Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7662 przypisów.

demony — tu ogólnie: bóstwa. [przypis edytorski]

Demon ziemi — sztuka Benjamina Franklina Wedekinda z 1895 roku. [przypis edytorski]

demon — zły duch, wrogi człowiekowi. [przypis edytorski]

demoral. — tu: demoralizują. [przypis edytorski]

De moribus in mensa servandis — przepisy zachowania się przy stole ułożone w formie eleganckich wierszy. [przypis tłumacza]

de morte prologus (łac.) — wstęp o śmierci. [przypis edytorski]

de mortuis nihil nisi verum (łac.) — o zmarłych nic, tylko prawdę. [przypis edytorski]

demos, dziś częściej: dem — jednostka administracyjna staroż. państwa ateńskiego, odpowiednik gminy. [przypis edytorski]

Demosten a. Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, przeciwny dominacji Filipa Macedońskiego, a potem jego syna Aleksandra, nad państwami-miastami greckimi. Wypowiedź Adama dotyczy opowieści przytaczanej przez Plutarcha, według której Demostenes dał się kiedyś przekupić wysłannikom Aleksandra Macedońskiego i zrezygnował z zagrzewania rodaków do walki przeciw wielkiemu wodzowi, tłumacząc się bólem gardła. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk, patriota ateński, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — grecki mówca i polityk. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki, przeciwnik dominacji dynastii macedońskiej. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki, przeciwnik macedońskiej dominacji w świecie greckim, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki); uczestnik bitwy pod Cheroneą (338 p.n.e.), zakończonej klęską, w wyniku której prawie cała Grecja została podporządkowana Macedonii. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — mówca i polityk grecki. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — polityk i mówca grecki. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca ateński, przywódca partii demokratycznej, obrońca niepodległości Grecji przed panowaniem macedońskim. [przypis redakcyjny]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca grecki, głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). Wg Plutarcha za młodu mówił niewyraźnie i miał wadę wymowy, czego pozbył się, ćwicząc recytację z kamykami w ustach. [przypis edytorski]

Demostenes (384–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi (tzw. filipiki). [przypis edytorski]

Demostenes (384–322) — polityk i mówca grecki. [przypis edytorski]

Demostenes (ok. 385–322 p.n.e.) — słynny mówca gr., głośny zwłaszcza dzięki swym mowom przeciw królowi macedońskiemu Filipowi. [przypis edytorski]

deńszczyk (ros. денщик) — w carskim wojsku: ordynans, żołnierz przydzielony do obsługi oficera. [przypis edytorski]

denar (daw.) — żelazny trójnóg używany jako podstawka pod kocioł a. garnek. [przypis edytorski]

denarek (zdr., daw.) — żelazny trójnóg używany jako podstawka pod kocioł a. garnek. [przypis edytorski]

denar — Najmniejszą monetą za Kazimierza Jagiellończyka był denar, którego 18 sztuk na grosz czeski. [przypis autorski]

denar — srebrna moneta rzymska bita od III w. p.n.e.; w oryginale: doit, tj. drobna moneta holenderska, przen.: marny grosz. [przypis edytorski]

denar — w XVI w. najdrobniejsza moneta polska, warta 1/10 grosza lub mniej. [przypis edytorski]

de natura rerum (łac.) — dosł.: o naturze rzeczy; także tytuł filozoficznego traktatu napisanego wierszem w I w. p.n.e. przez Lukrecjusza. [przypis edytorski]

de natura rerum (łac.) — o naturze rzeczy. [przypis tłumacza]

denaturowany — skażony. [przypis edytorski]

de n' avoir pas voulu donner par escrit a l' Envoyé de l' Empereur… — Franciszkowi hr. Kinsky'emu. [przypis autorski]

Dendera — miasto na lewym brzegu Nilu, słynne z jednego z najlepiej zachowanych egipskich kompleksów świątynnych, z główną świątynią poświęconą bogini Hathor. [przypis edytorski]

den Dimitri von Schiller (niem.) — Dymitra [pióra] Schillera; Dymitr, Demetrius, nieukończona sztuka Friedricha Schillera, niemieckiego poety i dramaturga. [przypis edytorski]

dendryt — tu: występujący na powierzchni skał osad z krystalicznych minerałów mający kształt rozgałęzionej roślinności, krzaczków, mchów itp. [przypis edytorski]

de necessitate (łąc.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]

de necessitate (łac.) — koniecznie. [przypis redakcyjny]

de necessitate (łac.) — z konieczności. [przypis redakcyjny]

denega (reg.) — wzburzone morze. [przypis edytorski]

denegare (łac.) — odmówić. [przypis redakcyjny]

denega — wielka fala. [przypis autorski]

denegować prezencji (łac.) — odmawiać obecności. [przypis redakcyjny]

den einheimischen Ursprung von Chrъsz lassen wir nach reiflicher Erwägung endgiltig fallen (niem.) — lokalne pochodzenie nazwy Chrъsz możemy po starannym rozważeniu odrzucić. [przypis edytorski]

Den einzigen konsequenten Realisten (niem.) — jedynym konsekwentnym realistom. [przypis edytorski]

Den Ersten Besten (…) Zum Beispiel… (niem.) — Pierwszego lepszego… Na przykład… [przypis edytorski]

de nervo (łac.) — o funduszu. [przypis redakcyjny]

den Herrn Baron (niem.) — pana barona. [przypis edytorski]

Denhoff, Władysław — podskarbi ziem pruskich; brał udział w walkach ze Szwedami, Moskalami, Tatarami. [przypis redakcyjny]

de nier ce qui est, et d'expliquer ce qui n'est pas (fr.) — [zaprzeczanie temu, co jest, i wyjaśnianie tego, czego nie ma; część zdania mówiącego, że jest to mania wspólna filozofom wszystkich czasów; red. WL]; Rousseau, Nouvelle Héloïse. [przypis autorski]

Denikin, Anton Iwanowicz (1872–1947) — generał rosyjski; jeden z najważniejszych przywódców antybolszewickich sił podczas wojny domowej w Rosji: współorganizator i od 1918 dowódca Armii Ochotniczej, w latach 1919–1920 dowódca Sił Zbrojnych Południa Rosji. [przypis edytorski]

Denina, Carlo (1731–1813) — włoski filolog i historyk. [przypis edytorski]

Denique (…) insinuetur — Lucretius, De rerum natura, III, 777. [przypis tłumacza]

Denique (…) orta est — Lucretius, De rerum natura, IV, 516. [przypis tłumacza]

Denique (…) toto — Lucretius, De rerum natura, III, 741, 746. [przypis tłumacza]

Denis Diderot (1713–1784) — myśliciel oświecenia, współtwórca Wielkiej Encyklopedii Francuskiej, autor powiastki filozoficznej Kubuś Fatalista i jego pan; teoretyk dramatu mieszczańskiego. [przypis edytorski]

Denken des Denkens (niem.) — myślenie myślenia. [przypis redakcyjny]

Denko — w innych przekładach „Spodek”, po angielsku „Bottom”. [przypis edytorski]

Denn du heissest Kettler; du bist von Kettler… (niem.) — Ponieważ nazywasz się Kettler; jesteś von Kettler. [przypis edytorski]

De nobis ipsis silemus (…) — tę dewizę dodał Kant w drugim wydaniu swego dzieła. [przypis tłumacza]

de nomine (łac.) — z nazwy, nominalnie. [przypis edytorski]

de noviter (łac.) — na nowo. [przypis edytorski]

de noviter (łac.) — znowu, jeszcze raz. [przypis edytorski]

de noviter repertis (łac.) — tu: ze względu na nowo otwarte (beczki z winem). [przypis edytorski]

de novo (łac.) — od nowa. [przypis redakcyjny]

— Den Schluss sollen sie mai sehen! (niem.) — Zobaczą oni, jaki będzie koniec! [przypis autorski]

denszczik (ros.) — adiutant a. ordynans. [przypis edytorski]

Dentatorum (łac.) — Dentatusów; Dentatów; Manius Curius Dentatus (zm. ok. 270 r. p.n.e.), Rzymianin, wzór starożytnej cnoty, pogromca Samnitów, Sabinów i Pyrrusa. [przypis redakcyjny]

Dentatus, [właśc. Manius Curius Dentatus (zm. 270 p.n.e.)] — zwycięzca Pyrrusa [w bitwie pod Benewentem (275 p.n.e.), po której król Pyrrus przerwał wojną prowadzoną przeciw republice rzymskiej i powrócił do Epiru. Być może jednak autor miał na myśli Lucjusza Sykcjusza Dentatusa (zm. ok. 450 p.n.e.), legendarnego plebejskiego bohatera, słynnego z odwagi żołnierza, który walczył w 120 bitwach i zdobył dziesiątki wyróżnień wojskowych, zamordowanego za sprzeciwianie się kolegium decemwirów; red. WL]. [przypis tłumacza]

denudacja (geol.) — ogół procesów niszczących powodujących obnażanie podłoża skalnego, wyrównywanie i stopniowe obniżenie powierzchni ziemi; obejmuje wietrzenie, erozję i przemieszczanie okruchów skalnych z terenów górskich i wyżynnych na nizinne. [przypis edytorski]

denudacja powierzchniowa (oryg. ang. subaerial denudation) — procesy niszczące i wyrównujące powierzchnię ziemi zachodzące pod wpływem czynników działających na lądzie. [przypis edytorski]

denuncjacja — donos; zgłoszenie złożone stosownym władzom. [przypis edytorski]

denuncjacja — poinformowanie władz o czyimś niezgodnym z prawem postępowaniu. [przypis edytorski]

denuncjacja — tajemne doniesienie władzom o popełnieniu przez kogoś wykroczenia. [przypis edytorski]

denuncjant — dziś: denuncjator. [przypis edytorski]

denuncjowali nas przed Batorym — samowolne najazdy kozackie na ziemie podległe władzy imperium osmańskiego psuły Batoremu relacje dyplomatyczne z Turkami w obliczu zbliżającej się wojny z Moskwą; m.in. w 1574 roku Kozacy zaporoscy wmieszali się w walki o tytuł hospodara mołdawskiego, a ich watażka Iwan Podkowa wyruszył na Mołdawię i został od końca listopada do grudnia 1577 hospodarem; usunięty z tronu przez Krzysztofa Batorego, brata Stefana Batorego (1533–1586, król Polski od 1576); zbiegł do Polski, gdzie został uwięziony, a następnie na stanowcze żądanie sułtana skazany na śmierć i ścięty. [przypis edytorski]

denuntiando (łac.) — oznajmiając. [przypis redakcyjny]

denuntio (łac.) — zapowiadać. [przypis redakcyjny]

Denysow, popr.: Denisow, Fiodor Pietrowicz (173–1803) — rosyjski generał, dowódca kawalerii; uczestnik wojny rosyjsko-tureckiej i rosyjsko-szwedzkiej; w czasie insurekcji kościuszkowskiej dowodził korpusem rosyjskim operującym w Małopolsce. [przypis edytorski]

de occulta Philosophia (łac.) — o wiedzy tajemnej. [przypis edytorski]

deodar — gatunek cedru. [przypis redakcyjny]

Deodat von Gozon — tötete gegen ein Verbot den Drachen und wurde dafür bestraft. [przypis edytorski]

De officiis — traktat Marka Tulliusza Cycerona (106–43 p.n.e.), poświęcony moralnym zobowiązaniom człowieka. [przypis edytorski]

Deo gratias (łac.) — Bogu dzięki. [przypis edytorski]

De omnibus rebus et quibusdam aliis (łac.) — o wszystkich rzeczach i o niektórych innych. [przypis edytorski]

de omni re scibili (łac.) — o wszystkich rzeczach, które można poznawać. [przypis edytorski]

De omni re scibili (łac.) — Tytuł jednej z dziewięciuset tez, których Pic Mirandola zamierzał bronić publicznie w Rzymie w r. 1486. [przypis tłumacza]

d'Eon de Beaumont, Charles, znany jako kawaler d'Eon lub panna d'Eon (1728–1810) — francuski dyplomata, szpieg i żołnierz; walczył w wojnie siedmioletniej, szpiegował na rzecz Francji podczas pobytu w Rosji i Anglii; zasłynął z noszenia damskich sukien i podawania się za kobietę. [przypis edytorski]

de optimo genere explicandi Hebraica (łac.) — o najlepszym sposobie tłumaczenia z hebrajskiego. [przypis edytorski]

Deotyma — pseudonim literacki Jadwigi Łuszczewskiej (1834–1908), powieściopisarki i poetki, autorki cyklu poematów o dawnych dziejach Polski pt. Polska w pieśni (m.in. poemat Wanda). Deotyma jest najbardziej znana z powieści historycznych dla młodzieży, np. Panienka z okienka. [przypis edytorski]

Deotyma — pseudonim literacki Jadwigi Łuszczewskiej (1834–1908). [przypis edytorski]