Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 10748 przypisów.
K. Polany, Wielka Transformacja, Warszawa 2010, s. 50 [przypis autorski]
kpr. Franciszek Kosowicz ps. „Maciejka” (1928–2017) — od 1941 r. żołnierz ZWZ/AK, walczył jako partyzant w Zgrupowaniu Stołpecko-Nalibockim, a następnie w Grupie „Kampinos” AK, w 1945 r. aresztowany przez NKWD, zbiegł, przedostał się do Włoch, później wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, zmarł w Los Angeles. [przypis edytorski]
kpr ……..nicki (TAP, nr. …) — nazwisko w „kluczu” częściowo nieczytelne A. C. [przypis redakcyjny]
przeżywa zatem wiele jeszcze rzeczy w formie henid, gdy u już od dawna nastąpiło wyklarowanie — Nie należy przy tym przyjmować absolutnego stanu henid u kobiety, ani też absolutnego wyklarowania u mężczyzny. [przypis autorski]
krąg czwarty — W tym kręgu karani są tacy, co nie umieli rzeczywiście ocenić dóbr ziemskich; ponieważ część jedna tych grzeszników, uważając te dobra jako jedyny cel swoich usiłowań za wysoko, a druga część za nisko je ceniła. Skąpcy i marnotrawcy zaledwo domyślić się mogą, że chciwość i rozrzutność na karę w piekle zasługują: bo te skłonności nie zawsze działają na szkodę naszych obowiązków, a więcej są błędem rozsądku jak umysłu. Lecz jako stoją na przeszkodzie wszystkim naszym wyższym dążeniom, przeto często mimowolnie wciągają nas do występku. Poeta, który tu chce poznać każdą nikczemną namiętność, ażeby się z niej sam oczyścił, najlogiczniej grzech skąpstwa i marnotrawstwa w piekle umieścił. [przypis redakcyjny]
krąg Egidy (mit. gr.) — tarcza ze skóry kozy Egidy, która wykarmiła małego Zeusa (w mit. rzym. Jowisza); służyła także córce Zeusa, Atenie (w mit. rzym. Minerwie). [przypis edytorski]
krągiem — dziś popr.: kręgiem. [przypis edytorski]
Krąg interesów — sztuka hiszpańskiego dramaturga Jacinta Benavente'a z 1909, wystawiona w teatrze im. Słowackiego 22 lutego 1919 roku. [przypis edytorski]
Krąg interesów — sztuka Jacinta Benavente'a z 1909 r. [przypis edytorski]
krągła Kallipygos (gr. kallos: piękny, pyge: pośladki) — jeden z przydomków Afrodyty oraz jedno z kanonicznych przedstawień bogini oglądającej się do tyłu na swoje pośladki; Afrodyta Kallipygos znaczy dosł. Pięknotyła, o pięknych pośladkach. [przypis edytorski]
krąg odmiennej światłości — przen. księżyc. [przypis redakcyjny]
krąg ten, który najchyżej kołuje — Sfera dziewiąta, czyli Primum Mobile, która odpowiada kręgowi Serafinów. [przypis redakcyjny]
krąg — tu: dysk. [przypis edytorski]
krąg ukośny — Poeta tak nazywa zodiak. Od ekwatora oddziela się zodiak, w którym krążą słońce i planety, w chwili kiedy płaszczyznę ekwatora pod kątem o 23 stopnie i 30 minut przecina. Przez ten bieg ukośny zodiaku zbliżają się planety do każdej strefy ziemi tak, że siłę, jaka im jest udzielona, wszędzie mogą zarówno od siebie udzielać i od żadnej ze stref ziemi nie oddalają się tak daleko, ażeby która z nich ich wpływu mogła być pozbawiona. [przypis redakcyjny]
krąg żelazny — dysk. [przypis edytorski]
krąg zwierzyńcowy — Zodiak. [przypis edytorski]
krątwa — krętanina. [przypis redakcyjny]
krążąc parowy — dziś popr. N. lm: parowami; parów: dolina o płaskim dnie i stromych zboczach. [przypis edytorski]
krążownik (wojsk.) — duży, silnie uzbrojony okręt. [przypis edytorski]
krążyć coś (daw.) — okrążać, otaczać. [przypis edytorski]
krążyć (starop.) — tu: okrążać; morze ziemię krąży: morze opływa ziemię, otacza ziemię. [przypis redakcyjny]
krach — nagły, znaczny spadek cen większości akcji na giełdzie. [przypis edytorski]
kraciasty — tu: okratowany. [przypis edytorski]
kradać — kraść jako czynność zwyczajowa, por. jeść i jadać. [przypis edytorski]
kradać — kraść jako czynność zwyczajowa; por. jeść i jadać. [przypis edytorski]
kradną z pandektów — wykorzystują przestarzałe sformułowania prawnicze sprzed wielu wieków. [przypis redakcyjny]
Kraepelin, Emil (1856–1926) — niemiecki psychiatra. [przypis edytorski]
Krafft-Ebing, Richard von (1840–1902) — austriacko-niemiecki psychiatra i neurolog, autor fundamentalnej pracy Psychopathia sexualis (1886), zbioru ponad 200 przypadków zaburzeń seksualnych. [przypis edytorski]
Kraft durch Freude (niem.) — moc poprzez radość. [przypis edytorski]
Kraftgenie (niem.) — siłacz-geniusz; nazwą tą obdarzano w Niemczech dramaturgów z okresu „burzy i naporu” (tj. 2. poł. XVIII w.), a także bohaterów ich utworów. [przypis edytorski]
Kraft (Krafft), Adam (ok. 1460–ok. 1508) — jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy późnego gotyku. [przypis edytorski]
Kraftmeier (niem.) — siłacz [przypis edytorski]
Kraft und Stoff (niem.) — siły i materii. [przypis edytorski]
Krag, Thomas Peter (1868–1913) — neoromantyczny pisarz norweski, autor nastrojowych liryków i folklorystycznych powieści. [przypis edytorski]
Krag, Vilhelm (1871–1933) — norweski poeta-liryk i powieściopisarz, kierownik teatru narodowego w Krystianii po Bjørnsonie. [przypis edytorski]
kraina Caux — Pays de Caux, kraina we wsch. części historycznej Normandii, zajmująca płaskowyż nad kanałem La Manche, na płn. od ujścia Sekwany. [przypis edytorski]
kraina cieniów — podziemia. [przypis autorski]
kraina Izmaelitów — Izmaelici to lud wywodzący się od Izmaela, najstarszego syna Abrahama i Hagar (niewolnicy Sary). Zgodnie z wykładnią Józefa Flawiusza, żydowskiego historyka żyjącego w I w. n.e., synowie Izmaela założyli plemiona pochodzące od ich imion, natomiast wspólnie nazwali się Arabami. Tym samym kraina Izmaelitów to ziemie zamieszkałe przez Arabów, w tym przypadku zapewne północna część półwyspu arabskiego. [przypis edytorski]
kraina łacińska — Dzielnica Łacińska, uniwersytecka dzielnica Paryża, nosząca nazwę od języka łacińskiego, powszechnie używanego na uczelniach od średniowiecza aż do Rewolucji. [przypis edytorski]
kraina Namaka — dziś: Namaqualand, kraina geogr. rozciągająca się wzdłuż atlantyckiego wybrzeża RPA i Namibii. [przypis edytorski]
kraina pontyjska — Pont, prowincja rzym. w Azji Mniejszej. [przypis edytorski]
kraina — w oryg. łac. patria, w znaczeniu: kraj a. ojczyzna. [przypis edytorski]
krainę — w wersji dzisiejszej śpiewa się „ojczyznę”. [przypis edytorski]
kraino mlekiem płynąca i miodem — wiersz, powtarzany przez wszystkich poetów opisujących wiek złoty, nieznacznie porównywa Ukrainę do szczęśliwego świata za owych wieków. [przypis redakcyjny]
krainy kimeryjskie (mit. gr.) — kraina, w której było zejście do Hadesu (por. Odyseja), zachodnie krańce ziemi, gdzie nie docierało światło Słońca, panowała wieczna mgła i ciemność. [przypis edytorski]
krainy zaświatne — zaświaty. [przypis edytorski]
krajać — dziś: kroić. [przypis edytorski]
krajać — dziś raczej: kroić. [przypis edytorski]
krajan — człowiek pochodzący z tego samego miejsca. [przypis edytorski]
krajan — rodak. [przypis edytorski]
kraj Aram — wzmiankowany w Biblii kraj Aram w środkowej Syrii lub Paddan-Aram nad górnym Eufratem w północnej Mezopotamii. [przypis edytorski]
kraj Baraomatów — w ob. Pakistanie. [przypis edytorski]
kraj Beer — nie ma jednoznacznej interpretacji, co to tego, jaka kraina mogła tu zostać nazwana krajem Beer. Być może teren wspomniany w midraszu wiąże się z północnym plemieniem izraelskim wywodzącym się od plemienia Asera (1Krn 7). Z drugiej strony, niewykluczone, że chodzi o miasto Bari na Płw. Apenińskim, a wspomnienie o Nabuchodonozorze w istocie odnosi się do Tytusa, który po zdobyciu Jerozolimy prowadził jeńców przez Italię do Rzymu. [przypis edytorski]
kraj białej róży — Finlandia, której godłem państwowym jest złoty lew na czerwonym tle, pomiędzy dziesięcioma srebrnymi różami; najwyższym odznaczeniem fińskim jest Order Białej Róży Finlandii. [przypis edytorski]
kraj Buchten — Bachtan, prawdopodobnie w północnej Syrii. Nazwa znana tylko z opowieści o księżniczce Bentresz. Według niektórych hipotez być może chodzi o znacznie odleglejszą Baktrię, w Afganistanie. [przypis edytorski]
Kraj burgeński — Abergovanny. [przypis redakcyjny]
krajcar a. grajcar — drobna moneta srebrna, używana od XVI wieku w krajach habsburskich. [przypis edytorski]
krajcar a. grajcar — drobna moneta używana w krajach rządzonych przez Habsburgów. [przypis edytorski]
krajcar a. grajcar — moneta srebrna, od XIII w. bita w Tyrolu, od XVI w. drobna moneta w krajach z kręgu wpływów monarchii habsburskiej. [przypis edytorski]
krajcar a. grajcar — obiegowa moneta austriacka; gulden, czyli złoty reński, od 1857 dzielił się na 100 nowych krajcarów, oficjalnie zwanych centami, wcześniej na 60 krajcarów. [przypis edytorski]
krajcar — moneta srebrna, równa w latach 1857–1892 1/100 reńskiego. [przypis edytorski]
kraj Chetii, dziś popr.: Hatti — kraj Hetytów, obejmujący tereny Anatolii (Azja Mniejsza). Po upadku mocarstwa Hetytów ok. 1190 p.n.e. nazwa terenów późnohetyckich państewek południowo-wschodniej Anatolii i północnej Syrii. [przypis edytorski]
kraj Chet — kraj zamieszkiwany przez Chetytów. Abraham kupił od nich ziemię z pieczarą w okolicach Hebronu, aby pochować w niej zmarłą Sarę (Rdz 19,23). Abraham został później pochowany obok swojej żony (Rdz 25,10). [przypis edytorski]
Kraj, co Ron oblewa — Część Prowansji należąca do króla neapolitańskiego. [przypis redakcyjny]
krajczane — z pasków sukna. [przypis redakcyjny]
krajczostwo — godność krajczego wielkiego. [przypis redakcyjny]
krajczy — daw. urząd, pierwotnie pomocnik stolnika przy zastawianiu stołu, później tytuł honorowy. [przypis edytorski]
krajczy (daw.) — urzędnik dworski krojący potrawy na stół królewski, potem tytuł honorowy. W oryginale scalco (wł.): w średniowieczu i renesansie służący odpowiedzialny na dworze włoskim za krojenie mięsa i podawanie go gościom. [przypis edytorski]
krajczy (hist.) — urzędnik dworski, który miał obowiązek krajać pieczenie, mięsa i inne potrawy na stół królewski; potem: tytuł honorowy. [przypis edytorski]
krajczy, podstoli — w dawnej Polsce nazwy urzędów na dworze, wywodzące się od funkcji pełnionych przy stole królewskim. [przypis edytorski]
krajczy — Sieniawski. [przypis redakcyjny]
„Kraj” — dziennik polityczny, wydawany w latach 1869–1874 w Krakowie. [przypis edytorski]
kraje Pelopsowe — Peloponez, noszący nazwę od Pelopsa, założyciela dynastii Atrydów, który podbił ten półwysep. [przypis edytorski]
Kraje protestanckie i kraje katolickie są w takim położeniu, iż więcej potrzeba pracy w pierwszych niż w drugich — katolicy są bardziej ku południowi a protestanci ku północy. [przypis redakcyjny]
kraj Feaków — Korcyra; dziś: Korfu. [przypis edytorski]
kraj Ftyji i Miceny (…) podbije, ziemia Argos mu skłoni się sama — wymienione tu miasta mają symbolicznie reprezentować całą Grecję: Ftyja w Tessalii jako ojczyzna Achillesa, zaś Myceny i Argos na Peloponezie jako miasta związane z innymi wielkimi bohaterami greckimi: Agamemnonem i Diomedesem; podporządkowując sobie te sławne polis Rzymianie mieliby wziąć odwet na Grekach za zburzenie Troi. [przypis edytorski]
kraj — głąb lądu. [przypis autorski]
krajka — brzeg tkaniny; taśma ozdobna, wstęga do przewiązywania. [przypis edytorski]
krajka — chustka. [przypis edytorski]
krajka — kolorowy pas lub wstążka tkana z grubych nici. [przypis edytorski]
krajka — skrawek tkaniny bądź jej pas przyszyty na brzegu sukni, także: chustka. [przypis edytorski]
krajka — wzmocniony brzeg tkaniny lub dzianiny, taśma. [przypis edytorski]
krajka — wzorzysty pasek. [przypis edytorski]
„Kraj” — konserwatywny tygodnik społ.-polit. wydawany w dużym nakładzie latach 1882–1909 w Petersburgu; realizował politykę ugodowości i lojalności wobec caratu. [przypis edytorski]
„Kraj krakowski” — właśc. „Kraj”, dziennik polityczny, wydawany w latach 1869–1874 w Krakowie. [przypis edytorski]
kraj Latarneńczyków — Słowo Lanternes ma w języku francuskim uboczne znaczenie farsy, „kawału”. Z wielu rysów wynika, iż kraj Laterneńczyków oznacza u Rabelais'go Trydent, gdzie odbywał się wówczas słynny sobór trydencki. [przypis tłumacza]
kraj Lotofagów — w Odysei Homera jedno z miejsc, do których przybył Odyseusz, kraj zamieszkały przez zjadaczy lotosu, który przynosił zapomnienie. [przypis edytorski]
kraj mój — mowa o Belgii, której król, Leopold II (1835–1909), władał również Wolnym Państwem Kongo, prowadząc tam rabunkową gospodarkę i ludobójczą politykę. [przypis edytorski]
krajoch (starop. forma) — dziś forma Ms. lm: (w) krajach. [przypis edytorski]
krajowcy nigdzie prawie nie godzą się do pracy. Jedyni Krumani nie stronią od takowej — dalej na południu, niedaleko od Kongo znajduje się drugie podobne pod tym względem plemię, nazwane Kubinda. Europejczycy tam zamieszkali, głównie Portugalczycy, najmują ich również do pracy; nie są oni jednakże tak dobrymi robotnikami jak Krumani. [przypis autorski]
krajowem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: krajowym. [przypis edytorski]
kraj porcelanowych wież — Chiny; najsłynniejsza porcelanowa wieża w Nanjing we wschodnich Chinach została wybudowana w XV w. (a więc dwa stulecia po wydarzeniach opisywanych w powieści). Uznawana za jeden z siedmiu cudów średniowiecznego świata, była niemal 80-metrową konstrukcją zdobioną porcelanowymi kafelkami. Służyła jako pagoda. W poł. XIX w. została zniszczona, a w pocz. XXI w. zbudowano jej replikę. [przypis edytorski]
Kraj świętego Tomasza — Malabar, płd.-zach. brzeg Półwyspu Indyjskiego, gdzie św. Tomasz apostoł miał nauczać i ponieść śmierć męczeńską. [przypis redakcyjny]
kraj Saturna nowe przybrał imię — tj. kraina bywała nazywana zależnie od kolejnych najeźdźców: Auzonia, Enotria, Tyrrenia. [przypis edytorski]
Kraj ten jako nieprzyjacielski — nie należał do satrapii Cyrusa. [przypis tłumacza]
kraj ten zniszczyła tak wolności dżuma — Grecję zniszczyły walki Turków z Grekami, wśród których pragnienie wolności było tak powszechne i niepohamowane jak zaraza. [przypis redakcyjny]
kraj — tu daw.: kraniec, brzeg, koniec. [przypis edytorski]
kraj — tu: koniec, kraniec. [przypis edytorski]
kraj — tu: kraniec, kres. [przypis edytorski]
kraj — tu: skraj, brzeg. [przypis edytorski]
