Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Adam Mickiewicz, Sonety krymskie, Stepy akermańskie
Cisza morska → ← [Sonety krymskie - Motto i dedykacja]

Spis treści

    1. Cisza: 1
    2. Natura: 1
    3. Pielgrzym: 1
    4. Podróż: 1
    5. Rzeka: 1
    6. Samotność: 1
    7. Światło: 1

    Adam MickiewiczSonety krymskieStepy akermańskie[1][2]

    1
    Natura, Pielgrzym, PodróżWpłynąłem na suchego przestwór oceanu,
    Wóz nurza się w zieloność i jak łódka brodzi,
    Śród fali łąk szumiących, śród kwiatów powodzi,
    Omijam koralowe ostrowy burzanu[3][4].
    5
    Już mrok zapada, nigdzie drogi ni kurhanu[5];
    Patrzę w niebo, gwiazd szukam przewodniczek łodzi;
    Rzeka, ŚwiatłoTam z dala błyszczy obłok? tam jutrzenka wschodzi?
    To błyszczy Dniestr, to weszła lampa Akermanu[6].
    Cisza, SamotnośćStójmy! — Jak cicho! — Słyszę ciągnące żurawie,
    10
    Których by nie dościgły źrenice sokoła;
    Słyszę, kędy się motyl kołysa[7] na trawie,
    Kędy wąż śliską piersią dotyka się zioła.
    W takiéj ciszy — tak ucho natężam ciekawie,
    Że słyszałbym głos z Litwy. — Jedźmy, nikt nie woła!

    Przypisy

    [1]

    Stepy akermańskie otwierają cykl Sonetów krymskich, choć do nich właściwie nie należą. Nie jest to bowiem produkt wrażeń i spostrzeżeń z wycieczki po Krymie, ale powstał znacznie wcześniej, pod wpływem podróży poety do Akermanu. Zawieziony tam przez K. Marchockiego, obywatela z Podola, poznanego u Sobańskich, napisał Mickiewicz w jego stepowym futorze w Lubomile ów sonet naddniestrzański, nie myśląc jeszcze wówczas zgoła ani o podróży krymskiej, ani o cyklu utworów opisowo–lirycznych nazwanych Sonetami krymskimi (Dubiecki). Dopiero gdy te były już gotowe i do druku porządkowane według pewnego systemu logicznego, topograficznego i chronologicznego, sonet o podróży do Akermanu stał się fikcyjnym wstępem do całości, będącej syntezą wspomnień czarnomorskich. [przypis redakcyjny]

    [2]

    Stepy akermańskie rozciągają się na płd. zachód w odległości kilku kilometrów od Odessy, przy ujściu Dniestru do Morza Czarnego. Nazwa pochodzi od miasta Akerman, stolicy b. guberni bessarabskiej, na prawej stronie limanu Dniestru. [przypis redakcyjny]

    [3]

    ostrowy burzanu — na Ukrainie i Pobereżu nazywają burzanami wielkie krzaki ziela, które w czasie lata kwiatem okryte nadają przyjemną rozmaitość płaszczyznom. [przypis autorski]

    [4]

    ostrów — wyspa, kępa; burzany — rodzaj wielkich ostów kwitnących na czerwono. [przypis redakcyjny]

    [5]

    kurhanu — kurhanami nazywają na Ukrainie wyniosłości, kopce usypane ręką ludzką, według jednych dla celów wojennych, aby z ich wysokości śledzić ruchy skradającego się wroga, wedle innych dla celów orientacyjnych jako znaki drogowe, wedle zaś wiary ludu są to mogiły bohaterów. [przypis redakcyjny]

    [6]

    lampa Akermanu — latarnia morska w Akermanie. [przypis redakcyjny]

    [7]

    kołysa — zamiast „kołysze”, forma stale używana przez Mickiewicza w Sonetach. W liście do Lelewela z dn. 19.08.1827 poeta, odpowiadając na różne zarzuty czynione z okazji Sonetów przez wszelakiego rodzaju krytyków oświadcza, że ten „grzech gramatyczny popełniony z namysłem i nieprędko chyba skruchę uczuję. Odwykłem od dźwięków mowy ojczystej, kołysa i kląska milsze dla mnie aniżeli sze i szcze. Może się potem poprawię, ale dotąd muszę się swojego ucha radzić i jemu zaufać”. [przypis redakcyjny]

    x