Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | norweski | poetyckie | pogardliwe | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 4090 przypisów.
Jmość — Jejmość, od: Jej Miłość; pani. [przypis edytorski]
JMość Michał — Michał Korybut Wiśniowiecki (1638–1673). [przypis redakcyjny]
jnakszy (gw.), inakszy (daw.) — inny, odmienny. [przypis edytorski]
Jóst Glac — kupiec krakowski, potem lwowski, zapewne skarbnik królewski za Zygmunta Augusta, zmarł w r. 1575. [przypis redakcyjny]
Józafackie pole — dolina Jozafata, miejsce Sądu Ostatecznego wg Biblii (por. dłuższy fragment Księgi Joela Jl 4, 1–3; 4, 11–17, wiązany niekiedy interpretacyjnie z obrazem z Księgi Ezechiela przedstawiającym ożywienie, dzięki mocy Boga, wyschłych kości zmarłych z „całego domu Izraela” spoczywających w nienazwanej dolinie, Ez 37, 1–14). [przypis edytorski]
Józef a. Józef Egipski — patriarcha biblijny, syn Jakuba i Racheli, którego sprzedano do Egiptu, gdzie stał się niewolnikiem; jego historia jest opisana w Księdze Rodzaju. [przypis edytorski]
Józefa, który jeszcze za życia Nerona ośmielił się nazwać go imperatorem — p. III, VIII, 9. [przypis tłumacza]
Józef Andrzej Szczepański ps. „Ziutek” (1922–1944) — harcerz, poeta, w powstaniu warszawskim żołnierz batalionu AK „Parasol”, zmarł z ran 10 września. [przypis edytorski]
Józef — Antiq. Jud. [Flawiusz, Dawne dzieje Izraela; Red. WL] XI. 5. [przypis tłumacza]
Józefa — obecność jego pod Jerozolimą wyjaśnia Autobiografia 75: „kiedy już swobodny podążyłem z Wespazjanem do Aleksandrii. Stąd odesłano mnie wraz z Tytusem na obleganie Jerozolimy” etc. Przeciw Apionowi I, 9: „później zdjęto mi więzy i z Aleksandrii odesłano wraz z Tytusem dla oblegania Jerozolimy”. [przypis tłumacza]
Józef Balsamo — powieść historyczna Aleksandra Dumasa (ojca), stanowiącą pierwszą z pięciu części cyklu Pamiętniki lekarza. [przypis edytorski]
Józef Flawiusz (37–94) — historyk żydowski piszący po grecku. [przypis edytorski]
Józef Flawiusz (37–po 94 n.e.) — historyk żydowski piszący po grecku. [przypis edytorski]
Józef Flawiusz (I w.) — historyk żydowski piszący po grecku. [przypis edytorski]
Józef Haller (1873–1960) — generał, w roku 1920 dowodził frontem północno-wschodnim nad Bugiem, a potem pod Warszawą. [przypis redakcyjny]
Józef hrabia Niesiołowski — ostatni Wojewoda Nowogródzki, był prezesem Rządu rewolucyjnego w czasie powstania Jasińskiego. [przypis autorski]
Józefie, synu Mateusza, (…) Flawiuszu, jakim sposobem ocalałeś jako świadek — z pytania, w jaki dokładnie sposób Józef Flawiusz ocalał, zrodził się znany problem matematyczny z zakresu kombinatoryki, zw. problemem Józefa Flawiusza (a. permutacją Józefa Flawiusza). Józefa Flawiusz, będąc dowódcą powstania antyrzymskiego w Galilei, w roku 67 wraz z grupą powstańców został otoczony w jaskini w trakcie oblężenia Jotopaty; powstańcy żydowscy woleli odebrać sobie życie niż trafić do niewoli rzymskiej, jednak prawo religijne surowo zabrania samobójstwa. Aby grzech nie spadł na wszystkich, oblężeni powstańcy postanowili losować: ustawieni w krąg żołnierze losowali, kto zabije poprzednio wylosowanego, w końcu miał pozostać jeden, który będzie musiał popełnić samobójstwo. Na koniec przy życiu pozostali Flawiusz i jeden z powstańców, wspólnie zdecydowali jednak poddać się (dzięki temu mogła powstać m.in. opowieść o wojnie żydowskiej). Problem matematyczny wychodzi od tej historycznej sytuacji i stawia pytanie o to, który obiekt pozostanie, jeśli w kręgu ustawimy n obiektów (powstańców było 40 lub 41 wraz z Flawiuszem), a następnie będziemy eliminować co któryś obiekt (początkowo przyjęto, że co trzeci), aż zostanie tylko jeden (w rzeczywistości pozostało dwóch ludzi). [przypis edytorski]
Józef II Habsburg (1741–1790) — cesarz rzymsko-niemiecki (od 1765), przedstawiciel absolutyzmu oświeconego; wprowadził silne scentralizowane rządy, wdrożył wiele reform. [przypis edytorski]
Józef — imię znaczące, odwołuje się najprawdopodobniej do Józefa Gołuchowskiego (1797–1858), filozofa polskiego, ucznia Friedricha Schellinga. Uważał on, że uczucia i intuicja mają prymat nad rozumem, zajmując stanowisko irracjonalistyczne sprzeciwiał się filozofii materialistycznej. Głosił koncepcję ducha narodowego jako odpowiedzialnego za kształt i charakter narodu. [przypis edytorski]
Józef Kimbar (ok. 1750 – po 1800) — stolnik upicki, poseł na sejm w 1793 r. W mowie sejmowej wyraził przekonanie, że król i wszyscy posłowie powinni wybrać dobrowolnie syberyjskie wygnanie, zamiast godzić się na upokarzające układy z Rosją, prowadzące do rozbiorów Polski. [przypis edytorski]
Józef Korzeniowski (1797–1863) — pisarz. Kształtował samodzielny nurt w literaturze romantycznej, autor dramatu ludowego Karpaccy górale, prekursorskiej powieści Krewni, realizującej już idee pozytywistyczne, pisanej zgodnie z estetyką realizmu. [przypis edytorski]
Józef krzyżuje ramiona i wybiera młodszego — Por. fragm. 711. [przypis tłumacza]
Józef — najmłodszy i najbardziej umiłowany syn Jakuba i Racheli, patriarcha biblijny. Bracia chcieli go zabić, jednak za namową najstarszego z nich, Rubena, do tego nie doszło. W zamian Józef został sprzedany do Egiptu, gdzie, jako niewolnik, służył u urzędnika faraona, Potifara. Fałszywie oskarżony przez jego żonę o próbę gwałtu, został wtrącony do więzienia. W więzieniu wsławił się tłumaczeniem snów, dlatego zlecono mu wyjaśnienie snu faraona. Dobre tłumaczenie i rady spowodowały, że faraon mianował go zarządcą całego Egiptu (cała historia życia Józefa: Rdz 37 – 50). [przypis edytorski]
Józef — najmłodszy i najbardziej umiłowany syn Jakuba i Racheli, patriarcha biblijny. Bracia chcieli go zabić, jednak za namową najstarszego z nich, Rubena, do tego nie doszło. W zamian Józef został sprzedany do Egiptu, gdzie, jako niewolnik, służył u urzędnika faraona Potifara. Fałszywie oskarżony przez jego żonę o próbę gwałtu, został wtrącony do więzienia. W więzieniu wsławił się tłumaczeniem snów, dlatego zlecono mu wyjaśnienie snu faraona. Dobre tłumaczenie i rady spowodowały, że faraon mianował go zarządcą całego Egiptu (cała historia życia Józefa: Rdz 37–50). [przypis edytorski]
Józef opowiada — Józef Flawiusz, Autobiografia. [przypis tłumacza]
Józef Orwid (1891–1944) — właśc. Józef Kostych, aktor. [przypis edytorski]
Józef ozwał się w te słowa… — Henkel cytuje z traktatu Gittin (56) legendę o rabbim Jochananie ben-Sakai, który miał w czasie oblężenia Jerozolimy zjednać sobie Wespazjana podobną wróżbą, a to celem uzyskania pozwolenia na otwarcie szkoły w Jabnie lub Jamnii. [przypis tłumacza]
Józef — patriarcha biblijny, syn Jakuba i Racheli, którego historia opisana jest w Księdze Rodzaju; przez zazdrosnych braci sprzedany w niewolę, trafił do Egiptu, gdzie zyskał uznanie jako objaśniacz snów; dobre rady spowodowały, że władca ustanowił go zarządcą całego Egiptu, w którym Józef zapobiegł klęsce głodu. [przypis edytorski]
Józef Piłsudski(1867–1935) — dowódca wojskowy, działacz niepodległościowy i socjalistyczny, w czasie I wojny światowej organizator Legionów, naczelnik państwa po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w roku 1918, wycofał się z polityki w roku 1922, by w 1926 przejąć władzę w wyniku tzw. przewrotu majowego. [przypis edytorski]
Józef Poniatowski (1763–1813) — książę, generał, Wódz Naczelny Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji; zginął w czasie wojen napoleońskich pod Lipskiem. [przypis edytorski]
Józef powiada (…) — Antiq. Jud. [Flawiusz, Dawne dzieje Izraela; Red. WL] XII, 11. [przypis tłumacza]
Józef Rokicki ps. „Karol” (1894–1976) — oficer służby stałej WP, w 1939 r. w sztabie Dowództwa Okręgu Korpusu Nr 2 w Lublinie, w konspiracji początkowo w NOW, od 1942 r. w AK, w powstaniu w stopniu podpułkownika, od 20 sierpnia dowódca oddziałów polskich na Mokotowie. 26 września podjął na własną rękę decyzję o ewakuacji Mokotowa, co wywołało kontrowersje wśród innych wyższych oficerów AK. Po wojnie w latach 1945–1957 na emigracji, następnie powrócił do Polski, zmarł w Warszawie. [przypis edytorski]
Józef stary — według tradycji Józef był znacznie starszy od Maryi. [przypis edytorski]
Józef stary — według tradycji św. Józef, który pojął za żonę ciężarną Maryję, był od niej znacznie starszy. [przypis edytorski]
Józef, syn Mateusza — Józef Flawiusz, autor Dziejów wojny żydowskiej. [przypis tłumacza]
Józef tłumaczył… dla ich dobra — tak pojmuję Ὁ δὲ Ἰώσηπος τὸ κατ᾽ αὐτὸν ἀσφαλὲς ὑποστελλόμενος ὑπὲρ αὐτῶν ἔφασκεν ποιεῖσθαι τὴν ἔξοδον. Von da an? (Clementz). [pominięto tłum. na rosyjski]. Znowu chodzi tu o autocharakterystykę Flawiusza. Ze wszystkich znaczeń, jakie ma ὑποστελλό, tłumacze obrali jednozgodnie najnieprzychylniejsze dla Flawiusza, a wiedząc, iż niebawem odda się on w ręce Rzymian, zbrutalizowali według mnie jego styl w tym miejscu. Nawet tłumacz łaciński zbytnio rozszerza tekst: Josephus autem cavens, ne ipsum saluti suae prospicere cogitarent; von da an liess Josephus nicht mehr merken, dass es ihm um seine persönliche Sicherheit zu thun war (Clementz); [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
Józef Tokarzewski — chodzi jednak o Szymona Tokarzewskiego (1823–1890), który za udział w spisku księdza Ściegiennego i powstaniu roku 1846 został aresztowany, skazany na 10 lat katorgi; w 1857 dzięki amnestii z okazji objęcia tronu przez Aleksandra II powrócił do kraju; w 1862 został powtórnie aresztowany za udział w ruchu patriotycznym i zesłany na katorgę, skąd powrócił w 1883 na mocy amnestii związanej z wstąpieniem na tron Aleksandra III; łącznie spędził w więzieniach, na katordze i na wygnaniu 37 lat życia; jego wspomnienia zostały wydane drukiem już po jego śmierci. [przypis edytorski]
Józef Trzywdar — właśc. Józef Nosowski; aktor i reżyser. [przypis edytorski]
Józef — w Ewangelii mąż Marii, matki Jezusa; był z zawodu cieślą i z poświęceniem wychowywał nieswojego syna (tj. syna Boga). [przypis edytorski]
Józef Zamoyski — finansista i przemysłowiec, prezes Warszawskiego Towarzystwa Kredytowego, zmarł 23 października 1878 r. [przypis redakcyjny]
Józef z Arymatei — wg czterech ewangelii kanonicznych człowiek, który pochował ciało Jezusa po ukrzyżowaniu, umieszczając je we własnym grobowcu; w legendach arturiańskich przechowywał kielich Jezusa z ostatniej wieczerzy, zwany Graalem, do którego następnie zebrał jego krew i którego był potem strażnikiem. [przypis edytorski]
Józek, właśc. Józef Wulf (1912–1974) — członek żydowskiego ruchu oporu, delegat kierownictwa na powiat bocheński; historyk, jeden z redaktorów Pamiętnika Justyny. [przypis edytorski]
Józiek — dziś. popr.: Józek. [przypis edytorski]
Joab — postać biblijna, dowódca wojsk króla Dawida, odniósł zwycięstwo nad Syryjczykami sprzymierzonymi z królem Ammonitów. [przypis edytorski]
Joab — syn siostry Dawida, Serui (2Sm 2,13), dowódca wojsk Dawida, znany ze swojej bezwzględności i zawiści, ale też świetny taktyk (2Sm 20,23; 2Sm 2,18-32). Biblia podaje, że prowadził wojska do walki walczył m.in. z Ammoitami i Aramejczykami (2Sm 10, 6–14). [przypis edytorski]
Joad, C. E. M. (1891–1953)— brytyjski filozof, autor, pedagog i osobowość radiowa. W 1930 r. objął stanowisko kierownika Wydziału Filozofii i Psychologii w Birkbeck College na Uniwersytecie Londyńskim. [przypis edytorski]
Jo a. Io (mit. gr.) — nimfa, kapłanka Hery, uwiedziona przez Zeusa, a następnie zamieniona przez niego w krowę dla uchronienia jej przed gniewem bogini-małżonki; w mit. rzym. córka argiwskiego króla Inacha, w której zakochał się Jowisz, ale zazdrosna Junona zamieniła królewnę w krowę i kazała jej strzec stuokiemu potworowi Argusowi. [przypis edytorski]
Joanna Aragońska, wł. Giovanna d'Aragona (1502–1575) — córka Ferdinanda d'Aragon, księcia Montalto, renesansowa opiekunka artystów. [przypis edytorski]
Joanna d'Arc (1412–1431) — bohaterka narodowa Francji; podczas wojny stuletniej poprowadziła armię francuską do kilku ważnych zwycięstw (m.in. oswobodziła oblegany przez wojska angielskie Orlean), twierdząc, że działa kierowana przez Boga; została schwytana przez Burgundczyków, przekazana Anglikom, osądzona przez sąd kościelny za herezję i spalona na stosie. [przypis edytorski]
Joanna d'Arc (1412–1431) — bohaterka narodowa Francji; podczas wojny stuletniej poprowadziła armię francuską do kilku ważnych zwycięstw, twierdząc, że działa kierowana przez Boga; została schwytana przez Burgundczyków, przekazana Anglikom, osądzona przez sąd kościelny za herezję i spalona na stosie; święta Kościoła katolickiego (od 1920). [przypis edytorski]
Joanna d'Arc (1412–1431) — bohaterka narodowa Francji; podczas wojny stuletniej z Anglią poprowadziła armię francuską do kilku ważnych zwycięstw, twierdząc, że działa kierowana przez Boga; zginęła spalona na stosie. [przypis edytorski]
Joanna Dark, właśc. Joanna d'Arc (1412–1431) — nazywana Dziewicą Orleańską, fr. bohaterka narodowa, katolicka święta, twierdziła, że prowadzi Francuzów do zwycięstwa natchniona przez Boga, spalona na stosie w wieku 19 lat. [przypis edytorski]
Joanna (…) flagraret — „Joannę, córkę Alfonsa V, króla Luzytanii, ogarnął tak wielki ogień miłości bożej, że od samego dziecięctwa, rzeczami ziemskimi pogardziwszy, jedynie pragnieniem niebieskiej ojczyzny płonęła”. [przypis tłumacza]
Joanna II (1373–1435) — królowa Neapolu od 1414. [przypis edytorski]
Joann. And. — Joannes Andrea, głośny kanonista w XIV wieku. [przypis tłumacza]
Joanna Szalona (1479–1555) — córka Izabeli I Katolickiej i Ferdynanda II Katolickiego, nominalna królowa Kastylii (od 1504) i Aragonii (od 1516); zdradzała objawy niezrównoważenia psychicznego; po śmierci jej męża, Filipa I Pięknego z rodu Habsburgów, została odsunięta od władzy i uwięziona, rządy w jej imieniu sprawował ojciec, następnie syn. [przypis edytorski]
Joanna Szalona (1479–1555) — córka Izabeli I Katolickiej i Ferdynanda II Katolickiego, nominalna królowa Kastylii (od 1504) i Aragonii (od 1516); zdradzała objawy niezrównoważenia psychicznego; po śmierci jej męża, Filipa I Pięknego, księcia Burgundii z rodu Habsburgów, została odsunięta od władzy i uwięziona, rządy w jej imieniu sprawował ojciec, następnie syn. [przypis edytorski]
Joannes Casimirus (łac.) — Jan Kazimierz. [przypis edytorski]
Joannes Casimirus Rex (łac.) — król Jan Kazimierz. [przypis edytorski]
joannici a. kawalerowie maltańscy — zakon rycerski wywodzący się od XII-wiecznego nieformalnego bractwa zawiązanego przy szpitalu św. Jana Chrzciciela w Amalfi (Włochy), aktywny zwłaszcza w basenie Morza Śródziemnego, znany z dobrej floty. Terytorium na Malcie stracił dopiero w trakcie wojen napoleońskich. [przypis edytorski]
Joannis (łac.) — Jan. [przypis edytorski]
Job a. Hiob (bibl.) — człowiek doświadczony przez Boga nieszczęściami w celu wypróbowania jego wiary, główny bohater Księgi Hioba. [przypis edytorski]
Job a. Hiob (bibl.) — człowiek doświadczony przez Boga nieszczęściami w celu wypróbowania jego wiary, główny bohater Księgi Hioba. [przypis edytorski]
Job a. Hiob — postać biblijna, bohater starotestamentowej Księgi Hioba. [przypis edytorski]
Job a. Hiob — postać występująca w Księdze Hioba; pochodził z kraju Us. Bóg i szatan założyli się o jego wiarę, konsekwencją zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa (Hi 1,14–22; Hi 2,7). Hiob, mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem (Hi 42,10–17). [przypis edytorski]
Job a. Hiob — postać występująca w Księdze Hioba; pochodził z kraju Us. Bóg i szatan założyli się o jego wiarę, konsekwencją zakładu było zesłanie na Hioba trądu, śmierć jego rodziny i pozbawienie go bogactwa (Hi 1,14–22; Hi 2,7). Hiob, mimo namów przyjaciół, nie zwątpił w Boga za co został nagrodzony późniejszym zdrowiem, nowymi dziećmi i ponownym bogactwem (Hi 42,10–17). [przypis edytorski]
jobber (ang.) — hurtownik. [przypis edytorski]
Job — dziś: Hiob. [przypis edytorski]
Job — Hiob, postać biblijna, człowiek przyjmujący z całkowitą rezygnacją najcięższe doświadczenia zsyłane nań przez Boga. „Przykład cierpliwości” — pisze o nim Krasicki, (Zbiór potrzebn. wiad.). Po w. 86 następowały cztery wiersze: „Co po tym, że po śmierci pochwałę zamruczą, / Kiedy mnie w życiu zhańbią, zmartwią i dokuczą, / Z tych, co na tronie rzymskim rząd trzymali świata, / Żył Neron lat piętnaście, a Tytus dwa lata.” (I. Krasicki, Satyry i listy, s. 62) W przesłanym królowi odpisie ww. 1–2 zostały opuszczone, natomiast ww. 3–4 usunął Krasicki na skutek uwagi adresata satyry, który pisał: „Podobno lepiej opuścić wcale te dwa wiersze, bo lubo i tu kawałek żartu jest zawarty, ale jednak coś niemiło igrać z imieniem obrzydłym Nerona, którego los tu się skazuje niby za pożądańszy nad los Tytusa”. (I. Krasicki, Pisma wybrane, t. IV, s. 248). [przypis redakcyjny]
Job — Hiob, postać z biblijnej Księgi Hioba, której wiara została wystawiona na próbę przez liczne nieszczęścia. [przypis edytorski]
Job — Hiob. [przypis edytorski]
Jobowy — Hiobowy; właściwy wystawionemu na próbę przez Boga biblijnemu Hiobowi. [przypis edytorski]
Job — postać biblijna, bohater hebrajskiej Księgi Hioba. [przypis redakcyjny]
Jockey Club (ang.: klub wyścigów konnych) — tu: jeden z najbardziej prestiżowych prywatnych klubów dla dżentelmenów w Paryżu, w XIX w. miejsce spotkań francuskiej elity. [przypis edytorski]
Jodallali-iii — zapis dźwięku odpowiadającego tzw. jodłowaniu, będącemu elementem tradycyjnego śpiewu górali z Tyrolu. [przypis edytorski]
Jodko-Narkiewicz, Witold (1884–1924) — działacz PPS, współpracownik Józefa Piłsudskiego, współtwórca odłamu PPS-Frakcji Rewolucyjnej; publicysta, dyplomata, pracownik polskiego MSZ, należał do czwórki polskich delegatów (obok Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego i Władysława Grabskiego), którzy złożyli podpis pod traktatem wersalskim, w r. 1920 jako polski delegat rządu na placówce dypl. w Konstantynopolu, potem w Rydze; jako współpracownik „Przedświtu” londyńskiego (do 1905 r.) używał pseud.: A. (Aleksander) Wroński. [przypis edytorski]
jodler — rodzaj śpiewu z częstymi zmianami skokowymi między rejestrami, charakterystyczny dla muzyki ludowej Tyrolu. [przypis edytorski]
Jodl, Friedrich (1849–1914) — niemiecki filozof i psycholog. [przypis edytorski]
jodoform — żółta, krystaliczna substancja chem. o intensywnym, przenikliwym zapachu, jeden z pierwszych środków antyseptycznych. [przypis edytorski]
jodoform — żółta, krystaliczna substancja chem. o intensywnym, przenikliwym zapachu, jeden z pierwszych środków antyseptycznych. [przypis edytorski]
jodoform — żółta, krystaliczna substancja, jeden z pierwszych środków antyseptycznych. [przypis edytorski]
Jodsy (mit. litew.) — złe duchy. [przypis autorski]
Jodsy (mit. litew.) — złe duchy. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Joel prorok rozkazuje — Joel 2, 16-17. [przypis edytorski]
Joe Smyth, popr. Joseph Smith (1805–1844) — założyciel i przywódca wspólnoty religijnej mormonów (Kościół Jezusa Chrystusa Świętych Dnia Ostatniego), zamordowany razem z bratem przez wzburzony tłum, czczony jako prorok i męczennik. [przypis edytorski]
Joffre, Joseph (1852–1931) — francuski dowódca wojskowy, naczelny wódz armii francuskiej (1914–1916) w czasie I wojny światowej. [przypis edytorski]
joga (właśc. jogin) (sanskr.) — wyznawca jogi, hinduskiego systemu religijno-filozoficznego, dążącego do doskonałości duchowej m. in. przez ćwiczenia fizyczne. [przypis edytorski]
jog, derwisz, bonza, fakir, lama i szaman — mnisi i przewodnicy duchowi różnych systemów religijno-filozoficznych. [przypis edytorski]
jog — dziś raczej: jogin. [przypis edytorski]
jo (gw.) — ja. [przypis edytorski]
Johann Christoph Friedrich von Schiller (1759–1805) — niemiecki poeta i filozof okresu romantyzmu, autor m. in. Ody do radości. [przypis edytorski]
Johannesburg — miasto w Republice Południowej Afryki. [przypis edytorski]
Johannes de Virgilio — poeta, nazwany tak z powodu swego uwielbienia dla autora Eneidy. [przypis autorski]
Johann Froben (1460–1527) — szwajcarski drukarz i wydawca. [przypis edytorski]
Johann Heinrich Voss (1751–1826) — niem. poeta i tłumacz. [przypis edytorski]
Johannisberger — wysokiej jakości niem. białe wino z okolic zamku Johannisberger nad Renem. [przypis edytorski]
Johannisbergski gród — nieistniejący już zamek Johannisburg wzniesiony w 1344–45 na terenie obecnego miasta Pisz w woj. warmińsko-mazurskim, nad jeziorem Roś. [przypis edytorski]
Johannisburg — obecnie: Pisz. [przypis edytorski]
Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) — niemiecki poeta okresu romantyzmu, dramaturg, prozaik, polityk. [przypis edytorski]
johimbina — alkaloid uzyskiwany z kory drzewa johimby lekarskiej, występującego w zach. Afryce; wykorzystywana jako afrodyzjak. [przypis edytorski]
