Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 449 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 157384 przypisów.
we Florencji pokazują Pandekta Justyniana — We Florencji znajduje się najstarszy manuskrypt Pandektów. [przypis tłumacza]
we formie — dziś popr.: w formie. [przypis edytorski]
we Francji każdy żołnierz [nosi w kieszeni] marszałka — Napoleon Bonaparte mawiał: „Każdy francuski żołnierz nosi w swoim tornistrze buławę marszałka Francji”, co oznaczało, że do awansu nawet na najwyższe stopnie nie jest konieczne szlacheckie pochodzenie, jak niegdyś w armii królewskiej, lecz decydują o nim indywidualne zasługi. [przypis edytorski]
we Francji podróżni muszą płacić nie tylko za jedzenie, ale też odpoczynek — Inkowie postawili przy drogach duże domy, gdzie przyjmowano podróżnych za darmo. [przypis autorski]
we Francji próżność (…) dręczą ją, dławią lub pchają w pociesznym kierunku — Czytelnik spostrzegł zapewne aż nadto, że traktat ten sporządzony jest z ustępów pisanych w miarę, jak Lisio Visconti patrzał w czasie swych podróży na anegdoty przesuwające mu się przed oczami. Wszystkie te anegdoty znajdują się szczegółowo w dzienniku jego życia; może powinienem był je przytoczyć, ale wydałyby się niezbyt przyzwoite. Najdawniejsze zapiski noszą datę berlińską z r. 1807, ostatnie zaś pochodzą z ostatnich dni przed jego śmiercią, z czerwca r. 1819. Niektóre daty zmieniono umyślnie, aby nie popełnić niedyskrecji, ale do tego ograniczają się wszystkie zmiany: nie czułem się uprawniony do przerabiania stylu. Książkę tę pisano w stu rozmaitych miejscowościach; oby i czytano ją tak samo. [przypis autorski]
we Francji znajdziecie ułamek tegoż w godle pana Admirała niegdy noszonym przez Oktawiana Augusta — Godło: Festina lente [spiesz cię powoli; red. WL]. Którego admirała Rabelais miał na myśli, nie jest pewne. [przypis tłumacza]
Wega, Algol, Erydan i Krzyż Południowy — Wega, Algol: bardzo jasne gwiazdy nieba północnego; Erydan: rozległy gwiazdozbiór nieba równikowego, w starożytności kojarzony z wielką rzeką; Krzyż Południa: najbardziej charakterystyczny, łatwo rozpoznawalny gwiazdozbiór nieba południowego. [przypis edytorski]
Wega — gwiazda pierwszej wielkości w gwiazdozbiorze Lutni. [przypis redakcyjny]
Weg, Alte (niem.) — z drogi, stary. [przypis edytorski]
wegański — tu: przym. od Vega, równina Grenady. [przypis edytorski]
Wega — najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, piąta co do jasności gwiazda nieba. [przypis edytorski]
Wega — najjaśniejsza gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, trzecia co do jasności gwiazda na północnej półkuli niebieskiej, odległa od Słońca o zaledwie 25 lat świetlnych; pędzi ku nam siedemdziesiąt pięć kilometrów na sekundę… — tak wg obliczeń z XIX w.; obecnie szacuje się, że Wega zbliża się do Słońca z prędkością ok. 14 km/s, porusza się jednak na ukos i najbliżej znajdzie się, za ok. 260 tys. lat, w odległości ok. 13 lat świetlnych, o wiele za daleko, by utworzyć ze Słońcem układ podwójny; następnie będzie się oddalać. [przypis edytorski]
Wegele (143). [przypis autorski]
Wegele (155). [przypis autorski]
Wegele (320). [przypis autorski]
Wegele (340). [przypis autorski]
Wegele (608). [przypis autorski]
Wegele, a za nim Klaczko. [przypis autorski]
Wegele, passim, szczególnie 554. [przypis autorski]
Wegener, Alfred (1880–1930) — niemiecki geofizyk, badacz Grenlandii, znany współcześnie dzięki teorii dryfu kontynentów (1912), nazywanej też teorią Wegenera. [przypis edytorski]
wegetacją anielską, która czuje, i widzi, i słyszy swoje własne rośnięcie… — por. Z. Krasiński i A. Scheffer, wydanie L. Wellischa, Warszawa, 1909, s. 74 [tj. Zygmunt Krasiński i Ary Scheffer, Listy. Z nieznanych rękopisów; red. WL]. [przypis autorski]
wegetacja — tu: roślinność. [przypis edytorski]
wegetatywnie — tu: w sposób typowy dla roślin. [przypis edytorski]
wegetatywny — odpowiadający za podstawowe procesy fizjologiczne organizmów żywych. [przypis edytorski]
wegetatywny — tu: roślinny. [przypis edytorski]
weg (niem) — won, precz. [przypis edytorski]
Weg (niem.) — z drogi. [przypis edytorski]
Wegscheider, Julius (1771–1849) — niem. teolog protestancki, czołowa postać racjonalizmu teologicznego. [przypis edytorski]
Weg, Schwein (niem.) — precz, świnio. [przypis edytorski]
weg, weg! (niem.) — wynocha, precz! [przypis edytorski]
W egzemplarzu Bibljoteki Czartoryskich, str. 203. [przypis autorski]
w egzystymacji — w szacunku, w opinii. [przypis redakcyjny]
wehmiczny (z niem. Wehmut: smutek, melancholia) — melancholijny. [przypis edytorski]
Weila próba (med.) — odczyn Weila-Felixa, próba serologiczna stosowana w rozpoznawaniu chorób wywoływanych przez riketsje, gł. duru plamistego (tyfusu plamistego); wynaleziona w 1916, dawniej b. popularna ze względu na prostotę, ob. zastąpiona przez nowsze, mniej zawodne metody. [przypis edytorski]
Weil — Veile, miasto w Szlezwiku nad zatoką o tej samej nazwie. [przypis redakcyjny]
Weimar — miasto w Niemczech, gdzie mieszkali czołowi przedstawiciele nurtu literackiego zwanego klasyką weimarską: Goethe, Schiller, Wieland i Herder. [przypis edytorski]
Weininger, Otto (1880–1903) — austriacki filozof, autor mizoginicznej rozprawy Płeć i charakter (Geschlecht und Charakter). Kilka miesięcy po publikacji swojej książki popełnił samobójstwo. Zarówno książka, jak i postać Weiningera zyskały ogromną popularność w epoce. [przypis edytorski]
Weininger, Otto (1880–1903) — austriacki filozof, autor mizoginicznej rozprawy Płeć i charakter. Kilka miesięcy po publikacji swojej książki popełnił samobójstwo. Zarówno książka, jak i postać Weiningera zyskały ogromną popularność w epoce. [przypis edytorski]
Weininger, Otto (1880–1903) — austriacki filozof, w książce Płeć i charakter (1903) twierdził, że w każdym człowieku istnieje zarówno męski (logiczny i moralny), jak i żeński (niższy, chaotyczny) pierwiastek. Wychowany w tradycyjnej rodzinie żydowskiej, przeszedł na protestantyzm. Wkrótce po wydaniu książki popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]
Weininger, Otto (1880–1903) — filozof austriacki, autor m.in. rozprawy Płeć i charakter. [przypis edytorski]
Weininger, Otto (1880–1903) — filozof austriacki; autor pseudonaukowej teorii antagonizmu płci, którą wraz z ideą niższości etycznej kobiet wyłożył w dziele Geschlecht und Charakter (Płeć i charakter) wyd. 1903; zginął śmiercią samobójczą. [przypis edytorski]
weiningierowski — Otto Weininger (1880–1903) był austriackim filozofem, w wieku 23 lat napisał rozprawę Płeć i charakter, w której wyłożył swoje przekonania dotyczące kobiecości. Miały one wybitnie mizoginiczny wymiar. Weininger kilka miesięcy po publikacji popełnił samobójstwo. Zarówno książka, jak i postać Weiningera zyskały ogromną popularność w epoce. Teoriami samobójcy inspirował się m.in. Zygmunt Freud i Stanisław Przybyszewski. [przypis edytorski]
Weintraub-Krzyżanowski, Jerzy Kamil (1916–1943) — poeta, tłumacz, przyjaciel Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. [przypis edytorski]
Wein, Weib und Gesang (niem.) — wino, kobieta i śpiew. [przypis edytorski]
Weishaupt, Adam (1748–1830) — niemiecki profesor prawa i filozofii; uważając masonerię za nieodpowiadającą jego ideom, założył w 1776 tajne stowarzyszenie, znane później jako Zakon Iluminatów (z łac. illuminatus: oświecony), mające na celu propagowanie oświeceniowych idei równości i racjonalizmu; w 1777 przyjęty do loży masońskiej, wykorzystywał masonerię do poznania jej obrzędów i sekretów oraz werbowania członków do własnego stowarzyszenia; od 1780 Zakon Iluminatów zaczął koncentrować się na ceremoniach inicjacyjnych i hierarchii wtajemniczeń, ostatecznie w 1784 razem z innymi tajnymi stowarzyszeniami został zakazany przez państwo i zlikwidowany. [przypis edytorski]
Weismann, August Friedrich Leopold (1834–1914) — niemiecki zoolog, wybitny teoretyk ewolucjonizmu; autor teorii plazmy zarodkowej, zgodnie z którą dziedziczenie w organizmach wielokomórkowych zachodzi wyłącznie poprzez komórki rozrodcze (gamety), zawierające tzw. plazmę zarodkową z determinantami (odpowiednikami genów), które określają poszczególne cechy organizmu i są przekazywane następnemu pokoleniu. [przypis edytorski]
Weismann, August Friedrich Leopold (1934–1914) — niemiecki biolog zajmujący się problemem dziedziczności. [przypis edytorski]
Weiss, Wojciech (1875–1950) — polski malarz epoki modernizmu i ekspresjonizmu. Studiował w Krakowie, Paryżu, Rzymie i Florencji. Od 1907 r. profesor i rektor krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Zajmował się również fotografią. [przypis edytorski]
Weist du nicht (…) sitzt du hier? (niem.) — Czy nie wiesz, że palenie tu wzbronione, ty gałganie? Jak długo tu siedzisz? [przypis edytorski]
Weitgeist, wo bist du? (niem.) — Duchu świata, gdzie jesteś? [przypis edytorski]
wej a. wejcie (daw., gw.) — spójrz, popatrz; wyraz kierujący uwagę na przedmiot wypowiedzi, wzmacniający wypowiedź. [przypis edytorski]
wejdalota — zwykle: wajdelota; zarazem kapłan, wróżbita i pieśniarz w kulturze pogańskiej Litwy. [przypis edytorski]
wejdalotóm — dziś popr. forma C. lm: wejdalotom. [przypis edytorski]
wejdę gościem — dziś: wejdę jako gość. [przypis edytorski]
Wejowis — bóstwo zła czczone u Rzymian z obawy przed jego potęgą. [przypis tłumacza]
wejrzenia (…) skinienia (…) czatował — czekał na każde spojrzenie i skinienie. [przypis edytorski]
wejrzenie (daw.) — wygląd; widok. [przypis edytorski]
wejrzenie — spojrzenie. [przypis edytorski]
wejrzenie — tu: widok, wygląd. [przypis edytorski]
wejść do izby — tu: zostać posłem w parlamencie. [przypis edytorski]
wejść mi na wzgórze Bazan… — nieco dziwnym wydać się musi w ustach Antoniusza cytat z Pisma Św. (Psalm 22, 12). [przypis tłumacza]
wejść w paragon (daw.) — równać się z kimś. [przypis edytorski]
wejść w szkodę — spowodować szkody w uprawie (np. przez zdeptanie zboża zasianego na polu). [przypis edytorski]
wejźrzawszy (starop. forma) — wejrzawszy. [przypis edytorski]
wejźrzeć (starop.) — dziś: wejrzeć, spojrzeć. [przypis edytorski]
wejźrzenie (starop.) — wejrzenie; spojrzenie. [przypis edytorski]
wejźrzenie (starop.) — wejrzenie, spojrzenie. [przypis edytorski]
wejźrzenie (starop.) — wejrzenie, spojrzenie; tu: widok. [przypis edytorski]
wejźrzenie — wejrzenie, spojrzenie. [przypis edytorski]
wejźrzy (starop. forma) — dziś 3.os.lp: wejrzy. [przypis edytorski]
we krwie — dziś popr.: we krwi. [przypis edytorski]
We krwi — powieść Gabrieli Zapolskiej (1857–1921) wydana w 1891 r. [przypis edytorski]
weksa (z łac.) — dokuczanie, chłosta. [przypis redakcyjny]
weksa (z łac.) — dokuczanie. [przypis redakcyjny]
weksel ciągniony — weksel, którego nie wystawia osoba zaciągająca zobowiązanie do zapłaty: sporządzany zwykle przez wierzyciela, wskazujący kwotę oraz strony zobowiązania, i przedkładany do podpisu dłużnikowi. [przypis edytorski]
weksel — dokument stanowiący pisemne zobowiązanie wystawcy do zapłacenia określonej osobie (lub okazicielowi) określonej sumy w oznaczonym terminie; używany m.in. jako zabezpieczenie zobowiązań pieniężnych, zamiast natychmiastowej zapłaty za towar lub usługę. [przypis edytorski]
Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
weksel — dokument zobowiązujący do spłaty długu w określonym terminie, może być przedmiotem handlu. [przypis edytorski]
weksel — dokument zobowiązujący do spłaty długu w określonym terminie. [przypis edytorski]
weksel — dokument zobowiązujący do spłaty okazicielowi długu w określonym terminie. [przypis edytorski]
weksel — dokument zobowiązujący do zapłacenia określonej sumy w oznaczonym terminie. [przypis edytorski]
weksel — dokument zobowiązujący do zapłaty określonej kwoty w wyznaczonym terminie. [przypis edytorski]
weksel — dokument zobowiązujący do zapłaty określonej sumy pieniędzy w określonym terminie. [przypis edytorski]
weksel — dokument zobowiązujący do zapłaty pewnej sumy w określonym terminie. [przypis edytorski]
weksel (z niem. Wechsel: wymiana) — rodzaj papieru wartościowego; dokument o ustalonej formie stanowiący czyjeś pisemne zobowiązanie do zapłaty pewnej kwoty pieniędzy (często w ściśle określonym terminie) na rzecz innej osoby; weksle pojawiły się we Włoszech na przełomie XII i XIII w. i służyły do ułatwienia płatności w licznych, małych, suwerennych, posiadających własną walutę państewkach włoskich: dokument zobowiązywał bankiera do wypłacenia sumy o określonej wartości w walucie obowiązującej na danym terenie; weksle pomagały również kupcom w płatnościach związanych z handlem zamorskim (prowadzonym na wielką skalę m.in. przez Republikę Wenecką); jeden z rodzajów weksla zyskał miano czek od nazwiska wł. rodziny Ceccino: był to weksel realizowany wyłącznie w bankach; sama nazwa bank wywodzi się także z wł. banco: ławka, co odnosiło się do miejsca, gdzie przeprowadzano wymianę weksli na monety. [przypis edytorski]
wekslarz (daw., z niem: Wechsel: wymiana) — człowiek zajmujący się zawodowo wymianą pieniędzy. [przypis edytorski]
wełna (daw.) — tu: fala. [przypis edytorski]
wełn (daw.) — fala morska. [przypis edytorski]
wełniak — spódnica z tkaniny wełniano-lnianej, zwykle wykonanej w domowym warsztacie. [przypis edytorski]
wełnić się — falować. [przypis redakcyjny]
wełny (daw.) — fale morskie. [przypis edytorski]
wełny (daw.) — fale. [przypis edytorski]
wełny (daw.) — tu: fale. [przypis edytorski]
wełny — tu: fale. [przypis edytorski]
We łzach, Panie, ręce podnosimy do Ciebie! (…) — kwestia nawiązująca do polemicznego względem Krasińskiego tekstu Słowackiego zatytułowanego Do autora trzech psalmów. [przypis edytorski]
Weland a. Wolundr (mit. germańska) — boski kowal i złotnik, bóstwo opiekuńcze, bohater wielu legend skandynawskich i anglosaskich. [przypis edytorski]
welb-cwelb (z niem. halb zwolf: pół tuzina) — hazardowa gra w karty popularna wśród niższych sfer na pocz. XIX w.; nazwa pochodzi od ilości punktów, które trzeba zdobyć. [przypis edytorski]
Welch tiefes Summen (…) erste Feierstunde (niem.) — „Jaki dźwięk pełny, jakiż jasny ton / Czarę przemocą od ust mi odkłania?/ Czy już zwiastuje mi ten głuchy dzwon / Pierwszą godzinę Święta Zmartwychwstania? (Goethe, Faust; przekład Władysława Kościelskiego). [przypis autorski]
welcome (ang.) — witaj. [przypis edytorski]
w „Elektrze” opowiadają o igrzyskach pytyjskich — Sofokles, Elektra 680 i nast. [w dramacie wychowawca Orestesa podaje szczegółowy opis okoliczności jego rzekomej śmierci podczas igrzysk, które jednak zostały ustanowione w czasach historycznych (582 p.n.e.); wyraźny anachronizm razi Arystotelesa; red. WL] [przypis tłumacza]
Welia (łac. Velia) — niewielkie wzgórze w Rzymie, pomiędzy środkową częścią północnego stoku Palatynu a Mons Oppius, jednym z wierzchołków Eskwilinu. [przypis edytorski]
