Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 452 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | ironicznie | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7872 przypisów.
comte (fr.) — hrabia. [przypis redakcyjny]
comte (fr.) — książę. [przypis edytorski]
Comtesse ou la matrice, car il ne peut pas bien expliquer ça — hrabiny czy też macicy, ponieważ nie potrafi dobrze tego wytłumaczyć. [przypis edytorski]
comte Venceslas — On a beaucoup reproché à Malczewski d'avoir affublé son héros d'un titre emprunté à la féodalité germanique. «Le titre de prince, a dit l'historien Lelewel, même acheté à prix d'or, avait une certaine importance en Pologne à cause de son antiquité. Mais ceux de comte et de baron sonnaient mal aux oreilles des nobles Polonais.» Le français Mehée, dans son histoire de la révolution de Pologne en 1791 a écrit aussi: «Il y a, à la vérité, quatre familles de princes et une de comte en Lituanie; mais elles ne sont connues que dans ce duché et point en Pologne. Quant aux autres princes ou comtes, les premiers en ont acheté ou obtenu le titre dans l'empire d'Allemagne, et les autres le sont par effronterie et le gratis». [przypis redakcyjny]
com w tym samym przedmiocie mówiąc o ludach germańskich, uważanych w spełnianiu dziejowego posłannictwa swego przed trzydziestu laty powiedział — zob. [Karol Libelt,] Pisma pomniejsze tom III strona 101. [przypis autorski]
comy (gw., daw.) — cośmy [mówili; co mówiliśmy: konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika]. [przypis autorski]
Co my przeciwstawić możemy 50 tysiącom świątyń… — Gr. Trubecki i N. Arsienjew, Die Glaubensverfolgung in Russland, s. 57. [przypis autorski]
com złego zauważyła — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co złego zauważyłam. [przypis edytorski]
com (…) zrobił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: co zrobiłem. [przypis edytorski]
co nadalej (starop.) — jak najdalej. [przypis edytorski]
co najgorsza — dziś popr.: co najgorsze. [przypis edytorski]
co najmniej — tu: jak najmniej. [przypis edytorski]
co najraniej (daw.) — jak najwcześniej; tu: jak najszybciej. [przypis edytorski]
Co najstraszniejszém było w tych opłakanych czasach, powiada Tacyt (…) wyścigali się jedni przed drugiemi z delacyą (…) jakby jakąś pochwyceni zarazą — Tacyt VI, 7. [przypis autorski]
co najważniejsza — daw. forma; dziś znaczenie: co jest najważniejsze, że. [przypis edytorski]
co najważniejsza — dziś popr.: co najważniejsze. [przypis edytorski]
co najważniejsza — dziś popr. forma: co najważniejsze. [przypis edytorski]
co najwięcej — dziś: co najwyżej. [przypis edytorski]
co nam jeden filozof nowszych czasów rzeczywiście chciał wykazać — rozumie się, że mam tu na myśli siebie samego i że tylko z powodu koniecznego incognito nie mogłem mówić w pierwszej osobie. [przypis redakcyjny]
con amore (wł.) — z miłością; z zamiłowania. [przypis edytorski]
con amore (wł.) — z miłością; z zamiłowania. [przypis edytorski]
con amore (wł.) — z upodobaniem. [przypis edytorski]
con amore (wł.) — z upodobaniem. [przypis redakcyjny]
con amore (wł.) — z zamiłowaniem. [przypis edytorski]
co napadnie — co popadnie. [przypis redakcyjny]
conapręcej (starop.) — dziś: co najprędzej; jak najprędzej. [przypis edytorski]
co naród polski teraz cierpi — Dziadów cz. III, tzw. Dziady drezdeńskie powstały w 1832 r., po upadku powstania listopadowego; autor nadmienia tu o represjach popowstaniowych w zaborze rosyjskim. Akcja dramatu rozgrywa się natomiast w l. 1823–1824. [przypis edytorski]
co na tem należy (starop.) — co od tego zależy; jak bardzo jest to ważne. [przypis edytorski]
co na to wynidzie (starop.) — co na to wyjdzie; ile się na to wyda (pieniędzy). [przypis edytorski]
conatus recedendi (łac.) — siła odśrodkowa. [przypis tłumacza]
Co nazwa „Sowi” (…) oznacza, nie rozstrzygamy — nazwa może wcale nie litewska, mimochodem przypominamy nazwę księcia litewskiego z rodu Riuszków w r. 1219, Plikosowa, tj. łysy „sowa”? (por. nazwę kraiku Plikabartów, tj. Łysych Bortów). [przypis redakcyjny]
concedo (łac.) — ustępuję; zgadzam się; przyznaję słuszność. [przypis edytorski]
concedo — zgadzam się; formułka używana w dysputach. [przypis tłumacza]
concernit notitiam (łac.) — należy do wiadomości. [przypis redakcyjny]
concernunt notitiam (łac.) — dochodzą wiadomość; docierają do mnie. [przypis redakcyjny]
concertina — odmiana akordeonu. [przypis edytorski]
Concessa (…) via — Lucanus, Pharsalia II, 444. [przypis tłumacza]
concetti (wł.) — pomysły; koncepty. [przypis edytorski]
Conciergèrie — więzienie. [przypis redakcyjny]
concierge (fr.) — dozorca, dozorczyni. [przypis edytorski]
Concierge (fr.) — dozorca. [przypis redakcyjny]
Conciergerie — średniowieczna część paryskiego Pałacu Sprawiedliwości, w której mieściło się więzienie polityczne. [przypis edytorski]
Conciergerie — Untersuchungsgefängnis auf der Seine-Insel. [przypis edytorski]
concilium (łac.) — sobór. [przypis edytorski]
concilium (łac.) — zebranie, zgromadzenie; tu: zebranie apostołów, tzw. sobór jerozolimski (Dz 15, 6n). [przypis edytorski]
Concino Concini, markiz d'Ancre (1575–1617) — włoski arystokrata i polityk, faworyt królowej Francji Marii Medycejskiej, odegrał znaczącą rolę polityczną w okresie małoletniości króla Ludwika XIII. Zginął zamordowany przez spiskowców młodego króla, który przy pomocy własnych faworytów chciał przejąć ster rządów w państwie. [przypis edytorski]
conclave (łac.) — konklawe, zgromadzenie kardynałów w celu wyboru nowego papieża. [przypis edytorski]
conclave — wybory nowego papieża po śmierci poprzedniego. [przypis edytorski]
concludetur (łac.) — postanowi się. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — postanowienie. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — postanowione. [przypis edytorski]
conclusum (łac.) — postanowione. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — postanowiono. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — skończyło się na tym. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — stanęło na tym. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — uchwalono. [przypis redakcyjny]
conclusum (łac.) — wywnioskowano. [przypis redakcyjny]
Concolinel — zapewne tytuł piosenki śpiewanej przez Ćmę; być może przekręcona nazwa popularnej wówczas nieobyczajnej piosenki francuskiej Qvand Colinet. [przypis edytorski]
concordia (łac.) — zgodność. [przypis edytorski]
Concordia parvae res crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — zgoda sprawia, że małe rzeczy stają się wielkimi, w niezgodzie nawet największe się rozpadają. [przypis edytorski]
Concordia res parvae crescunt, discordia maximae dilabuntur (łac.) — W zgodzie małe rzeczy wzrastają, w niezgodzie nawet największe upadają; cytat z pism rzymskiego historyka Salustiusza (86–34 p.n.e.). [przypis edytorski]
Concordia res parvae crescunt (łac.) — cytat z dzieła Bella Iugurthinum rzymskiego historyka Salustiusza (Gaius Sallustius Crispus, 86–35 p.n.e.), druga część zdania brzmi: discordia vel maximae dilabuntur, a całość oznacza: Dzięki zgodzie małe rzeczy stają się większe, a przez niezgodę nawet największe rozpadają się. [przypis edytorski]
concorso (wł.) — konkurs, konkurencja. [przypis edytorski]
concussisset (…) non occupasset (łac.) — byłoby zachwiało… nie uprzedziła. [przypis redakcyjny]
conde de Montezuma (hiszp.) — hrabia Montezumy, dziedziczny tytuł hiszpańskiej szlachty przysługujący linii potomków Montezumy II (od roku 1865: ducado de Moctezuma, książę Montezumy); Montezuma II Xocoyotzin (1466–1520) był ostatnim przed przybyciem Hiszpanów władcą imperium Azteków w Meksyku; nie stawiał oporu Hiszpanom, uznał władzę zwierzchnią króla hiszpańskiego; został uwięziony przez Cortésa, zginął podczas powstania antyhiszpańskiego w stolicy. [przypis edytorski]
Conde de Sulaco (hiszp.) — hrabia Sulaco. [przypis edytorski]
conde (hiszp.) — hrabia. [przypis edytorski]
condemned cells (ang.) — cele skazańców. [przypis edytorski]
conde (port.) — hrabia. [przypis edytorski]
Condiderant civitatem Romnove, trahentem nomen suum a Roma — założyli miasto Romnowe, biorące swa nazwę od Romy (Rzymu). [przypis edytorski]
condigne (łac.) — godnie. [przypis redakcyjny]
Condillac — jeden z transplantatorów Locke'a na francuską ziemię, gdzie się ten empiryzm rozwija jako sensualizm i materializm. Ur. w r. 1715, zm. w r. 1780 i napisał w tym czasie 23 tomy dzieł. Sensualista. Dwa źródła, jakie Locke dał poznaniu, wrażenie (Sensation) i namysł (Reflexion), sprowadza Condillac do jednego: do sensacji (wrażenia). Idee i wola są dla niego tylko zmodyfikowanymi wrażeniami zmysłowymi, z których wyprowadza wszystkie funkcje umysłu. Wszystkie wiadomości i pobudki woli ma człowiek do zawdzięczenia tylko zmysłowemu wrażeniu. Główne dzieła: Essai sur l'origine des connaissances humaines, 1746; Traité des sensations; Traité des animaux; La logique; Extrait raisonné. [przypis tłumacza]
con Dio (wł.) — z Bogiem. [przypis edytorski]
conditionaliter (łac.) — pod warunkiem. [przypis redakcyjny]
conditiones sine quibus non (łac.) — warunki konieczne. [przypis edytorski]
conditio sine qua non (łac.) — warunek konieczny. [przypis edytorski]
conditio sine qua non (łac.) — warunek niezbędny. [przypis edytorski]
Conditor alme siderum — łaciński hymn gregoriański z VII w., śpiewany w liturgii wieczornej podczas adwentu. [przypis edytorski]
conditorium — grobowiec. [przypis redakcyjny]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — francuski filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia; jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. [przypis edytorski]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia; jako jeden z pierwszych w historii głosił hasła powszechnej i bezpłatnej edukacji, konstytucjonalizmu i równouprawnienia bez względu na płeć i rasę; jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain („Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje”, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. [przypis edytorski]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia. Jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. Jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. Wziął czynny udział w rewolucji francuskiej, w 1793 uznany za „zdrajcę narodu”, zaczął się ukrywać. Podczas próby ucieczki z Paryża został zatrzymany i uwięziony, 2 dni później znaleziono go martwego w celi. [przypis edytorski]
Condorcet, Jean Antoine Nicolas (1743–1794) — fr. filozof-racjonalista, matematyk, ekonomista i polityk epoki oświecenia. Jako jeden z pierwszych w historii głosił powszechną i bezpłatną edukację, konstytucjonalizm i równouprawnienie bez względu na płeć i rasę. Jego gł. dziełem jest Esquisse d'un tableau historique des progrès de l'esprit humain (Szkic obrazu postępu ducha ludzkiego poprzez dzieje, 1794) zawierający wykład teorii postępu ludzkości. [przypis edytorski]
condottiere — kondotier, we Włoszech w okresie renesansu dowódca oddziału najemnego wojska na służbie miasta albo księcia. [przypis redakcyjny]
Conentur (…) rebus (łac.) — „Bądź każdej rzeczy panem, nie zaś niewolnikiem” (Horatius, Epistulae, I, 1, 19; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Coney Island — dzielnica rozrywkowa i mieszkalna na półwyspie będącym częścią nowojorskiego Brooklynu. [przypis edytorski]
conférence (fr., r.ż.) — wystąpienie, prelekcja. [przypis edytorski]
conferre in ulteriori tractu (łac.) — pomówić o dalszym ciągu. [przypis redakcyjny]
conferva (biol.) — rodzaj glonów wyróżniany w dawnych systemach taksonomicznych, obejmujący m.in. dzisiejsze zielenice, krasnorosty i sinice. [przypis edytorski]
confessata authentica (łac.) — zeznania autentyczne. [przypis redakcyjny]
Confessions d'un enfant du siècle — Spowiedź dziecięcia wieku Musseta. [przypis redakcyjny]
Confessions (…) Elle et lui (…) Lui et elle — wszystkie wymienione utwory osnute są na „epizodzie weneckim” [Alfreda] Musseta i George Sand. Powieść Elle et lui (Ona i on) jest pióra George Sand; Lui et elle (On i ona) jest repliką Pawła Musset, brata poety. [przypis redakcyjny]
confessions (fr.) — wyznania. [przypis edytorski]
confetti a. konfetti — kolorowe krążki papieru, rozsypywane podczas zabawy. [przypis edytorski]
confetti — drobne kawałki papieru służące do obsypywania się podczas balów, zabaw karnawałowych itp. [przypis edytorski]
confetti — kolorowe kawałki papieru, którymi obsypują się uczestnicy balu. [przypis edytorski]
Confitebor Tibi Domine in toto corde meo (łac.) — Chwalę Cię, Panie, całym sercem; Psalm 9. [przypis edytorski]
confiteor (łac.) — spowiadam się (pierwsze słowa modlitwy, stanowiącej część łacińskiej mszy św.). [przypis edytorski]
confiteor (łac.) — wierzę; początek modlitwy w kościele katolickim, zw. spowiedzią powszechną: Confiteor Deo omnipotenti (Wierzę w Boga wszechmogącego). [przypis edytorski]
confiteor (łac.) — wyznaję; pierwsze słowo modlitwy katolickiej znanej jako „spowiedź powszechna”, wykorzystane przez Stanisława Przybyszewskiego jako tytuł jego manifestu; tu przen.: manifest. [przypis edytorski]
