Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | czeski | dopełniacz | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | holenderski | islandzki | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | regionalne | rosyjski | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 24942 przypisów.
Vixere multi ante Agamemnona fortes (…) (łac.) — wielu było dzielnych przed Agamemnonem, lecz spoczywają nieopłakiwani, gdyż brak im wieszcza natchnionego. [przypis redakcyjny]
vix iustus salvabitur — zaledwie sprawiedliwy ocalony będzie, ledwie się święty wybiega [tj. wywinie się od czego, ujdzie cało przed czym]. [przypis redakcyjny]
vix, vix spirabat (łac.) — ledwie, ledwie dychał. [przypis redakcyjny]
vocatio (łac.) — powołanie. [przypis redakcyjny]
vocem activam (łac.) — głosu czynnego. [przypis redakcyjny]
Voce — tygodnik florencki, organ utalentowanej i zasłużonej już grupy pisarzy włoskich z Prezzolinim i Papinim na czele. Patrz niżej przypis do wpisu z dnia 21 I w Pamiętniku, tudzież Głosy wśród nocy, str. 32. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
voeh mundo — biada światu. [przypis redakcyjny]
voilà (fr.) — otóż; otóż to właśnie. [przypis redakcyjny]
voilà (fr.) — otóż to. [przypis redakcyjny]
voilà! (fr.) — wykrzyknik w rodzaju: otóż to!; masz tobie! itp. [przypis redakcyjny]
volui, sed non potui (łac.) — chciałem, lecz nie mogłem. [przypis redakcyjny]
„Voluisse sat est” — Sama chęć wystarczy. [przypis redakcyjny]
volumen — zwój papieru, na którym starożytni pisali. Zapisany, zwijany był na wałek. Chcąc go odczytać, trzeba go było odwijać. [przypis redakcyjny]
volumina legum (łac.) — księgi praw. [przypis redakcyjny]
Vomitorium — drzwi w teatrze, przez które lud wchodził z zewnętrznej galerji na stopnie i siedzenia. Tu — drzwi, któremi wypuszczano na arenę walczących w cyrku ludzi i zwierzęta. [przypis redakcyjny]
Von Bilberstein — Wojciech z Bibersteinu Kazimierski, tłumacz Koranu i Gulistanu. [przypis redakcyjny]
Vorort — dyrektoriat federalny w Szwajcarii. [przypis redakcyjny]
vota decisivaa (łac.) — głosy rozstrzygające. [przypis redakcyjny]
vota głośne — głosowanie jawne. [przypis redakcyjny]
vota (łac.) — chęci. [przypis redakcyjny]
vota — śluby. [przypis redakcyjny]
voto komprobowane — ślubem (dosł. słowem) utwierdzone. [przypis redakcyjny]
votum consultivum (łac.) — głos doradczy. [przypis redakcyjny]
votum decisivum (łac.) — głos decydujący. [przypis redakcyjny]
votum informativum (łac.) — głos wyjaśniający. [przypis redakcyjny]
votum (łac.: ofiara, dar, obietnica) — tu: poparcie. [przypis redakcyjny]
votum (łac.) — ślub. [przypis redakcyjny]
votum (łac.) — słowo, ślub. [przypis redakcyjny]
votum (łac.) — życzenie. [przypis redakcyjny]
Vous étes (…) substance (fr.) — „Tyś jest, powiedział mu, istnieniem i bytem najprostszym, istotą o swoistej właściwości, zrobioną z czystej substancji”. Cytowany z pamięci fragment satyry Woltera Les systemes. [przypis redakcyjny]
Vous êtes un egoiste qui, pour cuire son oeuf, brulerait la maison de son meilleur ami (fr.) — Jesteś egoistą, który, aby upiec swą pieczeń, gotów spalić dom najlepszego swego przyjaciela. [przypis redakcyjny]
vox dei (łac.) — głos boży. [przypis redakcyjny]
vox humana (łac.) — dosł. głos ludzki; jest to nazwa jednego z 74 rejestrów słynnych organów w katedrze we Fryburgu w Szwajcarii. [przypis redakcyjny]
vulgantur callide (…) (łac.) — chytrze bywają rozpowszechniane, lekkomyślnie wiarę zyskują. [przypis redakcyjny]
vulgi cingente corona (łac.) — (bez) darzącego wieńcem pospólstwa. [przypis redakcyjny]
vulgi cingentem coronam (łac.) — wieniec (otrzymany od) ludu, otaczający (skronie). [przypis redakcyjny]
vulgo (łac.) — albo, czyli. [przypis redakcyjny]
vulnera dum sanas, dolor est medicina doloris (łac.) — gdy rany leczą, ból jest lekarstwem cierpienia (Katon, Disticha, IV, 40). [przypis redakcyjny]
vulpes astuta (łac.) — chytry lis. [przypis redakcyjny]
(V.) Wada zasadnicza — w rękopisie krakowskim wszystkie rozdziały są pisane bezpośrednio jedne pod drugimi. Jednak rozdział Wada zasadnicza rozpoczyna się na nowej stronie (22), choć koniec poprzedniego zajmuje tylko mniej więcej 3/4 strony, tak że 1/4 strony 21 została niezapisana. [przypis redakcyjny]
w 19-tym roku życia, sama, pod własną opieką, całą Europę wszerz przejechała — wówczas gdy wracała do kraju z Paryża, gdzie spędziła dwa lata jako nauczycielka w domu Zamoyskich. [przypis redakcyjny]
w. 29-32 — Cicero wygłosił cykl ostrych przemówień przeciwko wpływowemu politykowi, Markowi Antoniuszowi. Został zamordowany z polecenia Antoniusza, choć za wszelką cenę starał się uniknąć śmierci. [przypis redakcyjny]
wąkop (daw.) — wądół. [przypis redakcyjny]
Wąsowiczowa — Anna z Tyszkiewiczów 1° voto za Aleksandrem Potockim, właścicielem Wilanowa. [przypis redakcyjny]
wąsy, dla Polski straszydło na wrogi — tj. służące Polsce jako straszydło na wrogi (postać Miecznika budziła postrach u wrogów). [przypis redakcyjny]
wątpię, czy to rzeczywiste duchy — W tym pierwszym, a zatem najobszerniejszym kręgu, dumni i pyszni czyszczą się ze swojej winy i wielkimi ciężarami przytłoczeni prawie do ziemi w krąg górę obchodzą. Jak za życia, nie czując ciężaru swojej wielkiej pychy, z zadartą i wysoko podniesioną głową chodzili, teraz przeciwnie, czując ten ciężar pychy, przygięci do ziemi z pokorą idą i uznają w duchu, jak marną jest ludzka pycha i rozkosz z niej wynikła. [przypis redakcyjny]
Wątpię, czy tyle jest gadów w Maremmie — Maremmy, bagna wzdłuż brzegów morskich pomiędzy Pizą a Sieną. [przypis redakcyjny]
wątpieniem myśl się moja gmatwa — Poeta sam jest przekonanym, że świat w zło opływa. To, co w pieśni XIV Gwido del Duka powiadał, i to, co mu teraz Marko mówi, w tym przekonaniu jeszcze więcej go utwierdza. Ale tym żarliwiej pragnie wiedzieć, czy to zepsucie świata skutkiem jest zepsutej woli naszej, czy koniecznym następstwem naprzód obmyślanego przejrzenia z nieba. [przypis redakcyjny]
wątpisz, aby „Herta” tłumaczoną być mogła (…) — później Wanda dokonała tego przekładu, który ukazał się w „Bluszczu”. [przypis redakcyjny]
wątpliwy (starop.) — niepewny, niebezpieczny. [przypis redakcyjny]
wątpliwy (starop.) — wątpiący, wahający się. [przypis redakcyjny]
Wąż sześcionożny, potworny padalec — Mianowicie Cianfa. Dwaj złodzieje łączą się tak silnie, że się stają jedną postacią zupełnie innego rodzaju, a która nie wiedzieć, czy to jedno stworzenie czy dwa. [przypis redakcyjny]
wabank (fr. va banque) — gra o cały bank. [przypis redakcyjny]
W… abcugach — (z niem.) w odstępach. [przypis redakcyjny]
Wabik — instrument naśladujący głosy ptaków używany przez myśliwych podczas polowania. [przypis redakcyjny]
wachta — służba nocna, dyżur, zwana też dawniej nocną strażą. [przypis redakcyjny]
Wacław Ostroróg (zm. 1574) — kasztelan kaliski, zwolennik i protektor braci czeskich. [przypis redakcyjny]
wada — tu: szkoda. [przypis redakcyjny]
wagą — tu: miarą. [przypis redakcyjny]
wagant (od łac. vago, vagare: błądzić) — głos pośredni między altem i tenorem, „błądzący” po pijacku; opis całego tego chóru jest wyraźnie groteskowy. [przypis redakcyjny]
waga wszystkich całego świata pieniędzy — poziom równy obiegu pieniężnego. [przypis redakcyjny]
Waga — znany podróżnik i przyrodnik. [przypis redakcyjny]
wagi — równowagi. [przypis redakcyjny]
Wagner żąda zapobieżenia brakowi miłości (…) — Wagner, Gesammelte Schriften, b.d. 10, s. 257 i n. [przypis redakcyjny]
wakans — królewszczyzna do rozdania. [przypis redakcyjny]
wakować — nie urzędować. [przypis redakcyjny]
wakowała — była wolna. [przypis redakcyjny]
wakującego — opróżnionego. [przypis redakcyjny]
Waładynka — rzeczka, dziś na terenie Mołdawii. [przypis redakcyjny]
wał (daw.) — fala. [przypis redakcyjny]
Wałówka — rynek ze starzyzną, znajdował się w Warszawie przy ul. Wałowej. [przypis redakcyjny]
wał (starop.) — fala. [przypis redakcyjny]
walc — narodowy taniec niemiecki, polegający na wirowym obrocie par, tańczących przy tempie 3/4. Właściwy walc ludowy ustąpił z czasem miejsca walcowi wiedeńskiemu. [przypis redakcyjny]
Waldikiana — okolica błotnista i bardzo niezdrowa dla jej mieszkańców; leży między Arezzo a Kortoną. Oprócz Sardynii, gdzie w środku lata powietrze równie jest niezdrowe, poeta wspomina błota, tak zwane Maremmy, rozciągające się wzdłuż brzegów morskich między Pizą a Sieną. [przypis redakcyjny]
waledykować — żegnać; dosł. mówić „vale!”. [przypis redakcyjny]
Walenca — Walencja, miasto nad Morzem Śródziemnym w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
Walencja — miasto nad Morzem Śródziemnym w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]
Waleriusz Flaccus — poeta rzymski z I-go wieku po Chrystusie, napisał poemat opisowy Argonautica. [przypis redakcyjny]
Waleryusz — Gian-Francesco Valerio z Wenecji, przyjaciel poety, wielki wróg niewiast; wspomina o nim Ariost jeszcze XXVII 137, 6. Obwiniony później, że się dał przekupić królowi francuskiemu, Franciszkowi I, skończył „między słupami św. Marka i Teodora” na Piazzecie, tj. został powieszony. [przypis redakcyjny]
waleta — pożegnanie. [przypis redakcyjny]
Walia — księstwo w Anglii. [przypis redakcyjny]
walki w duszy Sanda — Karla Sanda, studenta niemieckiego, zabójcy dramaturga Augusta von Kotzebue (1819). [przypis redakcyjny]
Walküra a. Walkiria (mit. germ.) — jedna z dziewic kierujących z woli boga Odyna losami bitew; miały odprowadzać cienie poległych do Walhalli i podawać pierwsze czasze niebiańskiego napoju. Przebywały na szczytach gór, pędziły w chmurach na rumakach. Spopularyzowała je opera Wagnera Die Walküre; Walkirie pędzą w niej na szczyty górskie (słynny „galop Walkirii”). [przypis redakcyjny]
Wallenstein — chodzi zapewne o całość lub jedną z części Trylogii o Wallensteinie i wojnie trzydziestoletniej Friedricha Schillera (1759-1805); historycznie pierwowzór tytułowej postaci, Albrecht Václav Eusebius z Valdštejna był żyjącym na przełomie XVI i XVIIw. zręcznym wodzem pochodzenia czeskiego, walczącym w obronie interesów cesarza Ferdynanda II Habsburga, na którego rozkaz został prawdopodobnie zamordowany. [przypis redakcyjny]
walor — cena, wartość. [przypis redakcyjny]
walor — cenę, wartość. [przypis redakcyjny]
walor i respekt — znaczenie i poważanie. [przypis redakcyjny]
walory — waluta albo papiery wartościowe. [przypis redakcyjny]
Walowskiego — właśc. Walewski, Aleksander, chorąży sieradzki. [przypis redakcyjny]
Walstetten — właściwie: Vierwaldstätter, tj. Jezioro Czterech Kantonów. [przypis redakcyjny]
waltornie — duże naczynie do picia trunków w kształcie waltorni (dęty instrument muzyczny). [przypis redakcyjny]
Walumbroza — w Toskanii; poeta przeniósł dowolnie tę miejscowość do Francji (w 1. wyd. było Valspinosa). [przypis redakcyjny]
wańczos — drewno przygotowane do wyrobu mebli. [przypis redakcyjny]
wańczos — grube deski dębowe. [przypis redakcyjny]
wańtuch (starop.) — wór albo radno, płachta na chmiel, wełnę. [przypis redakcyjny]
Wanda wciąga niejako ukochaną „Panią” w krąg swoich bliskich — „Pokazuje się, że ja wszystkich prawie moich mam przez ciebie i to pod różnymi tytułami, w różnych odcieniach, z mnóstwem różnych przyimków: przez ciebie, dla ciebie, z tobą, koło ciebie, w tobie itp. itp. Istotnie, poza tobą, wyjąwszy jednej samodzielnie występującej Juluty [Ignacowej Baranowskiej], to wszystkich wspólnych zbliżyłaś mi zawsze, a niewspólnych to bez ciebie miałam tak mało, jak gdyby najdalej los ich usunął” (List do Wandy z 17. sierpnia 1868). [przypis redakcyjny]
Wandka Re… i Stefcia Z. — Redlówna i Zalewska, siostrzenice Narcyzy. [przypis redakcyjny]
Wandyk — Anthonis Van Dyck (1599–1641), sławny malarz flamandzki; uprawiał głównie dworskie malarstwo portretowe. „Portrety jego w rodzaju swoim są najcelniejsze” — czytamy w Zbiorze potrzebn. wiad. [przypis redakcyjny]
wapory — tu: wyziewy. [przypis redakcyjny]
w aprehensji — w poważaniu. [przypis redakcyjny]