Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 156649 przypisów.
Compositae a. Asteraceae (biol.) — złożone a. astrowate, liczna rodzina roślin naczyniowych, obejmująca ok. 24 tys. gatunków. [przypis edytorski]
com postanowił — dziś raczej: co postanowiłem. [przypis edytorski]
Compostela a. Santiago di Compostela — miasto w płn.-zach. Hiszpanii, stolica regionu Galicja i znany ośrodek pielgrzymkowy. [przypis edytorski]
Comprachos (comprachicos) (hiszp.) — handlarze ludźmi. [przypis edytorski]
Compsognathus, pol.: kompsognat (paleont.) — rodzaj niewielkiego dwunożnego drapieżnego dinozaura, żyjącego w późnej jurze, ok. 150 mln lat temu; znaleziony (1850) w tym samym miejscu, co archeopteryks, do niedawna jego najbliższy znany krewny. [przypis edytorski]
comptoir (fr.) — kontuar, lada; kantor, biuro. [przypis edytorski]
comptoir (fr.) — kontuar, lada. [przypis edytorski]
Computum — mały podręcznik astronomiczny do użytku laików. [przypis tłumacza]
Comsal — stosowany przez Przybyszewską skrót od fr. Comité de Salut Public, Komitet Ocalenia Publicznego. [przypis edytorski]
Com sie razów — ilem się razy. [przypis redakcyjny]
com spostrzegł — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: co spostrzegłem. [przypis edytorski]
Comsur — stosowany przez Przybyszewską skrót od fr. Comité de Sûreté Générale, Komitet Bezpieczeństwa Powszechnego. [przypis edytorski]
Comte, August (1798–1857) — filozof i socjolog fr., główny przedstawiciel pozytywizmu francuskiego, twórca terminu „socjologia”. [przypis edytorski]
Comte, August (1798–1857) — francuski filozof i socjolog, główny przedstawiciel pozytywizmu francuskiego. [przypis edytorski]
Comte, August (1798–1857) — francuski filozof i socjolog, główny przedstawiciel pozytywizmu francuskiego, twórca terminu „socjologia''. [przypis edytorski]
Comte, August (1798–1857) — francuski filozof, wiodący pozytywista, twórca terminu „socjologia”. [przypis edytorski]
comte de l'empire (fr.) — tytuł szlachecki nadawany przez cesarza. [przypis edytorski]
comte (fr.) — hrabia. [przypis redakcyjny]
comte (fr.) — książę. [przypis edytorski]
Comtesse ou la matrice, car il ne peut pas bien expliquer ça — hrabiny czy też macicy, ponieważ nie potrafi dobrze tego wytłumaczyć. [przypis edytorski]
com w tym samym przedmiocie mówiąc o ludach germańskich, uważanych w spełnianiu dziejowego posłannictwa swego przed trzydziestu laty powiedział — zob. [Karol Libelt,] Pisma pomniejsze tom III strona 101. [przypis autorski]
comy (gw., daw.) — cośmy [mówili; co mówiliśmy: konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika]. [przypis autorski]
Co my przeciwstawić możemy 50 tysiącom świątyń… — Gr. Trubecki i N. Arsienjew, Die Glaubensverfolgung in Russland, s. 57. [przypis autorski]
com złego zauważyła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co złego zauważyłam. [przypis edytorski]
com (…) zrobił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co zrobiłem. [przypis edytorski]
co nadalej (starop.) — jak najdalej. [przypis edytorski]
co najgorsza — dziś popr.: co najgorsze. [przypis edytorski]
co najmniej — tu: jak najmniej. [przypis edytorski]
co najraniej (daw.) — jak najwcześniej; tu: jak najszybciej. [przypis edytorski]
Co najstraszniejszém było w tych opłakanych czasach, powiada Tacyt (…) wyścigali się jedni przed drugiemi z delacyą (…) jakby jakąś pochwyceni zarazą — Tacyt VI, 7. [przypis autorski]
co najważniejsza — daw. forma; dziś znaczenie: co jest najważniejsze, że. [przypis edytorski]
co najważniejsza — dziś popr.: co najważniejsze. [przypis edytorski]
co najważniejsza — dziś popr. forma: co najważniejsze. [przypis edytorski]
co najwięcej — dziś: co najwyżej. [przypis edytorski]
co nam jeden filozof nowszych czasów rzeczywiście chciał wykazać — rozumie się, że mam tu na myśli siebie samego i że tylko z powodu koniecznego incognito nie mogłem mówić w pierwszej osobie. [przypis redakcyjny]
con amore (wł.) — z miłością; z zamiłowania. [przypis edytorski]
con amore (wł.) — z miłością; z zamiłowania. [przypis edytorski]
con amore (wł.) — z upodobaniem. [przypis edytorski]
con amore (wł.) — z upodobaniem. [przypis redakcyjny]
con amore (wł.) — z zamiłowaniem. [przypis edytorski]
co napadnie — co popadnie. [przypis redakcyjny]
conapręcej (starop.) — dziś: co najprędzej; jak najprędzej. [przypis edytorski]
co naród polski teraz cierpi — Dziadów cz. III, tzw. Dziady drezdeńskie powstały w 1832 r., po upadku powstania listopadowego; autor nadmienia tu o represjach popowstaniowych w zaborze rosyjskim. Akcja dramatu rozgrywa się natomiast w l. 1823–1824. [przypis edytorski]
co na tem należy (starop.) — co od tego zależy; jak bardzo jest to ważne. [przypis edytorski]
co na to wynidzie (starop.) — co na to wyjdzie; ile się na to wyda (pieniędzy). [przypis edytorski]
conatus recedendi (łac.) — siła odśrodkowa. [przypis tłumacza]
Co nazwa „Sowi” (…) oznacza, nie rozstrzygamy — nazwa może wcale nie litewska, mimochodem przypominamy nazwę księcia litewskiego z rodu Riuszków w r. 1219, Plikosowa, tj. łysy „sowa”? (por. nazwę kraiku Plikabartów, tj. Łysych Bortów). [przypis redakcyjny]
concedo (łac.) — ustępuję; zgadzam się; przyznaję słuszność. [przypis edytorski]
concedo — zgadzam się; formułka używana w dysputach. [przypis tłumacza]
concernit notitiam (łac.) — należy do wiadomości. [przypis redakcyjny]
concernunt notitiam (łac.) — dochodzą wiadomość; docierają do mnie. [przypis redakcyjny]
concertina — odmiana akordeonu. [przypis edytorski]
Concessa (…) via — Lucanus, Pharsalia II, 444. [przypis tłumacza]
concetti (wł.) — pomysły; koncepty. [przypis edytorski]
Conciergèrie — więzienie. [przypis redakcyjny]
concierge (fr.) — dozorca, dozorczyni. [przypis edytorski]
Concierge (fr.) — dozorca. [przypis redakcyjny]
Conciergerie — średniowieczna część paryskiego Pałacu Sprawiedliwości, w której mieściło się więzienie polityczne. [przypis edytorski]
concilium (łac.) — sobór. [przypis edytorski]
concilium (łac.) — zebranie, zgromadzenie; tu: zebranie apostołów, tzw. sobór jerozolimski (Dz 15, 6n). [przypis edytorski]
Concino Concini, markiz d'Ancre (1575–1617) — włoski arystokrata i polityk, faworyt królowej Francji Marii Medycejskiej, odegrał znaczącą rolę polityczną w okresie małoletniości króla Ludwika XIII. Zginął zamordowany przez spiskowców młodego króla, który przy pomocy własnych faworytów chciał przejąć ster rządów w państwie. [przypis edytorski]
conclave (łac.) — konklawe, zgromadzenie kardynałów w celu wyboru nowego papieża. [przypis edytorski]
conclave — wybory nowego papieża po śmierci poprzedniego. [przypis edytorski]
concludetur (łac.) — postanowi się. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — postanowienie. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — postanowione. [przypis edytorski]
conclusum (łac.) — postanowione. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — postanowiono. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — skończyło się na tym. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — stanęło na tym. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — uchwalono. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — wywnioskowano. [przypis redakcyjny]
Concolinel — zapewne tytuł piosenki śpiewanej przez Ćmę; być może przekręcona nazwa popularnej wówczas nieobyczajnej piosenki francuskiej Qvand Colinet. [przypis edytorski]
concordia (łac.) — zgodność. [przypis edytorski]
Concordia parvae res crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — zgoda sprawia, że małe rzeczy stają się wielkimi, w niezgodzie nawet największe się rozpadają. [przypis edytorski]
Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — W zgodzie małe rzeczy wzrastają, w niezgodzie nawet największe upadają; cytat z pism rzymskiego historyka Salustiusza (86–34 p.n.e.). [przypis edytorski]
Concordia res parvae crescunt (łac.) — cytat z dzieła Bella Iugurthinum rzymskiego historyka Salustiusza (Gaius Sallustius Crispus, 86–35 p.n.e.), druga część zdania brzmi: discordia vel maximae dilabuntur, a całość oznacza: Dzięki zgodzie małe rzeczy stają się większe, a przez niezgodę nawet największe rozpadają się. [przypis edytorski]
concorso (wł.) — konkurs, konkurencja. [przypis edytorski]
concussisset (…) non occupasset (łac.) — byłoby zachwiało… nie uprzedziła. [przypis redakcyjny]
conde de Montezuma (hiszp.) — hrabia Montezumy, dziedziczny tytuł hiszpańskiej szlachty przysługujący linii potomków Montezumy II (od roku 1865: ducado de Moctezuma, książę Montezumy); Montezuma II Xocoyotzin (1466–1520) był ostatnim przed przybyciem Hiszpanów władcą imperium Azteków w Meksyku; nie stawiał oporu Hiszpanom, uznał władzę zwierzchnią króla hiszpańskiego; został uwięziony przez Cortésa, zginął podczas powstania antyhiszpańskiego w stolicy. [przypis edytorski]
Conde de Sulaco (hiszp.) — hrabia Sulaco. [przypis edytorski]
conde (hiszp.) — hrabia. [przypis edytorski]
condemned cells (ang.) — cele skazańców. [przypis edytorski]
conde (port.) — hrabia. [przypis edytorski]
Condiderant civitatem Romnove, trahentem nomen suum a Roma — założyli miasto Romnowe, biorące swa nazwę od Romy (Rzymu). [przypis edytorski]
condigne (łac.) — godnie. [przypis redakcyjny]
Condillac — jeden z transplantatorów Locke'a na francuską ziemię, gdzie się ten empiryzm rozwija jako sensualizm i materializm. Ur. w r. 1715, zm. w r. 1780 i napisał w tym czasie 23 tomy dzieł. Sensualista. Dwa źródła, jakie Locke dał poznaniu, wrażenie (Sensation) i namysł (Reflexion), sprowadza Condillac do jednego: do sensacji (wrażenia). Idee i wola są dla niego tylko zmodyfikowanymi wrażeniami zmysłowymi, z których wyprowadza wszystkie funkcje umysłu. Wszystkie wiadomości i pobudki woli ma człowiek do zawdzięczenia tylko zmysłowemu wrażeniu. Główne dzieła: Essai sur l'origine des connaissances humaines, 1746; Traité des sensations; Traité des animaux; La logique; Extrait raisonné. [przypis tłumacza]
con Dio (wł.) — z Bogiem. [przypis edytorski]
conditionaliter (łac.) — pod warunkiem. [przypis redakcyjny]
conditiones sine quibus non (łac.) — warunki konieczne. [przypis edytorski]
conditio sine qua non (łac.) — warunek konieczny. [przypis edytorski]
conditio sine qua non (łac.) — warunek niezbędny. [przypis edytorski]
Conditor alme siderum — łaciński hymn gregoriański z VII w., śpiewany w liturgii wieczornej podczas adwentu. [przypis edytorski]
conditorium — grobowiec. [przypis redakcyjny]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — francuski filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia; jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. [przypis edytorski]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia. Jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. Jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. [przypis edytorski]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia; jako jeden z pierwszych w historii głosił hasła powszechnej i bezpłatnej edukacji, konstytucjonalizmu i równouprawnienia bez względu na płeć i rasę; jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain („Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje”, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. [przypis edytorski]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia. Jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. Jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. Wziął czynny udział w rewolucji francuskiej, w 1793 uznany za „zdrajcę narodu”, zaczął się ukrywać. Podczas próby ucieczki z Paryża został zatrzymany i uwięziony, 2 dni później znaleziono go martwego w celi. [przypis edytorski]
condottiere — kondotier, we Włoszech w okresie renesansu dowódca oddziału najemnego wojska na służbie miasta albo księcia. [przypis redakcyjny]
Conentur (…) rebus (łac.) — „Bądź każdej rzeczy panem, nie zaś niewolnikiem” (Horatius, Epistulae, I, 1, 19; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
