Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 432 przypisów.

na pieczy (starop.) — na względzie. [przypis redakcyjny]

na pieczy (starop.) — w opiece (por. współczesne: mieć pieczę nad czymś). [przypis redakcyjny]

napierać się (starop.) — nalegać; wywierać nacisk; upierać się. [przypis edytorski]

na płacz (…) dbać (starop.) — dbać o płacz; zwracać uwagę na płacz. [przypis edytorski]

na pował (starop.) — pokotem. [przypis edytorski]

na pował (starop.) — pokotem; stosami, stertami. [przypis edytorski]

na pożartek (starop.) — [na] pośmiewisko, żart. [przypis redakcyjny]

napraszczać (starop.) — prostować. [przypis redakcyjny]

naprawić (starop.) — przyrządzić, usposobić. [przypis redakcyjny]

na przekazie (starop.) — na przeszkodzie. [przypis redakcyjny]

na przekazie (starop.) — [na] przeszkodzie. [przypis redakcyjny]

na przemiany (starop.) — dziś: na przemian. [przypis edytorski]

naprzód mieć przed kim (starop.) — mieć nad kim przewagę. [przypis edytorski]

na przód nic nie dała (starop.) — nie dała przewagi, nie dała pierwszeństwa; wcale nie ustępowała. [przypis edytorski]

naprzod (starop.) — naprzód, najpierw. [przypis edytorski]

na rejistrze (starop.) — na rejestrze; w pogotowiu. [przypis edytorski]

na równej rzeczy przestać (starop.) — na małej rzeczy [przestać; poprzestawać na małym; red. WL]. [przypis redakcyjny]

na równej rzeczy (starop.) — na małej rzeczy. [przypis redakcyjny]

narodzenie (starop.) — tu: potomstwo, dziecko. [przypis edytorski]

na rokowanie (starop.) — dla umów. [przypis redakcyjny]

naśladować kogo (starop.) — iść za kim; [iść w czyjeś ślady; red. WL]. [przypis redakcyjny]

naśmiewać się komu (starop.) — naśmiewać się z kogo. [przypis edytorski]

nas dla (starop.) — dla nas. [przypis edytorski]

nasnadniejszy (starop.) — najłatwiejszy. [przypis redakcyjny]

na sparze (starop.) — na widoku; spara: szpara. [przypis edytorski]

naspisz się (starop.) — naśpisz się. [przypis edytorski]

nastarczać (starop.) — nadążać. [przypis edytorski]

na stronie (starop.) — na boku. [przypis edytorski]

nastrzępiona prawda (starop.) — wymyślona rzecz. [przypis redakcyjny]

na suszy (starop.) — tu: na brzegu. [przypis edytorski]

na suszy został (starop.) — był ocalony. [przypis redakcyjny]

nasuwień (starop.) — zwierzchnia szata, delia. [przypis redakcyjny]

na swoich ręku (starop.) — forma daw. liczby podwójnej; dziś na swoich rękach. [przypis edytorski]

na swoje sprawce obrócił pożogi (starop.) — szyk przestawny; inaczej: (wiatr) sprawców pożogi obrócił na swoje; obrócił się przeciw sprawcom pożaru. [przypis edytorski]

na szańc (starop.) — na los, na niebezpieczeństwo. [przypis redakcyjny]

nasze będą bóżnice próżnować (starop.) — szyk przestawny; inaczej: nasze bożnice będą próżnować; tzn.: nasze świątynie będą puste (próżne, pozbawione wiernych). [przypis edytorski]

naszladować* (starop.) — iść za kimś, iść śladem, tropić. [przypis redakcyjny]

naszychtować główkę (starop.) — umysł rozweselić. [przypis redakcyjny]

naszychtować (starop.) — napełnić. [przypis redakcyjny]

naszychtowany (starop.) — napiętnowany. [przypis redakcyjny]

na tak daleką wojnęśmy jechali (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: jechaliśmy na tak daleką wojnę. [przypis edytorski]

natarczywy (starop.) — skłonny do natarcia, waleczny, pochopny do walki. [przypis edytorski]

natemieście (starop.) — natychmiast. [przypis edytorski]

na ten czas (starop.) — natenczas; w tej chwili, w tym momencie. [przypis edytorski]

na ten czas (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]

natkniony gwiazdami (starop.) — utkany gwiazdami. [przypis edytorski]

natkniony (starop.) — tu: przetykany (gwiazdami). [przypis edytorski]

natkniony (starop.) — utkany, poprzetykany. [przypis edytorski]

natośmy (…) opuścili [domy] (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: na to [dlatego, po to] opuściliśmy. [przypis edytorski]

na toż się to ma udać (starop.) — do tegoż to ma posłużyć. [przypis edytorski]

na twą przyczynę (starop.) — zamiast: za twoją przyczyną; konstrukcja podobna jak w wyrażeniach: na twój rozkaz, na twój wniosek, na twoją prośbę. [przypis redakcyjny]

natwardszego (…) sęku (starop.) — ogromnej trudności (określenie przysłowiowe). [przypis redakcyjny]

na twej wolej będzie (starop.) — na twej woli będzie (pozostaje); będzie jak wolisz. [przypis edytorski]

na uściech (starop.) — na ustach. [przypis edytorski]

na uściech (starop.) — na ustach. [przypis edytorski]

na usiadkę (starop.) — na zasadkę. [przypis redakcyjny]

nawałność (starop.) — nawałnica, zaburzenie, burza. [przypis edytorski]

nawa (starop.) — statek, okręt. [przypis edytorski]

nawięcej (starop.) — najwięcej. [przypis edytorski]

nawięcsze (starop.) — największe. [przypis edytorski]

nawięcszy (starop.) — największy. [przypis edytorski]

nawiętszy (starop.) — daw. forma stopnia najwyższego przymiotnika; dziś popr.: największy. [przypis edytorski]

na wolej (starop.) — na wolności, na swobodzie (być). [przypis edytorski]

na wszem (starop.) — [tu:] we wszystkim. [przypis redakcyjny]

na wszem (starop.) — we wszystkim. [przypis edytorski]

na żadnym baczeniu to u niego nie będzie (starop.) — wcale nie będzie o to dbał. [przypis edytorski]

na żadny pisma (starop.) — [tu:] na nic Pismo Święte. [przypis redakcyjny]

na żal nasz (starop.) — ku naszemu żalowi, ku naszemu rozżaleniu, wywołując u nas żal. [przypis edytorski]

na żorawiu przed grodem (starop.) — na moście zwodzonym pod miastem. [przypis edytorski]

nazad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]

nazad (starop.) — z powrotem, w tył. [przypis edytorski]

nazchwał (starop.) — na schwał: nad miarę, nad wyraz. [przypis redakcyjny]

nazierkiem (starop.) — także: w nazierki, nazircem: na zwiady; patrząc z boku, z ukosa. [przypis edytorski]

na złe nasze godzi (starop.) — dąży do tego, aby nas spotkało coś złego. [przypis edytorski]

na złe swoje (starop.) — na swoją szkodę; na swoją niekorzyść. [przypis edytorski]

nędznik (starop.) — [tu:] nieszczęśnik. [przypis redakcyjny]

nędzny (starop.) — tu: biedny, nieszczęsny. [przypis edytorski]

nędzny (starop.) — tu: nieszczęsny. [przypis edytorski]

nicht (starop.) — nikt. [przypis edytorski]

nic nie są (starop.) — nic nie znaczą [broniami ręcznemi: w walce wręcz; red. WL]. [przypis redakcyjny]

niebać się srogo stawiły (starop.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: nieba ci się przedstawiły jako srogie (w srogiej postaci). [przypis edytorski]

niebacznik (starop.) — ktoś nieopatrzny, zapamiętały. [przypis edytorski]

niebaczny (starop.) — nie mający baczenia na coś, czyli nie zwracający na coś uwagi, nieuważny, tu: nie przestrzegający ustalonego porządku rzeczy. [przypis redakcyjny]

nie bawić się (starop.) — tu: nie zostawać, nie pozostawać. [przypis edytorski]

nie będzieć żal, żeś tak obrócony (starop.) — skrót od: nie będzie ci żal, żeś tak obrócony; tzn. nie pożałujesz takiego obrotu swoich spraw. [przypis edytorski]

nie beł mistrz jaki uczony, co miał grób z drogich marmurów ukować (starop.) — nie było wykształconego rzemieślnika, który umiałby wykuć grób z drogich marmurów. [przypis edytorski]

niebieski (starop.) — tu: niebiański. [przypis edytorski]

niebliżu a. nieblizu (starop.) — daleko, dawno. [przypis edytorski]

nieboszka (starop.) — nieboszczka. [przypis edytorski]

niechać on mówi (starop.) — konstrukcja z partykułą ci, skróconą do -ć; znaczenie: niechże on mówi, niechaj sobie mówi. [przypis edytorski]

niechać (starop.; tu forma 3 os. lp r.ż.: niechała) — zostawić. [przypis redakcyjny]