadań fantastycznych, m.in. Dziadka do orzechów. Z zawodu prawnik. Był żonaty z Polką i wiele lat spędził na terenie dzisiejszej Polski, m.in. w Poznaniu, Płocku, Warszawie i Bambergu (Bydgoszczy). [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus a. Hoffman, E. T. A. (1776–1822) — właśc. Ernst Theodor Wilhelm Hoffmann, niemiecki poeta, pisarz, prawnik, kompozytor, krytyk muzyczny, rysownik i karykaturzysta. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (E.T.A.), właśc. Wilhelm Hoffmann (1776–1822) — niemiecki pisarz, rysownik i kompozytor epoki romantyzmu, jeden z prekursorów fantastyki grozy. [przypis edytorski]
Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus (E.T.A.), właśc. Wilhelm Hoffmann (1776–1822) — niemiecki pisarz, rysownik i kompozytor epoki romantyzmu, jeden z prekursorów fantastyki grozy. [przypis edytorski]
Hoffmannsthal, Hugo von (1874–1929) — pisarz austriacki zaliczany do grupy estetów wiedeńskich, skrajnych przeciwników naturalizmu; kult piękna i psychologizm stanowią główne kręgi tematyczne jego utworów, np.: Der Tod des Tizian (Śmierć Tycjana; hymn), Der Tor und der Tod (Głupiec i śmierć, dramat 1893), Jedermann (Każdy, 1911). [przypis edytorski]
Hoffmanowa, Antonina (1842–1897) — aktorka teatralna. [przypis edytorski]
Hoffmanowa, Klementyna (1798–1845) — polska pisarka, prozaiczka, dramatopisarka, tłumaczka, redaktorka, wydawczyni, pedagożka, wizytatorka szkół, działaczka społeczna; utrzymywała się sama z własnej pracy twórczej i pedagogicznej; wydawała czasopismo „Rozrywki dla Dzieci” (1824–1828); najsłynniejszy z jej utworów jest uznawany za pierwszą polską powieść psychologiczną Dziennik Franciszki Krasińskiej w ostatnich latach Augusta III pisany (1825); ur. jako Tańska, w 1829 r. poślubiła Karola Boromeusza Hoffmana, z którym po powstaniu listopadowym emigrowała do Francji; w Paryżu prowadzili dom skupiający polską emigrację, przyjaźnili się z Chopinem i Mickiewiczem, a Hoffmanowa działała w Towarzystwie Dobroczynności Dam Polskich i Towarzystwie Literackim. [przypis edytorski]
Hoffmanowa, Klementyna, z domu Tańska (1798–1845) — pisarka, pedagożka, inspektorka szkół w Księstwie Warszawskim, tłumaczka, jedna z pierwszych polskich autorek piszących dla dzieci i młodzieży, pionierka patriotyczno-obywatelskiego wychowania dziewcząt, opartego na tradycyjnych, konserwatywnych wartościach (Pamiątka po dobrej matce, czyli ostatnie jej rady dla córki, 1819; Amelia matką, 1822–24); autorka pierwszej próby powieści psychologicznej w Polsce (Dziennik Franciszki Krasińskiej, 1825). [przypis edytorski]
Hoffmanowa, Klementyna, z domu Tańska (1798–1845) – pisarka, pedagożka, tłumaczka, jedna z pierwszych polskich autorek piszących dla dzieci i młodzieży, pionierka patriotyczno-obywatelskiego wychowania dziewcząt, opartego na tradycyjnych, konserwatywnych wartościach (Pamiątka po dobrej matce, czyli ostatnie jej rady dla córki, 1819; Amelia matką, 1822–24); autorka pierwszej próby powieści psychologicznej w Polsce (Dziennik Franciszki Krasińskiej, 1825). [przypis edytorski]
Hoffmanowa, Klementyna z Tańskich (1798–1845) — autorka utworów dla młodzieży; zajmowała się zagadnieniami wychowania; jej poglądy pedagogiczne trąciły pod koniec XIX w. staroświecczyzną. [przypis redakcyjny]
Hoffmanowa z Tańskich, Klementyna (1798–1845) — pisarka, pedagożka, tłumaczka. Pisała dla dzieci i młodzieży, założycielka i redaktorka pisma „Rozrywka dla dzieci”. [przypis edytorski]
Hoflieferant (daw., niem.) — nadworny dostawca. [przypis edytorski]
Hofmann, Józef (1876–1957) — polski pianista, kompozytor, pedagog, a także wynalazca; w 1914 z powodu wojny opuścił Europę i osiedlił się w USA; w 1934–1935 odbył tournée po Europie, koncertując również w Polsce; jeden z najsłynniejszych wirtuozów swojej epoki. [przypis edytorski]
Hofmannsthal von, Hugo (1874–1929) — austriacki poeta i dramatopisarz, odnowił tragedię klasyczną, autor licznych librett. [przypis edytorski]
Hofman, Wilfried — także: Hoffmann; właściciel tzw. szopu (przedsiębiorstwa) na terenie getta, na ul. Nowolipki, niemal naprzeciwko kościoła św. Augustyna; miał dobrą opinię, starał się nie dopuścić do likwidacji szopu, a dowiedziawszy się o zbliżającej się tzw. blokadzie, kazał swoim pracownikom schować dzieci i rozejść się; Niemcy, zastawszy niemal pusty szop Hoffmana, otoczyli sąsiedni szop Toebbensa i zabrali z niego pracujących przy maszynach krawców. [przypis edytorski]
hofmarszałek (z niem. Hofmarschall) — marszałek dworu. [przypis edytorski]
hofrat (niem.) — radca dworu. [przypis edytorski]
hofrat — radca dworu; tytuł urzędowy i honorowy w Niemczech i Austrii. [przypis edytorski]
hofrat — radca dworu; wysoki tytuł w Niemczech i Austrii od XVI do początku XX w. [przypis edytorski]
Hofrichter, Adolf (1880–1945) — cesarski i królewski porucznik 14. pułku piechoty, skazany na 20 lat więzienia za morderstwo. [przypis edytorski]
Hofschauspieler (niem.) — nadworny aktor. [przypis edytorski]
hof-usypiaczka (niem.-pol.) — usypiaczka dworska. [przypis edytorski]
Hogarth, William (1697–1764) — angielski malarz i grafik. [przypis edytorski]
Hogarth, William (1697–1764) — angielski malarz i rytownik, twórca cykli satyrycznych, ukazujących sceny obyczajowe, np. Kariera nierządnicy oraz Kariera rozpustnika. [przypis edytorski]
Hogarth William (1697–1764) — angielski malarz i rytownik, uprawiał malarstwo rodzajowe o śmiałej tematyce obyczajowej. [przypis redakcyjny]
Hogarth, William (1697–1764) — ang. malarz, twórca cykli satyrycznych, ukazujących sceny obyczajowe, np. Kariera rozpustnika czy Modne małżeństwo. [przypis edytorski]
Hogartowskie album — słowo album miało w polszczyźnie XIX w. rodzaj nijaki. [przypis edytorski]
Hogart, William (1697–1764) — angielski malarz, popularny portrecista i twórca scen figuralnych, miedziorytnik, twórca rysunkowych satyr i rycin. [przypis edytorski]
Hogg, Jefferson (1792–1862) — brytyjski adwokat, przyjaciel Shelleya. [przypis edytorski]
Hohenzollernowie — niemiecka dynastia, której przedstawiciele panowali w krajach niemieckich (m.in. w Brandenburgii i w Prusach), jako cesarze niemieccy (1871–1918) oraz w Rumunii (1869–1947). [przypis edytorski]
Hohenzollernowie — niemiecka dynastia, z której wywodził się ówcześnie panujący Wilhelm II Hohenzollern. [przypis edytorski]
Hohe Tor (niem.) — Wysoka Brama. [przypis edytorski]
hojdać (daw., gw.) — bujać, huśtać. [przypis edytorski]
hojdać (gw.) — huśtać, kołysać. [przypis edytorski]
hojdać się — bujać, unosić się. [przypis edytorski]
