Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7446 przypisów.
bękart (pogard.) — dziecko pozamałżeńskie. [przypis edytorski]
bękart — tu obelż.: dziecko. [przypis edytorski]
Béla Kun a. Béla Kohn (1886–1939) — w 1919 r. przywódca komunistycznej Węgierskiej Republiki Rad. [przypis edytorski]
Béranger, Pierre-Jean de (1780–1857) — francuski poeta, autor piosenek. [przypis edytorski]
Béranger, Pierre Jean de (1780–1857) — francuski poeta, autor piosenek. [przypis edytorski]
Béranger, Pierre-Jean de (1780–1857) — francuski poeta, zasłynął jako autor piosenek i wydatnie przyczynił się do ukształtowania tradycji francuskiej chanson. [przypis edytorski]
Bėrukė — bėros (tamsiai rudos) spalvos arklys. [przypis edytorski]
Beaconsfield — właściwie Beniamin Disraeli (1804–1881), polityk angielski, przywódca konserwatystów, w tym czasie premier i kierownik polityki zagranicznej Wielkiej Brytanii. [przypis redakcyjny]
Beardsley, Aubrey (1872–1898) — ang. rysownik i ilustrator tworzący w stylu secesji; jego czarno-białe grafiki, dekadenckie i groteskowe, cechowały się uproszczeniem form, giętkością linii i ornamentalnością. [przypis edytorski]
Beardsley, Aubrey (1872–1898) — rysownik angielski, w swych ilustracjach do utworów Wilde'a i in. stosował elementy ornamentacyjne i fantastyczne. [przypis edytorski]
Beardsley'owski — od nazwiska Aubrey'a Beardsley'a (1872–1898), ang. rysownika, którego secesyjne ilustracje towarzyszyły m.in. wydaniu Salome Oscara Wilde'a. [przypis edytorski]
Beasts, Men and Gods (ang.) — Zwierzęta, ludzie, bogowie, książka Ferdynanda Ossendowskiego. [przypis edytorski]
Beata a. Beatryce — małżonka Amona, matka Bradamanty. [przypis redakcyjny]
Beata — Beata d'Este, małżonka Ludwika Sforcy, księcia mediolańskiego, który za życia jej był potężny, po jej śmierci utracił księstwo i umarł w więzieniu we Francji. [przypis redakcyjny]
Beati immaculati in via (łac.) — „Błogosławieni, którzy nie splamią się w drodze”, Psalm 119. [przypis tłumacza]
beati possidentes (łac.) — szczęśliwi posiadacze. [przypis edytorski]
beati possidentes (łac.) — szczęśliwi posiadacze. [przypis redakcyjny]
beati quorum (łac.) — Beati quorum rentissae sunt iniquiates [szczęśliwi, którym odpuszczono nieprawości; red. WL]. [przypis tłumacza]
Beati quorum remissae sunt iniquitates (łac.) — Szczęśliwy ten, komu została odpuszczona nieprawość; Psalm 32 (31). [przypis edytorski]
Beati, quorum tecta sunt peccata — „Błogosławieni, którym grzechy odpuszczono”; tym pierwszym wierszem Psalmu 32 Matylda pozdrawia poetę, który w chwili, gdy będzie skąpany w wodzie letejskiej, jako uprzednio oczyszczony od grzechów, straci pamięć tychże grzechów. [przypis redakcyjny]
Beatius est dare quam accipere (łac.) — Lubiej jest dawać niż otrzymywać. [przypis tłumacza]
Beatrice — nowela wydana w 1867 r. [przypis edytorski]
Beatrice — porównaj F. X. Krauz: Dante, sein Leben und sein Werk etc. (1897. str. 226–227). [przypis autorski]
Beatrice z Komedyi Boskiej to święta — w rzeczy samej figuruje ona w Raju miedzy świętymi, dziwna tylko, że miedzy świętymi starego zakonu, nie zaś nowego: „…. W trzecim rzędzie siedzi/ Jak sam to widzisz, Rachel z Beatrycze/ Sara, Rebeka, Judyt i prababka/ Śpiewaka, który, nad grzechami swemi/ Bolejąc, wyrzekł: Zmiłuj się nademną.” (Mowa tu, oczywiście, o Królu Dawidzie. Raj XXXII). [przypis autorski]
Beatrix porwała się oburzona i zaczęła ich lżyć mówiąc: „Jak to! Wy, mężczyźni, dobrze przygotowani do tego czynu, nie macie odwagi zabić człowieka, który śpi!” — wszystkie te szczegóły zostały udowodnione na procesie. [przypis autorski]
Beatryce — małżonka Amona, matka Bradamanty. [przypis redakcyjny]
Beatryce (…) siedzi na korzeniach drzewa — Beatrycze, czyli teologia, nauka boża, siedząca na korzeniach drzewa symbolem jest tej rzeczywistej idei, że Kościół pomimo wstrząśnień jego czasowych, pochodzących z przyczyn wewnętrznych i zewnętrznych, jakie nim zachwiały, w korzeniu swoim, to jest w gruncie swoim, był, jest i będzie nieporuszonym, ponieważ zasady jego strzeże nauka boża. Dla tego to, pomimo czasowych przeobrażeń, jakim prawda boża w czasie ulegała i ulega na ziemi, jedyna jej trwałość przechowuje się tylko w powszechnym Kościele Chrystusowym od początku aż do spełnienia wieków. [przypis redakcyjny]
Beatrycze — Beatrycze d'Este, małżonka Ludwika Sforzy, księcia mediolańskiego, który za życia jej był potężny, po jej śmierci utracił księstwo i umarł w więzieniu we Francji. [przypis redakcyjny]
Beatrycze — bohaterka Boskiej Komedii Dantego, jego miłość i przewodniczka po raju. [przypis edytorski]
Beatrycze — bohaterka Boskiej Komedii Dantego, jego miłość i przewodniczka po raju; w poemacie Krasińskiego Przedświt imię to odnosi się do Delfiny Potockiej, przyjaciółki, powierniczki i ukochanej poety. [przypis edytorski]
Beatrycze i Margareta — córki Beranżera, hrabi Prowansji. [przypis redakcyjny]
Beatrycze Portinari (1266–1290) — żona bankiera, ukochana Dantego, umieszczona przez niego w Boskiej komedii jako przewodniczka po raju. [przypis edytorski]
Beatrycze — postać kobieca z komedii Wiele hałasu o nic Szekspira, niezależna i inteligentna panna o ostrym języku. [przypis edytorski]
Beatrycze — [tu:] Teologia, nauka wiary objaśniająca rzeczy będące poza granicą władzy rozumu. [przypis redakcyjny]
Beatrycze — ukochana Dantego, który spotkał ją w wieku 9 lat i kochał ją przez całe życie platoniczną miłością; w jego poemacie Boska komedia występuje jako przewodniczka poety po Niebie. [przypis edytorski]
Beatrycze — ukochana wł. poety Dantego, umieszczona przez niego w Boskiej komedii jako przewodniczka po raju. [przypis edytorski]
Beatryks (z łac. Beatrix) — dziś popr.: Beatrycze, imię żeńskie pochodzenia włoskiego. [przypis edytorski]
Beattie, James (1735–1803) — szkocki poeta, jeden z prekursorów romantyzmu. [przypis edytorski]
beatus ille qui procul negotiis (łac.) — szczęśliwy, kto z daleka prowadzi interesy. [przypis edytorski]
Beatus ille qui procul negotiis — Szczęśliwy ten, kto z dala od zajęć (Horacy). [przypis edytorski]
beatus possidens (łac.) — szczęśliwy posiadacz. [przypis edytorski]
Beatus qui amat (łac.) — szczęśliwy, kto kocha. [przypis edytorski]
Beatus qui intelligit super egentum (łac.) — Szczęśliwy, kto myśli o biednym; Psalm 41. [przypis edytorski]
beatus qui tenet (łac.) — błogosławiony ten, kto posiada. [przypis edytorski]
Beatus, qui tenet (łac.) — przysłowie łacińskie, które w dosłownym przekładzie brzmi: „Szczęśliwy, kto trzyma; szczęśliwy posiadający”. [przypis redakcyjny]
beatus qui tenet (łac.) — szczęśliwy, kto posiada. [przypis edytorski]
Beatus vir, qui non abiit in consilio impiorum — szczęśliwy mąż, który nie idzie za radą występnych; Psalm 1. [przypis edytorski]
Beatus vir qui non abiit — Początek I Psalmu: „Błogosławiony, który nie błądzi (…)”. [przypis tłumacza]
Beatus vir, qui timet Dominum (łac.) — szczęśliwy mąż, który lęka się Pana. [przypis autorski]
Beau Dieu (frz.) — der schöne Gott; Christusdarstellung an den Toren gotischer Kathedralen Frankreichs. [przypis edytorski]
Beauharnais, Józefina (1763–1814) — od 1779 żona wicehrabiego Alexandre'a de Beauharnais, straconego w 1794, przeżywała liczne romanse, w 1796 została pierwszą żoną Napoleona Bonapartego. [przypis edytorski]
beau ideal (fr.) — piękny ideał. [przypis edytorski]
Beaujolais, Pontet Canet, Mouton Rothschild — nazwy rodzajów różnych win. [przypis edytorski]
beau jour (fr.) — dobry dzień. [przypis edytorski]
beau malheur ma foi (fr.) — a niech mnie, co za pech. [przypis edytorski]
Beaumanoir, Philippe de (1250–1296) — fr. prawoznawca, autor Coutumes de Beauvaisis, tj. zbioru praw zwyczajowych z okolic miasta Beauvais w płn. Francji. [przypis edytorski]
Beaumarchais, Pierre Augustin (1732–1799) — pisarz i dramaturg francuski, autor komedii takich jak Wesele Figara czy Cyrulik sewilski. [przypis edytorski]
Beaumarchais, Pierre-Augustin (1732–1799) — pisarz i dramaturg francuski, autor komedii takich jak Wesele Figara czy Cyrulik sewilski. [przypis edytorski]
Beaumarchais, Pierre Augustin Beaumarchais (1732–1799) — francuski komediopisarz; zakupił szlachectwo i dostał się na dwór Ludwika XV; to doświadczenie posłużyło do stworzenia licznych satyr politycznych czy społecznych, np. Cyrulika sewilskiego (1775) czy Wesela Figara (1784). [przypis edytorski]
Beaumarchais, Pierre-Augustin Caron de (1732–1799) — francuski dramaturg i pisarz, muzyk, dyplomata, finansista i wolnomularz, podejrzewany o szpiegostwo. [przypis edytorski]
Beaumarchais, Pierre-Augustin Caron de (1732–1799) — francuski dramaturg, pisarz i muzyk. [przypis edytorski]
Beaumelle, Laurent Angliviel de la (1726–1773) — francuski pisarz protestancki, polemista; początkowo w dobrych stosunkach z Wolterem; w 1751–1752 na zaproszenie Fryderyka Wielkiego przebywał na dworze pruskim razem z Wolterem, gdzie śmiertelnie się z nim pokłócił. [przypis edytorski]
beau monde (fr.) — wyższe sfery; wytworne towarzystwo. [przypis edytorski]
Beau monsieur impassible (fr.) — Piękny obojętny (niewzruszony) mężczyzna. [przypis redakcyjny]
Beaumont, Christophe de [(1703–1781)] — arcybiskup Paryża, niezwykle żarliwy i nieubłagany w swoich przekonaniach. Rousseau odpowiedział mu Listem do Krzysztofa de Beaumont. [przypis tłumacza]
Beaumont, Jeanne-Marie Le Prince de (1711–1780) — francuska autorka umoralniających powieści i opowiadań dla dzieci i młodzieży. [przypis edytorski]
Beaune — francuskie wino z regionu o tej nazwie. [przypis edytorski]
Beaunis, Henri-Étienne (1830–1920) — francuski fizjolog i psycholog. [przypis edytorski]
Beauplan — gentilhomme français qui était en Ukraine vers 1640 au service du roi de Pologne, et qui y passa dix ans à faire „remuer la terre, fondre des canons et peter le salpestre”. [przypis tłumacza]
Beaupré, Antoni (1860–1937) — publicysta, społecznik, w latach 1904–1914 redaktor naczelny „Głosu Narodu”, od 1920 „Czasu”. [przypis edytorski]
Beaupré, Antoni (1863–1937) — dziennikarz, redaktor naczelny krakowskiego ”Czasu”. [przypis edytorski]
Beaupré, Antoni (1863–1937) — dziennikarz, redaktor naczelny krakowskiego „Czasu”. [przypis edytorski]
Beaurain, Karol de (1867–1927) — lekarz psychiatra i psychoanalityk; studiował medycynę na uniwersytetach w Genewie, Zurychu i Bernie, gdzie w 1894 roku otrzymał tytuł doktora medycyny; prowadził m.in. praktykę neurologiczną w willi Oksza w Zakopanem, pracował w w Klinice Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w Zakładzie Psychiatrycznym w Dziekance koło Gniezna, był ordynatorem Zakładu Psychiatrycznego w Owińskach; przyjaźnił się z Witkiewiczami, ojcem i synem; zmarł z powodu choroby serca 14 lutego 1927 roku. [przypis edytorski]
Beaurain, Karol Dionizy de (1867–1927) — polski lekarz psychiatra i psychoanalityk, przyjaciel Stanisława Witkiewicza (ojca) i Witkacego. Studiował na Uniwersytecie w Genewie, Zurychu i Bernie, gdzie w 1894 roku otrzymał tytuł doktora medycyny; po nostryfikacji dyplomu w 1896 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim praktykował w Zakopanem (1897–1898 i po specjalizacji w Monachium przeprowadzonej w l. 1903–1904 znów w l. 1912–1913), a także w Szpitalu Powszechnym we Lwowie (1898–1899), w Poroninie (1900–1910) jako lekarz okręgowy, w Wiśle jako dyrektor zakładu leczniczego (1914), w Klinice Neurologiczno-Psychiatrycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego (1917 oraz 1919–1921), w Zakładzie Psychiatrycznym w Dziekance k. Gniezna (1921–1924) wreszcie jako ordynator Zakładu Psychiatrycznego w Owińskach, gdzie zmarł z powodu choroby serca. W 1912 r., kiedy powróciwszy z praktyką do Zakopanego dr de Beaurain prowadził praktykę neurologiczną w willi Oksza, Witkacy odbył u niego trwającą około rok terapię psychoanalityczną. [przypis edytorski]
Beau Sire Dieu (fr.) — dobry (dosł.: piękny) Pan Bóg. [przypis edytorski]
beauté mâle (fr.) — męskie piękno. [przypis edytorski]
beautés européennes (fr.) — piękności europejskie. [przypis edytorski]
Beauteville, Pierre de Buisson de (1703–ok. 1792) — francuski ambasador w Szwajcarii (1762–1775). [przypis edytorski]
Beauvais — Crommelin. [przypis autorski]
Bebel, August Ferdinand (1840–1913) — jeden z założycieli, a następnie wieloletni przywódca niemieckiej partii socjaldemokratycznej (SPD), działacz II Międzynarodówki; autor wielu prac społeczno-politycznych, m.in. Die Frau und der Sozialismus („Kobieta i socjalizm”) oraz Aus meinem Leben („Z mojego życia”). [przypis edytorski]
Bebel, August Ferdinand (1840–1913) — jeden z założycieli, a następnie wieloletni przywódca niemieckiej socjaldemokracji; autor wielu prac społeczno-politycznych. [przypis edytorski]
Bebel, August Ferdinand (1840–1913) — jeden z założycieli, a następnie wieloletni przywódca niemieckiej socjaldemokracji; autor wielu prac społeczno-politycznych. [przypis edytorski]
Bebel, August Ferdinand (1840–1913) — jeden z założycieli, a następnie wieloletni przywódca Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD); autor wielu prac społeczno-politycznych. [przypis edytorski]
Bebel, August Ferdinand (1840–1913) — polityk socjalistyczny, pisarz i mówca; w 1869 r. jeden z założycieli socjaldemokratycznej partii SDAP (Sozialdemokratische Arbeiterpartei), która w 1875 połączyła się z ADAV (Allgemeiner Deutscher Arbeiterverein) F. Lassalle'a w SAPD (następnie SPD); na czoło działaczy socjalistycznych wysunął się w okresie obowiązywania Bismarckowskich ustaw antysocjalistycznych (1878–1890); był przywódcą SPD od 1892 aż do swej śmierci; autor poczytnej książki Kobieta i socjalizm. [przypis edytorski]
beblać — mącić, mieszać. [przypis autorski]
bec à bec (fr.) — twarzą w twarz. [przypis edytorski]
bec-à-bec (fr.) — twarzą w twarz. [przypis edytorski]
Beccaria, Cesare (1738–1794) — Cesare Bonesana, markiz Beccaria, wł. prawnik i pisarz polityczny, związany z Mediolanem; przedstawiciel humanitaryzmu prawniczego, autor dzieła O przestępstwach i karach (Dei delitti e delle pene, 1764). [przypis edytorski]
Beccaria, Cesare (1738–1794) — włoski prawnik i pisarz polityczny, przedstawiciel humanitaryzmu prawniczego. [przypis edytorski]
Beccaria, Cesare, właśc. Cesare Bonesana, markiz Beccaria (1738–1794) — włoski prawnik i pisarz polityczny, przedstawiciel humanitaryzmu prawniczego, autor dzieła O przestępstwach i karach (1764), w którym krytykował prawo karne epoki feudalnej, opowiadał się za równością wszystkich wobec prawa oraz za jego humanitaryzacją. [przypis edytorski]
Bechi, Stanislao (1828–1863) — major armii włoskiej, jeden z ochotników włoskich uczestniczących w powstaniu styczniowym 1863; w powstaniu otrzymał rangę pułkownika; schwytany i rozstrzelany przez Rosjan. [przypis edytorski]
Bechstein — marka fortepianów. [przypis edytorski]
Bechstein — tu: renomowana marka fortepianów z wytwórni zał. w 1853 przez niem. przedsiębiorcę Carla Bechsteina. [przypis edytorski]
bechtać (daw.) — podjudzać, buntować. [przypis edytorski]
Bechter est — Lepiej jest. [przypis autorski]
bechter — pancerz z prostokątnych żelaznych płytek połączonych ze sobą żelaznymi kółkami (plecionką kolczą); bechter stanowi typ pancerza wywodzący się ze Wschodu. [przypis edytorski]
bechtir a. bechter — rodzaj pancerza z metalowych płytek. [przypis edytorski]
bechy — bachory. [przypis edytorski]
beciki (daw.) — poduszeczki, miękka pościel; zdrobn. lm od bet: miękka poduszka z pierza a. pierzyna. [przypis edytorski]
beciki — piernaciki, pierzynki. [przypis redakcyjny]
