Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7937 przypisów.
nędze (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: nędzy. [przypis edytorski]
nędzić — męczyć się. [przypis autorski]
nędznem, okropnem — daw. formy N. i Ms. lp. przymiotników rodzaju żeńskiego i nijakiego; dziś ujednolicone do formy rodzaju męskiego: nędznym, okropnym. [przypis edytorski]
nędzne — nieszczęśliwe, nieszczęsne. [przypis redakcyjny]
Nędznicy — powieść Wiktora Hugo, francuskiego pisarza i dramaturga. [przypis edytorski]
Nędznicy — tytuł powieści Wiktora Hugo (1802–1885) obrazującej przekrój społeczeństwa fr. i poglądy autora na sprawiedliwość społeczną. [przypis edytorski]
nędznik (daw.) — biedak, człowiek nieszczęśliwy, nieszczęśnik (odcień znaczeniowy często pogardliwy). [przypis redakcyjny]
nędznik (starop.) — [tu:] nieszczęśnik. [przypis redakcyjny]
nędznik w dobrym mieniu — biedak wśród bogactwa. [przypis redakcyjny]
nędzny* (starop.) — nieszczęśliwy. [przypis redakcyjny]
nędzny (starop.) — tu: biedny, nieszczęsny. [przypis edytorski]
nędzny (starop.) — tu: nieszczęsny. [przypis edytorski]
nędzota (daw.) — nędza, bieda. [przypis edytorski]
nędzy — dziś popr. forma M.lm: nędze. [przypis edytorski]
née — (z fr.) urodzona; tu: z domu. [przypis edytorski]
Négrier, François Oscar de (1839–1913) — francuski generał; zdobył sławę w walkach w Algierii (1881) oraz w Tonkinie podczas wojny chińsko-francuskiej (1884–1885); uczestnik wojny francusko-pruskiej. [przypis edytorski]
nęk — dziś: nękanie, znękanie. [przypis edytorski]
nęk — znękanie. [przypis edytorski]
Nérée Quépat — Jest to anagramat, właściwe bowiem nazwisko autora brzmi René Paquet [(1845–1927), prawnik, ornitolog i historyk fr.; członek Akademii w Metzu (od 1885) oraz Société d'histoire naturelle de Moselle (od 1887); autor m.in. La Lorgnette philosophique. Dictionnaire des grands et des petits philosophes de mon temps (1873) i Essai sur la Mettrie (1873); red. WL]. [przypis tłumacza]
Nérée Quépat (…) na kartach swej wielkiej monografii, będącej owocem rozległych studiów i mozolnych długoletnich poszukiwań — La philosophie matérialiste au XVIII-e siècle. Essai sur la Mettrie, sa vie et ses oeuvres. Paris, 1873. Praca ta zawiera najkompletniejsze dotychczas zestawienie źródeł biograficznych oraz sądów o de la Mettriem. [przypis tłumacza]
Nérée Quépat właśc. Paquet d'Hauteroche, René (1845–1927) — prawnik, ornitolog i historyk fr.; członek Akademii w Metzu (od 1885) oraz Towarzystwa historii naturalnej (Société d'histoire naturelle) departamentu Moselle (od 1887); autor m.in. La Lorgnette philosophique. Dictionnaire des grands et des petits philosophes de mon temps (1873) i Essai sur la Mettrie (1873). [przypis edytorski]
Nėsa — nes. [przypis edytorski]
n'étant pas présentable (fr.) — nie będąc przedstawianym. [przypis edytorski]
nęta — przynęta; coś nęcącego, przyciągającego. [przypis edytorski]
nęta — przynęta. [przypis edytorski]
nęta — skrócone od: przynęta. [przypis edytorski]
nężci — na masz. [przypis redakcyjny]
Nea (…) dixerit — Terentius, Heauton Timorumenos III, 5, 8. [przypis tłumacza]
neakvatnai (lenk.) — nenoriai. [przypis edytorski]
Nea — Νέαν (N), Νεάπολιν (D), czyli Sikima (Sychem), dzisiejsze Nabulus p. wyżej I, II, 5. [przypis tłumacza]
neapolitańskie sumy — 430 tys. dukatów pożyczonych królowi hiszpańskiemu Filipowi II przez polską królową Bonę; po śmierci królowej pieniędzy nie udało się odzyskać. [przypis edytorski]
Neapol — miasto na południu Włoch, stolica regionu Kampania. [przypis edytorski]
Neapol — miasto w płd. Włoszech, w centrum Zatoki Neapolitańskiej; stolica regionu Kampania i prowincji Neapol. [przypis edytorski]
Neapol, mimo tamecznych skraplań — w katedrze w Neapolu przechowują bardzo stare naczynia z krwią świętego męczennika z czasów Dioklecjana. Co rok, w dzień tego świętego, krew skrapla się i dochodzi do wrzenia. [przypis tłumacza]
Neapol — stolica włoskiego regionu Kampania. [przypis edytorski]
Neapol — włoskie miasto w regionie Kampania. [przypis edytorski]
Neapol włoski w miniaturze — miasto Nauplion (gr. Nafplion) w Grecji, na Peloponezie, nosiło dawniej włoską nazwę Napoli di Romania; Napoli to włoska nazwa Neapolu, miasta w południowych Włoszech. [przypis edytorski]
neatbojo — nekreipė dėmesio. [przypis edytorski]
Nebaba, Martyn (zm. 1651) — ataman kozacki, jeden z przywódców powstania Chmielnickiego. [przypis edytorski]
Nebaba, Martyn (zm. 1651) — ataman kozacki, jeden z przywódców powstania Chmielnickiego. [przypis redakcyjny]
ne baczył ja (z gw. ukr.) — nie widziałem. [przypis edytorski]
Nebelwerfer — niemiecka wieloprowadnicowa wyrzutnia rakietowa, używana do wsparcia artyleryjskiego na krótkim dystansie. Powstańcy ze względu na charakterystyczny odgłos słyszalny przy odpalaniu nazywali je „krowami” lub „szafami”. [przypis edytorski]
neben an (niem.) — obok. [przypis edytorski]
nebesuskubti — nespėti. [przypis edytorski]
nebolna… ničevo… ja tebia pocalu — Nebijok… nieko… aš tave pabučiuos… [przypis edytorski]
ne bude abijakim czołowikom (ukr.) — nie będzie zwyczajnym człowiekiem. [przypis edytorski]
Ne bude sobaka miasa isty (ukr.) — Nie dla psa kiełbasa. [przypis edytorski]
Ne budu howoryty na morozi (z ukr.) — nie będę rozmawiał na mrozie. [przypis redakcyjny]
Nebukadnezar a. Nabuchodonozor — król Babilonii w latach 604–562 p.n.e. [przypis edytorski]
Nebukad Nezar — król Babilonii z dynastii chaldejskiej w l. 604–562 p.n.e.; znany (m.in. z Biblii) jako Nabuchodonozor. [przypis edytorski]
Nebukadnezar — Nabuchodonozor, imię królów babilońskich; wg biblijnej Księgi Daniela król tego imienia w ramach kary za bluźnierstwo zaczął jeść trawę jak wół. [przypis edytorski]
Nebukadnezar, właśc. Nabuchodonozor (z hebr.) — władca Babilonu, zm. w 136 r. p.n.e. [faktycznie Nabuchodonozor zm. w 562 p.n.e.; red. WL], lecz jego potomek (syn, jak podaje Biblia), Baltazar, ujrzał na ścianie komnaty, podczas uczty, na której sprofanowano żydowskie naczynia sakralne, napis mane, thekel, fares (chald.): policzone, zważone, rozproszone, jako zapowiedź zemsty bożej. [przypis redakcyjny]
Nebukadnezar — występujący w Biblii król Babilonii Nabuchodonozor II (604–562 p.n.e.), który zdobył Jerozolimę, stolicę królestwa Judy, mianował jej nowego króla Sedecjasza, a później z powodu jego buntu zburzył miasto (587 p.n.e.) i uprowadził większość mieszkańców do Babilonii (początek tzw. niewoli babilońskiej Żydów). [przypis edytorski]
ne buwau cze (litewskie) — nie byłam tu. [przypis autorski]
Nec (…) aequum est — Catullus, Carmina, 68. [przypis tłumacza]
Nec (…) ales — Ovidius, Metamorphoses, X, 325. [przypis tłumacza]
Nec (…) annis — por. Joannes Secundus (właśc. Jan Niclas Everaerts, 1511–1536), Elegiae I, 3, 29. [przypis tłumacza]
Nec calidae (…) cubandum est (łac.) — „I ognista gorączka nie pierwej ustąpi,/ Jeśli stękasz na krasnych kobiercach w purpurach,/ Niż gdy trzęsiesz się od niej pod derką plebejską” (Lucretius, De rerum natura, II, 34; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
nec (…) curant — Cicero, De natura deorum, III, 35. [przypis tłumacza]
Nec Deus hunc mensa (…) — Wirgiliusz Eklogi, IV. [przypis tłumacza]
nec (…) disserendum — Cicero, De finibus bonorum et malorum, I, 19. [przypis tłumacza]
necessaria (łac.) — potrzebne rzeczy. [przypis redakcyjny]
Necesse est ut peccet, a quo ignoratur justitia (łac.) — Musi grzeszyć ten, kto nie nieświadom jest tego, co sprawiedliwe. Augustyn, Opus imperfectum contra Julianum, I, 106. [przypis tłumacza]
necessitas acuit ingenium (łac.) — potrzeba rozum ostrzy. [przypis redakcyjny]
necessitas frangit legem (łac.) — konieczność łamie prawa. [przypis edytorski]
necessitas (łac.) — konieczność. [przypis redakcyjny]
necessitas misera, cum vel civi ob patriam, vel patriae a cive mors inferenda est (łac.) — smutna konieczność, gdy albo obywatelowi ojczyzna, albo ojczyźnie obywatel śmierć zadawać musi. [przypis redakcyjny]
necessitas, necessitatis (łac.) — konieczność. [przypis redakcyjny]
necessitatem (…) decet (łac.) — konieczność przystoi raczej znosić niż opłakiwać. [przypis redakcyjny]
necesytować — przymuszać. [przypis redakcyjny]
Nec factas solum vestes spectare iuvabat, Tum quoque dum fierent; tantus decor adfuit arti. — Publius Ovidius Naso, Metamorphoses VI. [przypis edytorski]
Nec fas (…) particeps (łac.) — „I za grzech to uznałem zażywać rozkoszy/ Jakiejkolwiek, jak długo druh mój jej nie dzieli” (Terentius, Heauton Timorumenos, 1, 97; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
Nec (…) foveo — Iuvenalis, Satirae, VIII, 164. [przypis tłumacza]
nec gemino bellum Troianum orditur ab ovo — nie zaczyna wojny trojańskiej od bliźniaczego jaja (Horacy, Ars Poetica); chodzi o jajo Ledy, matki Kastora, Polluksa (Polideudesa) oraz Heleny i Klitajmestry, metaforycznie zaś (u Horacego) o sztukę opowiadania, która nie zaczyna od najpierwszych źródeł i przyczyn, ale umie przejść od razu do sedna rzeczy. [przypis edytorski]
nec gentibus (…) suam — Lucanus, Pharsalia, I, 82. [przypis tłumacza]
nechaj buło połowina — niech będzie połowa. [przypis edytorski]
Nechama — Pociecha. [przypis tłumacza]
Nechao — Νεχαὼς. [przypis tłumacza]
Neche — kaleka, inwalida. [przypis tłumacza]
Nec Hercules contra plures (łac.) — dosł. I Herkules nie poradzi przeciw wielu. [przypis edytorski]
nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules na nic przeciw wielu. [przypis edytorski]
nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules na nic przeciw wielu. [przypis redakcyjny]
nec Hercules contra plures (łac.) — nawet Herkules nie poradzi przeciwko wielu. [przypis edytorski]
Nec Hercules contra plures (łac., przysł.) — ani Herkules (nie sprosta) przeciw wielu. [przypis edytorski]
Ne choczu, ne mohu, ne smiju (z ukr.) — nie chcę, nie mogę, nie śmiem. [przypis redakcyjny]
Ne choczut Nimci chliba isty (ukr.) — Nie chcą Niemcy chleba jeść. [przypis edytorski]
ne choczu (ukr.) — nie chcę. [przypis edytorski]
Nech tobi Boh! (z ukr.) — Niech ci Bóg (w domyśle: błogosławi). [przypis edytorski]
nec iam (…) est — Lucanus, Pharsalia, I, 138. [przypis tłumacza]
nec id Rutilo (…) fuit — Tacitus, Agricola I. [przypis tłumacza]
nec (…) invenia sit — Quintilianus, Institutio oratoria, V, 5. [przypis tłumacza]
Nec (…) iuvenci — Claudian, Deprecatio ad Hadrianum, 30. [przypis tłumacza]
nec Julium ipsum nec Julii hastam nec statuncula idolorum colatis (łac.) — ani samego Juliusza, ani jego włóczni, ani posążków idolów nie czcijcie. [przypis edytorski]
Neckar — rzeka w Niemczech, w Badenii-Wirtembergii, prawy dopływ Renu. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — finansista i polityk genewski, minister finansów, a potem minister stanu Ludwika XVI. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — genewski finansista i polityk, pierwszy minister króla francuskiego Ludwika XVI, ojciec pisarki i publicystki znanej jako Madame de Staël. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — genewski finansista i polityk, w latach 1789–1790 pierwszy minister Ludwika XVI. [przypis edytorski]
Necker, Jacques (1732–1804) — urodzony w Szwajcarii finansista i polityk, minister skarbu Ludwika XIV. [przypis edytorski]
nec laudes, nec vituperationes (…) ut vel maxime quidem Deus (…) causa vitii — ani pochwały, ani przygany, ani honory, ani kary nie są słuszne, jeśli dusza nie posiada wolnej władzy pożądania lub wyrzekania się czegoś, lecz jest winą mimowolną (…) Żeby Bóg zwłaszcza nie był nam sprawcą zła. [przypis tłumacza]
Nec (…) legerit — Horatius, Satirae I, 3, 115. [przypis tłumacza]
