Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 116305 przypisów.

nędze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: nędzy. [przypis edytorski]

nędznem, okropnem — daw. formy N. i Ms. lp. przymiotników rodzaju żeńskiego i nijakiego; dziś ujednolicone do formy rodzaju męskiego: nędznym, okropnym. [przypis edytorski]

Nędznicy — powieść Wiktora Hugo, francuskiego pisarza i dramaturga. [przypis edytorski]

Nędznicy — tytuł powieści Wiktora Hugo (1802–1885) obrazującej przekrój społeczeństwa fr. i poglądy autora na sprawiedliwość społeczną. [przypis edytorski]

nędzny (starop.) — tu: biedny, nieszczęsny. [przypis edytorski]

nędzny (starop.) — tu: nieszczęsny. [przypis edytorski]

nędzota (daw.) — nędza, bieda. [przypis edytorski]

nędzy — dziś popr. forma M.lm: nędze. [przypis edytorski]

née — (z fr.) urodzona; tu: z domu. [przypis edytorski]

Négrier, François Oscar de (1839–1913) — francuski generał; zdobył sławę w walkach w Algierii (1881) oraz w Tonkinie podczas wojny chińsko-francuskiej (1884–1885); uczestnik wojny francusko-pruskiej. [przypis edytorski]

nęk — dziś: nękanie, znękanie. [przypis edytorski]

nęk — znękanie. [przypis edytorski]

Nérée Quépat właśc. Paquet d'Hauteroche, René (1845–1927) — prawnik, ornitolog i historyk fr.; członek Akademii w Metzu (od 1885) oraz Towarzystwa historii naturalnej (Société d'histoire naturelle) departamentu Moselle (od 1887); autor m.in. La Lorgnette philosophique. Dictionnaire des grands et des petits philosophes de mon temps (1873) i Essai sur la Mettrie (1873). [przypis edytorski]

Nėsa — nes. [przypis edytorski]

n'étant pas présentable (fr.) — nie będąc przedstawianym. [przypis edytorski]

nęta — przynęta; coś nęcącego, przyciągającego. [przypis edytorski]

nęta — skrócone od: przynęta. [przypis edytorski]

neakvatnai (lenk.) — nenoriai. [przypis edytorski]

neapolitańskie sumy — 430 tys. dukatów pożyczonych królowi hiszpańskiemu Filipowi II przez polską królową Bonę; po śmierci królowej pieniędzy nie udało się odzyskać. [przypis edytorski]

Neapol — miasto na południu Włoch, stolica regionu Kampania. [przypis edytorski]

Neapol — włoskie miasto w regionie Kampania. [przypis edytorski]

Neapol włoski w miniaturze — miasto Nauplion (gr. Nafplion) w Grecji, na Peloponezie, nosiło dawniej włoską nazwę Napoli di Romania; Napoli to włoska nazwa Neapolu, miasta w południowych Włoszech. [przypis edytorski]

Nebaba, Martyn (zm. 1651) — ataman kozacki, jeden z przywódców powstania Chmielnickiego. [przypis edytorski]

ne baczył ja (z gw. ukr.) — nie widziałem. [przypis edytorski]

Nebelwerfer — niemiecka wieloprowadnicowa wyrzutnia rakietowa, używana do wsparcia artyleryjskiego na krótkim dystansie. Powstańcy ze względu na charakterystyczny odgłos słyszalny przy odpalaniu nazywali je „krowami” lub „szafami”. [przypis edytorski]

neben an (niem.) — obok. [przypis edytorski]

nebolna… ničevo… ja tebia pocalu — Nebijok… nieko… aš tave pabučiuos… [przypis edytorski]

ne bude abijakim czołowikom (ukr.) — nie będzie zwyczajnym człowiekiem. [przypis edytorski]

Ne bude sobaka miasa isty (ukr.) — Nie dla psa kiełbasa. [przypis edytorski]

Nebukadnezar a. Nabuchodonozor — król Babilonii w latach 604–562 p.n.e. [przypis edytorski]

Nebukad Nezar — król Babilonii z dynastii chaldejskiej w l. 604–562 p.n.e.; znany (m.in. z Biblii) jako Nabuchodonozor. [przypis edytorski]

Nebukadnezar — Nabuchodonozor, imię królów babilońskich; wg biblijnej Księgi Daniela król tego imienia w ramach kary za bluźnierstwo zaczął jeść trawę jak wół. [przypis edytorski]

Nebukadnezar — występujący w Biblii król Babilonii Nabuchodonozor II (604–562 p.n.e.), który zdobył Jerozolimę, stolicę królestwa Judy, mianował jej nowego króla Sedecjasza, a później z powodu jego buntu zburzył miasto (587 p.n.e.) i uprowadził większość mieszkańców do Babilonii (początek tzw. niewoli babilońskiej Żydów). [przypis edytorski]

necessitas frangit legem (łac.) — konieczność łamie prawa. [przypis edytorski]

Nec factas solum vestes spectare iuvabat, Tum quoque dum fierent; tantus decor adfuit arti. — Publius Ovidius Naso, Metamorphoses VI. [przypis edytorski]

nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo — nie zaczyna wojny trojańskiej od bliźniaczego jaja (Horacy, Ars Poetica); chodzi o jajo Ledy, matki Kastora, Polluksa (Polideudesa) oraz Heleny i Klitajmestry, metaforycznie zaś (u Horacego) o sztukę opowiadania, która nie zaczyna od najpierwszych źródeł i przyczyn, ale umie przejść od razu do sedna rzeczy. [przypis edytorski]

nechaj buło połowina — niech będzie połowa. [przypis edytorski]

Nec Hercules contra plures (łac.) — dosł. I Herkules nie poradzi przeciw wielu. [przypis edytorski]

nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules na nic przeciw wielu. [przypis edytorski]

nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules nie poradzi przeciwko wielu. [przypis edytorski]

Nec Hercules contra plures (łac., przysł.) — ani Herkules (nie sprosta) przeciw wielu. [przypis edytorski]

Ne choczut Nimci chliba isty (ukr.) — Nie chcą Niemcy chleba jeść. [przypis edytorski]

ne choczu (ukr.) — nie chcę. [przypis edytorski]

Nech tobi Boh! (z ukr.) — Niech ci Bóg (w domyśle: błogosławi). [przypis edytorski]

nec Julium ipsum nec Julii hastam nec statuncula idolorum colatis (łac.) — ani samego Juliusza, ani jego włóczni, ani posążków idolów nie czcijcie. [przypis edytorski]

Neckar — rzeka w Niemczech, w Badenii-Wirtembergii, prawy dopływ Renu. [przypis edytorski]

Necker, Jacques (1732–1804) — finansista i polityk genewski, minister finansów, a potem minister stanu Ludwika XVI. [przypis edytorski]

Necker, Jacques (1732–1804) — genewski finansista i polityk, pierwszy minister króla francuskiego Ludwika XVI, ojciec pisarki i publicystki znanej jako Madame de Staël. [przypis edytorski]

Necker, Jacques (1732–1804) — genewski finansista i polityk, w latach 1789–1790 pierwszy minister Ludwika XVI. [przypis edytorski]

Necker, Jacques (1732–1804) — urodzony w Szwajcarii finansista i polityk, minister skarbu Ludwika XIV. [przypis edytorski]

Nec locus, ubi lody (łac. z pol.) — nie ma śladu, gdzie były lody; żartobliwa przeróbka przysłowiowego powiedzenia: nec locus ubi Troia fuit (nie ma śladu, gdzie była Troja). [przypis edytorski]

nec locus ubi Troia fuit (łac.) — nie ma śladu, gdzie była Troja. [przypis edytorski]

Nec locus, ubi Troia (łac.) — Nie ma śladu po Troi. [przypis edytorski]

Nec Mauritaniae insularum certior fama est… (łac.) — I o mauretańskich wyspach nie ma dokładniejszych wiadomości. To tylko wiadomo, że kilka z nich leży naprzeciw kraju Autololów; te Juba odkrył i nauczył mieszkańców farbowania pur­purą getulicką (Pliniusz, Historia naturalna VI 36, tłum. J. Łukaszewicz). [przypis edytorski]

necnatnikė moteris — paleistuvė. [przypis edytorski]

Nec nuntius cladis (łac.) — nie pozostał świadek klęski. [przypis edytorski]

nec opinate (łac.) — lub jest przypuszczalne. [przypis edytorski]

nec pedem referre in bello, nec unquam pugnam etiam iniquam detrectare consueverat, nec nouerant quidem terga uertere — tłumaczenie w nast. zdaniu. [przypis edytorski]

nec plus ultra a. non plus ultra (łac.) — nic ponadto, ani kroku dalej. [przypis edytorski]

nec plus ultra a. non plus ultra (łac.) — nic ponad to, ani kroku dalej; szczyt doskonałości. [przypis edytorski]

nec plus ultra a. non plus ultra (łac.) — nic ponad to; kraniec; szczyt doskonałości. [przypis edytorski]

nec plus ultra (łac.) — nic ponad to; kraniec, nieprzekraczalna granica. [przypis edytorski]

nedėlė (lenk.) — sekmadienis. [przypis edytorski]

nedėlia (brus.) — savaitė. [przypis edytorski]

nedėlia (brus.) — sekmadienis. [przypis edytorski]

nedėlia — čia: savaitė. [przypis edytorski]

nedėlia (lenk.) — sekmadienis. [przypis edytorski]

ne eis mors nocere possit (łac.) — śmierć im nie mogła zaszkodzić. [przypis edytorski]

Nee, warum soll ich denn? (niem.) — Nie, dlaczego miałbym być? [przypis edytorski]

Nefel Keres — zniekszt. Nefercheres (Neferkare), jeden z władców starożytnego Egiptu z II dynastii (ok. 2750 p.n.e.) wg listy Manethona, zhellenizowanego kapłana egipskiego z III w. p.n.e. [przypis edytorski]

Neferches (gr.) — Chasechemui (przed 2686 p.n.e.), ostatni faraon II dynastii. [przypis edytorski]

Nefretete a. Nefertiti (ok. 1370–1330 p.n.e) — żona króla Egiptu Echnatona; rozsławiona swoim realistycznym popiersiem, znajdującym się ob. w zbiorach berlińskich. [przypis edytorski]

nefryt — twarda, zwykle zielona skała, używana do wyrobu ozdobnych przedmiotów. [przypis edytorski]

Nefthys (gr.) — dziś popr.: Neftyda, siostra Izydy, Ozyrysa i Seta. Według tradycji żona Seta. Pomogła siostrze w poszukiwaniach części ciała Ozyrysa. Po jego powtórnej śmierci i objęciu przez niego władzy nad światem pozagrobowym stała się boginią Zaświatów, opiekunką zmarłych. W rytuałach pogrzebowych występuje na ogół w parze z siostrą, Izydą. [przypis edytorski]

negliż — niekompletny strój, bielizna. [przypis edytorski]

negliżować (daw.) — zaniedbywać, ignorować. [przypis edytorski]

negliżowana — tu: lekceważona (z fr.). [przypis edytorski]

negliż — tu: strój domowy. [przypis edytorski]

negliż (z fr.) — swobodny, niekompletny ubiór, zwykle dzienna a. nocna bielizna. [przypis edytorski]

negliż (z fr.) — swobodny strój domowy. [przypis edytorski]

negocjatory — dziś popr. forma M.lm: negocjatorzy. [przypis edytorski]

nego consequentiam (łac.) — neguję konsekwencję. [przypis edytorski]

nego consequentiam (łac.) — odrzucam wniosek (podany w rozumowaniu). [przypis edytorski]

nego, ergo sum (łac.) — Przeczę, więc jestem. [przypis edytorski]

nego maiorem (łac.) — neguję większą (przesłankę); w tradycyjnej logice używano sylogizmów, schematów wnioskowania pośredniego o dwóch przesłankach, zwanych większą i mniejszą, przy czym we wniosku sylogizmu termin z przesłanki większej występuje jako podmiot, termin z przesłanki większej jako orzecznik, zaś termin wspólny obu przesłankom (termin średni) we wniosku nie występuje. [przypis edytorski]

nego minorem (łac.) — neguję mniejszą (przesłankę). [przypis edytorski]

Negr (daw., z łac.) — człowiek czarnoskóry, Murzyn; obecnie określenie pogardliwe. [przypis edytorski]

Negr (z łac. niger: czarny) — człowiek czarnoskóry, Murzyn; obecnie określenie pogardliwe. [przypis edytorski]