Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10876 przypisów.
kurhanu — kurhanami nazywają na Ukrainie wyniosłości, kopce usypane ręką ludzką, według jednych dla celów wojennych, aby z ich wysokości śledzić ruchy skradającego się wroga, wedle innych dla celów orientacyjnych jako znaki drogowe, wedle zaś wiary ludu są to mogiły bohaterów. [przypis redakcyjny]
kurhany — rodzaj mogiły w formie kopca. [przypis edytorski]
kurhauz (z niem.) — dom uzdrowiskowy. [przypis edytorski]
Kuria Hostylli (łac. Curia Hostilia) — budynek ten po przebudowie już w I w. p.n.e nosił nazwę Curia Julia; od czasów panowania Oktawiana Augusta aż po czasy Dioklecjana odbywały się w nim posiedzenia senatu. [przypis edytorski]
kuria — każden budynek, w którym sąd lub senat się zbierał. [przypis autorski]
kuria wyborcza — w dawnych systemach wyborczych: okręg wyborczy lub kategoria wyborców wyodrębniona na podstawie różnic stanowych, wielkości lub charakteru posiadanego majątku, mająca prawo wyboru do parlamentu określonej liczby posłów. [przypis edytorski]
kuria wyborcza — w dawnych systemach wyborczych: okręg wyborczy lub kategoria wyborców wyodrębniona na podstawie różnic stanowych, wielkości lub charakteru posiadanego majątku, mająca prawo wyboru do parlamentu określonej liczby posłów; kurie wyborcze występowały m.in. w wyborach do Rady Państwa w Austrii (1867–1907), gdzie w 1896 wprowadzono najpierw nową V kurię, powszechną, w której mogli głosować wszyscy, a w 1907 zlikwidowano system kurialny, wprowadzając zasadę wyborów równych. [przypis edytorski]
„Kurier Czerwony” — dziennik popołudniowy o charakterze sensacyjnym, wydawany w Warszawie w latach 1922–1939, politycznie deklarujący się po stronie obozu piłsudczykowskiego. [przypis edytorski]
kurierek (daw.) — gazeta. [przypis edytorski]
„Kurierek ilustrowany” — właśc. „Ilustrowany Kurier Codzienny”, wydawany w Krakowie w latach 1910–1939. [przypis edytorski]
kurierek — tu: gazeta codzienna. [przypis edytorski]
,Kurier francuski” — „Le Courrier français”, francuski dziennik liberalny, wydawany w l. 1820–1851. [przypis edytorski]
kurier — gazeta codzienna. [przypis edytorski]
kurierkarz — tu: gazeciarz, ulicznik. [przypis edytorski]
kurierkowy — tu: pochodzący z gazet, z brukowców, powierzchowny i nastawiony na sensację. [przypis edytorski]
„Kurier” — „Kurier Warszawski'', gazeta codzienna wydawana w Warszawie od roku 1821 do 1939. Popularna wśród mieszczaństwa, urzędników państwowych i warstwy inteligenckiej. [przypis edytorski]
„Kurier” — „Kurier Warszawski”, popularna gazeta konserwatywnych sfer mieszczańskich i arystokratycznych w Warszawie (wychodziła od r. 1821). [przypis redakcyjny]
„Kurier Świąteczny” — czasopismo literackie i humorystyczne, wychodziło w latach 1864–1919. [przypis edytorski]
„Kurier Świąteczny” — warszawski tygodnik literacki i humorystyczny, wydawany w latach 1864–1919. [przypis edytorski]
kurier (tu daw.) — gazeta. [przypis edytorski]
kurier — tu: gazeta. [przypis edytorski]
„Kurier Warszawski” — gazeta codzienna wydawana w Warszawie od roku 1821 do 1939; popularna wśród mieszczaństwa, urzędników państwowych i warstwy inteligenckiej. [przypis edytorski]
„Kurier Warszawski” — gazeta codzienna wydawana w Warszawie w latach 1821–1939, popularna wśród mieszczaństwa, urzędników państwowych i inteligencji. [przypis edytorski]
„Kurier Warszawski” poświęca (…) piąty felieton — I potem jeszcze kilka! [przypis autorski]
Kurierzy Cesarscy — fr. Messageries Impériales, francuska firma żeglugowa, zał. w 1851 jako Messageries Nationales, początkowo obsługująca przewozy na Bliski Wschód; podczas wojny krymskiej jej statki służyły jako transportowce: w podziękowaniu cesarz udzielił kompanii praw do działania na trasie do Brazylii; była pierwszą francuską linią transatlantycką wyposażoną w parowce. [przypis edytorski]
Kurio — wygnany z senatu rzymskiego jako stronnik i przyjaciel Cezara, z nim się połączył i pierwszy go zachęcił do przejścia Rubikonu, co było powodem wojen domowych. Ma tu odcięty język, którym dał tak złą radę. [przypis redakcyjny]
Kurjer Warszawski — tytuł gazety codziennej wydawanej w Warszawie od 1821 do 1939 r. [przypis edytorski]
kurka wodna — średniej wielkości ptak wodny. [przypis edytorski]
kurka wodna — średniej wielkości ptak wodny z rodziny chruścieli. [przypis edytorski]
kurka wodna — średniej wielkości ptak wodny z rodziny chruścieli. [przypis edytorski]
Kurki — Plejady (gwiazdozbiór). [przypis edytorski]
kurki wodne i cyranki — wodne ptactwo. [przypis edytorski]
kurków — dziś popr.: kurek (o grzybach). [przypis edytorski]
kurków — dziś popr.: kurek (o grzybach). [przypis edytorski]
kur — kogut; nocne pianie koguta miewało w mitologii ludowej (nie jedynie zresztą) znaczenie magiczne, w szczególności trzecie, nad ranem. [przypis redakcyjny]
kur — kogut. [przypis edytorski]
kurkuma — żółcień (ang. turmeric, fr. terre-mérite); odmiana indyjskiego imbiru, używana jako barwnik lub przyprawa. [przypis tłumacza]
Kurlandia — kraina historyczna, obecnie zachodnia część Łotwy; powstałe w 1561 Księstwo Kurlandii i Semigalii stanowiło formalnie lenno Rzeczypospolitej Obojga Narodów, od 1711 znalazła się nieoczekiwanie w strefie wpływów rosyjskich, do czego doprowadził ślub księżniczki Anny, córki cara Iwana V, z księciem Fryderykiem Wilhelmem Kettlerem, który zmarł kilka miesięcy po ślubie. [przypis edytorski]
Kurlandia — kraina historyczna, obecnie zachodnia część Łotwy. [przypis edytorski]
Kurlandia — południowa część dawnych Inflant, położona nad Bałtykiem i Zatoką Ryską. Od r. 1918 wchodzi w skład Łotwy. [przypis edytorski]
kurlandzki — pochodzący z Kurlandii, krainy historycznej w dzisiejszej Łotwie. [przypis edytorski]
kurmacher — słowo niemieckie, urobione przez poetę na wzór francuskiego faire la cour: nadskakiwać, ubiegać się o względy. [przypis redakcyjny]
kurma — krótka kurtka, zastępująca palto. [przypis autorski]
Kurnatowski, Zygmunt (1778–1858) — polski wojskowy i polityk; uczestnik powstania wielkopolskiego 1806, w 5 pułku ułanów armii Księstwa Warszawskiego walczył we wszystkich jej kampaniach; po powrocie do kraju generał brygady w armii Królestwa Polskiego. [przypis edytorski]
kurniawa (gw. podhalańska) — zadymka. [przypis edytorski]
kurniawa — zadymka (z gwary góralskiej, którą Sienkiewicz wykorzystywał do naśladowania języka staropolskiego). [przypis edytorski]
kurniawa — zamieć śnieżna, zadymka, kurzawa śnieżna. [przypis edytorski]
kurnik — pogardliwie: zamek; gra słów: okurzywszy (prochem) kilka kurników. [przypis redakcyjny]
Kurów — miejscowość znajdująca się w pobliżu Puław. [przypis redakcyjny]
Kuronowie a. Kurowie — bałtycki lud, zamieszkujący Kurlandię (dziś płd.-zach. część Łotwy). Kuronóm — dziś popr. forma C. lm: Kuronom. [przypis edytorski]
Kuropatkin, Aleksiej Nikołajewicz, właśc. Алексей Николаевич Куропаткин (1848–1925) — ros. generał, minister wojny w l. 1898–1904, obarczany odpowiedzialnością za największe porażki Rosjan w czasie wojny rosyjsko-japońskiej (1904–1905), szczególnie w bitwie pod Mukdenem (1905) i bitwie pod Liaoyang (1904). [przypis edytorski]
kuropatniczek (daw.) — pieszczoch (karmiony kuropatwami). [przypis redakcyjny]
kuropatw (Crypturus) — w ob. klasyfikacji: Crypturellus, rodzaj ptaków z rodziny kusaczy, żyjących w Meksyku, Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]
kuropłoch — obelga wobec Osmana. [przypis redakcyjny]
kurperacja — przekręcone przez Ciarkę słowo „korporacja” (z śrdw. łac.: związek), tu w znaczeniu: zgromadzenie. [przypis edytorski]
kurpie — łapcie, chodaki. [przypis redakcyjny]
kurpie — łapcie, chodaki z łyka. [przypis redakcyjny]
kurpieski — dziś popr.: kurpiowski. [przypis edytorski]
kur (reg.) — kogut. [przypis edytorski]
kursa (daw.) — dziś popr. forma M. lm: kursy. [przypis edytorski]
kursa (daw.) — zajęcia uniwersyteckie. [przypis edytorski]
kursa — dziś popr. forma D. lm: kursy. [przypis edytorski]
kursa — dziś popr. M. lm: kursy. [przypis edytorski]
kursal (daw., z niem.) — budynek w kurorcie mieszczący sale do zabaw, koncertów, restauracje itp. [przypis edytorski]
Kursa literatur słowiańskich i artykuły z Trybuny Ludów — teksty Adama Mickiewicza. [przypis edytorski]
kursal (z niem.: Kursaal) — dom zdrojowy. [przypis redakcyjny]
kursa — tu: wyścigi. [przypis edytorski]
kurs (daw.) — rok nauki w szkole wyższej; kursy: studia. [przypis edytorski]
kurs (daw.) — tu: rok studiów. [przypis edytorski]
kurs — kurs literatury słowiańskiej Cypriana Roberta w zastępstwie Mickiewicza. [przypis redakcyjny]
kursor (daw.) — goniec, posłaniec. [przypis edytorski]
kurs samarytański — szkolenie z udzielania pierwszej pomocy. [przypis edytorski]
kur (starop.) — kogut. [przypis redakcyjny]
kurs — tu: rok studiów. [przypis edytorski]
kursu — biegu, czasu urzędowania. [przypis redakcyjny]
kursy handlowe Smolikowskiej — pierwsze kursy handlowe dla kobiet, otwarte w 1896 w Warszawie przez Izabelę Smolikowską (1834–1909), przełożoną znanej pensji. [przypis edytorski]
kursy — tu: wykłady na uczelni. [przypis edytorski]
kursz — rodzaj skóry. [przypis redakcyjny]
kurta — obszerna kurtka. [przypis edytorski]
kurta — pies z obciętym ogonem (aluzja do płaszczyka uczniów szkól pijarskich). [przypis redakcyjny]
kurta — pies z uciętym ogonem, zwł. kundel. [przypis redakcyjny]
kurtę kroić — dać komuś nauczkę. [przypis redakcyjny]
Kurt K. T. Wais, który dał niezwykle erudycyjne zestawienie wszelkich pojawień się motywu stosunku ojca do syna, w czasach wcześniejszych od oświecenia podaje bardzo nieliczne i nieistotne ślady istnienia skarg ojców na synów i odwrotnie (…) przypadkowości, nigdy zaś świadomego konfliktu — K. K. T. Wais, Das Vater-Sohn-Motiv in der Dichtung, Berlin 1931, s. 1. [przypis autorski]
kurtuazja — wyszukana uprzejmość. [przypis edytorski]
kurtuazyjnie — z wyszukaną grzecznością, uprzejmością. [przypis edytorski]
Kur — tu: tereny zamieszkane przez bałtycki lud Kurów a. Kuronów (litew. kuršiai), Kurlandia, dziś płd.-zach. region Łotwy. [przypis edytorski]
kurtyna — podnoszona zasłona, oddzielająca w teatrze scenę od widowni. [przypis edytorski]
Kurtyzana Flora powiada (…) — Plutarch, Pompejusz, 2 [w:] Żywoty sławnych mężów. [przypis tłumacza]
kurtyzana — utrzymanka bogatych mężczyzn. [przypis edytorski]
kurtyzana — utrzymanka bogatych, wpływowych mężczyzn. [przypis edytorski]
kurtyzowany koń — koń po kurtyzowaniu, tj. zabiegu operacyjnym mającym na celu skrócenie ogona blisko jego nasady. [przypis edytorski]
Kurtz — wg niektórych interpretatorów nazwisko znaczące; Kurtz (niem.: krótki) miałoby być imieniem diabła z ludowych podań, podobnie jak polskie „Kusy”. [przypis edytorski]
kurucy — też: kuruczi, powstańcy, stronnicy Tökölego; stronnicy cesarza zwali się 1abanczi. [przypis redakcyjny]
kuruku (biol.) — właśc.: trogon niebieskogłowy (Trogon curucui), średniej wielkości ptak o połyskliwych piórach, zamieszkujący lasy dorzecza Amazonki. [przypis edytorski]
Kurułtaj — rada, sejm, wiec. [przypis autorski]
kurulny — właściwy kurii, miejscu, gdzie odbywały się posiedzenia senatu oraz sądu w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]
Kuruta, Dimitri Dimitriewicz (1770–1838) — zastępca Wlk. Ks. Konstantego na stanowisku dowódcy Wojska Polskiego, Grek z pochodzenia. [przypis edytorski]
kurwiarstwo — dziś: kurewstwo. [przypis edytorski]
kuryca (gw.) — kura (samica kury domowej). [przypis edytorski]
Kury — Cures Sabinorum, jedno z głównych miast zamieszkanych przez Sabinów. [przypis edytorski]
