Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160406 przypisów.

ego ipsissimus (łac.) — ja sam w najwyższym stopniu. [przypis edytorski]

egoistyczniejszy — dziś forma st. wyższego: bardziej egoistyczny. [przypis edytorski]

egoizm intelektualny, ten zwłaszcza, który objawia się w chęci przeprowadzenia komedii swego charakteru — [Komentarz autora z Uwag.] Najtrudniejsze miejsce w całej Pałubie. Pojęcie „komedii charakteru” tworzę jako tymczasowy schowek na pewne dość różnorodne objawy, których powstawanie nie całkiem jest mi jasne. Sprawa ta jest właściwie podobna do poruszonej [w rozdziale XII] sprawy instynktu samozachowawczego pewnych utworów mózgowych, tylko że tu idzie o wytwory najbardziej umiłowane, o najdroższe „skarby duszy”. Za komedię charakteru uważam pewne typowe, stalsze zachcenie umysłu, aby rzeczy, zajścia i stosunki tak a tak pojmować. Zobaczymy to na przykładzie. Jakaś matka ma syna nicponia, ale wierząc (?) w jego dobre serce, daje mu pieniądze, ochrania jego łotrostwa itd., i nigdy nie da sobie wyperswadować, że syn jest nicponiem. Dlaczego? Bo zapewne sama wie o tym, ale dla dobrobytu jej charakteru (nazywają to „słabostką”) jest potrzebne, by on był nicponiem, a ona w to wierzyła i była wyzyskiwaną. Filozof, który wierzy w swój system, autor, który chce wmówić w czytelnika, że przeprowadza to a to (autor Pałuby?). To jest ten rdzeń myśli, z którym człowiek jakiś czas tak się zżyje, że potem mimo podejrzeń, iż może się myli, nie chce się go pozbyć: za wiele trudu i bólu sprawiłoby rozpleść, rozmiękczyć ów rdzeń czy guz. Tu należą jednak nie tylko stałe, widoczne rdzenie, ale i sporadyczne wybryki, które każdy sam sobie niespodzianie płata w kompromisie ze sobą: jeżeli np. ktoś wbrew własnej woli wygaduje się z czymś pod pozorem (pozór tworzy się natychmiast), że zasięga rady; pisze się list, żałując równocześnie, że się go pisze; wierzy się w swój talent, choć się wie, że się go nie ma; robi się coś śmiesznego lub nierozsądnego, pomimo że rozum dokładnie nas ostrzega przed następstwami. O ile mi się zdaje, to jednak te wszystkie przykłady można wytłumaczyć bez używania słowa „charakter”, np. naśladowaniem samego siebie, uzasadnionymi przypuszczeniami, że się ma może słuszność, jeżeli się robi tak, jak się robi itd. [przypis autorski]

Ego (…) laudetur — Cicero, De finibus bonorum et malorum, II, 15. [przypis tłumacza]

ego saluto Dominationem Vestram (łac.) — Witam Waszmość Pana. [przypis redakcyjny]

Ego te absolvo. In nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti, amen (łac.) — Rozgrzeszam cię. W imię Ojca, i Syna, i Ducha świętego, amen. [przypis edytorski]

ego te absolvo (łac.) — formuła, którą ksiądz kończy spowiedź: rozgrzeszam cię. [przypis redakcyjny]

ego te non amo (łac.) — nie kocham cię. [przypis edytorski]

egotyczny — przesadnie skupiony na sobie. [przypis edytorski]

Ego ultimus (łac.) — ja ostatni. [przypis edytorski]

Ego versiculos feci, tulit alter honores (łac.) — Ja ułożyłem wiersze, a inny zgarnął zaszczyty. [przypis tłumacza]

Ego vir videns (łac.) — Lm 3, 1: „Ja, mąż widzący”. [przypis tłumacza]

Egregium (…) mulae — Iuvenalis, Satirae XIII, 64. [przypis tłumacza]

egreta — rodzaj ozdoby kapelusza. [przypis edytorski]

egretka — ozdoba z piór lub z drogich kamieni na damskim kapeluszu. [przypis edytorski]

egretka — ozdoba z piór na kapeluszu a. hełmie rycerskim. [przypis edytorski]

egretka […] z trzęsidłami diamentowymi — kitka z diamentowymi wisiorkami. [przypis edytorski]

egzacerbacja — rozjątrzenie. [przypis redakcyjny]

egzacerbować — jątrzyć. [przypis redakcyjny]

egzacerbować — rozjątrzać. [przypis redakcyjny]

egzageracja — przesada. [przypis autorski]

egzageracja — wyolbrzymianie rozmiarów a. znaczenia, przesada. [przypis edytorski]

egzagerować — przesadzać; wyolbrzymiać coś. [przypis edytorski]

egzagerujesz — przesadzasz. [przypis autorski]

egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis edytorski]

egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis edytorski]

egzakcja (z łac. exactio: pobór, nadzór) — ściąganie podatku na wojsko. [przypis redakcyjny]

egzakcja (z łac.) — pobieranie, np. podatków, z przymuszeniem. [przypis redakcyjny]

egzakcja (z łac.) — pobór podatków. [przypis redakcyjny]

egzaltacja — przesada. [przypis autorski]

egzaltacja — przesadne wyrażanie uczuć. [przypis edytorski]

egzaltacja — wyrażanie uczuć w przesadny sposób. [przypis edytorski]

egzalt — egzaltacja; uniesienie uczuciowe. [przypis edytorski]

egzaltować (z łac.) — wywyższać, wynosić. [przypis edytorski]

egzamen (daw.) — badanie, egzamin; przesłuchanie. [przypis edytorski]

egzamen (daw.) — egzamin. [przypis edytorski]

egzamina — dziś popr. forma B.lm: egzaminy. [przypis edytorski]

egzamina — dziś raczej w M. lm: egzaminy. [przypis edytorski]

egzamin maturitatis (łac.) — egzamin dojrzałości. [przypis edytorski]

egzantema (łac. exanthema, med.) — wysypka skórna. [przypis edytorski]

egzasperacja (daw.; z fr.) — stan wielkiego rozdrażnienia; rozjątrzenie. [przypis edytorski]

egzegeta — interpretator Pisma św. [przypis edytorski]

egzegeta — tu: teolog komentujący teksty religijne. [przypis edytorski]

egzegeza — badanie i interpretacja Pisma Świętego. [przypis edytorski]

egzegeza — badanie i krytyczna interpretacja tekstów, zwł. religijnych. [przypis edytorski]

egzekucja praw (daw.) — wykonanie praw; postulaty średniej szlachty z XVI w., głoszące konieczność przestrzegania praw przez króla i magnatów. [przypis edytorski]

egzekucja (z łac.: wykonanie, uskutecznienie) — tu: przymusowe ściąganie należności. [przypis edytorski]

egzekucyją wziąć (daw.) — mieć w ręku wyrok sądu; egzekucyją: daw. forma B.lp r.ż. [przypis edytorski]

egzekutor (z łac.) — wykonawca. [przypis edytorski]

egzekutywa — tu: egzekwowanie, stosowanie środków wymuszających przestrzeganie prawa. [przypis edytorski]

egzekutywa — władza wykonawcza w państwie. [przypis edytorski]

egzekutywny (z fr.) — wykonawczy. [przypis edytorski]

egzekwie — kościelne ceremonie pogrzebowe ze wszystkimi obrzędami a. część liturgii za zmarłych. [przypis edytorski]

egzekwie — nabożeństwo przy trumnie zmarłego. [przypis edytorski]

egzekwie — nabożeństwo żałobne. [przypis edytorski]

egzekwie — nabożeństwo za umarłych. [przypis redakcyjny]

egzekwije — dziś popr.: egzekwie. Część ceremonii pogrzebowej, modlitwa nad trumną zmarłego. [przypis edytorski]

egzekwować — tu: zastosować tortury. [przypis edytorski]

egzekwować (z łac.: exsequi) — realizować, wykonywać. [przypis edytorski]

egzekwować (z łac.) — tu: stracić, zabić. [przypis redakcyjny]

egzekwowany — tu: wykonywany. [przypis edytorski]

egzempcja (z łac. exemptio: wybranie, wyjęcie) — określenie z zapisów prawa kanonicznego, oznaczające przeniesienie (np. osoby lub całego zakonu) spod jurysdykcji jednego przełożonego kościelnego pod władzę innego, najczęściej wyżej postawionego w hierarchii. [przypis edytorski]

egzempcja (z łac.) — przywilej uwalniający od obowiązku nakazanego prawem. [przypis edytorski]

egzemplaryczny (z łac.) — mający charakter wzorca. [przypis edytorski]

egzemplarzów — dziś popr. forma D. lm: egzemplarzy. [przypis edytorski]

egzenterować (z łac). — wyjmować wnętrzności. [przypis redakcyjny]

egzenterunek — autopsja; sekcja zwłok. [przypis edytorski]

egzercerunki — ćwiczenia w robieniu bronią i w obrotach wojskowych. [przypis redakcyjny]

egzercycja (z łac. a. z fr.) — ćwiczenie, wprawka. [przypis edytorski]

egzercycja (z łac.) — ćwiczenia. [przypis edytorski]

egzercycje — ćwiczenia. [przypis edytorski]

egzorbitancja — nadużycie. [przypis redakcyjny]

egzorbitować (daw. z łac.) — popełnić wykroczenie przeciw prawu; egzorbitancja (a. eksorbitancja): wybryk. [przypis edytorski]

egzorbitujący — wykraczający. [przypis redakcyjny]

egzorta — krótkie kazanie okolicznościowe. [przypis redakcyjny]

egzorta — przemowa moralizująca; tu przen.: pogróżki. [przypis redakcyjny]

egzorta (z łac. exhortatio: napominanie) — kazanie. [przypis edytorski]

egzorta (z łac. exhortatio: napomnienie) — kazanie, zwł. skierowane do młodzieży szkolnej. [przypis edytorski]

egzorta (z łac. exhortatio: napomnienie) — krótkie kazanie okolicznościowe. [przypis edytorski]

egzuberancja (z fr. exubérance) — bujność. [przypis edytorski]

egzulować (daw.) — opuścić ojczyznę, udać się na wygnanie; tu: wygnać, wygonić. [przypis edytorski]

egzulować (z łac. exulere) — iść na wygnanie, wyjechać z kraju, emigrować. [przypis edytorski]

egzystencją — daw. forma D.; dziś: egzystencję. [przypis edytorski]

egzystencją (daw. forma) — dziś B. lp r.ż.: (ma w dozorze) egzystencję. [przypis edytorski]