Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | łacina, łacińskie | mitologia grecka | niemiecki | potocznie | przestarzałe | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski
Według języka: wszystkie | polski
Znaleziono 1095 przypisów.
Olander — Holender. [przypis redakcyjny]
Olandrowie (starop.) — Holendrzy. [przypis redakcyjny]
Olandya — Holandia. [przypis redakcyjny]
olbrzyma mojej przeszłości — olbrzyma, wyobrażającego przeszłość mojego narodu. [przypis redakcyjny]
Old Bailey — główny sąd londyński rozpatrujący sprawy kryminalne; na Bow Street w Londynie mieści się główna siedziba policji. [przypis redakcyjny]
Old Mortality — Purytanie szkoccy, powieść Walter Scotta. [przypis redakcyjny]
olejem — tłuszczem roślinnym z siemienia konopi. [przypis redakcyjny]
oligocen, miocen, pliocen — kolejne epoki geologiczne w tzw. okresie trzeciorzędowym. [przypis redakcyjny]
Olimpia — bohaterka noweli. [przypis redakcyjny]
Olimp — najwyższe pasmo górskie w Grecji; w greckiej mitologii siedziba bogów. [przypis redakcyjny]
Olind — kochanek Sofronii. [przypis redakcyjny]
olio et fare (łac.) — oliwą i mąką. [przypis redakcyjny]
Olivier Maillard (1430–1502) — głośny i popularny kaznodzieja, który wplatał do swych kazań ustępy wesołe i rubaszne. [przypis redakcyjny]
Oliwa — klasztor i opactwo cystersów, wówczas o milę na północ od Gdańska; dziś dzielnica Gdańska. [przypis redakcyjny]
Oliweta — Góra Oliwna w Jerozolimie. [przypis redakcyjny]
Oliwet — gaj oliwny, góra Oliwna. [przypis redakcyjny]
Oliwier — margrabia Burgundii, ojciec Gryfona i Akwilanta. [przypis redakcyjny]
Olizar, Jan — podsędek, nastepnie podkomorzy kijowski. [przypis redakcyjny]
olśnąć (daw.) — oślepnąć. [przypis redakcyjny]
olstro (z niem.) — futerał na pistolety. [przypis redakcyjny]
Olszówka — wieś pod Wodzisławiem należąca do ordynacji Myszkowskich. [przypis redakcyjny]
Olszowa — majątek Lewińskich. Siostra Żmichowskiej, Wiktoria, wyszła za Lewińskiego. [przypis redakcyjny]
Olszowski, Andrzej (1621–1677) — biskup chełmiński i podkanclerzy koronny (1666), od 1674 r. arcybiskup gnieźnieński, autor broszury: Censura candidatorum, w której wykazuje korzyści panowania Piasta i zwraca uwagę na Michała Wiśniowieckiego. [przypis redakcyjny]
olzacki — holsztyński. [przypis redakcyjny]
o mądrym, głębokim i męskim artykule p. Konecznego — artykuł pt. Teoria Grunwaldu, patrz przypis do wpisu z dnia 12 XII w Pamiętniku. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
omacmie (starop.) — po omacku. [przypis redakcyjny]
omacnie (starop.) — po omacku. [przypis redakcyjny]
o male — mało. [przypis redakcyjny]
omarostwo — Omar, kalif arabski (634–641), osławiony spaleniem sławnej biblioteki aleksandryjskiej. [przypis redakcyjny]
omawiać się — wymawiać się. [przypis redakcyjny]
Omberto — hrabia z Santafiore, syn Aldobrandeska; dla swojej bezmiernej pychy w takiej był nienawiści u ludu sieneńskiego, że w okolicy Maremmy zwanej Kampognatiko został zamordowany. [przypis redakcyjny]
omierżenie (starop.) — obrzydzenie, wstręt. [przypis redakcyjny]
omierził go (starop.) — przywiódł w niełaskę. [przypis redakcyjny]
ominować (z łac.) — wróżyć. [przypis redakcyjny]
omissum aut perperam factum, summa libertate carpunt (łac.) — opuszczonego albo opacznie zrobionego, szarpią z największą swobodą. [przypis redakcyjny]
omissum (łac.) — zaniedbano. [przypis redakcyjny]
omne perfectum (łac.) — wszystkiego dobrego (jest po trzy). [przypis redakcyjny]
Omnes fuerunt ultimo supplicio effecti, excepto Bernardo, qui ad triremes cum bonorum confiscatione condemnatus fuit, ac etiam ad interessendum aliorum morti prout interfuit (łac.) — wszyscy ponieśli ostateczną męczarnię z wyjątkiem Bernarda, którego skazano na galery z konfiskatą dóbr, a także na obecność przy śmierci innych, co też się stało. [przypis redakcyjny]
Omne trinum perfectum — przysłowie łacińskie: każda trójca tworzy doskonałość. [przypis redakcyjny]
omnia serviliter pro dominatione (łac.) — wszystko (spełniać) niewolniczo za możność panowania. [przypis redakcyjny]
Omnia serviliter pro dominatione (łac.) — wszystko w sposób niewolniczy dla zdobycia władzy. [przypis redakcyjny]
omnia vestigia versum te spectantia video, nulla retrorsum (łac.) — wszystkie ślady widzę ku tobie skierowane, żadnego z powrotem. [przypis redakcyjny]
omnibus modis (łac.) — wszelkimi sposobami. [przypis redakcyjny]
omnibus modis (łac.) —- wszelkimi sposobami. [przypis redakcyjny]
omnibus modis, proponendo utilitatem (łac.) — wszelkimi sposobami, przedkładając pożytek. [przypis redakcyjny]
omnibus — obszerny wóz kryty, służący do przewozu większej ilości osób. [przypis redakcyjny]
omnibus persuasionibus (łac.) — wszelkimi wywodami. [przypis redakcyjny]
omni cura et opera providebunt (łac.) — najusilniej starać się będą. [przypis redakcyjny]
omni destituta succursu (łac.) — wszelkiej pozbawiona pomocy. [przypis redakcyjny]
omni (…) destitutus succursu (łac.) — wszelkiej pozbawiony pomocy. [przypis redakcyjny]
omni necessitate (łac.) — w każdej potrzebie. [przypis redakcyjny]
omnipraesentia (łac.) — wszechobecność. [przypis redakcyjny]
omnis enim res (…) (łac.) — wszystko bowiem: cnota, sława, honor, rzeczy boskie i ludzkie są posłuszne pięknym bogactwom: kto je zbierze, ten będzie sławnym, mężnym, sprawiedliwym, mądrym a nawet królem i czymkolwiek zechce. [przypis redakcyjny]
omnis generis (łac.) — wszelkiego rodzaju. [przypis redakcyjny]
omnis mercenarius sua dignus mercede (łac.) — każdy najemnik godzien swej zapłaty (Łk. 10, 7). [przypis redakcyjny]
omni spe et consilio destitutum (łac.) — pozbawiony wszelkiej nadziei i rady. [przypis redakcyjny]
omnis virtus (…) gratitudo requirit modum (łac.) — każda cnota i wszelka wdzięczność wymaga wiary. [przypis redakcyjny]
Omnium animi sunt immortales, sed bonorum fortiumque divini (łac.) — Dusze wszystkich są nieśmiertelne, ale cnotliwych i walecznych boskie. (Cycero). [przypis redakcyjny]
omnium malorum medicus (łac.) — wszystkich cierpień lekarz. [przypis redakcyjny]
omówić się — tłumaczyć się. [przypis redakcyjny]
omylić (daw.) — zwieść. [przypis redakcyjny]
omyliłaś mię (starop.) — zwiodłaś mnie, zmyliłaś mnie. [przypis redakcyjny]
omylnik (starop.) — zwodziciel. [przypis redakcyjny]
omyślać (starop.; tu forma 3 os. lm: omyślają) — obmyślać, projektować. [przypis redakcyjny]
ona (…) człowieczy / Upad ma na dobrej pieczy — śmierć ma upadek ludzki na względzie. [przypis redakcyjny]
ona dziesięć (starop. forma) — r.ż. [ta dziesięć; jak dziś: ta dziesiątka; red. WL]. [przypis redakcyjny]
ona jadła nie jedząc — jadła niewiele i niechętnie. [przypis redakcyjny]
Ona po pierwszym wdowa oblubieńcu — Tu poeta określa ubóstwo jako wdowę po Chrystusie. [przypis redakcyjny]
ona redagowałaby „Monitora”, jak niegdyś San Felice w Neapolu! — Autor pomylił tu dwie osoby. Markiza Luisa San-Felice (1768–1800), podejrzana o wydanie spisku rojalistycznego za czasów republiki, została ścięta w Neapolu po powrocie reakcji. „Monitora” republiki neapolitańskiej redagowała Eleonora Pimentel (1768–1799), którą po wycofaniu się wojsk francuskich powieszono. [przypis redakcyjny]
Ona schyliwszy się (…) granicę — Iliada, XXI, 403–405. [przypis redakcyjny]
o naszego Drogiego — Wł. Zamoyskiego. [przypis redakcyjny]
On był w swym życiu nowym tak szczęśliwy — To jest w młodości poety, kiedy przez Beatrycze świtało mu życie nowe (vita nuova). [przypis redakcyjny]
On był — Z tych słów: „On był” wnosi nieszczęśliwy ojciec, że Gwido, syn jego, już nie żyje; dlatego co prędzej podnosi się z grobu, ale nie doczekawszy się żadnej odpowiedzi, znowu w swój grób zapada. Piękny i dziwnie plastyczny tu jest obraz miłości i boleści ojcowskiej. Obraz ten kochającego i boleścią znękanego ojca tym większe sprawia wrażenie, że postawiony jest naprzeciw obrazu nieugiętej i pełnej zrozumienia o sobie dumy Farinata, który nie troszcząc się o boleść tego, co w grób swój zapadł, uprzednio przerwaną rozmowę na nowo zawiązuje. [przypis redakcyjny]
On Conrad's stricken soul (…) rest — Na ogłuszoną ciosem duszę Konrada przyszło wyczerpanie i odrętwienie prawie że ją ukołysało do snu (Byron, Korsarz III, 22). [przypis redakcyjny]
Onę [wyspę], co się jedynem chlubić śmie kochaniem / Tyberyusza — wyspę Capri w Zatoce Neapolitańskiej. [przypis redakcyjny]
Onić to w Polszcze zamki murowali — Jeńców tatarskich rzeczywiście do tej pracy używano. [przypis redakcyjny]
O niepodległości Polski — jest to pismo nadesłane na odbyty w końcu marca 1910 r. zjazd związków „Filarecyj” z Paryża, Leodjum i Verviers i „Stowarzyszenia im. Lelewela” z Brukseli. (Jako goście byli obecni jeszcze przedstawiciele lwowskiego „Życia” i „Bratniej Pomocy Słuchaczy Politechniki Lwowskiej”). Na zjazd ten prócz Żeromskiego przysłali jeszcze listy T. T. Jeż, B. Limanowski, A. Niemojewski, G. Daniłowski, W. Feldman, W. Sieroszewski. — Zarówno tekst odezwy Żeromskiego jak te wiadomości o zjeździe czerpiemy z „Krytyki” (1910, zeszyt V, str. 260) z artykułu p. t. Zjazd młodzieży postępowo-niepodległościowej. — Częściowy przedruk odezwy dała „Ziemia Lubelska” 10 sierpnia 1915 r. (Nr. 222), bałamutnie jako datę zjazdu podając 27 marca 1914 r. [przypis redakcyjny]
O! Nie takimi ogniami się pali (…) dusza — poeta pieśni miłosnych jest na tej gwieździe, która tylko przyjmuje dusze tych, co zanadto oddawali się miłości ziemskiej. On sam wyznaje, że więcej tą miłością gorzał niż najsławniejsi kochankowie starożytni. [przypis redakcyjny]
o nieznanym człowieku i jego opowieści — por. [powieść J.W. Goethego] Wilhelm Meister, t. I, rozdział 17. [przypis redakcyjny]
oni — towiańczycy. [przypis redakcyjny]
oni — tzn. szaleni, lekkomyślni ludzie. [przypis redakcyjny]
oni — w domyśle: kochankowie śpiewający w nocy. [przypis redakcyjny]
On jeden (Odys), choć niechętnie poszedł z mą wyprawą — w chwili rozpoczęcia wyprawy trojańskiej Odys był od niedawna żonaty; żona wtedy właśnie powiła mu dziecko, nie spieszyło mu się zatem do wojny. Udał więc chorego umysłowo. Lecz Palamedes, inny wódz achajski, dowiódł, że Odys jest przy zdrowych zmysłach i zmusił go do wzięcia udziału w wyprawie. [przypis redakcyjny]
on nam tętni dziś, jak grzebiemy, kto nam drogi — majestatyczny dźwięk dzwonu „Zygmunta” rozbrzmiewał podczas większych uroczystości, także pogrzebów, z których Kraków już wówczas słynął. W końcu XIX wieku chowano uroczyście Kraszewskiego, Mickiewicza, Lenartowicza, Matejkę, Asnyka (na Wawelu lub na Skałce). Głosiciel triumfów w XVI w., stał się wówczas głównie dzwonem żałoby. [przypis redakcyjny]
on — o bracie. [przypis redakcyjny]
On odpowiedział: Jest to mnich Gomita — Sardynia będąc pod zarządem pizanów, podzielona była na cztery okręgi: Lagodoro, Kallari, Gallura i Alborea. Okręgiem Gallury zarządzał Mino Visconti, którego pierwszym ulubieńcem był mnich Gomita. Mnich ten nadużywając zaufania pańskiego, sprzedawał urzędy, frymarczył publicznym skarbem, wsadzonych do więzienia za okup wypuszczał na wolność i tym podobne broił bezprawia; na koniec został powieszony. [przypis redakcyjny]
ono jabłko… pierzchliwej Atalanty — Atalanta, słynna z piękności córka króla Scyru. Warunkiem otrzymania jej ręki była wygrana w wyścigach z nią w biegu. Udało się to Hippomenesowi, który ścigając się z królewną rzucał po drodze otrzymane od Wenus złote jabłka, a Atalanta zatrzymywała się, aby je podnosić. [przypis redakcyjny]
ono-ono — oto oto. [przypis redakcyjny]
On Potocki, szedziwem ozdobiony latem — Mikołaj hetman, sędziwy. [przypis redakcyjny]
On sam, on, rodzic, ich mięso zjada! — ojciec Agamemnona, Atreus, poróżnił się z bratem swym Tyestesem i zemścił się na nim okrutnie: pod pozorem pojednania zaprosił go na ucztę, zabił jego własne dzieci i dał nieszczęsnemu do zjedzenia ich mięso. Według podania słońce odwróciło swe oblicze od tej ohydnej uczty. Jedyny syn Tyestesa, Ajgistos, który przyszedł na świat po tej zbrodni, ma teraz obowiązek zemsty za zabitych braci na Agamemnonie, który wedle pojęć starożytnych odpowiada za czyn ojca. [przypis redakcyjny]
On silny wolą (…) na kacerzów spada — Znajoma z historii herezja Albigensów, która zakłóciła na czas niemały spokój Kościoła, a którą św. Dominik stłumił w samym jej gnieździe. [przypis redakcyjny]
On to drzewo stworzył świętym w niebie — To drzewo symbolem jest, jako wyżej, Kościoła Chrystusowego. [przypis redakcyjny]
on — tu: Myszkowski. [przypis redakcyjny]
on* — tu: ten. [przypis redakcyjny]
onuczka a. onucka — płótno do owijania nogi pod obuwie. [przypis redakcyjny]
onus (łac.) — brzemię. [przypis redakcyjny]
ony (starop.) — one, 1 przypadek [tj. M.] lm, porównaj pieśń I, zwr. 74. [przypis redakcyjny]
On z Czehryna prijichaw. Tam Lachiw riżut (ukr.) — on z Czehryna przyjechał. Tam Polaków zabijają. [przypis redakcyjny]
on — zdaje się, że Narcyza wierzyła w uczucie zawiązujące soę jakoby między Wandą a kuzynem jej Stanisławem Markiewiczem. [przypis redakcyjny]
On zda się czegoś żałował jak grzechu — Sam Wergiliusz, tu jako symbol ludzkiego rozumu, pociągnięty z innymi duchami uciechą słuchania pieśni i zapominając na chwilę włożonego nań obowiązku przewodnictwa, wstydzi się zarazem i swojego błędu, i bezpośredniego jego następstwa, to jest spiesznej ucieczki. [przypis redakcyjny]