Przypisy

reszta, ale jeszcze nie całość, wyszła z druku w r. 1777 — całość ukazała się drukiem dopiero w roku 1972. [przypis edytorski]

Reszt — dziś popr.: Raszt, miasto w płn. Iranie, w pobliżu ujścia rzeki Safidrud do M. Kaspijskiego. [przypis edytorski]

reszty — tu: resztki, szczątki. [przypis edytorski]

retejska ziemia — od Reteum, przylądka w Troadzie. [przypis edytorski]

retejski — trojański, od przy­lądka Retejon (Rhoitajon) w Troadzie. [przypis edytorski]

retejski — trojański, od Reteum, przylądka w Troadzie. [przypis edytorski]

Reteum — na wybrzeżu trojańskim, gdzie był przylądek Retejon. [przypis edytorski]

retežis — grandinė, pančiai. [przypis edytorski]

retežis — grandinė. [przypis edytorski]

retman (daw.) — starszy flisak, który kierował spławem i zespołem flisaków. [przypis edytorski]

retman (daw., z niem.) — sternik, nawigator; tu: kapitan statku. [przypis edytorski]

retman — starszy flisak, kierujący spływem na rzece; tu zapewne: osoba kierująca ruchem okrętów w doku. [przypis edytorski]

retor — mówca, orator. [przypis edytorski]

retor — mówca; osoba wykształcona w zakresie logicznego i przekonywującego formułowania przemów oraz wygłaszania ich. [przypis edytorski]

retor — osoba wykształcona, by układać i wygłaszać publicznie przemowy; mówca. [przypis edytorski]

retorsio argumenti (łac.) — odwrócenie kierunku argumentu. [przypis edytorski]

retorta — naczynie laboratoryjne o długiej szyjce używane do destylacji. [przypis edytorski]

retorta — naczynie laboratoryjne. [przypis edytorski]

retorta — narzędzie laboratoryjne używane do przeprowadzania procesu destylacji. [przypis edytorski]

retorta — okrągłe naczynie używane dawniej w laboratoriach. [przypis edytorski]

retorta — rodzaj naczynia laboratoryjnego. [przypis edytorski]

retorta — rodzaj naczynia laboratoryjnego, używanego do destylacji. [przypis edytorski]

retorta (z łac.) — naczynie szklane o kształcie fajki stosowane do destylacji. [przypis edytorski]

retorty i alembik — dawne naczynia laboratoryjne używane do destylacji. [przypis edytorski]

retoryka — sztuka przemawiania i przekonywania. [przypis edytorski]

retoryka — umiejętność wysławiania się i przemawiania; także: nazwa ostatniej klasy w liceach francuskich. [przypis edytorski]

retoryki — ostatnia z pięciu klas szkoły jezuickiej. [przypis edytorski]

retor (z gr.) — orator; osoba wykształcona, by układać i wygłaszać publicznie przemowy skonstruowane zgodnie z prawidłami retoryki; mówca. [przypis edytorski]

retor z Madaury — Apulejusz z Madaury (ok. 125–po 170), rzymski filozof, retor i pisarz. [przypis edytorski]

Retra — Radogoszcz, gród plemienia Ratarów. [przypis edytorski]

retro (łac.) — z powrotem. [przypis edytorski]

retrospektywny — dokonywane po fakcie, dotyczący przeszłości. [przypis edytorski]

retrospektywny — odwołujący się do przeżyć i zdarzeń z przeszłości. [przypis edytorski]

retuszeria (daw.) — retuszerstwo, umiejętność retuszowania. [przypis edytorski]

retyrować się — rejterować, uciekać; ewakuować się, wycofywać się. [przypis edytorski]

Reuel z Midianu a. Jetro — syn Ezawa i Basmat, kapłan i przywódca Midianitów; ojciec Sefory, jednej z żon Mojżesza (Rdz 36,3; Wj 2,16–18). Najprawdopodobniej Jetro było tytułem honorowym, zaś Reuel jego imieniem własnym. [przypis edytorski]

reumatyzm — choroba narządów ruchu powodująca bóle oraz zwyrodnienia i zniekształcenia stawów. [przypis edytorski]

reunion — daw. większe spotkanie towarzyskie połączone z tańcami. [przypis edytorski]

reuniony (z fr. réunion: zebranie; zjednoczenie) — zebrania towarzyskie, przyjęcia. [przypis edytorski]

reunion (z fr.: réunion) — zebranie towarzyskie; przyjęcie. [przypis edytorski]

reunion (z fr.) — zebranie towarzyskie; przyjęcie. [przypis edytorski]

Reuter, Gabriele (1859–1941) — popularna dziewiętnastowieczna pisarka niemiecka. [przypis edytorski]

Reuter — Reiter. [przypis edytorski]

Rev. (ang.) — skrót wyrazu reverend, tj. wielebny, tytułu tradycyjnie umieszczanego przed imieniem i nazwiskiem duchownego chrześcijańskiego. [przypis edytorski]

Reveillez-vous belle endormie… (fr.) — Obudź się, śpiąca ślicznotko (popularna piosenka francuska ze sztuki Charlesa Dufresny'ego La Belle Dormeuse, ok. 1710). [przypis edytorski]

revenant (fr.) — duch. [przypis edytorski]

revenons à nos moutons (fr.) — dosł.: wróćmy do naszych baranów; przen. fraz.: wróćmy do tematu. [przypis edytorski]

Reventlow, Julia von (1762–1816) — arystokratka, prowadząca znany w jej czasach salon. [przypis edytorski]

Revenüen — Erträge. [przypis edytorski]

reverendissime (łac.) — najwielebniejszy, najczcigodniejszy. [przypis edytorski]

reverendissime (łac.) — z najwyższym szacunkiem. [przypis edytorski]

reverendissimus (łac.) — najczcigodniejszy. [przypis edytorski]

„Revue blanche”, właśc. „La Revue blanche” — ilustrowany dwumiesięcznik poświęcony nowym prądom literackim, zał. w 1889 r. w Liège przez grupę artystów działających pod nazwą La Revue blanche, Augusta Jeunehomme i Paula Leclerca, a także braci Aleksandra, Tadeusza i Ludwika-Alfreda Natansonów później redagowany przez Aleksandra Natansona; pismo miało ambicje stać się konkurencją dla „Mercure de France”; jako pierwsze w historii zaprosiło do współpracy plastyków, wśród wybitnych postaci związanych z „La Revue blanche” znaleźli się m.in. Félix Fénéon, Alfred Jarry, Claude Debussy, Marcel Proust, Octave Mirbeau, Paul Verlaine, Henri de Toulouse-Lautrec, Misia Sert, a oprócz artystów również działacze społeczni i polityczni, np. Émile Pouget czy Léon Blum; w 1898 r. redakcja pisma wystąpiła w obronie kapitana Alfreda Dreyfusa; od 1903 r. periodyk przeniósł się do Paryża i połączył z „Revue”. [przypis edytorski]

„Revue des Deux Mondes” (fr.: Przegląd dwóch światów) — francuskie czasopismo literacko-kulturalne ukazujące się od 1829; na jego łamach publikowało wielu wybitnych pisarzy. [przypis edytorski]

Revue des deux mondes (fr.: Przegląd dwóch światów) — francuskie czasopismo społeczno-literackie ukazujące się od 1829; na jego łamach publikowało wielu wybitnych pisarzy. [przypis edytorski]

„Revue des Deux Mondes” (fr.: Przegląd dwóch światów) — fr. czasopismo literacko-kulturalne ukazujące się od 1829. Na jego łamach publikowało wielu wybitnych pisarzy. [przypis edytorski]

Revue des deux mondes (fr.: Przegląd dwóch światów) — fr. periodyk społeczno-literacki, powstał w 1829 r., w XXI w. ukazuje się nadal. Artykuł Apologie de Madame Hanska wydrukowano w numerze z 15 grudnia 1924 r. [przypis edytorski]

revue (fr.) — przegląd; tu jako rodzaj czasopisma. [przypis edytorski]

revue (fr.) — rewia; rodzaj przedstawienia teatralnego o charakterze rozrywkowym, złożony z krótkich scenek i numerów estradowych. [przypis edytorski]

„Revue”? Leżała — fr. rzecz. revue jest rodzaju żeńskiego. [przypis edytorski]

Revue Philosophique — właśc. „Revue philosophique de la France et de l'étranger” (Przegląd filozoficzny Francji i zagranicy), renomowane czasopismo akademickie zał. w 1876. [przypis edytorski]

revues (fr.) — czasopisma. [przypis edytorski]

rewa — podwodny wał uformowany z piasku. [przypis edytorski]

rewelacja — tu: objawienie, wyjawienie; odkrycie. [przypis edytorski]

rewelatorstwo (daw.) — odkrywczość, wyjawianie czegoś. [przypis edytorski]

rewelować (daw., z łac.) — odkryć, objawić. [przypis edytorski]

rewerans (daw.) — przesadnie uprzejme zachowanie. [przypis edytorski]

rewerans (z fr.) — głęboki ukłon a. przesadna grzeczność. [przypis edytorski]

rewerans (z fr.) — głęboki ukłon; przesadnie uprzejme zachowanie. [przypis edytorski]

Rewera Potocki — Stanisław Potocki herbu Pilawa, zwany Rewera (1579–1667), hetman wielki koronny, wojewoda krakowski, kijowski, podolski i bracławski, uczestnik wielu wojen, uratował króla Jana II Kazimierza pod Zbarażem; przydomek Rewera pochodzi od jego ulubionego powiedzonka re vera (łac.: w rzeczy samej, zaprawdę). [przypis edytorski]

rewerber (daw.) — lusterko przy lampie odbijające światło; także lampa z takim lusterkiem. [przypis edytorski]

rewerber — umocowane przy lampie (np. naftowej) lusterko odbijające światło. [przypis edytorski]

rewerencja (daw.) — okazywane komuś poważanie, szacunek. [przypis edytorski]

rewerencja (daw.) — poważanie, uszanowanie, szacunek; reverendo (wł.): czcigodny, wielebny, zwrot używany w odniesieniu do dostojników kościelnych. [przypis edytorski]

rewerencja (daw., z łac.) — poważanie, szacunek. [przypis edytorski]

rewerencja (daw., z łac.) — poważanie, szacunek, uszanowanie. [przypis edytorski]

rewerencja (z łac.) — uszanowanie, okazywanie poważania. [przypis edytorski]

rewerenda (daw.) — sutanna. [przypis edytorski]

rewerenda (przestarz.) — sutanna. [przypis edytorski]

rewerenda — sutanna; strój kapłanów, obowiązujący od XV w. w kościele katolickim. [przypis edytorski]

rewerenta — chodzi o broń; w jęz. ang. gra słów dotycząca słowa reverend (wielebny). [przypis edytorski]

rewia — tu: pokaz, przedstawienie. [przypis edytorski]

rewia — tu: przegląd wojska, parada wojskowa. [przypis edytorski]

rewident kolejowy — pracownik odpowiedzialny za stan techniczny taborów kolejowych. [przypis edytorski]

rewirowy — urzędnik policyjny w carskiej Rosji, czuwający nad porządkiem w rewirze (dzielnicy miasta). [przypis edytorski]

rewizją — dziś popr. forma B.lp: rewizję. [przypis edytorski]

rewizja — tu: kontrola. [przypis edytorski]

rewizja — tu: wizytacja. [przypis edytorski]

rewizja (z łac. revisio: ponowne widzenie) — tu: kontrola, sprawdzanie. [przypis edytorski]

Rewizor — komedia Nikołaja Gogola z 1836, w której główny bohater, zwykły człowiek, zostaje w prowincjonalnym miasteczku omyłkowo wzięty za wysokiego rangą urzędnika przybyłego ze stolicy na kontrolę. [przypis edytorski]

rewizor — urzędnik dokonujący kontroli. [przypis edytorski]

Rewizor z Petersburga — komedia Nikołaja Gogola z 1836 r. [przypis edytorski]

rewokować (daw.) — unieważnić coś i ogłosić jako fałszywe lub niebyłe. [przypis edytorski]

rewokować (daw.) — urzędowo odwołać, cofać słowo. [przypis edytorski]

rewokować (daw.) — zmienić wyznanie. [przypis edytorski]

rewokować (łac. revoco, revocare: odwołać) — nawrócić się. [przypis edytorski]

rewokować (łac. revoco, revocare: odwoływać) — nawrócić się. [przypis edytorski]

rewokować (z fr. revoquer) — odwoływać, wycofywać. [przypis edytorski]

rewoltować się (rzad.) — buntować się. [przypis edytorski]

rewolucją — dziś popr. forma B. lp: rewolucję. [przypis edytorski]