Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7387 przypisów.
demokracją i arystokracją — dziś popr. forma B. lp: demokrację i arystokrację. [przypis edytorski]
Demokracja przemysłowa — tyt. oryg. Industrial Democracy, 1897. [przypis edytorski]
Demokryta zjadły wszy — Epiktet porównywał ludzi ze zwierzętami, pochlebców, donosicieli, zdrajców zwał wężami, robakami, wszami. [przypis tłumacza]
Demokryt i Arystoteles w całym ciele — Plutarch, O mniemaniach filozofów (De placitis philosophorum), IV, 5. [przypis tłumacza]
Demokryt powiadał, iż bogowie i zwierzęta (…) — Plutarch, O mniemaniach filozofów, IV, 10. [przypis tłumacza]
Demokryt, wódz Etolczyków (…) przebił się mieczem — Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, XXXVII, 46. [przypis tłumacza]
Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) — filozof grecki, jako pierwszy wprowadził hipotezę istnienia atomów. [przypis edytorski]
Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) — filozof grecki, najwszechstronniejszy uczony starożytny przed Arystotelesem, autor kilkudziesięciu dzieł z różnych dziedzin, współtwórca (razem ze swoim nauczycielem Leukipposem) pierwszej atomistycznej teorii budowy świata. [przypis edytorski]
Demokryt z Abdery (ok. 460 p.n.e.–ok. 370 p.n.e.) — filozof grecki, jako pierwszy wprowadził hipotezę istnienia atomów. [przypis edytorski]
Demokryt, zjadłszy przy stole figi, które smakowały miodem (…) — Plutarch, Zagadnienia biesiadne, I, 10; wg innego odczytania Demokryt jadł nie figi, lecz ogórka. [przypis edytorski]
Demomeles — krewniak mówcy; w czasie procesu z opiekunami wniósł Demostenes przeciw niemu skargę o pobicie do Rady na Areopagu. [przypis tłumacza]
demon Maxwella — eksperyment myślowy Jamesa Clerka Maxwella (1831–1879), szkockiego matematyka i fizyka. Polegał na wyobrażeniu sobie istoty zdolnej manipulować cząstkami i przepuszczającej szybsze spośród nich do jednej połowy naczynia z gazem, a wolniejsze do drugiej. Takie działanie pozornie przeczy drugiej zasadzie termodynamiki. Paradoks da się rozwiązać stwierdzeniem, że sam pomiar prędkości cząstek wymaga wydatkowania energii. [przypis edytorski]
demonolatria (z łac.) — kult demonów. [przypis redakcyjny]
demonstracja — tu: pokaz. [przypis edytorski]
Demon — wiersz Puszkina z 1823. [przypis edytorski]
Demon — wiersz Puszkina z 1823; tytułowa postać sączy w duszę narratora zwątpienie i negację. [przypis edytorski]
demony — tu ogólnie: bóstwa. [przypis edytorski]
Demon ziemi — sztuka Benjamina Franklina Wedekinda z 1895 roku. [przypis edytorski]
demon — zły duch, wrogi człowiekowi. [przypis edytorski]
demoral. — tu: demoralizują. [przypis edytorski]
De moribus in mensa servandis — przepisy zachowania się przy stole ułożone w formie eleganckich wierszy. [przypis tłumacza]
de morte prologus (łac.) — wstęp o śmierci. [przypis edytorski]
de mortuis nihil nisi verum (łac.) — o zmarłych nic, tylko prawdę. [przypis edytorski]
demos, dziś częściej: dem — jednostka administracyjna staroż. państwa ateńskiego, odpowiednik gminy. [przypis edytorski]
demos (gr.) — lud, ogół pełnoprawnych obywateli. [przypis edytorski]
demos (gr.) — lud. [przypis edytorski]
Demosten a. Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, przeciwny dominacji Filipa Macedońskiego, a potem jego syna Aleksandra, nad państwami-miastami greckimi. Wypowiedź Adama dotyczy opowieści przytaczanej przez Plutarcha, według której Demostenes dał się kiedyś przekupić wysłannikom Aleksandra Macedońskiego i zrezygnował z zagrzewania rodaków do walki przeciw wielkiemu wodzowi, tłumacząc się bólem gardła. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki, przeciwnik dominacji dynastii macedońskiej. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki, przeciwnik macedońskiej dominacji w świecie greckim, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki); uczestnik bitwy pod Cheroneą (338 p.n.e.), zakończonej klęską, w wyniku której prawie cała Grecja została podporządkowana Macedonii. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — polityk i mówca grecki. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca ateński, przywódca partii demokratycznej, obrońca niepodległości Grecji przed panowaniem macedońskim. [przypis redakcyjny]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca grecki, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). Wg Plutarcha za młodu mówił niewyraźnie i miał wadę wymowy, czego pozbył się, ćwicząc recytację z kamykami w ustach. [przypis edytorski]
Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]
Demostenes (384–322) — polityk i mówca grecki. [przypis edytorski]
Demostenes (ok. 385–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi. [przypis edytorski]
deńszczyk (ros. денщик) — w carskim wojsku: ordynans, żołnierz przydzielony do obsługi oficera. [przypis edytorski]
denar a. zuz (hebr.) — srebrna moneta rzymska bita od III w. p.n.e.; jej ciężar i zawartość srebra zmieniały się. Z czasem określenie denar zaczęto używać jako uniwersalne i oznaczało monetę, niekoniecznie srebrną. [przypis edytorski]
denar (daw.) — żelazny trójnóg używany jako podstawka pod kocioł a. garnek. [przypis edytorski]
denarek (zdr., daw.) — żelazny trójnóg używany jako podstawka pod kocioł a. garnek. [przypis edytorski]
denar — najdrobniejsza moneta w czasach Jagiellonów. [przypis edytorski]
denar — Najmniejszą monetą za Kazimierza Jagiellończyka był denar, którego 18 sztuk na grosz czeski. [przypis autorski]
denar — srebrna moneta rzymska bita od III w. p.n.e.; w oryginale: doit, tj. drobna moneta holenderska, przen.: marny grosz. [przypis edytorski]
denar — w XVI w. najdrobniejsza moneta polska, warta 1/10 grosza lub mniej. [przypis edytorski]
de natura rerum (łac.) — dosł.: o naturze rzeczy; także tytuł filozoficznego traktatu napisanego wierszem w I w. p.n.e. przez Lukrecjusza. [przypis edytorski]
de natura rerum (łac.) — o naturze rzeczy. [przypis tłumacza]
denaturowany — skażony. [przypis edytorski]
de n' avoir pas voulu donner par escrit a l' Envoyé de l' Empereur… — Franciszkowi hr. Kinsky'emu. [przypis autorski]
Dendera — miasto na lewym brzegu Nilu, słynne z jednego z najlepiej zachowanych egipskich kompleksów świątynnych, z główną świątynią poświęconą bogini Hathor. [przypis edytorski]
den Dimitri von Schiller (niem.) — Dymitra [pióra] Schillera; Dymitr, Demetrius, nieukończona sztuka Friedricha Schillera, niemieckiego poety i dramaturga. [przypis edytorski]
dendryt — tu: występujący na powierzchni skał osad z krystalicznych minerałów mający kształt rozgałęzionej roślinności, krzaczków, mchów itp. [przypis edytorski]
de necessitate (łąc.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]
de necessitate (łac.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]
de necessitate (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]
denega (reg.) — wzburzone morze. [przypis edytorski]
denegare (łac.) — odmówić. [przypis redakcyjny]
denega — wielka fala. [przypis autorski]
denega — wzburzone morze. [przypis edytorski]
denegować — odmówić. [przypis redakcyjny]
denegować prezencji (łac.) — odmawiać obecności. [przypis redakcyjny]
den einheimischen Ursprung von Chrъsz lassen wir nach reiflicher Erwägung endgiltig fallen (niem.) — lokalne pochodzenie nazwy Chrъsz możemy po starannym rozważeniu odrzucić. [przypis edytorski]
Den einzigen konsequenten Realisten (niem.) — jedynym konsekwentnym realistom. [przypis edytorski]
Den Ersten Besten (…) Zum Beispiel… (niem.) — Pierwszego lepszego… Na przykład… [przypis edytorski]
de nervo (łac.) — o funduszu. [przypis redakcyjny]
den Herrn Baron (niem.) — pana barona. [przypis edytorski]
Denhoff, Władysław — podskarbi ziem pruskich; brał udział w walkach ze Szwedami, Moskalami, Tatarami. [przypis redakcyjny]
de nier ce qui est, et d'expliquer ce qui n'est pas (fr.) — [zaprzeczanie temu, co jest, i wyjaśnianie tego, czego nie ma; część zdania mówiącego, że jest to mania wspólna filozofom wszystkich czasów; red. WL]; Rousseau, Nouvelle Héloïse. [przypis autorski]
de nihilo (łac.) — o niczym. [przypis redakcyjny]
Denikin, Anton Iwanowicz (1872–1947) — generał rosyjski; jeden z najważniejszych przywódców antybolszewickich sił podczas wojny domowej w Rosji: współorganizator i od 1918 dowódca Armii Ochotniczej, w latach 1919–1920 dowódca Sił Zbrojnych Południa Rosji. [przypis edytorski]
Denina, Carlo (1731–1813) — włoski filolog i historyk. [przypis edytorski]
Denique (…) insinuetur — Lucretius, De rerum natura, III, 777. [przypis tłumacza]
Denique (…) orta est — Lucretius, De rerum natura, IV, 516. [przypis tłumacza]
Denique (…) toto — Lucretius, De rerum natura, III, 741, 746. [przypis tłumacza]
Denis Diderot (1713–1784) — myśliciel oświecenia, współtwórca Wielkiej Encyklopedii Francuskiej, autor powiastki filozoficznej Kubuś Fatalista i jego pan; teoretyk dramatu mieszczańskiego. [przypis edytorski]
Denken des Denkens (niem.) — myślenie myślenia. [przypis redakcyjny]
Denko — w innych przekładach „Spodek”, po angielsku „Bottom”. [przypis edytorski]
Denn du heissest Kettler; du bist von Kettler… (niem.) — Ponieważ nazywasz się Kettler; jesteś von Kettler. [przypis edytorski]
De nobis ipsis silemus (…) — tę dewizę dodał Kant w drugim wydaniu swego dzieła. [przypis tłumacza]
de nomine (łac.) — z nazwy, nominalnie. [przypis edytorski]
de nomine (łac.) — z nazwy. [przypis edytorski]
de noviter (łac.) — na nowo. [przypis edytorski]
de noviter (łac.) — od nowa. [przypis edytorski]
de noviter (łac.) — znowu, jeszcze raz. [przypis edytorski]
de noviter repertis (łac.) — tu: ze względu na nowo otwarte (beczki z winem). [przypis edytorski]
de novo (łac.) — na nowo. [przypis redakcyjny]
de novo (łac.) — od nowa. [przypis redakcyjny]
— Den Schluss sollen sie mai sehen! (niem.) — Zobaczą oni, jaki będzie koniec! [przypis autorski]
denszczik (ros.) — adiutant a. ordynans. [przypis edytorski]
Dentatorum (łac.) — Dentatusów; Dentatów; Manius Curius Dentatus (zm. ok. 270 r. p.n.e.), Rzymianin, wzór starożytnej cnoty, pogromca Samnitów, Sabinów i Pyrrusa. [przypis redakcyjny]
Dentatus, [właśc. Manius Curius Dentatus (zm. 270 p.n.e.)] — zwycięzca Pyrrusa [w bitwie pod Benewentem (275 p.n.e.), po której król Pyrrus przerwał wojną prowadzoną przeciw republice rzymskiej i powrócił do Epiru. Być może jednak autor miał na myśli Lucjusza Sykcjusza Dentatusa (zm. ok. 450 p.n.e.), legendarnego plebejskiego bohatera, słynnego z odwagi żołnierza, który walczył w 120 bitwach i zdobył dziesiątki wyróżnień wojskowych, zamordowanego za sprzeciwianie się kolegium decemwirów; red. WL]. [przypis tłumacza]
denudacja (geol.) — ogół procesów niszczących powodujących obnażanie podłoża skalnego, wyrównywanie i stopniowe obniżenie powierzchni ziemi; obejmuje wietrzenie, erozję i przemieszczanie okruchów skalnych z terenów górskich i wyżynnych na nizinne. [przypis edytorski]
denudacja powierzchniowa (oryg. ang. subaerial denudation) — procesy niszczące i wyrównujące powierzchnię ziemi zachodzące pod wpływem czynników działających na lądzie. [przypis edytorski]
denuncjacja — doniesienie władzom o popełnieniu przez kogoś wykroczenia. [przypis edytorski]
denuncjacja — donos; zgłoszenie złożone stosownym władzom. [przypis edytorski]
denuncjacja — poinformowanie władz o czyimś niezgodnym z prawem postępowaniu. [przypis edytorski]
denuncjacja — tajemne doniesienie władzom o popełnieniu przez kogoś wykroczenia. [przypis edytorski]
denuncjant — dziś: denuncjator. [przypis edytorski]
