Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia rzymska | niemiecki | staropolskie | turecki | włoski
Według języka: wszystkie | lietuvių | polski
Znaleziono 566 przypisów.
Fabrycjusz nad złoto przeniósł ubóstwo ożenione z cnotą — Fabrycjusz, Rzymianin głośny z surowości zasad moralnych. Jako poseł Rzymu do króla Epiru nie uląkł się groźby i wzgardził drogimi królewskimi darami. [przypis redakcyjny]
Fabrycy Kolonna — dowódca wojska papieskiego w bitwie pod Rawenną. [przypis redakcyjny]
fabryka (daw.) — budowa. [przypis redakcyjny]
Fabrykant Niemiec jest dla hrabiego Henryka uosobieniem filisterstwa i prozaiczności, bezduszności i zmaterializowania. Jest to zarazem wyraz przekonań samego Krasińskiego, dzielonych przez niego wraz z wieloma romantykami. [przypis redakcyjny]
Fabulas — bohater powieści Louveta de Covrocy. [przypis redakcyjny]
facecje — żarty. [przypis redakcyjny]
facile credo (łac.) — łatwo wierzę. [przypis redakcyjny]
facilius est consolari afflictum, guam sustinere (łac.) — łatwiej pocieszać strapionego, niż podnieść. [przypis redakcyjny]
Facilius est errare naturam, quam ut dissimilem sui princeps possit formare Rempublicam (łac.) — łatwiej jest zbłądzić naturze, niż żeby panujący mógł uformować rzeczpospolitą niepodobną do siebie. [przypis redakcyjny]
facjata (z wł.) — środkowa część ściany frontowej. [przypis redakcyjny]
facjatka — izba na poddaszu. [przypis redakcyjny]
facjatka — poddasze. [przypis redakcyjny]
facjenda — spekulacja, afera. [przypis redakcyjny]
factiosus (łac.) — intrygant. [przypis redakcyjny]
facultatem (łac.) — swobodę. [przypis redakcyjny]
facultates (łac.) — dostatki. [przypis redakcyjny]
facunde, erudite (łac.) — wymownie, uczenie. [przypis redakcyjny]
facundia (łac.) — wymowa. [przypis redakcyjny]
facundissima oratione (łac.) — kształtem nader ozdobnym. [przypis redakcyjny]
Faenca — miasto w środkowych Włoszech, niedaleko Rawenny. [przypis redakcyjny]
Faeton — w mitologii gr. syn Heliosa (mitologii rzym. Feba). Uprosił on ojca, boga słońca, aby pozwolił mu wyjechać na niebo rydwanem słońca, lecz wyjechawszy stracił panowanie nad rumakami i został przez Zeusa strącony do rzeki Pad. [przypis redakcyjny]
faeton (z gr.) — powóz lekki bez drzwiczek. [przypis redakcyjny]
fagas — pogardliwie: służący, tu przenośnie: lizus, służalec. [przypis redakcyjny]
Fair Montreux! I had rather sleep with thee (ang.) — Piękne Montreux! Wolałbym spać na twym cmentarzu. [przypis redakcyjny]
fajczarnia — palarnia. [przypis redakcyjny]
fajerki — żarzelnie, piecyki przenośne. [przypis redakcyjny]
fajfer — w dawnym wojsku muzyk przygrywający na piszczałce. [przypis redakcyjny]
fajfer (z niem.) — grający na piszczałce. [przypis redakcyjny]
fajn (niem.) — przedni, dobry (pisownia zniekształcona). [przypis redakcyjny]
Fajsławice — wieś znajdująca się 17 km od Krasnegostawu. [przypis redakcyjny]
fakcja — intryga. [przypis redakcyjny]
fakcja — stronnictwo. [przypis redakcyjny]
fakcja (z łac. factio: grupa, koteria) — tu: intryga. [przypis redakcyjny]
fakcja — zmowa, stronnictwo. [przypis redakcyjny]
fakcje — partie, stronnictwa. [przypis redakcyjny]
fakcje (z łac.) — intrygi stronnictw, wichrzycielstwo. [przypis redakcyjny]
fakcjować (daw.) — wichrzyć. [przypis redakcyjny]
fakcyja — tu: intryga. [przypis redakcyjny]
fakcyja (z łac.) — intryga. [przypis redakcyjny]
fakin (z wł. facchino) — tragarz we Włoszech, posłaniec. [przypis redakcyjny]
fakir — asceta, pokutnik hinduski. [przypis redakcyjny]
faktorii (z łac. facere: robić, czynić; daw.) — placówka handlowa w krajach kolonialnych. [przypis redakcyjny]
Fakt, że wizja Chrystusa nie została dostrzeżona przez drugiego przedstawiciela rewolucji, że zatem nie został on tą wizją zniszczony, spowodowała takie próby interpretacji zakończenia, że nie jest ono bynajmniej jednoznaczne z końcem świata, z ostateczną zagładą ludzkości. E. Dembowski pisał np.: „A jeśli wódz ludu, Pankracy, kona spozierając na krzyż, to nie kona sprawa ludowa, tylko jej przewódca, który nie był jeszcze ideałem ewangelicznego umiłowania sprawy. Skonał więc, a w jego miejsce tchnący taką miłością, jakiej Chrystus nauczał, wstąpi cały lud w braterskości żyjący. To znaczenie wyrazów ostatnich Pankracego i Nie-Boskiej komedii: „Galilaee vicisti”. W nich pojęcie zupełnej reformy społecznej, którą zwycięstwo żywiołów ludowych sprawi” (Pisma, t. III, s. 443). [przypis redakcyjny]
fałeczny (starop.) — fałszywy. [przypis redakcyjny]
Fałszywe zwierzenia — komedia Marivaux. [przypis redakcyjny]
falandysz — sukno drogie (feinlundisch) i tanie. [przypis redakcyjny]
Falant — dowódca Parteniów, t. j., młodzieży nieprawej, wypędzonej przez Greków po wojnie trojańskiej, założyciel Tarentu. [przypis redakcyjny]
Falbowski — właściwie: Falibowski. „Drudzy tegoż imienia na Wołyniu osiedli, z których Stanisław pisał się na Jana III elekcją” (Niesiecki). [przypis redakcyjny]
Faleryna ją (szablę) beła w ogrodzie zrobiła / Organy na to, aby Orlanda zabiła. — wiedźma Faleryna, królowa Organi, sporządziła czarodziejską szablę, którą miała zabić Orlanda; ten jednak zabrał jej wyczarowany miecz i zniszczył nim zaczarowany jej ogród. [przypis redakcyjny]
falsarucha (starop.) — gatunek sukni. [przypis redakcyjny]
Famagusta — miasto na Cyprze. [przypis redakcyjny]
fama — pogłoska. [przypis redakcyjny]
fama — sława, tu: wzięcie u podróżnych. [przypis redakcyjny]
fama — wieść. [przypis redakcyjny]
familia (łac. rodzina) — tu: niewolnicy domowi. [przypis redakcyjny]
familiant — członek wpływowej rodziny. [przypis redakcyjny]
familiantka — szlachcianka z bogatego i wpływowego rodu. [przypis redakcyjny]
familiant — szlachcic z bogatego i wpływowego rodu. [przypis redakcyjny]
familia święta — rodzina Branickich. [przypis redakcyjny]
familia — tu i dalej: dom panujący [tj. dynastia. Red. WL]. [przypis redakcyjny]
famulus — pogardliwie: służący. [przypis redakcyjny]
famulus — służący, lokaj. [przypis redakcyjny]
fandango — hiszpański taniec narodowy. [przypis redakcyjny]
fandango — odmiana flamenco; hiszp. taniec ludowy o szybkim, dynamicznym tempie wybijanym kastanietami oraz podkutymi specjalnie butami, wykonywany z towarzyszeniem gitary. Partnerzy tańczą osobno, niejako „do siebie”, nie obejmując się; ruchy ich nóg i rąk są niezwykle ozdobne. [przypis redakcyjny]
fanfary (z fr.) — triumfalna melodia wygrywana na instrumentach dętych, blaszanych. [przypis redakcyjny]
fanszlibrowy (z niem. feines Silber) — srebrny. [przypis redakcyjny]
fansznur — lina do podnoszenia bandery na maszt. [przypis redakcyjny]
fantastyczne — mające źródło w kaprysie (fr. de fantaisie); np. pałace, ogrody, zwierzyńce. [przypis redakcyjny]
fantazji — nie chciał psuć ochoty, zabawy. [przypis redakcyjny]
fanty — bielizna i ubrania. [przypis redakcyjny]
fanty — cenne przedmioty, tu: dane w zastaw. [przypis redakcyjny]
fant (z niem.) — rzecz wartościowa. [przypis redakcyjny]
faraona — rodzaj gry hazardowej. [przypis redakcyjny]
faraon — hazardowa gra w karty, niezwykle popularna w Polsce od czasów saskich. [przypis redakcyjny]
Farbę Bugowej, widziałem, krew wody / Nasza zmieniła, prócz pohańskiej szkody — tj.: widziałem, jak nasza krew zmieniła barwę wody Bugu, choć pohańcy nie odnieśli szkody. [przypis redakcyjny]
Farceur (fr.) — komediant. [przypis redakcyjny]
farewell (ang.) — żegnam, do widzenia. [przypis redakcyjny]
farewell, king (ang.) — bądź zdrów, królu. [przypis redakcyjny]
Farewell, miss Iza, farewell! (ang.) — Żegnaj, panno Izo, żegnaj! [przypis redakcyjny]
farewell World (…) King (ang.) — bądź zdrów, świecie [zamiast] królu. [przypis redakcyjny]
farfura (daw.) — porcelana. [przypis redakcyjny]
farfura (daw.) — wyrób fajansowy. [przypis redakcyjny]
farfurki — naczynia fajansowe. [przypis redakcyjny]
farfurowe — fajansowe. [przypis redakcyjny]
far niente (wł.) — bezczynność, lenistwo. [przypis redakcyjny]
farsz — nadziewka. [przypis redakcyjny]
Far — wysepka na wybrzeżu egipskiem, którą Aleksander Wielki połączył groblą z lądem stałym (Aleksandrią). [przypis redakcyjny]
faryna — fr. mąka; tu: rodzaj, gatunek. [przypis redakcyjny]
faryna — mąka; tu: tryb, sposób postępowania, moda. [przypis redakcyjny]
faryna (z fr.) — mączka cukrowa. [przypis redakcyjny]
faryna (z fr.) — mąka. [przypis redakcyjny]
faryny cukrowej — mąki, mączki cukrowej. [przypis redakcyjny]
farys — w krajach arabskich zaszczytny tytuł rycerski; tu w znaczeniu: człowiek o szlachetnych ideałach i wyższych dążeniach. [przypis redakcyjny]
faryzeusze — polityczno–religijne konserwatywne stronnictwo żydowskie w Palestynie, odznaczające się formalistycznym stosunkiem do starych praw i obyczajów religijnych, a w wyniku tego fałszywą, uprawianą na pokaz pobożnością. Wbrew utartemu zwyczajowo przekonaniu, znajdującemu odzwierciedlenie i u Krasickiego, że byli przeciwnikami Jezusa i jego uczniów, wielu faryzeuszy znalazło się wśród chrześcijan (m.in. św. Paweł). [przypis redakcyjny]
fas albo nefas — godziwe czyli niegodziwe. [przypis redakcyjny]
fascykuł — zwój papierów, dokumentów. [przypis redakcyjny]
fashionable (ang.) — modniś, elegant. [przypis redakcyjny]
fashion (ang.) — moda. [przypis redakcyjny]
fasja — wymiar podatku; termin z języka austriackich urzędów skarbowych; podwójną fasję miał płacić według zarządzenia cesarza Józefa II ten, który by nie spędzał w obrębie posiadłości austriackich przynajmniej sześciu miesięcy na rok. [przypis redakcyjny]
fason — [forma B.lp:] krój, formę. [przypis redakcyjny]