Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7401 przypisów.

Défontaines żądał, aby, nim się zada fałsz, pozwolono się wypowiedzieć trzem sędziom; i nie powiada, aby trzeba było walczyć ze wszystkimi trzema, a tym mniej, aby były wypadki, w których trzeba by walczyć ze wszystkimi, którzy oświadczali za ich zdaniem — powiada tylko, że płacono każdemu grzywnę. [przypis redakcyjny]

dégagé (fr. ) — sunąc jedną nogę za drugą. [przypis edytorski]

dęgi — pręgi. [przypis edytorski]

déjeuner dînatoire (fr.) — obfity posiłek spożywany około południa, odpowiednik angielskiego lunchu. [przypis edytorski]

Déluge (fr.: Potop) — oratorium francuskiego kompozytora Camille'a Saint-Saënsa z 1875, ze słowami Louisa Galleta, opowiadające historię biblijnego potopu; napisane pod wpływem oper Wagnera. [przypis edytorski]

dénaturer la nature (fr.) — zdenaturyzować naturę. [przypis edytorski]

déniaiser la vertu (fr.) — upiększać cnotę. [przypis edytorski]

d'Épinay, Louise (1726–1783) — francuska pisarka, znana także z rozlicznych romansów, między innymi z Jean-Jacques'em Rousseau. [przypis edytorski]

dépôt (fr.) — zajezdnia, miejsce, do którego zjeżdżają na postój pojazdy; skład, magazyn. [przypis edytorski]

Déracinées — właśc. Les Déracinés. Książka została wydana w Paryżu w 1897 r., polskie tłumaczenie ukazało się w 1904 jako Wyrwani z gruntu ojczystego w Warszawie, w Drukarni Aleksandra Tadeusza Jezierskiego. [przypis edytorski]

Déroulède, Paul (1846–1914) — francuski poeta, dramaturg i polityk, współzałożyciel prawicowej nacjonalistycznej Ligi Patriotów, dążącej do rewanżu za przegraną wojnę francusko-pruską; podczas zamachu stanu w 1889 bezskutecznie próbował nakłonić gen. Boulangera do marszu na pałac prezydencki; w 1899 po pogrzebie prezydenta Faure próbował nakłonić Rogeta i jego oddziały do zamachu stanu, został aresztowany i wygnany. [przypis edytorski]

déshabillé (fr.) — negliż, dezabil, ranny albo nocny domowy strój kobiecy lub żartobliwie: niekompletny, niedbały strój. [przypis edytorski]

désillusionnée (fr.) — rozczarowana. [przypis edytorski]

désintéressement (fr.) — brak zainteresowania. [przypis edytorski]

dętka — tu: kolorowy lub srebrnobiały koralik z dmuchanego szkła. [przypis edytorski]

dęty (pot.) — nieistotny, mimo że pozornie wydaje się ważny. [przypis edytorski]

dead blank (ang.) — śmiertelna pustka. [przypis redakcyjny]

dead head (ang.) — dosłownie: martwa głowa. [przypis tłumacza]

deadline (ang.) — ostateczny termin na ukończenie czegoś. [przypis edytorski]

deadly dust — śmiertelny proszek, czyli złoto. [przypis autorski]

Dealkoser, właśc. Francisco de Alcocer — hiszpański franciszkanin, publikował w l. 1559–1572. [przypis edytorski]

De Amicis, Edmondo (1846–1908) — włoski pisarz, autor książek dla młodzieży. Do jego najsłynniejszych dzieł należy utwór Serce z 1886 r. [przypis edytorski]

De Amicis, Edmondo (1846–1908) — włoski pisarz, autor książek dla młodzieży. Polskie tłumaczenie książki: Pamiętnik chłopca: książka dla dzieci, przeł. z upoważ. aut. Marya z Siemiradzkich Obrąpalska, Kraków 1890. [przypis edytorski]

De amore coniugali (łac.) — O miłości małżeńskiej. [przypis autorski]

De anima mundi, wyd. Stephanus — chodzi tekst tego tytułu w 3-tomowym zbiorze dzieł wszystkich Platona: Platonis opera omnia, graece et latine…, wydanym w Paryżu przez H. Stephanusa w 1578. [przypis edytorski]

de anteactis (łac.) — o dawnych sprawach. [przypis redakcyjny]

dear boy (ang.) — drogi chłopcze. [przypis edytorski]

dearest (ang.) — najdroższa. [przypis edytorski]

dear me — ależ skąd; ojej (itp. wykrzykniki emocjonalne). [przypis edytorski]

Dear old Tommy (ang.) — Drogi stary Tommy. [przypis edytorski]

Dear sir! (ang.) — Drogi panie! [przypis edytorski]

death and damnation (ang.) — dosł. śmierć i potępienie; wyrażenie, które ma wyrażać złość i frustrację. [przypis edytorski]

Death of a King (ang.) — śmierć króla. [przypis redakcyjny]

death — śmierci. [przypis redakcyjny]

de auditu et visu — o słyszanem i widzianem (łac.). [przypis autorski]

Debaritta — Δεβαρίθθωα (N), Δαβάριττα (D), LXX Δαβιρώθ, Δεβερί, דֲּבְרַת (Joz 19, 12). Wujek: Dabereth, dzisiejsza wioska Debûrîjeh, u stóp góry Tabor po stronie zachodniej, na granicy ziem pokolenia Zabulon i Issachar. [przypis tłumacza]

debarkader (daw.) — budynek na wybrzeżu przeznaczony do załadunku i wyładunku towarów oraz pasażerów. [przypis edytorski]

debarkader — przystań na rzece, jeziorze; miejsce wyładowywania. [przypis edytorski]

de bas étage (fr.) — dosł. z niskiego piętra (poziomu); najczęściej wyrażenie to ma znaczenie pejoratywne i używane jest przen., w odniesieniu do pozycji społecznej lub wartości etycznej jakiejś osoby. [przypis edytorski]

Debaty — „Journal des Debats”, wielki dziennik paryski, założony w r. 1789. [przypis redakcyjny]

„Debaty” — właśc. „Dziennik debat” (fr. „Journal des débats”), gazeta francuska utworzona w 1789, początkowo jako główne źródło informacji o debatach Zgromadzenia Narodowego; w okresie Restauracji oraz monarchii lipcowej nosiła tytuł „Journal des débats politiques et littéraires” i była najpoczytniejszą gazetą w kraju. [przypis edytorski]

de Bellegarde, Élisabeth Sophie Françoise Lalive (1730–1813) została 28 lutego 1748 żoną Claude'a Constanta Césara, hrabiego d'Houdetot. [przypis edytorski]

Debet (…) accidere — Lucretius, De rerum natura, III, 834. [przypis tłumacza]

debetur (łac.) — należy się. [przypis redakcyjny]

Debierne aktywował bar, pozostawiając go w roztworze z aktynem (…) — [por.] „Comptes rendus”, lipiec 1900. [przypis autorski]

Debierne przekonał się, że aktyn wzbudza silną promieniotwórczość w ciałach umieszczonych obok niego — [por.] „Comptes rendus”, 30 lipca 1900 i 16 lutego 1903. [przypis edytorski]

Debilem (…) bene est — Mecenas u Seneki: Seneca, Epistulae morales ad Lucilium, CI. [przypis tłumacza]

Debile principium melior fortuna sequetur (łac.) — Po słabych zaczątkach następuje szczęśliwsza dola. [przypis tłumacza]

debiliores aemulos (łac.) — słabsi nieprzyjaciele. [przypis redakcyjny]

debilitatem mentis (łac.) — osłabienie umysłu. [przypis redakcyjny]

debitam gratificationem (łac.) — należnej nagrody. [przypis redakcyjny]

debite (łac.) — słusznie, zasłużenie. [przypis redakcyjny]

debitoribus (łac.) — forma Dativu a. Ablativu pluralis od debitor: dłużnik, winowajca, odstępca (przekraczający granice); dłużnikom; tu: bez większego sensu. [przypis edytorski]

debitor (łac.) — dłużnik. [przypis edytorski]

de Blacas, Pierre Louis Jean Casimir de (1771–1839) — francuski dyplomata z okresu restauracji monarchii. [przypis edytorski]

de bois (fr.) — z lasu, leśny. [przypis edytorski]

Debora (bibl.) — prorokini, jedyna kobieta pełniąca urząd sędziego (przywódcy) w starożytnym Izraelu, wysłała wojska w celu zwyciężenia wojsk Sisery. [przypis edytorski]

Debora (bibl.) — prorokini, zachęcająca do walki z Kananejczykami. [przypis edytorski]

Debora — jedyna kobieta pełniąca urząd sędziego w starożytnym Izraelu, prorokini, żona Lappioda; wysłała wojska, na czele z Barakiem, w celu zwyciężenia wojsk Sisery. (Sdz 4,4 – Sdz 5,31). [przypis edytorski]

Debora Vogel (1902–1942) — awangardowa poetka i filozof, pisząca po polsku i w jidisz. [przypis edytorski]

deboszant (z fr.) — hulaka. [przypis redakcyjny]

deboszujący — biesiadujący, pijący. [przypis redakcyjny]

debra a. debrza — dół, wąwóz, rozpadlina. [przypis edytorski]

debra a. debrza — wąska, płytka dolina; dolina o przekroju poprzecznym w kształcie litery V, powstała w wyniku działania erozyjnego wód okresowych na mało spoistym podłożu. [przypis edytorski]

debra (daw.) — zarośla, jar, parów. [przypis edytorski]

Debrett — pot. nazwa książki Debrett's Peerage and Baronetage, przewodnika z krótkimi informacjami o wszystkich utytułowanych rodzinach w Wielkiej Brytanii; kolejne wydania tej książki są regularnie publikowane od 1802 aż do dziś. [przypis edytorski]

de Brosses — usiłował odtworzyć tekst Sallustiusza. [przypis tłumacza]

debrza — wąska, płytka, dolina w kształcie litery V, o stromych, nierównych zboczach, wypłukana przez wody okresowe; z czasem osady mogą ją spłycać i wyrównywać jej zbocza, przekształcając debrzę w dolinę wciosową, parów lub wądół. [przypis redakcyjny]

de buenavista — z pięknym widokiem. [przypis autorski]

Debure — rodzina fr. księgarzy, wydawców i bibliografów, najbardziej znani byli kuzyni Guillaume-François (1731–1782) oraz Guillaume (1734–1820). [przypis edytorski]

Debussy, Claude (1862–1918) — francuski kompozytor, przedstawiciel impresjonizmu muzycznego. [przypis edytorski]

debuszować (daw. wojsk., z fr.) — wysuwać się, wyłaniać się, pojawiać się w miejscu niespodziewanym przez nieprzyjaciela. [przypis edytorski]

de caeteris (łac.) — o innym; o czym innym; o innych sprawach a. pozostałych osobach. [przypis edytorski]

de Caillavou — zmienione wg opisanego schematu nazwisko pani de Caillavet. [przypis edytorski]

Decamps, Alexandre-Gabriel (1803–1860) — francuski malarz i grafik, tworzący romantyczne kompozycje o tematyce orientalnej, inspirowane podróżami do Grecji i Turcji. [przypis edytorski]

De Candolle (1778–1841) — sławny botanik genewski. [przypis redakcyjny]

decapitati (wł.) — ścięty. [przypis edytorski]

de Caylus, Anne Claude de (1692–1765) — francuski historyk sztuki, archeolog i literat. [przypis edytorski]

Decazes, Élie de (1780–1860) — francuski polityk, faworyt króla Ludwika XVIII, premier (1819–1820). [przypis edytorski]

Decazes, Élie de (1780–1860) — francuski polityk, umiarkowany monarchista, premier w l. 1819–1820; zmuszony do ustąpienia po zabójstwie księcia de Berry, gdyż ultrarojaliści zarzucali mu, że zbyt liberalną polityką umożliwił zamach. [przypis edytorski]

december (z łac.)— grudzień. [przypis edytorski]

decembra — grudnia. [przypis edytorski]

Decembris 20 die (łac.) — dnia 20. grudnia. [przypis edytorski]

decem laudes, centum laudes, quinquaginta laudes, mille laudes (łac.) — dziesięć pochwał, sto pochwał, pięćdziesiąt pochwał, tysiąc pochwał. [przypis redakcyjny]

Decemviri — byli w Rzymie (acz pierwej w Grecyi) najwyżsi panowie, którzy byli na miejsce konsulów postanowieni; ale ta odmiana nie długo trwała. Zwano je decemviri, że ich 10 było. Tytus Liwiusz Dekady, ks. 3. [przypis redakcyjny]

decemwirowie (łac. decemviri: dziesięciu mężów) — w staroż. Rzymie: kolegium złożone z 10 urzędników; najbardziej znanymi decemwirami byli członkowie komisji wybranej w 451 p.n.e w celu spisania praw (decemviri consulari imperio legibus scribundis), którym przekazano całkowitą władzę w państwie rzymskim: spisali tzw. prawo dwunastu tablic, w 449 p.n.e. bezprawnie przedłużyli swoją kadencję o kolejny rok i zaczęli sprawować rządy tyrańskie; zostali obaleni w wyniku zbrojnego powstania plebejuszy. [przypis edytorski]

deces — manko, niedobór pieniędzy; dosł.: zgon. [przypis edytorski]

Decet eos laudare defunctos, qui res arduas praeclarasque fecerunt (łac.) — Przystoi sławić po śmierci takich, którzy rzeczy trudnych i świetnych dokonali (Platon). Wszystkie trzy cytaty oznaczone na marginesie rękopisu. [przypis redakcyjny]

de Chantal (1572–1641) — zakonnica francuska, jedna z założycielek zakonu wizytek. [przypis edytorski]

dechrystianizując narody, oni je osłabiają duchowo… — Cały ten ustęp przytoczyłem w skróceniu. [przypis autorski]

deci — dziś: decy-, przedrostek wyrażający jedną dziesiątą część jednostki podstawowej; tu: skrócenie od decygramów. [przypis edytorski]

Decimus Junius Brutus Albinus (zm. 43 p.n.e.) — jeden z zabójców Cezara, którego był przypuszczalnie krewnym. [przypis edytorski]

Decipimur votis et tempore fallimur et mors; Deridet curas, anxia vitae nihil (łac.) — „Zwodzą nas modlitwy i oszukuje czas i śmierć / Szydzi z trosk, trwożne życie [jest] niczym”. [przypis edytorski]

Decjusze — plebejski ród rzymski, do którego należeli wodzowie słynni z poświęcenia życia za ojczyznę. Publiusz Decjusz Mus, konsul z 340 p.n.e., podczas bitwy z Latynami ofiarował swoje życie i armię wroga bogom podziemnym, po czym rzucił się na nieprzyjaciół i zginął, dzięki czemu Rzymianie zwyciężyli. Jego syn o tym samym imieniu, konsul z 312 p.n.e., w bitwie z Samnitami podobnie jak jego ojciec, poświęcił swoje życie bogom podziemnym jako okup za wojsko i ojczyznę, rzucając się w szeregi wroga i zapewniając rodakom zwycięstwo. Następny z rodu, noszący to samo imię konsul z 279 p.n.e., podczas bitwy z Pyrrusem pod Ausculum wg Cycerona miał podobnie poświęcić swoje życie (wg Diona Pyrrus, znając losy jego ojca i dziadka, przed bitwą rozkazał wojsku, żeby podczas walki pojmano Decjusza żywego, po czym wysłał do niego wiadomość, że ślubowanie będzie bezskuteczne). [przypis edytorski]

Decjusze — ród słynący bohaterami poległymi w walce za ojczyznę. [przypis edytorski]