Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | polski


Znaleziono 8969 przypisów.

apertura (daw., z łac.) — otwór. [przypis redakcyjny]

aplikować (z łac.) — tu: narzucać się. [przypis edytorski]

a pofentioribus oppressus, desiderat iustitiam (łac.) — od możniejszych ciemiężony, oczekuje sprawiedliwości. [przypis redakcyjny]

Apollo Salvator (łac.) — Apollo Zbawca. [przypis edytorski]

a posteriori (łac.) — dosł. z następstwa; w następstwie faktu, na podstawie doświadczenia. [przypis edytorski]

a posteriori (łac.) — z następstwa, na podstawie faktów; tu: od skutku do przyczyny. [przypis edytorski]

aposterioryczny (z łac.) — dokonywany po fakcie. [przypis edytorski]

apostrophe (łac.) — zwrot. [przypis redakcyjny]

apparet (łac.) — widać. [przypis redakcyjny]

appellabilitatem (łac.) — przy wstępnej rozprawie przyznano odwołalność. [przypis redakcyjny]

Appendix (łac.) — dodatek. [przypis edytorski]

apponemus curam (łac.) — dołożymy starania. [przypis redakcyjny]

apprecando felicem eventum (łac.) — życzące szczęśliwego skutku. [przypis redakcyjny]

aprehensja (tu z ang., z łac.) — postrzeganie, pojmowanie; pojęcie, idea. [przypis edytorski]

aprensja a. aprehensja (z łac.) — zmartwienie pochodzące ze zbytecznego przejmowania się czymś. [przypis redakcyjny]

a priori (łac.) — z góry, z założenia. [przypis edytorski]

a priori (łac.) — z założenia. [przypis edytorski]

aprobacja (z łac.) — zgoda, poparcie; aprobacją — dziś popr. forma B. lp: aprobację. [przypis edytorski]

A prophetis enim Hierusalem egressa est pollutio super omnem terram (łac.) — Bo od proroków jeruzalemskich wyszło splugawienie na tę wszystką ziemię. [przypis tłumacza]

apud Erulos adeo secundo matrimonio non locus, ut uxor ad sepulchrum mariti statim se laqueo indueret, nisi invisa et infamis vivere mallet (łac.) — u Herulów tak dalece powtórne śluby nie są we zwyczaju, że żona u grobu męża zaraz pętlicę na szyję zarzucała, chyba że wolała żyć w nienawiści i hańbie. [przypis redakcyjny]

Apud Polonos nunquam sine clamore et strepitu gaudia fiunt (łac.) — u Polaków radość nie może obyć się bez krzyku i wrzawy. [przypis edytorski]

Apud Polonos nunquam sine clamore et strepitu gaudia fiunt (łac.) — u Polaków radość nie obejdzie się bez krzyków i hałasu (cytat z Pana Wołodyjowskiego H. Sienkiewicza). [przypis edytorski]

Apud (…) secum (łac.) — „Umieją rozprawiać wobec innych, ale nie wobec siebie i ze sobą” (Cicero, Tusculanae disputationes, V, 36; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

aquam sordidam (łac.) — brudną wodę. [przypis edytorski]

aqua regia (łac.) — woda królewska: mieszanina stężonego kwasu solnego i azotowego. [przypis edytorski]

a ratione ad rationatum valet consequentia (łac.) — (wywód) od przesłanki do wniosku jest wywodem poprawnym. [przypis edytorski]

arbiter elegantiarum (łac.) — arbiter elegancji; osoba, której osąd w kwestiach dobrego smaku uznawany jest za obowiązującą opinię. Wobec Petroniusza określenia tego użył Tacyt, rzym. historyk z I w. n.e. [przypis edytorski]

arbiter elegantiarum (łac.) — arbiter elegancji; osoba mająca rozstrzygający głos w sprawach elegancji. [przypis edytorski]

arbiter elegantiarum (łac.) — sędzia w sprawach elegancji. [przypis edytorski]

arbiter elegentiarum (łac.) — autorytet w sprawach mody, dobrego smaku. [przypis edytorski]

arbiter (z łac.) — świadek. [przypis redakcyjny]

arbitrio (łac.) — wyrokowi. [przypis edytorski]

arbitrium (łac.) — sąd, wyrok. [przypis redakcyjny]

Arcades ambo (łac.) — obaj Arkadyjczycy (Wergiliusz, Bukoliki VII, 4); o osobach tych samych upodobań. [przypis edytorski]

arcana et rara (łac.) — tajemnicze i rzadkie. [przypis edytorski]

arcana (łac.) — tajemnice. [przypis edytorski]

arcanum (łac.) — tajemnica, sekret; tu B. lm arcana. [przypis edytorski]

arcanum (łac.) — tajemnica, sekret; tu M. lm arcana. [przypis redakcyjny]

archiepiscopatu Ripensi (łac.) — z arcybiskupstwa rypeńskiego. [przypis redakcyjny]

Archimède (…) sortir (fr.), Ducunt (…) trahunt (łac.) — Archimedes jest w równej mierze zmuszony do pozostania w pokoju, gdy się go tam zamknie, jak wówczas, gdy jest tak bardzo zajęty jakimś zagadnieniem, że mu nie przychodzi na myśl, by wyjść: „Chętnego prowadzą losy, niechętnego ciągną”. [przypis tłumacza]

architraw (z łac.) — główna belka spoczywająca na kolumnach. [przypis edytorski]

arenarium (z łac.) — tu: zaplecze amfiteatru [przypis edytorski]

arendarz (daw.; z łac. arendare: dzierżawić) — dzierżawca; karczmarz, szynkarz. [przypis edytorski]

a Republica (łac.) — od Rzeczypospolitej. [przypis redakcyjny]

argumenta ad hominem (łac.) — argumenty do człowieka (odwołujące się). [przypis edytorski]

argumentum ad auditores (łac.) — argument odwołujący się do słuchaczy. [przypis edytorski]

argumentum ad personam (łac.) — argument odwołujący się do osoby, argument natury osobistej. [przypis edytorski]

argumentum ad verecundiam (łac.) — argument odwołujący się do poważania. [przypis edytorski]

argumentum (łac.) — argument, dowód. [przypis edytorski]

argumentum (łac.) — argument. [przypis edytorski]

Aria della Calumnia (z łac. calumnia a. wł. calunnia) — dosł. solowa pieśń operowa (aria) oszczerstw; aria o plotce. [przypis edytorski]

Aristoni (…) deformabat (łac.) — „Rzecz tę powierzył Aristonowi, artyście dramatycznemu, którego ród i fortuna były znamienite, a to jego zajęcie aktorskie nie uchybiało mu wcale, gdyż u Greków nic takiego nie niesie ujmy” (Livius Titus, Ab Urbe condita, XXIV, 24; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

arkada (z łac. arcus: łuk) — sklepienie łukowe w architekturze. [przypis redakcyjny]

arkana (z łac. arcanum) — tajemnice, sekrety. [przypis edytorski]

arkana (z łac.) — sekret, tajemnica. [przypis redakcyjny]

arkana (z łac.) — sekrety, tajemnice. [przypis edytorski]

arkana (z łac.) — tajemnice, wiedza tajemna. [przypis edytorski]

arkanum (z łac. arcanum) — sekret, tajemnica. [przypis edytorski]

arkanum (z łac. arcanum) — sekret, tajemnica. [przypis redakcyjny]

arkanum (z łac.) — sekret, tajemnica. [przypis edytorski]

ark (daw., z łac. arcus) — łuk (tryumfalny). [przypis redakcyjny]

arkuariusz (z łac. arcuarius) — łucznik, strzelec. [przypis edytorski]

arma (…) iubet (łac.) — „Rozkazuje broń wszelką wydać, zwierzęta juczne przywieść, zakładnika dostawić” (Iulius Caesar, Commentarii de bello Gallico, VII, 11; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]

arma (łac.) — oręż. [przypis redakcyjny]

armata (daw., z łac.) — uzbrojenie. [przypis redakcyjny]

armata (daw., z łac.) — uzbrojenie (tu: sajdak, czyli kołczan). [przypis redakcyjny]

armator (z łac. armo: uzbrajam, wyposażam) — daw.: właściciel statku, który na własny koszt uzbraja go i wyposaża, na swoje potrzeby lub w celu wynajęcia; także: dostawca okrętowy, zaopatrujący statek w zapasy na czas żeglugi; dziś: ktoś, kto eksploatuje własny lub cudzy statek. [przypis edytorski]

Arma tua fulgent, sed non hic ossa quiescunt, Divae memoriae miles, o Zawisza niger! (łac.) — Herb lśni na twojej tarczy, lecz nie tu spoczywają kości, rycerzu świętej pamięci, Zawiszo Czarny! (epitafium napisane w XV w. przez Adama Świnkę, sekretarza króla Władysława Jagiełły). [przypis edytorski]

armatura (daw., z łac.) — uzbrojenie. [przypis redakcyjny]

armis experiri (łac.) — do broni się mieć. [przypis redakcyjny]

armisticium (łac.) — zawieszenie broni. [przypis redakcyjny]

armistycjum (łac.) — rozejm. [przypis edytorski]

armistycjum (z łac.) — zawieszenie broni. [przypis redakcyjny]

armować (z łac.) — zbroić, uzbrajać. [przypis redakcyjny]

Arnoldus me fecit (łac.) — Arnold mnie ulał. [przypis autorski]

Ars amandi (łac.) — dosł.: Sztuka kochania; tytuł poematu Owidiusza o sztuce kochania i uwodzenia. [przypis edytorski]

ars inveniendi (łac.) — sztuka odkrywania, zakładająca dociekanie prawdy poprzez stosowanie określonych zasad. [przypis edytorski]

ars longa (łac.) — sztuka trwa długo, część przysłowia łac. ars longa, vita brevis, sztuka trwa długo, życie krótko. [przypis edytorski]

ars longa, vita brevis (łac.) — Sztuka długa, życie krótkie. [przypis autorski]

ars longa, vita brevis (łac.) — sztuka trwa długo, życie krótko. [przypis edytorski]

ars poetica (łac.) — sztuka poetycka; dzieło opisujące najlepszy zdaniem autora sposób tworzenia literatury. Zachowały się tylko dwa takie starożytne utwory: Poetyka Arystotelesa oraz właśnie List do Pizonów, który rozpoczął wielowiekową modę na pisanie takich utworów wierszem. Warto pamiętać, iż zawarte w tytule słowo ars oznaczało nie tylko „sztukę”, lecz również „rzemiosło, umiejętność”. W przeciwieństwie do dzieła Arystotelesa, List do Pizonów nie jest jednak systematycznym wykładem poetyki, lecz zbiorem przemyśleń wybitnego praktyka, niepozbawionym elementów satyrycznych. [przypis edytorski]

ars poetica (łac.) — sztuka poetycka. [przypis edytorski]

ars triumphans (łac.) — sztuka triumfująca. [przypis edytorski]

artem amatoriam (łac.) — sztukę kochania. [przypis edytorski]

arteria carotis (łac., med.) — tętnica szyjna. [przypis edytorski]

arteria (łac.) — tętnica. [przypis edytorski]

artis amandi magister (łac.) — mistrzem sztuki kochania. [przypis redakcyjny]

artis lege a. częściej lege artis (łac.) — zgodnie z regułami sztuki. [przypis edytorski]

Aruspicis, extis, avium volatu (łac.) — z wnętrzności zwierzęcych, z lotu ptaków. [przypis edytorski]

arx regia (łac.) — zamek królewski. [przypis edytorski]

a sacrificio missae (łac.) — od ofiary mszy. [przypis redakcyjny]

asa foetida (z łac.) — nazywana czarcim łajnem lub smrodzieńcem, przyprawa o intensywnym, charakterystycznym zapachu porównywalnym z zapachem cebuli, który łagodnieje po dodaniu do gotującej się potrawy; tu przen.: skandaliczne wątki w utworze literackim. [przypis edytorski]

ascensja (daw., rzad., z łac.) — wejście na górę, wzniesienie się. [przypis edytorski]

a septemtrione (łac.) — od północy. [przypis redakcyjny]

asfodel (z łac.) — złotogłowy; gatunek rośliny o wąskich, trawiastych liściach i żółtych, gęstych kwiatostanach. [przypis redakcyjny]