ZBIÓRKA KRYZYSOWA
Potrzebujemy 125 tys. zł do końca 2024 roku, żeby móc dalej funkcjonować. Dlaczego?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7731 przypisów.
dépôt (fr.) — zajezdnia, miejsce, do którego zjeżdżają na postój pojazdy; skład, magazyn. [przypis edytorski]
Déracinées — właśc. Les Déracinés. Książka została wydana w Paryżu w 1897 r., polskie tłumaczenie ukazało się w 1904 jako Wyrwani z gruntu ojczystego w Warszawie, w Drukarni Aleksandra Tadeusza Jezierskiego. [przypis edytorski]
Déroulède, Paul (1846–1914) — francuski poeta, dramaturg i polityk, współzałożyciel prawicowej nacjonalistycznej Ligi Patriotów, dążącej do rewanżu za przegraną wojnę francusko-pruską; podczas zamachu stanu w 1889 bezskutecznie próbował nakłonić gen. Boulangera do marszu na pałac prezydencki; w 1899 po pogrzebie prezydenta Faure próbował nakłonić Rogeta i jego oddziały do zamachu stanu, został aresztowany i wygnany. [przypis edytorski]
déshabillé (fr.) — negliż, dezabil, ranny albo nocny domowy strój kobiecy lub żartobliwie: niekompletny, niedbały strój. [przypis edytorski]
désillusionnée (fr.) — rozczarowana. [przypis edytorski]
désintéressement (fr.) — brak zainteresowania. [przypis edytorski]
dėstinėti — čia: dėlioti. [przypis edytorski]
dėti pančius — įkalinti. [przypis edytorski]
dętka — tu: kolorowy lub srebrnobiały koralik z dmuchanego szkła. [przypis edytorski]
dęty (pot.) — nieistotny, mimo że pozornie wydaje się ważny. [przypis edytorski]
dėvėja — dab. dėvi (nuo dėvėti). [przypis edytorski]
dead blank (ang.) — śmiertelna pustka. [przypis redakcyjny]
dead head (ang.) — dosłownie: martwa głowa. [przypis tłumacza]
deadline (ang.) — ostateczny termin na ukończenie czegoś. [przypis edytorski]
deadly dust — śmiertelny proszek, czyli złoto. [przypis autorski]
Deake — Pranciškas Deakas, garbingiausias kariautojas už vengrų liuosybę. [przypis autorski]
Dealkoser, właśc. Francisco de Alcocer — hiszpański franciszkanin, publikował w l. 1559–1572. [przypis edytorski]
De Amicis, Edmondo (1846–1908) — włoski pisarz, autor książek dla młodzieży. Do jego najsłynniejszych dzieł należy utwór Serce z 1886 r. [przypis edytorski]
De Amicis, Edmondo (1846–1908) — włoski pisarz, autor książek dla młodzieży. Polskie tłumaczenie książki: Pamiętnik chłopca: książka dla dzieci, przeł. z upoważ. aut. Marya z Siemiradzkich Obrąpalska, Kraków 1890. [przypis edytorski]
De Amicitia, właśc. Laelius de Amicitia — traktat filozoficzny o przyjaźni autorstwa Marka Tulliusza Cycerona, napisany w 44 r. p.n.e. [przypis edytorski]
De amore coniugali (łac.) — O miłości małżeńskiej. [przypis autorski]
De anima mundi, wyd. Stephanus — chodzi tekst tego tytułu w 3-tomowym zbiorze dzieł wszystkich Platona: Platonis opera omnia, graece et latine…, wydanym w Paryżu przez H. Stephanusa w 1578. [przypis edytorski]
de anteactis (łac.) — o dawnych sprawach. [przypis redakcyjny]
dear boy (ang.) — drogi chłopcze. [przypis edytorski]
dearest (ang.) — najdroższa. [przypis edytorski]
dear me — ależ skąd; ojej (itp. wykrzykniki emocjonalne). [przypis edytorski]
Dear old Tommy (ang.) — Drogi stary Tommy. [przypis edytorski]
Dear sir! (ang.) — Drogi panie! [przypis edytorski]
death and damnation (ang.) — dosł. śmierć i potępienie; wyrażenie, które ma wyrażać złość i frustrację. [przypis edytorski]
Death of a King (ang.) — śmierć króla. [przypis redakcyjny]
death — śmierci. [przypis redakcyjny]
de auditu et visu — o słyszanem i widzianem (łac.). [przypis autorski]
Debaritta — Δεβαρίθθωα (N), Δαβάριττα (D), LXX Δαβιρώθ, Δεβερί, דֲּבְרַת (Joz 19, 12). Wujek: Dabereth, dzisiejsza wioska Debûrîjeh, u stóp góry Tabor po stronie zachodniej, na granicy ziem pokolenia Zabulon i Issachar. [przypis tłumacza]
debarkader (daw.) — budynek na wybrzeżu przeznaczony do załadunku i wyładunku towarów oraz pasażerów. [przypis edytorski]
debarkader — przystań na rzece, jeziorze; miejsce wyładowywania. [przypis edytorski]
de bas étage (fr.) — dosł. z niskiego piętra (poziomu); najczęściej wyrażenie to ma znaczenie pejoratywne i używane jest przen., w odniesieniu do pozycji społecznej lub wartości etycznej jakiejś osoby. [przypis edytorski]
Debaty — „Journal des Debats”, wielki dziennik paryski, założony w r. 1789. [przypis redakcyjny]
„Debaty” — właśc. „Dziennik debat” (fr. „Journal des débats”), gazeta francuska utworzona w 1789, początkowo jako główne źródło informacji o debatach Zgromadzenia Narodowego; w okresie Restauracji oraz monarchii lipcowej nosiła tytuł „Journal des débats politiques et littéraires” i była najpoczytniejszą gazetą w kraju. [przypis edytorski]
de Bellegarde, Élisabeth Sophie Françoise Lalive (1730–1813) została 28 lutego 1748 żoną Claude'a Constanta Césara, hrabiego d'Houdetot. [przypis edytorski]
Debet (…) accidere — Lucretius, De rerum natura, III, 834. [przypis tłumacza]
debetur (łac.) — należy się. [przypis redakcyjny]
Debierne aktywował bar, pozostawiając go w roztworze z aktynem (…) — [por.] „Comptes rendus”, lipiec 1900. [przypis autorski]
Debierne przekonał się, że aktyn wzbudza silną promieniotwórczość w ciałach umieszczonych obok niego — [por.] „Comptes rendus”, 30 lipca 1900 i 16 lutego 1903. [przypis edytorski]
Debilem (…) bene est — Mecenas u Seneki: Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, CI. [przypis tłumacza]
Debile principium melior fortuna sequetur (łac.) — Po słabych zaczątkach następuje szczęśliwsza dola. [przypis tłumacza]
debiliores aemulos (łac.) — słabsi nieprzyjaciele. [przypis redakcyjny]
debilitatem mentis (łac.) — osłabienie umysłu. [przypis redakcyjny]
debitam gratificationem (łac.) — należnej nagrody. [przypis redakcyjny]
debite (łac.) — słusznie, zasłużenie. [przypis redakcyjny]
debitoribus (łac.) — forma Dativu a. Ablativu pluralis od debitor: dłużnik, winowajca, odstępca (przekraczający granice); dłużnikom; tu: bez większego sensu. [przypis edytorski]
debitor (łac.) — dłużnik. [przypis edytorski]
de Blacas, Pierre Louis Jean Casimir de (1771–1839) — francuski dyplomata z okresu restauracji monarchii. [przypis edytorski]
de bois (fr.) — z lasu, leśny. [przypis edytorski]
Debora (bibl.) — prorokini, jedyna kobieta pełniąca urząd sędziego (przywódcy) w starożytnym Izraelu, wysłała wojska w celu zwyciężenia wojsk Sisery. [przypis edytorski]
Debora (bibl.) — prorokini, zachęcająca do walki z Kananejczykami. [przypis edytorski]
Debora — jedyna kobieta pełniąca urząd sędziego w starożytnym Izraelu, prorokini, żona Lappioda; wysłała wojska, na czele z Barakiem, w celu zwyciężenia wojsk Sisery. (Sdz 4,4 – Sdz 5,31). [przypis edytorski]
Debora — «Skąd Debora w domu Jakuba? Stąd, że Riwka obiecała Jakubowi: „poślę i zabiorę cię stamtąd” (Genesis 27:45) i posłała do niego Deborę do Paddan-Aram, by go stamtąd wezwać. I zmarła [Debora] w drodze [powrotnej]». Midrasz uczy, że tak naprawdę Jakub dowiedział się tam o śmierci matki, a Tora nie mówi wprost o śmierci Riwki, gdyż fakt ten nie był nagłaśniany, by ludzie nie przeklinali jej jako matki Esawa, zob. Raszi do 35:8. [przypis edytorski]
Debora Vogel (1902–1942) — awangardowa poetka i filozof, pisząca po polsku i w jidisz. [przypis edytorski]
deboszant (z fr.) — hulaka. [przypis redakcyjny]
deboszujący — biesiadujący, pijący. [przypis redakcyjny]
debosz (z fr.) — hulanka, rozpusta. [przypis redakcyjny]
debosz (z fr.) — rozpusta, hulatyka. [przypis redakcyjny]
debra a. debrza — dół, wąwóz, rozpadlina. [przypis edytorski]
debra a. debrza — wąska, płytka dolina; dolina o przekroju poprzecznym w kształcie litery V, powstała w wyniku działania erozyjnego wód okresowych na mało spoistym podłożu. [przypis edytorski]
debra (daw.) — zarośla; jar, parów. [przypis edytorski]
debra (daw.) — zarośla, jar, parów. [przypis edytorski]
Debrett — pot. nazwa książki Debrett's Peerage and Baronetage, przewodnika z krótkimi informacjami o wszystkich utytułowanych rodzinach w Wielkiej Brytanii; kolejne wydania tej książki są regularnie publikowane od 1802 aż do dziś. [przypis edytorski]
de Brosses — usiłował odtworzyć tekst Sallustiusza. [przypis tłumacza]
debrza — wąska, płytka, dolina w kształcie litery V, o stromych, nierównych zboczach, wypłukana przez wody okresowe; z czasem osady mogą ją spłycać i wyrównywać jej zbocza, przekształcając debrzę w dolinę wciosową, parów lub wądół. [przypis redakcyjny]
de buenavista — z pięknym widokiem. [przypis autorski]
Debure — rodzina fr. księgarzy, wydawców i bibliografów, najbardziej znani byli kuzyni Guillaume-François (1731–1782) oraz Guillaume (1734–1820). [przypis edytorski]
Debussy, Claude (1862–1918) — francuski kompozytor, przedstawiciel impresjonizmu muzycznego. [przypis edytorski]
debuszować (daw. wojsk., z fr.) — wysuwać się, wyłaniać się, pojawiać się w miejscu niespodziewanym przez nieprzyjaciela. [przypis edytorski]
de caeteris (łac.) — o innym; o czym innym; o innych sprawach a. pozostałych osobach. [przypis edytorski]
de Caillavou — zmienione wg opisanego schematu nazwisko pani de Caillavet. [przypis edytorski]
Decamps, Alexandre-Gabriel (1803–1860) — francuski malarz i grafik, tworzący romantyczne kompozycje o tematyce orientalnej, inspirowane podróżami do Grecji i Turcji. [przypis edytorski]
De Candolle (1778–1841) — sławny botanik genewski. [przypis redakcyjny]
decapitati (wł.) — ścięty. [przypis edytorski]
de Caylus, Anne Claude de (1692–1765) — francuski historyk sztuki, archeolog i literat. [przypis edytorski]
Decazes, Élie de (1780–1860) — francuski polityk, faworyt króla Ludwika XVIII, premier (1819–1820). [przypis edytorski]
Decazes, Élie de (1780–1860) — francuski polityk, umiarkowany monarchista, premier w l. 1819–1820; zmuszony do ustąpienia po zabójstwie księcia de Berry, gdyż ultrarojaliści zarzucali mu, że zbyt liberalną polityką umożliwił zamach. [przypis edytorski]
december (z łac.)— grudzień. [przypis edytorski]
decembra — grudnia. [przypis edytorski]
Decembris 20 die (łac.) — dnia 20. grudnia. [przypis edytorski]
decem laudes, centum laudes, quinquaginta laudes, mille laudes (łac.) — dziesięć pochwał, sto pochwał, pięćdziesiąt pochwał, tysiąc pochwał. [przypis redakcyjny]
Decemviri — byli w Rzymie (acz pierwej w Grecyi) najwyżsi panowie, którzy byli na miejsce konsulów postanowieni; ale ta odmiana nie długo trwała. Zwano je decemviri, że ich 10 było. Tytus Liwiusz Dekady, ks. 3. [przypis redakcyjny]
decemwirowie (łac. decemviri: dziesięciu mężów) — w staroż. Rzymie: kolegium złożone z 10 urzędników; najbardziej znanymi decemwirami byli członkowie komisji wybranej w 451 p.n.e w celu spisania praw (decemviri consulari imperio legibus scribundis), którym przekazano całkowitą władzę w państwie rzymskim: spisali tzw. prawo dwunastu tablic, w 449 p.n.e. bezprawnie przedłużyli swoją kadencję o kolejny rok i zaczęli sprawować rządy tyrańskie; zostali obaleni w wyniku zbrojnego powstania plebejuszy. [przypis edytorski]
deces — manko, niedobór pieniędzy; dosł.: zgon. [przypis edytorski]
Decet eos laudare defunctos, qui res arduas praeclarasque fecerunt (łac.) — Przystoi sławić po śmierci takich, którzy rzeczy trudnych i świetnych dokonali (Platon). Wszystkie trzy cytaty oznaczone na marginesie rękopisu. [przypis redakcyjny]
de Chantal (1572–1641) — zakonnica francuska, jedna z założycielek zakonu wizytek. [przypis edytorski]
dechrystianizując narody, oni je osłabiają duchowo… — Cały ten ustęp przytoczyłem w skróceniu. [przypis autorski]
deci — dziś: decy-, przedrostek wyrażający jedną dziesiątą część jednostki podstawowej; tu: skrócenie od decygramów. [przypis edytorski]
Decimus Junius Brutus Albinus (zm. 43 p.n.e.) — jeden z zabójców Cezara, którego był przypuszczalnie krewnym. [przypis edytorski]
Decipimur votis et tempore fallimur et mors; Deridet curas, anxia vitae nihil (łac.) — „Zwodzą nas modlitwy i oszukuje czas i śmierć / Szydzi z trosk, trwożne życie [jest] niczym”. [przypis edytorski]
Decjusze — plebejski ród rzymski, do którego należeli wodzowie słynni z poświęcenia życia za ojczyznę. Publiusz Decjusz Mus, konsul z 340 p.n.e., podczas bitwy z Latynami ofiarował swoje życie i armię wroga bogom podziemnym, po czym rzucił się na nieprzyjaciół i zginął, dzięki czemu Rzymianie zwyciężyli. Jego syn o tym samym imieniu, konsul z 312 p.n.e., w bitwie z Samnitami podobnie jak jego ojciec, poświęcił swoje życie bogom podziemnym jako okup za wojsko i ojczyznę, rzucając się w szeregi wroga i zapewniając rodakom zwycięstwo. Następny z rodu, noszący to samo imię konsul z 279 p.n.e., podczas bitwy z Pyrrusem pod Ausculum wg Cycerona miał podobnie poświęcić swoje życie (wg Diona Pyrrus, znając losy jego ojca i dziadka, przed bitwą rozkazał wojsku, żeby podczas walki pojmano Decjusza żywego, po czym wysłał do niego wiadomość, że ślubowanie będzie bezskuteczne). [przypis edytorski]
Decjusze — ród słynący bohaterami poległymi w walce za ojczyznę. [przypis edytorski]
decolté (fr.) — wydekoltowana; o osobie ubranej w suknię ze zbyt głębokim dekoltem. [przypis edytorski]
de Condillac, Étienne Bonnot (1715–1780) — młodszy brat księdza de Mably, jeden z najwybitniejszych filozofów XVIII w., głowa „szkoły sensualistycznej”. [przypis tłumacza]
de contempto mundi (łac.) — o pogardzie świata. [przypis edytorski]
de contemptu mundi et fuga seculi (łac.) — O wzgardzie świata i ucieczce od niego. [przypis tłumacza]
