Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 472 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159624 przypisów.
Sezam — skarbiec zbójców w jednej z opowieści z Księgi tysiąca i jednej nocy. [przypis edytorski]
sezon — tu: turnus kolonijny. [przypis edytorski]
Sezostris — władca Egiptu opisany przez gr. historyka Herodota jako wielki zdobywca; utożsamiany z Senuseretem III (ok. 1878–1839 p.n.e.). [przypis edytorski]
Sezostrys — król egipski. [przypis redakcyjny]
sfaja (ros.) — kłoda. [przypis edytorski]
sfastrygować — zszyć luźnym ściegiem na próbę. [przypis edytorski]
sfatygować — zmęczyć. [przypis edytorski]
sfederowani (fr. fédérés) — tu: bojownicy Komuny Paryskiej, komunardzi. [przypis edytorski]
Sfera bez miejsca (…) nie krążąc między biegunami — Sfera Empireum stoi niezmienna i nieporuszona poza granicą przestrzeni. [przypis redakcyjny]
sfera Dantejska — nawiązanie do kręgów piekielnych, opisanych przez Dantego w Boskiej Komedii i wypełnionych przeciwnikami politycznymi autora. [przypis edytorski]
sfera — gra w piłkę. [przypis redakcyjny]
sfery siedmiu planet — w kosmologii przed Kopernikiem zakładano, że planety krążą wokół ziemi po przypisanych im sferach. [przypis edytorski]
Sferysterjum (spheristerium) — miejsce do grania w piłkę. [przypis redakcyjny]
Sfetejski — Sfeteja, jedna z gmin attyckich. [przypis tłumacza]
sfiksować (przestarz.) — utrwalić; tu: przybić (wzrokiem). [przypis edytorski]
Sfinga — potwór mający głowę i piersi niewieście, tułów lwi i ogon węża; [Sfinks]. [przypis redakcyjny]
sfingować — upozorować, sfałszować. [przypis edytorski]
sfingowany list, jakoby Fryderyka II do Russa — autorem listu, ukutego w salonie pani du Deffant, był Horacy Walpole; podobno jednak i Hume współpracował w tym żarcie. [przypis tłumacza]
Sfinks, i grobowce białe — wariant: Grobów okruszyny białe. [przypis redakcyjny]
Sfinks (mit. gr.) — istota o ciele lwa i ludzkiej głowie; według mitu greckiego Sfinks stawiał pytania, od których zależał los człowieka: kto nie umiał odpowiedzieć, ginął. Przenośnie: oznacza osobę zagadkową. [przypis redakcyjny]
Sfinks (mit. gr.) — potwór z twarzą kobiety, ciałem lwa, skrzydłami orła i ogonem węża, który zatrzymywał podróżnych zdążających do Teb, zadając im podchwytliwie sformułowane pytanie, a gdy nie umieli na nie odpowiedzieć, zabijał ich. Edyp odgadł zagadkę potwora i w ten sposób pokonał Sfinksa. Zagadka brzmiała: „co to za zwierzę, które rano chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech?”. Właściwa odpowiedź brzmi: człowiek, ponieważ jako dziecko raczkuje, jako dorosły używa tylko kończyn dolnych, a na starość wspomaga się laską. [przypis edytorski]
Sfinks (mit. gr.) — potwór z twarzą kobiety, ciałem lwa, skrzydłami orła i ogonem węża, który zatrzymywał podróżnych zdążających do Teb, zadając im podchwytliwie sformułowane pytanie, a gdy nie umieli na nie odpowiedzieć, zabijał ich. Edyp odgadł zagadkę potwora i w ten sposób pokonał Sfinksa. Zagadka brzmiała: co to za zwierzę, które rano chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech? Właściwa odpowiedź to: człowiek, który jako dziecko raczkuje, jako dorosły używa tylko kończyn dolnych, a na starość wspomaga się laską. [przypis edytorski]
sfinks (mit. gr.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; symbol tajemniczości, przenośnie: zagadkowa istota. [przypis edytorski]
sfinks (mit. gr.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć. [przypis edytorski]
Sfinks (mit. gr.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; tu połączony z wizerunkiem odmiennej istoty: sfinksa egipskiego z królewskim nakryciem głowy w postaci chusty w pasy. [przypis edytorski]
Sfinks (mit. gr.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; tu w r.ż.: Sfinksa, gdyż był to potwór żeński. [przypis edytorski]
sfinks (mit. gr.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; symbol tajemniczości, przenośnie: zagadkowa istota. [przypis edytorski]
Sfinks (mit. gr.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; symbol tajemniczości, przenośnie: zagadkowa istota. [przypis edytorski]
Sfinks (mit.) — skrzydlaty potwór o głowie kobiety i tułowiu lwa, zadający zagadki i pożerający tych, co nie umieli na nie odpowiedzieć; tu w r.ż.: Sfinksa, gdyż był to potwór żeński. [przypis edytorski]
Sfinkso, coś niegdy Tebidom Zatrute z nieba przyprawiła wino: Dzikiej miłości, dzikszej nienawiści — z powodu przepowiedni Edyp, syn Lajosa, króla Teb, jako niemowlę został porzucony przez rodziców na śmierć; uratowany przez pasterza, wychowywał się jako syn króla Koryntu. Kiedy dowiedział się od wyroczni, że zabije ojca i poślubi matkę, porzucił Korynt. Podczas wędrówki zabił w kłótni nieznajomego starca, który w rzeczywistości był jego ojcem. Kiedy rozwiązał zagadkę Sfinksa i uratował Teby przed potworem, w nagrodę został obwołany królem i poślubił Jokastę, wdowę po swoim poprzedniku, swoją prawdziwą matkę. Gdy dowiedział się, że nieświadomie wypełnił przepowiednię, oślepił się i udał się na wygnanie. Zrodzeni z kazirodczego związku synowie Edypa, Polinik i Eteokles, wszczęli bratobójczą walkę o tron Teb. [przypis edytorski]
Sfinks — potwór z twarzą kobiety, ciałem lwa, skrzydłami orła i ogonem węża, który zatrzymywał podróżnych zdążających do Teb, zadając im podchwytliwie sformułowane pytanie, a gdy nie umieli na nie odpowiedzieć, zabijał ich. Edyp odgadł zagadkę potwora i w ten sposób pokonał Sfinksa. Zagadka brzmiała: co to za zwierzę, które rano chodzi na czterech nogach, w południe na dwóch, a wieczorem na trzech? Właściwa odpowiedź to: człowiek, który jako dziecko raczkuje, jako dorosły używa tylko kończyn dolnych, a na starość wspomaga się laską. [przypis edytorski]
Sfinks (…) Temida — Sfinks, znajomy potwór z mitologii starożytnej, który swoje zagadki mając za nierozwiązane, gdy Edyp jedną z nich rozwiązał, z rozpaczy rzucił się ze skały w przepaść; Temis — bogini sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]
Sfinks — tu: wielki posąg lwa z ludzką głową, znajdujący się w Egipcie na terenie kompleksu piramid w Gizie, na zachodnim brzegu Nilu, naprzeciw Kairu; wykuty w wapiennej skale za panowania faraona Chefrena, ok. 2550 p.n.e. [przypis edytorski]
Sfinks (…) [widział] (…) Najświętszą Pannę — mowa o pobycie Marii, Jezusa i Józefa w Egipcie, o którym pisze jeden z biblijnych ewangelistów (Mt 2, 13–21). [przypis edytorski]
sflażony (daw.) — zabłocony, zaszargany. [przypis edytorski]
sflażony — zabłocony, zaszargany. [przypis autorski]
sflorysować (daw.) — pokryć rzeźbionym kwieciem, floresami. [przypis redakcyjny]
sfolgować (daw.) — pozwalać na coś, pobłażać czemuś, tu: zgodzić się na coś. [przypis edytorski]
sfolgować (daw.) — ulżyć. [przypis edytorski]
sfolgować (daw.) — zmniejszyć, odpuścić. [przypis edytorski]
sfolżała — zelżała, złagodniała. [przypis edytorski]
sfolżeć (daw., gw.) — osłabnąć. [przypis edytorski]
sfolżeć (daw.) — zelżeć. [przypis edytorski]
sfora (daw.) — rzemień lub linka do prowadzenia psów gończych na polowanie. [przypis edytorski]
sfora (daw.) — rzemień lub linka do prowadzenia psów gończych na polowanie. [przypis edytorski]
sfora matki — sfora Erynii, które powstaną z przelanej krwi Klitajmestry. [przypis redakcyjny]
sfora — psy myśliwskie. [przypis edytorski]
sfora — tu: gromada psów myśliwskich. [przypis edytorski]
sfora — tu: szyk. [przypis edytorski]
Sforca Murzyn, Sforca Maur — Ludwik Sforza, z przydomkiem il Moro, od moro: morwa, którą miał w herbie, książę mediolański. [przypis redakcyjny]
sforcować się — (daw.) wytężać się. [przypis redakcyjny]
sforcować się (daw., z wł.) — silić się. [przypis redakcyjny]
sforno (daw.) — składnie, posłusznie. [przypis edytorski]
sforność — tu: uporządkowanie. [przypis edytorski]
sforny (daw.) — uporządkowany. [przypis edytorski]
sforny — posłuszny, karny. [przypis edytorski]
sforny (przestarz.) — zgodny, posłuszny. [przypis edytorski]
sforny — tu: walczący w szyku. [przypis edytorski]
Sforza, Ludwik, właśc. Ludovico Sforza, zw. il Moro (1452–1508) — syn i następca wspomnianego wyżej Franciszka Sforzy, książę Mediolanu 1494–1499; zwrócił się do władców Francji i Hiszpanii o obronę przeciw zagrożeniu ze strony Wenecji i Neapolu, powodując rozpoczęcie tzw. wojen włoskich, po czym niespodziewanie stanął po przeciwnej stronie konfliktu; po powtórnym zajęciu jego księstwa przez Francuzów (1500) spędził resztę życia w więzieniu. [przypis edytorski]
Sforza, Muzio Attendolo (1369–1424) — wł. kondotier (dowódca wojsk najemnych), ojciec Francesca, założyciel dynastii Sforzów. [przypis edytorski]
Sforza Visconti, Ascanio Maria (1455–1505) — wł. kardynał, syn księcia Mediolanu Francesco I Sforzy oraz Bianki Maria Visconti, córki ostatniego księcia Mediolanu z rodu Viscontich; utalentowany dyplomata, odegrał kluczową rolę w wyborze Rodrigo Borgii na papieża. [przypis edytorski]
sfrasowanie (daw.) — zmartwienie. [przypis edytorski]
sfrasowany (daw., gw.) — zmartwiony. [przypis edytorski]
S. Frith, Copyright and the music business, „Popular Music”, Volume 7, Issue 01, January 1988, s. 57. [przypis autorski]
S. Frith, Copyright and the music business, „Popular Music” / Volume 7 / Issue 01 / January 1988, s. 57. [przypis autorski]
sfukać (daw.) — skrzyczeć, strofować. [przypis edytorski]
sfygmograf (z gr. sphygmós: puls, gráphō: piszę, rysuję) — mechaniczne urządzenie do pomiaru ciśnienia krwi opracowane w 1854 niemieckiego fizjologa Karla von Vierordta; pierwsze zewnętrzne, nieinwazyjne urządzenie używane do szacowania ciśnienia krwi. [przypis edytorski]
Sganarel — Sganarela grał Molier. [przypis edytorski]
Sganarel — sługa Don Juana w sztuce Moliére'a Don Juan, czyli Kamienny gość, na podstawie której powstało libretto do słynnej opery Mozarta Don Juan (sługa tytułowego bohatera nosi tu imię Leporello). [przypis edytorski]
S. Górski, Z dziejów cenzury w Polsce. Szkic Historyczny, Warszawa 1906, s. 3. [przypis autorski]
S. Gołąb, Ustawa o prawie autorskim z dnia 29 marca 1926 r. z materiałami, Warszawa 1928, s. 27. [przypis autorski]
Sgola hiako tiabel ślego, fobadfa stron rogatego — parodia niemieckiej wymowy jęz. polskiego, którą należy czytać: „Zgoła jako diabeł śle go, z obydwu stron rogatego”. [przypis edytorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa…, s. 35. [przypis autorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda [red.], Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 41. [przypis autorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 36. [przypis autorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 45. [przypis autorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 46. [przypis autorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973, s. 65. [przypis autorski]
S. Grzybowski, Prawo autorskie w systemie prawa, [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszwa 1973, s. 40. [przypis autorski]
Shadwell — być może Lancelot Cayley Shadwell (1882–1963), angielski poeta i pisarz; ewentualnie specyficzny sposób przywołania Patera, który urodził się w Shadwell. [przypis edytorski]
Shaftesbury Avenue — jedna z głównych ulic w centralnym Londynie. [przypis edytorski]
Shaftesbury właśc. Anthony Ashley Cooper, 3rd Earl of Shaftesbury (1671–1713) — polityk, filozof i pisarz ang., autor zbioru esejów Characteristics of Men, Manners, Opinions, Times (1711). [przypis edytorski]
Shaftesbury, właśc. Anthony Ashley Cooper, trzeci hrabia Shaftesbury (1671–1713) — brytyjski polityk, filozof i pisarz, autor zbioru esejów Characteristics of Men, Manners, Opinions, Times (1711), do końca XIX w. będącego jednym z fundamentalnych tekstów poświęconych etyce w filozofii brytyjskiej. [przypis edytorski]
Shah-Abbas a. Abbas I Wielki (1571–1629) — szach perski, reformator państwa, zręczny dyplomata i polityk. [przypis edytorski]
shake-hand (ang.) — uścisk dłoni. [przypis edytorski]
shakehand (ang.) — uścisk dłoni. [przypis edytorski]
Shakespeare, William (1564–1616) — angielski dramaturg, aktor, reformator teatru, aktor i poeta. Autor około 200 utworów, przetłumaczonych na najważniejsze języki nowożytne i inscenizowanych na całym świecie. W latach 1590–1610 przebywał w Londynie; od 1594 był członkiem kompanii Sług Lorda Szambelana (potem: Sług Królewskich), dysponującej własnym teatrem The Globe. Najważniejsze dzieła: Ryszard III, Sen nocy letniej, Romeo i Julia, Hamlet, Otello, Makbet. [przypis edytorski]
Shakespeare, William (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg, aktor. [przypis edytorski]
Shakespeare, William (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg i aktor. [przypis edytorski]
Shakespeare, William (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg i aktor. [przypis edytorski]
Shakespeare, William (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg z epoki elżbietańskiej, współzałożyciel teatru The Globe; napisał trzydzieści siedem sztuk: komedii, tragedii oraz kronik historycznych. [przypis edytorski]
Shakespeare, William a. William Szekspir (1564–1616) — angielski poeta, dramaturg, aktor i reformator teatru. [przypis edytorski]
Shandy — bohater humorystycznej powieści Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy ang. pisarza Laurence'a Sterne'a (1713–1768); na starość Tristram Shandy regularnie co miesiąc nakręcał zegar i spełniał obowiązek małżeński, dzięki czemu miał z głowy oba obowiązki naraz. [przypis edytorski]
Shan-in-Shan — król nad królami, jedno z niezliczonych, patetycznych określeń władcy Persji. [przypis autorski]
Shaw, Bernard (1856–1950) — dramaturg i prozaik, przedstawiciel dramatu realistycznego. [przypis edytorski]
Shaw, George Bernard (1856–1950) — irlandzki dramatopisarz i filozof; autor ironiczno-humorystycznych, pozostających w nurcie realizmu sztuk obnażających konwencjonalność epoki: Profesja Pani Waren (1898) czy Pigmalion (1912). [przypis edytorski]
Shaw, George Bernard (1856–1950) — irlandzki dramatopisarz i filozof; autor ironiczno–humorystycznych, pozostających w nurcie realizmu sztuk obnażających konwencjonalność epoki: Profesja Pani Waren (1898) czy Pigmalion (1912). [przypis edytorski]
Shaw, George Bernard (1856–1950) — irlandzki dramatopisarz i krytyk, laureat literackiej Nagrody Nobla (1925); autor ironiczno-humorystycznych, pozostających w nurcie realizmu sztuk obnażających konwencjonalność epoki. [przypis edytorski]
Shaw, George Bernard (1856–1950) — irlandzki dramaturg i krytyk, laureat literackiej Nagrody Nobla (1925); napisał m.in. dramat Cezar i Kleopatra (1898) oraz popularną komedię Pigmalion (1912). [przypis edytorski]
Shaw, George Bernard (1856–1950) — irlandzki dramaturg i prozaik. [przypis edytorski]
