Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 455 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 18306 przypisów.
„Pisała w kartce S. P., że powinienem się cieszyć, ponieważ moimi książkami zajmują się pisma naukowe i literackie. Jakież to są w Polsce pisma naukowe? Biegeleisen z „Widnokręgów” przecież nie jest zdolny sprawić żadnej emocji — zauważyłem tylko, że Irzykowski jest w stanie chronicznej irytacji i nie wszystko, co pisze on, jest nawet sprawiedliwe. Zresztą oddzielne tylko numery „Widnokręgów” mnie dochodzą. [red. WL].
[przypis redakcyjny]
pisałem ci o tym — Werter myli się; w listach do Wilhelma nie ma o tym wzmianki. [przypis redakcyjny]
Pisałem, jakbym nigdy nie był w Sparcie — aluzja do zarzutu Ropelewskiego, który twierdził, że Anhelli był pisany przez człowieka, który nigdy nie był na Sybirze. [przypis redakcyjny]
pisałem już o tym na podstawie danych dostarczonych przez prof. Czernawina… — por. Od Petersburga do Leningrada, s. 134–139. [przypis autorski]
Pisałem (…) o tej sprawie — Zmysły, zmysły… i broszura Jak skończyć z piekłem kobiet? [przypis autorski]
pisałem prozą odjemną, mówi Tygodnik — w recenzji w „Tygodniku Literackim” w 1839 r. styl Anhellego został określony jako „odjemny”, tj. negatywny, ciemny. [przypis edytorski]
pisało o tym w gazecie — dziś popr.: było napisane w gazecie a. napisano w gazecie. [przypis edytorski]
pisało — popr.: było napisane. [przypis edytorski]
pisało (pot.) — popr.: było napisane. [przypis edytorski]
pisał o tym Marian Zdziechowski w artykule Romantyzm niemiecki a dekadencja polska (1899) — M. Zdziechowski, Szkice literackie, t. I, Warszawa 1900, s. 320–338. [przypis autorski]
pisał o tym osobliwym salonie Grimm — [w:] Correspondance litteraire. [przypis tłumacza]
Pisał też żywot i sprawy onego Józefa, żydowskiego patriarchy — dramat Mikołaja Reja z 1545 r. zatytułowany Żywot Józefa z pokolenia żydowskiego, syna Jakubowego, rozdzielony w rozmowach person, który w sobie wiele cnót i obyczajów zamyka. [przypis edytorski]
pisał też zasię do kmiotków, wojta z panem a z plebanem — Mikołaja Reja Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem, wyd. w Krakowie w 1543, w drukarni M. Szarffenberga. [przypis edytorski]
pisał współczesny jej Włoch, Andrea de Gataris, że we wszystkich częściach świata znana była jej „chiara e splendida bellezza” — [wł.: czysta i wspaniała uroda; red. WL]; por. Szajnocha, Jadwiga i Jagiełło, wyd. II, Lwów 1861, t. III, s. 337. [przypis autorski]
pisał zajmująco (…) — aluzja do książki Curzio Malapartego Legenda Lenina, wyd. 1930. [przypis edytorski]
Pisali o tym, co prawda, i inni — prócz Platona wielu pisało apologie (obrony w sądzie) Sokratesa; słyszymy np. o apologii Lizjasza (niezachowana). [przypis tłumacza]
Pisander, gr. Peisandros — generał spartański, podczas wojny korynckiej, w 395 p.n.e., otrzymał od swego szwagra, króla Agesilaosa II, dowództwo floty; zginął w pierwszym starciu, w bitwie koło przylądka Knidos (394 p.n.e.), zakończonej całkowitą klęską. [przypis edytorski]
Pisanello, właśc. Antonio Pisano (ok. 1395– ok. 1455) — włoski malarz i rysownik; autor m.in. studiów fauny i flory. [przypis edytorski]
pisane są po francusku (…) i Bóg wie w jakiej francuszczyźnie — w Anglii najpoważniejsi pisarze sądzą, iż dodają sobie swobody i wdzięku cytując słowa francuskie, które po największej części były francuskie jedynie w angielskich gramatykach. Ob. redaktorów „Edinburgh Review”; ob. Pamiętniki hrabiny Lichtenau, kochanki przedostatniego króla Prus. [przypis autorski]
Pisane w r. 1911. [przypis autorski]
pisanie (daw.) — coś napisanego, pismo, list itp. [przypis edytorski]
pisanie — pismo. [przypis edytorski]
pisanie — tu: napis, pismo. [przypis edytorski]
pisany (daw.) — tu: malowany, ozdobny. [przypis edytorski]
pisany (starop.) — malowany, wzorzysty. [przypis redakcyjny]
pisany* (starop.) — wzorzysty, barwny, malowany (pisankami nazywa się do dziś jajka malowane na Wielkanoc w różne wzory). [przypis redakcyjny]
pisarczyk (daw.) — pomocnik pisarza w urzędzie. [przypis edytorski]
pisarczyk prowentowy — oficjalista dworski prowadzący kontrolę dochodów gospodarstwa. [przypis redakcyjny]
pisarek (daw.) — urzędnik zatrudniony do przepisywania dokumentów. [przypis edytorski]
Pisariew, Dmitrij Iwanowicz (1840–1868) — rosyjski krytyk literacki i publicysta. [przypis edytorski]
Pisarski, Achacy — starosta wolbromski; rotmistrz województwa również podczas rokoszu Lubomirskiego. [przypis redakcyjny]
Pisarski — Pisarski, Achacy. [przypis redakcyjny]
pisarza — tu: notariusz bądź kopista, osoba przepisująca dokumenty. [przypis edytorski]
Pisarz-naturalista dochodzi w technice opisowej do konsekwencji czysto malarskich (…) mnóstwo dziwów, niespodzianek, piękności — W. Feldmann, Piśmiennictwo polskie, II, s. 189–190. [przypis autorski]
pisarzów — dziś popr. forma D. lm: pisarzy. [przypis edytorski]
pisarzów — dziś popr.: pisarzy. [przypis edytorski]
pisarzów — dziś raczej: pisarzy. [przypis edytorski]
Pisarz powrócił (…) — przed tym zdaniem opuszczone: Nach geraumer Zeit kam Sophie zurück, tj. po dłuższym czasie Zofia wróciła. [przypis edytorski]
Pisarz Sapieha — Jan Sapieha, Pisarz polny koronny. [przypis autorski]
Pisarz — Skostniały rozum. [przypis redakcyjny]
Pisarz tej księgi był nam Galeotą — Galeoto w tym romansie jest pośrednikiem tajnych miłostek miedzy Lancelotem a Ginewrą. Za życia Dantego we Włoszech każdego pośrednika lub swata w okolicznościach miłosnych nazywano Galeotą. [przypis redakcyjny]
pisarz — tu: poborca podatków. [przypis edytorski]
pisarzu — dziś popr. forma C. lp: pisarzowi. [przypis edytorski]
pisarz wielki koronny — stały radca sądów asesorskich. [przypis redakcyjny]
piscari in turbido (łac.) — ryby łowić w mętnej wodzie. [przypis redakcyjny]
Piscator, Erwin (1893–1966) — niemiecki reżyser teatralny, twórca teatru społeczno-politycznego. [przypis edytorski]
Piscator, Erwin (1893–1966) — wybitny reżyser niemiecki, twórca koncepcji teatru proletariackiego. W okresie narastającego faszyzmu wyjechał z kraju i pracował na różnych scenach europejskich. W 1951 r. powrócił do Niemiec. [przypis edytorski]
piscina (łac.) — sadzawka. [przypis edytorski]
piscis (łac.) — ryba. [przypis edytorski]
pisęcy (gw.) — pisząc. [przypis edytorski]
piskać (starop.) — tu: grać. [przypis edytorski]
Piske Tosafot — obowiązujące przepisy talmudyczne w liczbie 5931. [przypis autorski]
piskórz — dziś popr.: piskorz. [przypis edytorski]
piskorz — ryba o brązowym, wydłużonym ciele, żyjąca w słabo natlenionych wodach. [przypis edytorski]
piskorz — ryba słodkowodna o zwinnym ciele. [przypis edytorski]
pisły — dziś popr.: pisnęły. [przypis edytorski]
pismacy filozoficzni — w oryginale: philosophische Skribenten. [przypis tłumacza]
Pisma doniosły, że Stanisław Wyspiański umarł jako członek Kościoła katolickiego: analiza jego poezji nie stawia żadnych przeszkód uznaniu w nim człowieka o katolickim w zasadzie światopoglądzie. Musimy sobie raz na zawsze zdać sprawę z tego, że katolicyzmu, jako konstrukcji umysłowej, lekceważyć nie można. Kto przypuszcza, że tak łatwą jest rzeczą zwalczać środkami przeciętnej ewolucjonistyczno-pozytywistycznej doktrynki tak subtelny, jak katolicki, światopogląd filozoficzny, ten nie zadał sobie fatygi nigdy ani katolicyzmu przemyśleć, ani zapoznać się z nim z pierwszorzędnych, poważnych źródeł. [przypis redakcyjny]
pismak — marny dziennikarz, tu: w odniesieniu do pisarza. [przypis edytorski]
pisma lwowskie z pierwszych dni po zajściach robią dziwne wrażenie; szuka się w nich opisów, relacji, wiadomości, a znajduje się odezwy — mowa o krwawo stłumionych zamieszkach antyrządowych we Lwowie w kwietniu 1936, mających początek w spacyfikowaniu przez policję demonstracji bezrobotnych i śmierci jednego z nich; podczas gwałtownych starć dwa dni później, w dniu pogrzebu jednej z ofiar, policja używała szabel i broni palnej, spokój zaprowadzono dopiero po wprowadzeniu na ulice wojska; zginęły dziesiątki ludzi, setki aresztowano; doniesienia prasowe ze Lwowa na temat tych zdarzeń podlegały ścisłej cenzurze rządowej. [przypis edytorski]
Pisma mistrza Guan (chiń. Guanzi, jap. Kanshi) — chiński tekst taoistyczny, którego autorem jest Guan Zhong (725 p. n. e. — 645 p. n. e.), chiński polityk z księstwa Qi. [przypis tłumacza]
pisma największych mędrców, którzy to samo mówią, że to, co podobne, z konieczności lgnie zawsze do podobnego. To tamci, co to o przyrodzie i o wszechświecie rozprawiają i piszą — stworzona przez Empedoklesa (494–434 p.n.e.) koncepcja czterech żywiołów, które wskutek działania dwóch pierwotnych sił: miłości i nienawiści, mieszają się ze sobą i tworzą różnorodne rzeczy. [przypis edytorski]
pisma niewarte nawet ksiąg nazwiska — w wersach 72–81 Krasicki krytykuje współczesne mu niepokojące zjawisko. O niezmiernym rozprzestrzenianiu się w druku miernot literackich pisał również Węgierski w dedykacji Organów Krasickiemu: „Zbytek, który nas zgubił, do wierszy się nawet rozciąga; nie masz aż do ostatniego żaczka, który by ich nie robił, pewien zakon najbardziej w nich jednak przesadza i sądząc z pozoru, zdaje się, że wszystkie członki jego na złych się poetów poświęciły. Nie masz święta, uroczystości, wesela, urodzin, pogrzebu, stypy, żebyśmy na nie z magazynu tego wierszy nie mieli; z czasem na wszystkie dni roku dostaniemy. Szczęśliwy WKsMość jesteś, że od tych parnaskich bredni wolne masz uszy; my nimi zupełnie przywaleni jesteśmy. To szaleństwo już wszystkie ogarnęło stany, Poważne nawet piszą wiersze kasztelany. U których, jako dawna przypowieść nam niesła, Ani głowa do rady, ani tył do krzesła”. (T. K. Węgierski, Organy, oprac. J. W. Gomulicki, Warszawa 1956, s. 8). [przypis redakcyjny]
pisma periodyczne — dziś: czasopisma. [przypis edytorski]
pisma periodyczne, których niedawno wychodziło cztery, obecnie zaś trzy — „Gazeta Polska Katolicka” pod redaktorem Barzyńskim, „Gazeta Polska Chicagowska” pod Dyniewiczem i „Orzeł Polski”. [przypis autorski]
pisma publiczne — tu: gazety, broszury. [przypis redakcyjny]
pisma „Ruskij Wiestnik” i „Majak” — były to właśnie organy stronnictwa bezwzględnie apoteozującego pokorę „russkawo czełowieka”. [przypis autorski]
pisma Towiańskiego — Pisma A. Towiańskiego, 3 t., Turyn, 1882. [przypis autorski]
Pisma wybrane Josepha Conrada — taka jest skrócona nazwa wydawnictwa, widniejąca na stronicy przedtytułowej. Właściwy tytuł jest nieco odmienny: Józef Conrad Korzeniowski: Pisma wybrane — z przedmową Stefana Żeromskiego. Przedmowa, umieszczona przy tomie I, zatytułowana jest: Joseph Conrad. Tom ten ma datę 1923 r., faktycznie jednak wyszedł jeszcze jesienią 1922 r. [przypis redakcyjny]
pisma wyznania Konfucjusza: (…) pięć King i Szu cztery — Pięcioksiąg konfucjański (Wujing), zestaw przypisywanych Konfucjuszowi klasycznych dzieł literatury chińskiej, oraz Czteroksiąg konfucjański (Sishu), opracowany przez szkołę neokonfucjańską i zebrany w XII w. jako uzupełnienie Pięcioksięgu; łącznie stanowią klasyczne dzieła etyki i filozofii, pełniące w konfucjanizmie rolę podobną do Biblii w społeczeństwach zachodnich. [przypis edytorski]
pism hrabiego — Zinzendorfa (1700–1760) [Nikolaus Ludwig von Zinzendorf, niemiecki hrabia, teolog ewangelicki i reformator religijny, biskup braci morawskich, opiekun i przywódca ruchu pietystycznego w Saksonii; red. WL]. [przypis tłumacza]
pismie — dziś popr. pisownia: piśmie. [przypis edytorski]
pismo demotyczne — rodzaj staroegipskiego pisma. [przypis edytorski]
pismo do cna wysmalił ze skargi — pisano, czyli raczej ryto rylcem na drewnianych tabliczkach, powleczonych woskiem. Alkibiades zniszczył skargę Hegemona przed sądem, zwilżonym palcem zdrapawszy wosk z tabliczek oskarżyciela: nim drugą napisano, termin zapadł. [przypis tłumacza]
pismo hieroglificzne — najstarsza i najdłużej stosowana forma pisma egipskiego, którą charakteryzują znaki mające postać obrazkową. [przypis edytorski]
Pismo Hozjusza czytamy w Hosii Epistulae, nr. 1508. Objaśnienie historyczne tego starcia, które nas wyłącznie pod względem literackim zajęło, dał prof. Kot w dziele Andrzej Frycz Modrzewski, Kraków 1919, str. 139–140 i 142. [przypis autorski]
pismo klinowe — jedna z najstarszych na świecie odmian pisma, powstała na Bliskim Wschodzie; jego nazwa pochodzi od kształtu znaków odciskanych na glinianych tabliczkach za pomocą kawałka trzciny. [przypis edytorski]
pismo klinowe — pismo, którego znaki miały kształt klinów; było używane w starożytności w krajach Bliskiego Wschodu (Babilonia, Persja). [przypis redakcyjny]
pismo koptyjskie — pismo powstałe na podstawie alfabetu greckiego; jego rozwój związany był z przyjęciem chrześcijaństwa i tłumaczeniem tekstów biblijnych. [przypis edytorski]
pismo kufickie — najstarsza odmiana kaligrafii arabskiej pochodząca z Mezopotamii. [przypis edytorski]
pismo periodyczne — czasopismo. [przypis edytorski]
Pismo powieda, iż zawżdy stanie między inszemi stany jako drzewo cedrowe na Libańskich Górach — Ps 91, 13. [przypis edytorski]
pismo runiczne — runy: litery alfabetu germańskiego, używane także w obrzędach magicznych. [przypis edytorski]
Pismo Święte mówi o siedmiu braciach śpiących — wg popularnej legendy w III w. n.e. siedmiu chrześcijańskich młodzieńców z Efezu podczas prześladowań chrześcijaństwa ukryło się w podmiejskiej jaskini. Rzymscy żołnierze znaleźli ich kryjówkę i zamurowali wejście, skazując ich na śmierć głodową. Wskutek cudu młodzieńcy zapadli w długi sen, z którego obudzili się po 200 latach, kiedy chrześcijaństwo było już religią dominującą. Dzień Siedmiu Braci Śpiących obchodzono 10 lipca. W Biblii, której wszystkie księgi napisano znacznie wcześniej, o tej legendzie nie ma wzmianki, występują natomiast postacie siedmiu braci machabejskich (2 Mch 7), żydowskich męczenników zamęczonych w czasie powstania machabejskiego w II w. p.n.e., w chrześcijaństwie uznanych za świętych. Ich dzień w Kościele katolickim obchodzony jest 1 sierpnia. [przypis edytorski]
Pismo święte nas poucza: jeśli zgorszy cię ręka twoja, odetnij ją; a jeśli zgrzeszyło oko, wyłup je i ciśnij psom! — parafraza tesktu biblijnego z Ewangelii Marka (Mk 9,46-48). [przypis edytorski]
Pismo Święte świadczy — Jerem 13, 23. [przypis edytorski]
Pismo też Św. także świadczy o Dawidzie Hebrajczyku, a Goliacie Filistyńczyku, iż przed wojski w ten sposób z sobą czynili — 1 Sam 1, 17. [przypis edytorski]
Pismo to przyozdobić miałem myśl imieniem — początkowo utwór miał być zadedykowany Adamowi Potockiemu. [przypis edytorski]
pismy — dziś N.lm: pismami. [przypis edytorski]
pismy — dziś popr.: pismami. [przypis edytorski]
piso-rym — rymopis, poeta. [przypis edytorski]
Pisperi — miejsce, gdzie Antoni zamieszkiwał w samotności przez 20 lat, w opuszczonym rzymskim forcie na prawym brzegu Nilu, w środkowym Egipcie, ob. Der-el-Memun. [przypis edytorski]
pissotière (fr.) — publiczna ubikacja dla mężczyzn; por. pisuar. [przypis edytorski]
pistacja (z wł.) — roślina z rodz. terebintowych. [przypis redakcyjny]
pistia — pływająca roślina wodna o dużych, skupionych w rozetę liściach, pochodząca ze strefy tropikalnej. [przypis edytorski]
Pistofil — Bonawentura Pistofilo, sekretarz księcia Alfonsa, także poeta, przyjaciel Ariosta, który mu siódmą satyrę poświęcił. [przypis redakcyjny]
pistolero (hiszp., lm: pistoleros) — rewolwerowiec. [przypis edytorski]
Pistolety gwintowane z muszami — gwint w broni palnej: spiralne żłobkowanie wnętrza lufy, które nadaje pociskowi ruch postępowo-obrotowy i zwiększa celność; musza (muszka) — występ na końcu lufy broni palnej, służący do celowania. [przypis redakcyjny]
pistol — francuska nazwa dublona, złotej monety hiszpańskiej, lub wzorowanego na nim francuskiego luidora (ludwika). [przypis edytorski]
pistol — francuska nazwa dublona, złotej monety hiszpańskiej. [przypis edytorski]
