atencja (przestarz., z łac.) — względy, szczególna uwaga; szacunek, poważanie; czynić, składać atencję: okazywać komuś szacunek w widoczny sposób, składać komuś uszanowanie, przychodzić z wizytą. [przypis edytorski]

Giacomo Casanova, Od kobiety do kobiety (źródło na Platformie Redakcyjnej)

atencja (z łac. attentio: uwaga; przestarz.) — poważanie, szacunek, względy. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

beztroskliwe (przestarz.) — lekkomyślne. [przypis edytorski]

Otto Weininger, Płeć i charakter (źródło na Platformie Redakcyjnej)

bierali (przestarz.) — forma czasu przesz. niedokonanego od czasownika: brać; dziś popr.: brali. [przypis redakcyjny]

Cyprian Kamil Norwid, Rzecz o wolności słowa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

biesagi (przestarz.) — podwójny worek, który można przewiesić przez ramię lub przez siodło. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, W pustyni i w puszczy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

bieżeć (przestarz.) — biec. [przypis edytorski]

Kornel Makuszyński, O dwóch takich, co ukradli księżyc (źródło na Platformie Redakcyjnej)

bisurmanin (przestarz., pogard.) — muzułmanin. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

blech (przestarz.) — blat do bielenia płótna. [przypis edytorski]

Juliusz Słowacki, Poeta i natchnienie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Brazylianin (przestarz.) — Brazylijczyk. [przypis edytorski]

Zbigniew Uniłowski, Żyto w dżungli (źródło na Platformie Redakcyjnej)

buchalter (przestarz.) — księgowy. [przypis edytorski]

Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Prokurator Alicja Horn (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Bolesław Prus, Powracająca fala (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Stefan Zweig, Homo eroticus (źródło na Platformie Redakcyjnej)

buduar (przestarz.) — pokój pani domu służący do odpoczynku. [przypis edytorski]

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom trzeci (źródło na Platformie Redakcyjnej)

cekhauz (przestarz., z niem. das Zeughaus: zbrojownia) — arsenał. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

cekhauz (przestarz., z niem.) — zbrojownia. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

chmyz (przestarz., pot.) — smarkacz. [przypis edytorski]

Jean-Jacques Rousseau, Wyznania, Wyznania, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ciągniony (przestarz.) — ciągnięty. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ciemięga (przestarz.) — człowiek niezdarny, niedołęga. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

cny (przestarz.) — cnotliwy, prawy, szlachetny. [przypis edytorski]

William Shakespeare (Szekspir), Koriolan (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis (źródło na Platformie Redakcyjnej)

cny (przestarz.) — zacny, cnotliwy, prawy; szacowny. [przypis edytorski]

Roman Jaworski, Wesele hrabiego Orgaza (źródło na Platformie Redakcyjnej)

co zupełnie na Jima patrzyło (przestarz.) — co było zupełnie podobne do [zachowania] Jima. [przypis edytorski]

Joseph Conrad, Lord Jim, Lord Jim, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

czochać się (przestarz.) — trzeć się, ocierać się o coś. [przypis edytorski]

Władysław Stanisław Reymont, Sprawiedliwie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

desperować (przestarz., z łac.) — rozpaczać. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

desperować (z łac., przestarz.) — rozpaczać. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

dokumentnie (przestarz.) — niewątpliwie. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

dolata mnie (przestarz.) — dolatuje do mnie, dociera do mnie. [przypis redakcyjny]

Edgar Allan Poe, Rękopis znaleziony w butli (źródło na Platformie Redakcyjnej)

duszny (przestarz.) — duchowy, dotyczący duszy. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

dwoma słowy (przestarz.) — w dwóch słowach; por.: innymi słowy (starop. forma N. lm). [przypis edytorski]

Eliza Orzeszkowa, Autobiografia w listach (źródło na Platformie Redakcyjnej)

dyzgust (przestarz.) — niechęć, niezadowolenie. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

dziatki (przestarz.) — dzieci. [przypis edytorski]

Jerzy Liebert, Kołysanka jodłowa (tomik), Kołysanka jodłowa, I, Gorzkie wióry (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Albert Zipper, Opowiadania z mitologii Greków i Rzymian (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ekscerpt (przestarz.) — wyciąg z dokumentu lub książki. [przypis edytorski]

Arystoteles, Poetyka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Flawiusz, Wojna żydowska (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ekskursja (przestarz.) — wycieczka, wyprawa. [przypis edytorski]

Stefan Szolc-Rogoziński, Pod równikiem (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Stefan Szolc-Rogoziński, Żegluga wzdłuż brzegów zachodniej Afryki na lugrze Łucja-Małgorzata 1882–1883 (źródło na Platformie Redakcyjnej)

elektromotor (przestarz.) — silnik elektryczny. [przypis edytorski]

Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

facecja (przestarz.) — krótkie zabawne opowiadanie; tu: głupstwo. [przypis edytorski]

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom trzeci (źródło na Platformie Redakcyjnej)

faworyty (przestarz.) — zarost pozostawiony na policzkach; bokobrody, baki. [przypis edytorski]

Jacob i Wilhelm Grimm, Biedny młynarczyk i kotek (źródło na Platformie Redakcyjnej)

flama (przestarz., z łac. flamma: płomień) — kobieta będąca w danej chwili obiektem czyjejś przelotnej miłostki, romansu. [przypis edytorski]

Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Bracia Dalcz i S-ka, Bracia Dalcz i S-ka, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

flama (przestarz., z łac. flamma: płomień) — osoba (zwłaszcza kobieta) będąca w danej chwili obiektem czyjejś przelotnej miłostki, romansu. [przypis edytorski]

Maria Rodziewiczówna, Wrzos (źródło na Platformie Redakcyjnej)

frymark (przestarz.) — handel, kupczenie. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis (źródło na Platformie Redakcyjnej)

gawrosz (przestarz.) — wesoły urwis, ulicznik paryski, łobuz. [przypis edytorski]

Józef Czechowicz, Kamień (tomik), Koniec rewolucji (źródło na Platformie Redakcyjnej)

giezło (przestarz.) — luźna koszula, także śmiertelna. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis (źródło na Platformie Redakcyjnej)

gładysz (przestarz.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

golibroda (przestarz.) — fryzjer. [przypis edytorski]

Jacob i Wilhelm Grimm, Trzej bracia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Bruno Winawer, Od bieguna do bieguna (źródło na Platformie Redakcyjnej)

grasant (przestarz.) — człowiek, który grasuje, dokonuje napadów, kradzieży, gwałtów na jakimś terenie. [przypis edytorski]

Arthur Conan Doyle, Dolina trwogi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

grasant (z łac., przestarz.) — rabuś, łupieżca. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

gumno (przestarz.) — podwórze gospodarskie wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis edytorski]

Jacob i Wilhelm Grimm, Pan Grubas (źródło na Platformie Redakcyjnej)

gumno (przestarz.) — stodoła; klepisko, czyli plac w stodole z twardo ubitej ziemi; a. podwórze w gospodarstwie wraz z budynkami gospodarskimi. [przypis redakcyjny]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

hurma (przestarz.) — tłum, gromada. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ineksprymable (przestarz., z fr. inexprimable: niewyrażalny) — spodnie. [przypis edytorski]

Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Józef Siemiradzki, Za morze! (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

ineksprymable (z fr.; przestarz.) — spodnie. [przypis edytorski]

Stefan Żeromski, Syzyfowe prace (źródło na Platformie Redakcyjnej)

jagody (przestarz.) — policzki, twarz. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

jakoż (przestarz.) — spójnik akcentujący, że coś, o czym mowa wcześniej, jest prawdziwe, zaszło lub spełniło się: i rzeczywiście, i w samej rzeczy. [przypis edytorski]

Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Dwaj poeci (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Stanisław Brzozowski, Płomienie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Giacomo Casanova, Od kobiety do kobiety (źródło na Platformie Redakcyjnej)

François-René de Chateaubriand, Przygody ostatniego z Abenserażów (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Demostenes , Wybór mów (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Stefan Grabiński, Szalony pątnik, Problemat Czelawy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Stefan Grabiński, Niesamowita opowieść, W domu Sary (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Maria Konopnicka, Szkolne przygody Pimpusia Sadełko (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Ksenofont , Wybór pism (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Listy z Afryki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

jejmość (przestarz.) — pani. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Bajki i przypowieści, Papuga i wiewiórka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

jeniusz (przestarz.) — geniusz; wybitny umysł. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

jurgieltnik (przestarz.; z niem. Jahrgeld: coroczna wypłata) — najemnik, ktoś na czyimś żołdzie; zwykle: sprzedawczyk, oficer lub urzędnik opłacany przez obce państwo, korumpowany przez kogoś innego stałą pensją; tu: żołnierz bez honoru, służący tylko dla pieniędzy. [przypis edytorski]

Bolesław Prus, ,,Ogniem i mieczem", powieść z dawnych lat Henryka Sienkiewicza (źródło na Platformie Redakcyjnej)

karmny (przestarz.) — karmiony. [przypis redakcyjny]

Cyprian Kamil Norwid, Rzecz o wolności słowa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

karotować (przestarz.) — zbierać (wyłudzać) datki. [przypis edytorski]

Antoni Sobański, Cywil w Berlinie (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kibić (przestarz.) — talia. [przypis edytorski]

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom trzeci (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kiep (przestarz.) — głupiec, dureń. [przypis edytorski]

Anatole France, Gospoda pod Królową Gęsią Nóżką (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kierz (przestarz.) — krzak. [przypis edytorski]

Kornel Makuszyński, O dwóch takich, co ukradli księżyc (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kokietka (przestarz.) — kobieta zalotna. [przypis edytorski]

Eliza Orzeszkowa, Nad Niemnem, Nad Niemnem, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kokosz (przestarz.) — kura, kwoka. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Bajki nowe, Kuglarze (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kolnąć (przestarz.) — ukłuć, dźgnąć. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

koma (przestarz.) — przecinek. [przypis redakcyjny]

Cyprian Kamil Norwid, Rzecz o wolności słowa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

komięga (przestarz.) — starop. wiosłowy statek rzeczny. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Quo vadis (źródło na Platformie Redakcyjnej)

komiliton (przestarz.) — kolega. [przypis edytorski]

Kornel Makuszyński, O dwóch takich, co ukradli księżyc (źródło na Platformie Redakcyjnej)

komiliton (z łac., przestarz.) — towarzysz broni. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

komysz (przestarz.) — podmokłe zarośla. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

konfident (przestarz.) — osoba zaufana, zausznik, powiernik, przyjaciel. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Bajki i przypowieści, Lew i zwierzęta (źródło na Platformie Redakcyjnej)

konfident (z łac., przestarz.) — tu: zaufany przyjaciel, ktoś, na kim można polegać (dziś: donosiciel). [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Potop, Potop, tom drugi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

konfident (z łac., przestarz.) — tu: zaufany przyjaciel, ktoś, na kim można polegać (dziś: donosiciel). [przypis redakcyjny]

Henryk Sienkiewicz, Potop, Potop, tom pierwszy (źródło na Platformie Redakcyjnej)

konfident (z łac., przestarz.) — tu: zaufany przyjaciel, powiernik (dziś: donosiciel). [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Potop, Potop, tom trzeci (źródło na Platformie Redakcyjnej)

konsyderacje (z łac.; przestarz.) — rozważania, roztrząsania. [przypis edytorski]

Maria Ratuld-Rakowska, Podróż Polki do Persji (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kontent (przestarz.) — zadowolony. [przypis edytorski]

Tadeusz Dołęga-Mostowicz, Prokurator Alicja Horn (źródło na Platformie Redakcyjnej)

José Echegaray y Eizaguirre, Galeotto (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Aleksander Fredro, Mąż i żona (źródło na Platformie Redakcyjnej)

André Gide, Lochy Watykanu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Jan Kiliński, Pamiętnik (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Helena Mniszkówna, Trędowata, Trędowata t. 1 (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Marcel Proust, W poszukiwaniu straconego czasu, Strona Guermantes, Strona Guermantes, część pierwsza (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Jan Słomka, Pamiętniki włościanina (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kontent (przestarz., z łac.) — zadowolony. [przypis edytorski]

Fiodor Dostojewski, Wspomnienia z martwego domu (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

Juliusz Słowacki, Podróż na Wschód (źródło na Platformie Redakcyjnej)

konterfekt (przestarz.) — obraz. [przypis redakcyjny]

Edgar Allan Poe, Król Dżumiec (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kontrować (przestarz., z łac.) — sprzeciwiać się, zaprzeczać. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

koronny (przestarz.) — noszący koronę, ukoronowany. [przypis edytorski]

Deotyma, Panienka z okienka (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kować (przestarz.) — kuć. [przypis edytorski]

Kornel Makuszyński, O dwóch takich, co ukradli księżyc (źródło na Platformie Redakcyjnej)

krotochwilny (przestarz.) — żartobliwy, śmieszny, zabawny. [przypis edytorski]

Roman Jaworski, Wesele hrabiego Orgaza (źródło na Platformie Redakcyjnej)

krotochwilny (przestarz.) — żartobliwy, śmieszny, zabawny; tu pojawia się też w przestarz. pisowni: krotofilny. [przypis redakcyjny]

Edgar Allan Poe, Hop-frog (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kryska (przestarz.) — kreska; tu: kreska oznaczająca wybór podczas głosowania. [przypis edytorski]

Ignacy Krasicki, Monachomachia (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kto ona zacz (przestarz.) — kim ona jest. [przypis edytorski]

Kornel Makuszyński, O dwóch takich, co ukradli księżyc (źródło na Platformie Redakcyjnej)

kuczyć się (przestarz.) — tęsknić. [przypis edytorski]

Henryk Sienkiewicz, Pan Wołodyjowski (źródło na Platformie Redakcyjnej)

łokciowe towary (przestarz.) — tkaniny, wstążki itp. sprzedawane w sklepiku na łokcie, tj. odwijane z beli i przycinane do długości pożądanej przez klienta. [przypis edytorski]

Artur Gruszecki, W kraju palm i słońca (źródło na Platformie Redakcyjnej)

larwa (przestarz.) — maska. [przypis edytorski]

Juliusz Słowacki, Jan Bielecki (źródło na Platformie Redakcyjnej)

larwa (przestarz.) — maska. [przypis redakcyjny]

Edgar Allan Poe, Hop-frog (źródło na Platformie Redakcyjnej)

lektor (przestarz.) — osoba czytająca na głos. [przypis edytorski]

Johanna Spyri, Heidi (źródło na Platformie Redakcyjnej)

luba (przestarz.) — miła; ulubiona; ukochana. [przypis edytorski]

José Echegaray y Eizaguirre, Galeotto (źródło na Platformie Redakcyjnej)

lubo (daw., przestarz.) — tu: chociaż. [przypis edytorski]

Stefan Grabiński, Cień Bafometa (źródło na Platformie Redakcyjnej)

lubo (przestarz.) — choć. [przypis edytorski]