Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | mitologia grecka | niemiecki | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski
Według języka: wszystkie | English | français | lietuvių | polski
Znaleziono 2332 przypisów.
soluta sessione (łac.) — po zamknięciu posiedzenia. [przypis redakcyjny]
solwować — rozpuścić, tj. odroczyć. [przypis redakcyjny]
solwowaniem — zawieszeniem, odroczeniem posiedzenia. [przypis redakcyjny]
solwowano tedy kołowanie (…) — przerwano więc obrady koła. [przypis redakcyjny]
somatyzm — cielesność. [przypis redakcyjny]
somnabulka (z łac.) — lunatyczka. [przypis redakcyjny]
somnambulizm — przypadłość chorobowa: poruszanie się i wykonywanie czynności w głębokim uśpieniu, stan ten nie pozostawia po przebudzeniu śladów w świadomości. [przypis redakcyjny]
somnambulizm (z fr.) — najgłębsze stadium hipnozy, w którym uśpiony jest bezwzględnie posłuszny rozkazom hipnotyzera. [przypis redakcyjny]
sonat anagrammatice (łac.) — brzmi przez przestawienie liter (Michael). [przypis redakcyjny]
sonata — utwór muzyczny o swoistych zasadach kompozycyjnych, złożony z kilku (3–4) kontrastujących z sobą części. Do najsłynniejszych należą właśnie sonaty Ludwika Beethovena (1770–1820). [przypis redakcyjny]
Sonna — rzeka Saona, dopływ Rodanu. [przypis redakcyjny]
sophisma figurae dictionis — sofizmat ten nazywa się po grecku σχήμα λέξεως; Trentowski nazwał go „przeklecią” i dał taki łatwy do spamiętania przykład: „Kant nie był Arystotolesem; Arystoteles był filozofem; Kant przeto nie był filozofem”. Tu przymiot (filozof) zmieszano z rzeczą (osobą Arystotelesa) i popełniono „zdradnik” (Myślini II, 385). Jest to również odmiana mylnika, zwanego quaternio terminorum […]. [przypis redakcyjny]
sophisma figurae dictionis — sofizmat ten nazywa się po grecku σχήμα λέξεως. Trentowski nazwał go „przeklecią” i dał taki łatwy do spamiętania przykład: „Kant nie był Arystotelesem; Arystoteles był filozofem; Kant przeto nie był filozofem”. Tu przymiot (filozof) zmieszano z rzeczą (osobą Arystotelesa) i popełniono „zdradnik” (Myślini II, 385). Jest to również odmiana mylnika, zwanego quaternio terminorum […]. [przypis redakcyjny]
Sorbona — uniwersytet paryski, założony w 1253 r. przez Roberta de Sorbon; znajduje się w dzielnicy łacińskiej. [przypis redakcyjny]
Sormosedya — hrabstwo Somerset w Anglii. [przypis redakcyjny]
sorok (z ukr.) — czterdzieści, czterdziestka. [przypis redakcyjny]
sorom — rus. srom, czyli wstyd. [przypis redakcyjny]
Sorr. — Sorrento, tu: Delfina Potocka. [przypis redakcyjny]
sors — los. [przypis redakcyjny]
sortem (łac.) — cząstkę. [przypis redakcyjny]
soryska wiedma (wł. oryg. la fata di Soria) — wiedma syryjska, w której zamku Mandrykard dostał Hektorowej zbroi (Bojardo, Księga III Pieśń I, 2). [przypis redakcyjny]
sośnia (daw.) — sosna. [przypis redakcyjny]
sośnia (starop. forma) — sosna. [przypis redakcyjny]
sosjeta (z fr.) — towarzystwo. [przypis redakcyjny]
sosny z nadbrzezia Pilicy — sławne masztowe sosny z lasów nadpilickich. [przypis redakcyjny]
soszki a. sochy (lm) — dwie żerdzie złożone na krzyż. [przypis redakcyjny]
Soter — Zbawca. [przypis redakcyjny]
sou (fr.) — daw. drobna moneta fr. (dwudziesta część franka). [przypis redakcyjny]
soupe au riz (fr.) — zupa z ryżu. [przypis redakcyjny]
sous-bande (fr.) — pod opaską. [przypis redakcyjny]
Souvenirs, impressions, pensées et paysages pendant un voyage en Orient (fr.) — Wspomnienia, wrażenia, myśli i krajobrazy podczas podróży na Wschód. [przypis redakcyjny]
sowę zadąć (daw., pot.) — sposępnieć. [przypis redakcyjny]
sowicie — obficie, bogato, dużo. [przypis redakcyjny]
sowię — młode sowy. [przypis redakcyjny]
sowiet (ros.) — rada. [przypis redakcyjny]
sowite — obfite. [przypis redakcyjny]
sowite poczty — podwójną liczbę żołnierzy. [przypis redakcyjny]
sowity (daw.) — suty, obfity. [przypis redakcyjny]
sowity — obfity. [przypis redakcyjny]
sowity — obfity, tu: podwójny. [przypis redakcyjny]
sowity obojczyk — podwójny. [przypis redakcyjny]
sowity poczet — składający się z dwóch szeregowych, bez towarzysza. [przypis redakcyjny]
sowity — podwójny, suty. [przypis redakcyjny]
Sowy do Aten (nieść) — przysłowie na oznaczenie zbytecznej i niepotrzebnej czynności: w Atenach na pomnikach i monetach pełno było sów, ptaków bogini Ateny, opiekunki miasta. [przypis redakcyjny]
spada lampa światów — Słońce zachodzi za górę Czatyrdah. [przypis redakcyjny]
spadłszy z etatu — utraciwszy stałą posadę. [przypis redakcyjny]
spalił ktoś kościół w Efezie Dianie — mowa o Herostratesie, za swój wyczyn skazanym (nieskutecznie) na wieczne zapomnienie. [przypis redakcyjny]
spaniały — dziś: wspaniały. [przypis redakcyjny]
sparsim (łac.) — osobno, oddzielnie. [przypis redakcyjny]
sparsim (łac.) — osobno. [przypis redakcyjny]
Spartanki — mieszkanki starożytnej Sparty; stały się symbolem surowych obyczajów, niezłomności i hartu. [przypis redakcyjny]
sparta — tu: wydział, praca. [przypis redakcyjny]
sparznie (daw.) — odpadnie. [przypis redakcyjny]
spar (z niem. die Sparre) — drążek, na którym znajduje się wabik, tj. ptak wabiący. [przypis redakcyjny]
sparzyć — tu: ustrzelić. [przypis redakcyjny]
spaść z etatu — tu: podupaść. [przypis redakcyjny]
spasajtes (z ukr.) — ratujcie się. [przypis redakcyjny]
spasi Chryste (ukr.) — ratuj, Chryste. [przypis redakcyjny]
Spas (ukr.) — tu: Zbawiciel. [przypis redakcyjny]
Spas (ukr.) — Zbawiciel. [przypis redakcyjny]
spasy ( z wł. spasso) — wczasy, wygody. [przypis redakcyjny]
spatrzyć się (daw.) — spróbować się, zmierzyć się. [przypis redakcyjny]
spatrzyć się z kim (starop.) — spróbować, zmierzyć się z kim. [przypis redakcyjny]
spatrzyć (starop.) — spróbować, zmierzyć się z kim; spatrzyć, jeśli: spróbować, czy. [przypis redakcyjny]
spaźnia (daw.) — forma niedokonana od czasownika: spóźnić. Dziś: spóźnia. [przypis redakcyjny]
spazmatyczny — tu: chory na spazmy; była to dolegliwość częsta czy wręcz „modna” w XVIII w., m. in. W. Bogusławski napisał komedię Spazmy modne (Lwów, 1797) [przypis redakcyjny]
spécialité de la maison (fr.) — potrawa stanowiąca specjalność kuchni restauracyjnej lub domowej. [przypis redakcyjny]
speaker — marszałek sejmu. [przypis redakcyjny]
specialiter (łac.) — osobliwie. [przypis redakcyjny]
specialiter (łac.) — szczególnie. [przypis redakcyjny]
specialiter (łac.) — w szczególności. [przypis redakcyjny]
species (łac.) — kształty. [przypis redakcyjny]
specjał — smaczna (często również: wyszukana) potrawa. [przypis redakcyjny]
spectaculum (łac.) — widowisko. [przypis redakcyjny]
spectra (łac.) — zjawy. [przypis redakcyjny]
spectrum (łac.) — zjawisko, widziadło. [przypis redakcyjny]
specyfikować — wymienić. [przypis redakcyjny]
spektatora — widza, widzów. [przypis redakcyjny]
spektatorem — [N.lp.] widzem. [przypis redakcyjny]
spekulacje — tu: dociekania umysłowe. [przypis redakcyjny]
spełna (starop.) — w całości. [przypis redakcyjny]
spełznąć razowi — uniknąć razu. [przypis redakcyjny]
Spence (…) przyjął raz na zawsze za zasadę przy poetycznym opisie, że nic nie jest dobrym, co by niestosownym było, gdybyśmy to przedstawili na obrazie albo na posągu — [por.] Polymetis Dial., XX p. 811: „Scarce any thing can be good in a poetical description, which would appear absurd, if represented in a statue or picture”. [przypis redakcyjny]
Spencer, Herbert (1820–1903) — ang. filozof i socjolog pozytywistyczny. [przypis redakcyjny]
spero (łac.) — mam nadzieję. [przypis redakcyjny]
spezy (daw.) — koszty. [przypis redakcyjny]
spezy (daw., z wł.) — koszty. [przypis redakcyjny]
spezy (daw., z wł.) — wydatki. [przypis redakcyjny]
spi — dziś popr. forma 2.os. lp. trybu rozk.: śpij. [przypis redakcyjny]
spień (daw.) — iglica u sprzączki. [przypis redakcyjny]
spiły* (starop.) — usypiały. [przypis redakcyjny]
Spirit of the age — tytuł dzieła pisarza angielskiego, Williama Hazlitta (1778–1830), wydanego w r. 1825, a poświęconego portretom literackim współczesnych jemu pisarzy, między innymi Benthamowi, Godwinowi, Coleridge'owi, Walterowi Scottowi, Byronowi, Southeyowi i Wordsworthowi. (W zbiorze The World's Classics tom LVII). [red. WL]. [przypis redakcyjny]
spiritualis cum saeculari (…) (łac.) — stan duchowny z świeckim, rycerski z senatorskim. [przypis redakcyjny]
spiritu prophetico (łac.) — duchem prorockim. [przypis redakcyjny]
spiritus et vita (łac.) — duch i życie. [przypis redakcyjny]
spiritus familiares (łac.) — duchy familijne. „W całej Skandynawii (tj. w Danii, Szwecji i Norwegii) przechowuje się wiara w duchy familijne, tzw. nisser… zwykle dobroduszne i uczynne karzełki w czerwonych czapeczkach, które za postawioną miskę kaszy chętnie pomagają gospodarzom młócić zboże, robić ciasto itp.” (Rosznecki, s.353). [przypis redakcyjny]
Spiritus Rector (łac.) — duch kierujący. [przypis redakcyjny]
Spiritus, ubi vult, spirat (łac.) — Duch tchnie, gdzie chce. [przypis redakcyjny]
spisa (daw.) — włócznia, oszczep, dzida. [przypis redakcyjny]
spisa — rodzaj włóczni; Kozacy używali najczęściej spis krótkich, z ostrymi grotami na obu końcach. [przypis redakcyjny]